Luis Bunyuel (Luis Bunuel Portoles, 22 fevral 1900[…], Kalanda[d], Araqon muxtar birliyi – 29 iyul 1983[…], Mexiko) — ispan rejissoru, kinematoqrafiyada sürrealizmin tanınmış nümayəndəsi.
Luis Bunyuel | |
---|---|
Luis Buñuel Portolés | |
Doğum adı | Luis Buñuel Portolés |
Doğum tarixi | 22 fevral 1900[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 29 iyul 1983[…](83 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | qaraciyər sirrozu |
Milliyyəti | ispan |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | rejissor, kinematoqraf |
Fəaliyyət illəri | 1929-1977 |
Təhsili | Madrid Universiteti |
İstiqamət | sürrealizm |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
IMDb | ID0000320 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Varlı ailədə doğulmuşdur. Katolik məktəblərində oxumuş, orta təhsilini Saraqosadakı dünyəvi liseydə başa vurmuşdur. 1917-ci ildən Madriddə yaşamışdır. Madrid Universitetində tarix, fəlsəfə və ədəbiyyatı öyrənmişdir. Bunyuelin baxışlarının formalaşmasına F. Qarsiya Lorka, S. Dali və R. Qomes de la Sernanın təsiri olmuşdur. Fəaliyyətə ədəbiyyatçı və kinotənqidçi kimi başlamışdır. 1920-ci illərin bədii avanqardist hərəkatı – ultraizmə qoşulmuşdur. 1925-ci ildən Parisdə yaşamış, rejissor J. Epşteynin yanında rejissor assistenti işləmişdir; sürrealistlər (L. Araqon, A. Breton, P. Elüar, R. Maqrit, J. Sadul və b.) dərnəyi ilə yaxınlaşmışdır. Bunyuelin rejissoru kinodebütü olan “Əndəlis köpəyi” (1928, ssenarist S. Dali ilə birgə) və “Qızıl əsr” (1930) filmləri kinoda sürrealizm örnəyi olmuşdur.
Antiklerikal və antiburjua motivləri “Qızıl əsr” (50 il) bədii və “Las Urdes. Çörəksiz torpaq” (1932, ekranlara 1937-ci ildə çıxmışdır) sənədli filmlərinə qadağa qoyulması səbəbi ilə Bunyuel 15 il müddətinə rejissorluqdan uzaqlaşmağa məcbur olmuşdur. 1938–46-cı illərdə ABŞ-da yaşamış, məsləhətçi və montajçı kimi ispan və İkinci dünya müharibələri haqqında filmlərin yaradılmasında iştirak etmişdir. Amerika filmlərinin ispandilli versiyalarını hazırlamış, Müasir incəsənət muzeyində (Nyu-York) işləmişdir.
Filmoqrafiya
1946-cı ildən Meksikada, əsasən, melodram janrında məişət filmlərini çəkmişdir: “Böyük kazino” (1947), “Susanna” (“İblis və cismanilik”, 1950), “Yalanın qızı” (“Başıbəlalı Don Kintin”, 1951), “Yekəpər” (1952) və s. Sonralar G. de Mopassan (“Sevgisiz qadın”; “Pyer və Jan” romanı üzrə, 1951), D. Defo (“Robinzon Kruzo”, 1952), E. Bronte (“Ehtiras uçurumları”; “Tufanlı aşırım” romanı üzrə, 1953), B. Peres Qaldos (“Tristana”, 1970) və b.-nın əsərlərini ekranlaşdırmışdır. “Unudulmuşlar” (1950, Kann Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı) və “Nazarin” (1958, Kann Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı) filmləri onu dünya kinematoqrafiya xadimlərinin ön sıralarına çıxarmışdır.
Bunyuel 1961-ci ildə (18 illik fasilədən sonra) öz vətənində “Viridiana” filmini çəkmişdir (ekranlara 1976-cı ildə çıxmışdır, Kann Beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatı). “Qırıcı mələk” (1962, Kann Beynəl xalq kinofestivalının mükafatı), “Tərki-dünya Simeon” (1965, Venesiya Beynəlxalq kinofestivalının mükafatı), “Tristana” (1970) filmləri M. de Servantes, F. Qoyya və F. Surbaranın əsərlərindən gələn məzmun və obrazlar üzərində qurulmuşdur. Bunyuel 1963–77-ci illərdə, əsasən, Fransada işləmişdir; bu dövrdə J.K. Karryerın ssenariləri üzrə “Qulluqçunun gündəliyi” (1964), “Gündüz gözəli” (1966, Venesiya Beynəlxalq kinofestivalının baş mükafatı), “Burjuaziyanın təvazökar cazibəsi” (1972, “Oskar” mükafatı), “Azadlıq kabusu” (1974), “İstəyin dumanlı hədəfi” (1977) filmlərini çəkmişdir. Bir çox filmləri öz ssenariləri əsasında çəkmiş, aktyor və prodüser kimi də çıxış etmişdir. Venesiya Beynəlxalq kinofestivalında (1969) Bunyuelə “Kino ustası” adı verilmişdir. Ümumən yaradıcılığına görə həmçinin San-Sebastyanda (1977) və Moskvada (1979) Beynəlxalq kinofestivalların mükafatına layiq görülmüş, Venesiya (1982) Beynəlxalq kinofes tivalının yubiley mükafatını almışdır.
- Əndəlüs köpəyi (film, 1929) / Un chien Andalou
Həmçinin bax
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Luis Buñuel (nid.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118517465 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- http://hcl.harvard.edu/hfa/films/2012julsep/bunuel.html.
- Bunyuel// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 77-78.
