Seyid Məhəmməd Hatəmi (farsca: سید محمد خاتمی) 29 sentyabr 1943 və ya 14 oktyabr 1943, Ərdəkan, Yəzd ostanı) 1997–2005-ci illərdə vəzifədə olmuş olan, İranın V prezidentidir.
Məhəmməd Hatəmi | |
---|---|
fars. محمد خاتمی | |
2 avqust 1997 – 3 avqust 2005 | |
Əvvəlki | Əkbər Haşemi Rəfsəncani |
Sonrakı | Mahmud Əhmədinejad |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 29 sentyabr 1943(80 yaş) və ya 14 oktyabr 1943(80 yaş) |
Doğum yeri | |
Partiya |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, kitabxanaçı, yazıçı, hərbi qulluqçu |
Dini | şiəlik |
Rütbəsi | kiçik leytenant[d] |
| |
khatami.ir | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Elmi işləri
O,fars, ərəb, həmçinin də elmi işlərini davam etdirəcək qədər ingilis və alman dillərini bilir. Müxtəlif vaxtlarda universitetlərdə mühazirələr də oxuyan Hatəminin "Vilayət kimə aiddir" (1979) və "Ənənə, modernizm və inkişaf" (1996) kimi bir çox məqalələri ilə bərabər, "Dalğa qorxusu", "Şəhər dünyasından dünya şəhərinə", "Tiranlıq məngənəsində düşüncə və iman" (2000) kimi kitabları, həmçinin də onun çıxışlarının da içində olduğu Siyasi İnkişaf, İqtisadi İnkişaf və Təhlükəsizlik (2000), İslam, Mənəviyyat və İslam İnqilabı (2000), Qadınlar və Gənclər (2000) adlı kitabları da mövcuddur.
Təhsili
1961-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra dini təhsil almaq üçün Qum mədrəsəsinə getmişdir. 1969-cu ildə isə İsfahan Universitetinin fəlsəfə fakültəsini bakalavr dərəcəsi ilə başa vurmuşdur. Tehran Universitetində Təhsil Elmləri üzrə magistr dərəcəsində təhsilini davam etdirmişdir. Daha sonra isə məşhur Qum mədrəsəsində fiqh üzrə təhsilinə davam etmişdir.
Siyasi fəaliyyəti
O, siyasi fəaliyyətə 1962-ci ildən başlamışdır. O, xüsusilə ilk növbədə Xomeyninin bəyannamələri olmaqla, siyasi bəyannamələrin və elanların çoxaldılması və yayılması işlərini öz üzərinə götürmüşdür. İsfahan Universitetindəki İslam Tələbələri Assosiasiyasının fəaliyyətlərində yaxından iştirak etmişdir. Şah ordusunda iki il müddətinə leytenant rütbəsində xidmət etdikdən sonra 1979-cu ildə Hamburq İslam Mədəniyyəti Mərkəzinin rəhbəri olmuşdur.
1980-ci ildə İnqilabdan sonra keçirilən birinci parlament seçkilərində doğulduğu yerlər olan Ərdəkan və Meyboddan millət vəkili seçilərək İran parlamentinə daxil olmuşdur. 1981-ci ildə o, Xomeyni tərəfindən bir çox qəzet və jurnalların, o cümlədən məşhur Kayhan qəzetinin nəşr olunduğu Kayhan İnstitutuna rəhbər təyin edilmişdir. 1982-ci ildə isə o dövrün baş naziri olan Mirhüseyn Musəvi tərəfindən İslami İrşad və Mədəniyyət Nazirliyinə təyin edilmişdir. O, 1992-ci ildə mədəniyyət naziri vəzifəsindən istefa vermiş və bununla da İran İslam Respublikasının tarixində istefa verən və vəzifəsini tərk edən birinci kabinet üzvü kimi tarixə düşmüşdür. Eyni vəzifə ilə Haşimi Rəfsəncani tərəfindən iki dəfə kabinetə daxil edilən Hatəmi İraqla 8 il davam edən müharibə dövründə Bütün Silahlı Qüvvələr Komandanlığının Mədəniyyət Müavinliyinin Təbliğat Mərkəzinin vitse-prezidenti və rəhbəri vəzifələrində işləmişdir.
1997-ci ilin may ayında keçirilən seçkilərdə səslərin 69 faizini yığaraq prezident seçilmişdir. O, 2001-ci ilin iyun ayında keçirilən növbəti prezident seçkilərində də səslərin 77 faizini əldə edərək yenidən prezident seçilmişdir. Lakin o, xüsusən də Prezidentin səlahiyyətləri və seçki nəzarəti ilə bağlı hazırlamış olduğu əsas islahatları Konstitusiya Keşikçiləri Şurasından keçirtməyi bacarmamışdır.
İstinadlar
- Mohammad Khatami // Encyclopædia Britannica (ing.).
