Lixtenşteyn (alm. Liechtenstein) və ya rəsmi adı ilə Lixtenşteyn Knyazlığı (alm. Fürstentum Liechtenstein) — Mərkəzi Avropanın cənub-qərbində mikrodövlət. Lixtenşteyn Alp dağlarında, Reyn çayının sağ sahilində yerləşir. Şimal və şərqdə Avstriya, cənub və qərbdə İsveçrə ilə həmsərhəddir. Paytaxtı Vaduts şəhəri, ümumi sahəsi 160 kvadrat kilometrdir. Lixtenşteyn knyaz tərəfindən idarə olunan konstitusiyalı monarxiya dövlətidir. Dövlət dili alman dili, danışıq dili isə alman dilinin dialektlərindən biri olan aleman ləhcəsidir. Lixtenşteynin dənizə birbaşa çıxışı yoxdur və Özbəkistanla birlikdə dənizə çıxışı olmayan ölkələrlə əhatə olunmuş nadir dövlətlərdəndir.
Lixtenşteyn | |||||
---|---|---|---|---|---|
alm. Fürstentum Liechtenstein | |||||
| |||||
"Für Gott, Fürst und Vaterland" "Tanrı, Şahzadə və Vətən üçün" | |||||
Himn: azərb. Gənc Reynə qədər | |||||
Tarixi | |||||
• Yaranması | 23 yanvar 1719 | ||||
• Müstəqillik | 1866 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Vaduts | ||||
İdarəetmə forması | Konstitusiyalı Monarxiya | ||||
Knyaz | (13.11.1989) | ||||
Baş Nazir | (25.03.2021) | ||||
Sahəsi | Dünyada 219-cu | ||||
• Ümumi | 160 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 2.7 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 37,340 nəfər | ||||
• Siyahıyaalma (2014) | 193-cü yer nəf. | ||||
• Sıxlıq | 227 nəf./km² (57-ci) | ||||
Valyuta | İsveçrə frankı | ||||
İnternet domeni | .li | ||||
LI | |||||
BOK kodu | LIE | ||||
Telefon kodu | +423 | ||||
Saat qurşaqları | | ||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Lixtenşteynlilərin əcdadları qədim retlər və german tayfaları olan alemanlar olublar. Son illər isə əhali əsasən mühacirlər – avstriyalılar və alman əsilli isveçrəlilərin hesabına formalaşır.
Lixtenşteyn dövləti 23 yanvar 1719-cu ildə meydana gəlmişdir. 1918-ci ilə qədər Avstriya-Macarıstanla sıx əlaqədə olmuş və onun Forarlberq əyaləti ilə ümumi gömrük dairəsi təşkil etmişdir. 1921-ci ildə müstəqil dövlət elan olunaraq, İsveçrənin siyasi protektoratı altına keçmişdir.
Siyasət
- Ali qanunverici orqan — landtaq (parlament)
- Ali icraçı orqan — hökumət
- Partiyalar -
- Vətəndaş İttifaqı — vıı (1936), Liberal Burjua Partiyası. Sədr: X. Frommel.
- Proqqressiv Vətəndaş Partiyası- PVP, Sədr: Y. Matt.
- Azad Siyasi — Ekoloji Partiya, lider: P. Frik.
- Xristian — Sosial Partiyası, solburjuaziya, parlamentdə iştirak etmir.
Əhalisi
31 dekabr 2012-ci il tarixinə olan məlumatlara görə əhalisi 36 838 nəfərdir və il başlayandan 363 nəfər artmışdır.
2000-ci ilin siyahıyaalmasına əsasən əhalisinin 65,6% lixtenşteynlilərdir (almanlar). Yerdə qalan əhali əsasən italyanlar, isveçrəlilər və avstriyalılardan ibarətdir.
Dini etiqadlarına görə əhalinin 92%-i katolik, 8%-i isə protestantdır.
Ərazisi
Paytaxtı Vaduts şəhəri. İki tarixi vilayəti var, Oberland və Unterland.