Xarici keçidlər
- Bunuel filmleri eleştirileri 2008-12-17 at the Wayback Machine
- Bunuel hakkında Türkçe bilgi 2008-05-15 at the Wayback Machine
- Luis Buñuel Biyografisi
- www.brain-juice.com
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Luis Bunyuel Luis Bunuel Portoles 22 fevral 1900 Kalanda d Araqon muxtar birliyi 29 iyul 1983 Mexiko ispan rejissoru kinematoqrafiyada surrealizmin taninmis numayendesi Luis BunyuelLuis Bunuel PortolesDogum adi Luis Bunuel PortolesDogum tarixi 22 fevral 1900 1900 02 22 Dogum yeri Kalanda d Teruel vilayeti d Araqon muxtar birliyi IspaniyaVefat tarixi 29 iyul 1983 1983 07 29 83 yasinda Vefat yeri Mexiko MeksikaVefat sebebi qaraciyer sirrozuMilliyyeti ispanVetendasligi Ispaniya MeksikaFealiyyeti rejissor kinematoqrafFealiyyet illeri 1929 1977Tehsili Madrid UniversitetiIstiqamet surrealizmUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlariIMDb ID0000320 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiVarli ailede dogulmusdur Katolik mekteblerinde oxumus orta tehsilini Saraqosadaki dunyevi liseyde basa vurmusdur 1917 ci ilden Madridde yasamisdir Madrid Universitetinde tarix felsefe ve edebiyyati oyrenmisdir Bunyuelin baxislarinin formalasmasina F Qarsiya Lorka S Dali ve R Qomes de la Sernanin tesiri olmusdur Fealiyyete edebiyyatci ve kinotenqidci kimi baslamisdir 1920 ci illerin bedii avanqardist herekati ultraizme qosulmusdur 1925 ci ilden Parisde yasamis rejissor J Epsteynin yaninda rejissor assistenti islemisdir surrealistler L Araqon A Breton P Eluar R Maqrit J Sadul ve b derneyi ile yaxinlasmisdir Bunyuelin rejissoru kinodebutu olan Endelis kopeyi 1928 ssenarist S Dali ile birge ve Qizil esr 1930 filmleri kinoda surrealizm orneyi olmusdur Antiklerikal ve antiburjua motivleri Qizil esr 50 il bedii ve Las Urdes Coreksiz torpaq 1932 ekranlara 1937 ci ilde cixmisdir senedli filmlerine qadaga qoyulmasi sebebi ile Bunyuel 15 il muddetine rejissorluqdan uzaqlasmaga mecbur olmusdur 1938 46 ci illerde ABS da yasamis meslehetci ve montajci kimi ispan ve Ikinci dunya muharibeleri haqqinda filmlerin yaradilmasinda istirak etmisdir Amerika filmlerinin ispandilli versiyalarini hazirlamis Muasir incesenet muzeyinde Nyu York islemisdir Filmoqrafiya1946 ci ilden Meksikada esasen melodram janrinda meiset filmlerini cekmisdir Boyuk kazino 1947 Susanna Iblis ve cismanilik 1950 Yalanin qizi Basibelali Don Kintin 1951 Yekeper 1952 ve s Sonralar G de Mopassan Sevgisiz qadin Pyer ve Jan romani uzre 1951 D Defo Robinzon Kruzo 1952 E Bronte Ehtiras ucurumlari Tufanli asirim romani uzre 1953 B Peres Qaldos Tristana 1970 ve b nin eserlerini ekranlasdirmisdir Unudulmuslar 1950 Kann Beynelxalq kinofestivalinin mukafati ve Nazarin 1958 Kann Beynelxalq kinofestivalinin mukafati filmleri onu dunya kinematoqrafiya xadimlerinin on siralarina cixarmisdir Bunyuel 1961 ci ilde 18 illik fasileden sonra oz veteninde Viridiana filmini cekmisdir ekranlara 1976 ci ilde cixmisdir Kann Beynelxalq kinofestivalinin bas mukafati Qirici melek 1962 Kann Beynel xalq kinofestivalinin mukafati Terki dunya Simeon 1965 Venesiya Beynelxalq kinofestivalinin mukafati Tristana 1970 filmleri M de Servantes F Qoyya ve F Surbaranin eserlerinden gelen mezmun ve obrazlar uzerinde qurulmusdur Bunyuel 1963 77 ci illerde esasen Fransada islemisdir bu dovrde J K Karryerin ssenarileri uzre Qulluqcunun gundeliyi 1964 Gunduz gozeli 1966 Venesiya Beynelxalq kinofestivalinin bas mukafati Burjuaziyanin tevazokar cazibesi 1972 Oskar mukafati Azadliq kabusu 1974 Isteyin dumanli hedefi 1977 filmlerini cekmisdir Bir cox filmleri oz ssenarileri esasinda cekmis aktyor ve produser kimi de cixis etmisdir Venesiya Beynelxalq kinofestivalinda 1969 Bunyuele Kino ustasi adi verilmisdir Umumen yaradiciligina gore hemcinin San Sebastyanda 1977 ve Moskvada 1979 Beynelxalq kinofestivallarin mukafatina layiq gorulmus Venesiya 1982 Beynelxalq kinofes tivalinin yubiley mukafatini almisdir Endelus kopeyi film 1929 Un chien AndalouHemcinin baxSurrealizmIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Luis Bunuel nid Deutsche Nationalbibliothek Record 118517465 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 http hcl harvard edu hfa films 2012julsep bunuel html Bunyuel Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde V cild Baki 2009 Seh 77 78 Xarici kecidlerBunuel filmleri elestirileri 2008 12 17 at the Wayback Machine Bunuel hakkinda Turkce bilgi 2008 05 15 at the Wayback Machine Luis Bunuel Biyografisi www brain juice com