- The Oxford Handbook of Islam and Politics.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyid Mehemmed Hatemi farsca سید محمد خاتمی 29 sentyabr 1943 ve ya 14 oktyabr 1943 Erdekan Yezd ostani 1997 2005 ci illerde vezifede olmus olan Iranin V prezidentidir Mehemmed Hatemifars محمد خاتمی Iran Islam Respublikasi Prezidenti2 avqust 1997 3 avqust 2005EvvelkiEkber Hasemi RefsencaniSonrakiMahmud EhmedinejadSexsi melumatlarDogum tarixi 29 sentyabr 1943 1943 09 29 80 yas ve ya 14 oktyabr 1943 1943 10 14 80 yas Dogum yeri Erdekan Erdekan sehristani Yezd ostani IranPartiya Kombatant Din Xadimleri Assosiasiyasi d Fealiyyeti siyasetci kitabxanaci yazici herbi qulluqcuDini sielikRutbesi kicik leytenant d khatami ir Vikianbarda elaqeli mediafayllarElmi isleriO fars ereb hemcinin de elmi islerini davam etdirecek qeder ingilis ve alman dillerini bilir Muxtelif vaxtlarda universitetlerde muhazireler de oxuyan Hateminin Vilayet kime aiddir 1979 ve Enene modernizm ve inkisaf 1996 kimi bir cox meqaleleri ile beraber Dalga qorxusu Seher dunyasindan dunya seherine Tiranliq mengenesinde dusunce ve iman 2000 kimi kitablari hemcinin de onun cixislarinin da icinde oldugu Siyasi Inkisaf Iqtisadi Inkisaf ve Tehlukesizlik 2000 Islam Meneviyyat ve Islam Inqilabi 2000 Qadinlar ve Gencler 2000 adli kitablari da movcuddur Tehsili1961 ci ilde orta mektebi bitirdikden sonra dini tehsil almaq ucun Qum medresesine getmisdir 1969 cu ilde ise Isfahan Universitetinin felsefe fakultesini bakalavr derecesi ile basa vurmusdur Tehran Universitetinde Tehsil Elmleri uzre magistr derecesinde tehsilini davam etdirmisdir Daha sonra ise meshur Qum medresesinde fiqh uzre tehsiline davam etmisdir Siyasi fealiyyetiO siyasi fealiyyete 1962 ci ilden baslamisdir O xususile ilk novbede Xomeyninin beyannameleri olmaqla siyasi beyannamelerin ve elanlarin coxaldilmasi ve yayilmasi islerini oz uzerine goturmusdur Isfahan Universitetindeki Islam Telebeleri Assosiasiyasinin fealiyyetlerinde yaxindan istirak etmisdir Sah ordusunda iki il muddetine leytenant rutbesinde xidmet etdikden sonra 1979 cu ilde Hamburq Islam Medeniyyeti Merkezinin rehberi olmusdur 1980 ci ilde Inqilabdan sonra kecirilen birinci parlament seckilerinde doguldugu yerler olan Erdekan ve Meyboddan millet vekili secilerek Iran parlamentine daxil olmusdur 1981 ci ilde o Xomeyni terefinden bir cox qezet ve jurnallarin o cumleden meshur Kayhan qezetinin nesr olundugu Kayhan Institutuna rehber teyin edilmisdir 1982 ci ilde ise o dovrun bas naziri olan Mirhuseyn Musevi terefinden Islami Irsad ve Medeniyyet Nazirliyine teyin edilmisdir O 1992 ci ilde medeniyyet naziri vezifesinden istefa vermis ve bununla da Iran Islam Respublikasinin tarixinde istefa veren ve vezifesini terk eden birinci kabinet uzvu kimi tarixe dusmusdur Eyni vezife ile Hasimi Refsencani terefinden iki defe kabinete daxil edilen Hatemi Iraqla 8 il davam eden muharibe dovrunde Butun Silahli Quvveler Komandanliginin Medeniyyet Muavinliyinin Tebligat Merkezinin vitse prezidenti ve rehberi vezifelerinde islemisdir 1997 ci ilin may ayinda kecirilen seckilerde seslerin 69 faizini yigaraq prezident secilmisdir O 2001 ci ilin iyun ayinda kecirilen novbeti prezident seckilerinde de seslerin 77 faizini elde ederek yeniden prezident secilmisdir Lakin o xususen de Prezidentin selahiyyetleri ve secki nezareti ile bagli hazirlamis oldugu esas islahatlari Konstitusiya Kesikcileri Surasindan kecirtmeyi bacarmamisdir Xateminin o dovrde Rusiya prezidenti olmus Vladimir Putinle Malayziyadaki gorusu oktyabr 2003 cu il IstinadlarMohammad Khatami Encyclopaedia Britannica ing The Oxford Handbook of Islam and Politics