İstinadlar
- [1] 2021-08-31 at the Wayback Machine, Amt für Statistik, Landesverwaltung Liechtenstein. Accessed on 26 May 2015.
- http://chartsbin.com/view/edr.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lixtensteyn alm Liechtenstein ve ya resmi adi ile Lixtensteyn Knyazligi alm Furstentum Liechtenstein Merkezi Avropanin cenub qerbinde mikrodovlet Lixtensteyn Alp daglarinda Reyn cayinin sag sahilinde yerlesir Simal ve serqde Avstriya cenub ve qerbde Isvecre ile hemserheddir Paytaxti Vaduts seheri umumi sahesi 160 kvadrat kilometrdir Lixtensteyn knyaz terefinden idare olunan konstitusiyali monarxiya dovletidir Dovlet dili alman dili danisiq dili ise alman dilinin dialektlerinden biri olan aleman lehcesidir Lixtensteynin denize birbasa cixisi yoxdur ve Ozbekistanla birlikde denize cixisi olmayan olkelerle ehate olunmus nadir dovletlerdendir Lixtensteynalm Furstentum Liechtenstein Bayraq Gerb d Fur Gott Furst und Vaterland Tanri Sahzade ve Veten ucun Himn azerb Genc Reyne qeder source source track track track track track track track track Tarixi Yaranmasi 23 yanvar 1719 Musteqillik 1866Resmi dilleri alman diliPaytaxt VadutsIdareetme formasi Konstitusiyali MonarxiyaKnyaz 13 11 1989 Bas Nazir 25 03 2021 Sahesi Dunyada 219 cu Umumi 160 km Su sahesi 2 7Ehalisi Ehali 37 340 nefer Siyahiyaalma 2014 193 cu yer nef Sixliq 227 nef km 57 ci Valyuta Isvecre frankiInternet domeni liLIBOK kodu LIETelefon kodu 423Saat qursaqlari UTC 01 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarLixtensteynin xeritesiTarixiEsas meqale Lixtensteyn tarixi Lixtensteynlilerin ecdadlari qedim retler ve german tayfalari olan alemanlar olublar Son iller ise ehali esasen muhacirler avstriyalilar ve alman esilli isvecrelilerin hesabina formalasir Lixtensteyn dovleti 23 yanvar 1719 cu ilde meydana gelmisdir 1918 ci ile qeder Avstriya Macaristanla six elaqede olmus ve onun Forarlberq eyaleti ile umumi gomruk dairesi teskil etmisdir 1921 ci ilde musteqil dovlet elan olunaraq Isvecrenin siyasi protektorati altina kecmisdir SiyasetLixtensteyn xeritesiAli qanunverici orqan landtaq parlament Ali icraci orqan hokumetPartiyalar Vetendas Ittifaqi vii 1936 Liberal Burjua Partiyasi Sedr X Frommel Proqqressiv Vetendas Partiyasi PVP Sedr Y Matt Azad Siyasi Ekoloji Partiya lider P Frik Xristian Sosial Partiyasi solburjuaziya parlamentde istirak etmir Ehalisi31 dekabr 2012 ci il tarixine olan melumatlara gore ehalisi 36 838 neferdir ve il baslayandan 363 nefer artmisdir 2000 ci ilin siyahiyaalmasina esasen ehalisinin 65 6 lixtensteynlilerdir almanlar Yerde qalan ehali esasen italyanlar isvecreliler ve avstriyalilardan ibaretdir Dini etiqadlarina gore ehalinin 92 i katolik 8 i ise protestantdir ErazisiLixtensteynin inzibati bolgusu Paytaxti Vaduts seheri Iki tarixi vilayeti var Oberland ve Unterland Istinadlar 1 2021 08 31 at the Wayback Machine Amt fur Statistik Landesverwaltung Liechtenstein Accessed on 26 May 2015 http chartsbin com view edr Lixtensteyn ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin