Livoniya Qubernatorluğu — 1721-ci ildə Böyük Şimal Müharibəsindən sonra İsveçdən Rusiyaya verilmiş Estoniya və Livoniya torpaqlarında yaradılmış inzibati rayon idi. Quberniya 1918-ci ildə Estoniya və Latviya müstəqillik elan edənə qədər mövcud idi.
Livoniya quberniyası | |||
---|---|---|---|
| |||
| |||
Ölkə | |||
İnzibati mərkəz | Riqa | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Yaradılıb | 1796 | ||
Ləğv edilib | fevral 1918 | ||
Sahəsi |
| ||
Əhalisi | |||
Əhalisi |
| ||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Livoniya və Estoniya ilk dəfə XIII əsrdə Alman Səlib yürüşləri zamanı xristianlaşdırılıb. Bölgə 16-cı əsrə qədər kimi tanınan dövlətlər birliyi tərəfindən idarə olunurdu. 16-cı əsrdə Livoniya Konfederasiyası dağıldı və bölgə İsveç, Polşa və Danimarka arasında bölündü.
Böyük Şimal Müharibəsindən sonra Livoniya və Estoniya əraziləri Rusiyaya verildi. Livoniya Qubernatorluğu 1721-ci ildə yaradılmışdı. Quberniya 10 dairəyə bölündü, mərkəzi Riqa şəhəri idi.
Livoniya Qubernatorluğunun əhalisi 19-cu əsrdə durmadan artdı. 1897-ci il siyahıyaalınmasına görə quberniyanın əhalisi 1,3 milyon nəfər idi. Latviyalılar əhalinin əksəriyyətini (70%) təşkil edirdi. Estonlar (25%) və ruslar (5%) digər mühüm əhali qrupları idi.
İdarəetmə
Livoniya qubernatorluğu, Rusiya imperiyasının digər quberniyaları kimi, qubernator tərəfindən idarə olunurdu. Qubernator çar tərəfindən təyin edilirdi və qubernatorluğun ən yüksək vəzifəli şəxsi idi. Qubernatorluğun bir sıra yerli inzibati orqanları da var idi.
Qubernatordan başqa quberniyada zadəganlar şurası da var idi. Soylu şura yerli zadəganlar tərəfindən seçilir və qubernatora maliyyə və inzibati məsələlərdə məsləhət verirdi. Qubernatorluq daha sonra şəhərləri və kənd yerlərini idarə edən bir sıra subinzibati vahidlərə bölündü.
Livoniya qubernatorluğunda Rusiya imperiyasının ümumi hüquq sistemi tətbiq edilirdi. Vilayətdə bir sıra ibtidai və orta məktəblər də var idi. Riqa şəhərində bir universitet var idi.
Qubernatorluğda həyat
Livoniya Qubernatorluğu çoxmədəniyyətli bir bölgə idi. Quberniyada estonlar, latışlar, ruslar, almanlar və yəhudilər kimi müxtəlif etnik qruplar yaşayırdı. Bu, quberniyanın mədəni və dini həyatını zənginləşdirdi.
Livoniya Qubernatorluğunda ən çox danışılan dillər Estoniya, Latviya və Rus dilləri idi. Alman və Yidiş dilləri də mühüm dillər idi. Quberniyada ən çox yayılmış dinlər Xristianlıq və Yəhudilik idi. Xristianlar arasında protestantlar və pravoslavlar çoxluq təşkil edirdi.
Livoniya qubernatorluğunda təhsil və incəsənət mühüm yer tuturdu. Vilayətdə bir sıra ibtidai məktəblər, orta məktəblər və ali məktəblər var idi. Riqa şəhərində bir universitet var idi. Qubernatorluqda teatrlar, muzeylər və kitabxanalar da var idi.
Nəticə
19-cu əsrdə Livoniya Qubernatorluğunda Estoniya və Latviya millətçi hərəkatları yarandı. Bu hərəkatlar Estoniya və latışların öz milli kimliklərini və müstəqilliklərini əldə etmək üçün mübarizə aparırdılar.
Livoniya Qubernatorluğu 18-ci əsrdən 20-ci əsrin əvvəllərinə qədər Rusiya İmperiyasının tərkibində idi. Quberniya çoxmədəniyyətli və çoxdilli bir bölgə idi. Rayonda kənd təsərrüfatı və sənaye inkişaf etmişdir. Estoniya və Latviya millətçiliyi hərəkatları 19-cu əsrdə meydana çıxdı və bu hərəkatlar 20-ci əsrdə Estoniya və Latviyanın müstəqilliyinə gətirib çıxardı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Arveds Švābe, *Latvijas vēsture 1800–1914* (Riga: Latvijas Vēstures Institūts, 2006), s. 11–25.
- Baltic Provinces under Russian Rule* (Tartu: Tartu University Press, 2006), s. 125–150.
- Eesti Ajalugu* (Tallinn: Eesti Ajaloo Instituut, 2005), səh. 250–275.
- Latvijas vēsture 1800–1914* (Riqa: Latvijas Vēstures Institūts, 2006), səh. 225–250.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Livoniya Qubernatorlugu 1721 ci ilde Boyuk Simal Muharibesinden sonra Isvecden Rusiyaya verilmis Estoniya ve Livoniya torpaqlarinda yaradilmis inzibati rayon idi Quberniya 1918 ci ilde Estoniya ve Latviya musteqillik elan edene qeder movcud idi Livoniya quberniyasiGerb56 56 51 sm e 24 06 24 s u Olke Rusiya imperiyasiInzibati merkez RiqaTarixi ve cografiyasiYaradilib 1796Legv edilib fevral 1918Sahesi 47 030 87 km EhalisiEhalisi 1 310 670 nef 1895 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiLivoniya ve Estoniya ilk defe XIII esrde Alman Selib yurusleri zamani xristianlasdirilib Bolge 16 ci esre qeder kimi taninan dovletler birliyi terefinden idare olunurdu 16 ci esrde Livoniya Konfederasiyasi dagildi ve bolge Isvec Polsa ve Danimarka arasinda bolundu Boyuk Simal Muharibesinden sonra Livoniya ve Estoniya erazileri Rusiyaya verildi Livoniya Qubernatorlugu 1721 ci ilde yaradilmisdi Quberniya 10 daireye bolundu merkezi Riqa seheri idi Livoniya Qubernatorlugunun ehalisi 19 cu esrde durmadan artdi 1897 ci il siyahiyaalinmasina gore quberniyanin ehalisi 1 3 milyon nefer idi Latviyalilar ehalinin ekseriyyetini 70 teskil edirdi Estonlar 25 ve ruslar 5 diger muhum ehali qruplari idi IdareetmeLivoniya qubernatorlugu Rusiya imperiyasinin diger quberniyalari kimi qubernator terefinden idare olunurdu Qubernator car terefinden teyin edilirdi ve qubernatorlugun en yuksek vezifeli sexsi idi Qubernatorlugun bir sira yerli inzibati orqanlari da var idi Qubernatordan basqa quberniyada zadeganlar surasi da var idi Soylu sura yerli zadeganlar terefinden secilir ve qubernatora maliyye ve inzibati meselelerde meslehet verirdi Qubernatorluq daha sonra seherleri ve kend yerlerini idare eden bir sira subinzibati vahidlere bolundu Livoniya qubernatorlugunda Rusiya imperiyasinin umumi huquq sistemi tetbiq edilirdi Vilayetde bir sira ibtidai ve orta mektebler de var idi Riqa seherinde bir universitet var idi Qubernatorlugda heyatLivoniya Qubernatorlugu coxmedeniyyetli bir bolge idi Quberniyada estonlar latislar ruslar almanlar ve yehudiler kimi muxtelif etnik qruplar yasayirdi Bu quberniyanin medeni ve dini heyatini zenginlesdirdi Livoniya Qubernatorlugunda en cox danisilan diller Estoniya Latviya ve Rus dilleri idi Alman ve Yidis dilleri de muhum diller idi Quberniyada en cox yayilmis dinler Xristianliq ve Yehudilik idi Xristianlar arasinda protestantlar ve pravoslavlar coxluq teskil edirdi Livoniya qubernatorlugunda tehsil ve incesenet muhum yer tuturdu Vilayetde bir sira ibtidai mektebler orta mektebler ve ali mektebler var idi Riqa seherinde bir universitet var idi Qubernatorluqda teatrlar muzeyler ve kitabxanalar da var idi Netice19 cu esrde Livoniya Qubernatorlugunda Estoniya ve Latviya milletci herekatlari yarandi Bu herekatlar Estoniya ve latislarin oz milli kimliklerini ve musteqilliklerini elde etmek ucun mubarize aparirdilar Livoniya Qubernatorlugu 18 ci esrden 20 ci esrin evvellerine qeder Rusiya Imperiyasinin terkibinde idi Quberniya coxmedeniyyetli ve coxdilli bir bolge idi Rayonda kend teserrufati ve senaye inkisaf etmisdir Estoniya ve Latviya milletciliyi herekatlari 19 cu esrde meydana cixdi ve bu herekatlar 20 ci esrde Estoniya ve Latviyanin musteqilliyine getirib cixardi Hemcinin baxRusiya imperiyasiIstinadlarArveds Svabe Latvijas vesture 1800 1914 Riga Latvijas Vestures Instituts 2006 s 11 25 Baltic Provinces under Russian Rule Tartu Tartu University Press 2006 s 125 150 Eesti Ajalugu Tallinn Eesti Ajaloo Instituut 2005 seh 250 275 Latvijas vesture 1800 1914 Riqa Latvijas Vestures Instituts 2006 seh 225 250