Lev Zilber (15 (27) mart 1894, Pskov – 10 noyabr 1966, Moskva) — sovet mikrobioloqu, virusoloqu və immunoloqu; SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının akademiki (AMN SSSR; 1945), Sovet virusologiya məktəbinin banisi. Yazıçı böyük qardaşı.
Lev Zilber | |
---|---|
rus. Лев Александрович Зильбер | |
Doğum tarixi | 15 (27) mart 1894 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 10 noyabr 1966(72 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Həyat yoldaşı | |
Elm sahələri | virusologiya, mikrobiologiya, İmmunologiya |
Təhsili |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Zilber 15 mart (27 mart) 1894-cü ildə kapelmeyster Abel Zilber və onun həyat yoldaşı, pianoçu və musiqi dükanı sahibi, qızı Xana Qirşevna (Anna Qriqoriyevna) Dessonun ailəsində anadan olub. Bacısı Leya, Lev Zilberin sinif yoldaşı olan yazıçı və ədəbiyyatşünas Yuri Tynyanov ilə evlidir.
Karyerası
1912-ci ildə Pskov quberniya gimnaziyasını gümüş medalla bitirmiş və Sankt-Peterburq İmperator Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin təbiət şöbəsinə daxil olmuşdur. 1915-ci ildə Moskva Universitetinin tibb fakültəsinə transfer olub, eyni zamanda təbiət kafedrasında dərslərdə iştirak etməyə icazə alıb və 1919-cu ildə oranı bitirib.
1919-cu ildə könüllü olaraq cəbhəyə yola düşərək Qırmızı Orduda həkimdən tibb bölməsinin rəisinə qədər müxtəlif vəzifələrdə xidmət etmişdir. O, ağqvardiyaçılar tərəfindən əsir götürülsə də, qaçmağı bacarıb. 1921-ci ildən Moskvada Xalq Səhiyyə Komissarlığının Mikrobiologiya İnstitutunda işləyib.
1928-ci ildə Zinaida Yermolyeva ilə evlənib. Toydan sonrakı ilk aylar Zilber və Yermolyeva Fransada Paster İnstitutunda və Almaniyada Robert Kox İnstitutunda işləyiblər. 1929-cu ildə Xalq Səhiyyə Komissarı Nikolay Semaşko tərəfindən tif xəstəliyinin yayılmasının qarşısını almaq üçün Nijni Novqorod yaxınlığındakı Dzerjinsk şəhərinə göndərilib.
İlk həbsləri
1929-cu ildə Azərbaycan Mikrobiologiya İnstitutunun direktoru və Bakıda Tibb Universitetində mikrobiologiya kafedrasının müdiri vəzifələrində işləmək təklifini qəbul edib. 1930-cu ildə Dağlıq Qarabağın Bulutan və Hadrut kəndlərində vəba xəstəliyinin qarşısının alınmasına rəhbərlik etmişdir. Bakıya qayıtdıqdan sonra ona təqdim olundu, lakin daha sonra Azərbaycan əhalisini vəba xəstəliyinə yoluxdurmaq üçün təxribat törətməkdə ittiham edilərək həbs edildi. O, 4 aydan sonra azad edildi (böyük ehtimalla, Lev Zilberin kiçik qardaşı, yazıçı Veniamin Kaverinin Maksim Qorkidən xahiş etməsi ilə, bəlkə də keçmiş həyat yoldaşı Zinaida Yermolyevanın səyi ilə). Azadlığa çıxandan sonra Zilber Moskvada Mərkəzi Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda mikrobiologiya kafedrasına rəhbərlik edib və Lev Taraseviç adına RSFSR Xalq Səhiyyə Komissarlığının Dövlət Elmi və Nəzarət İnstitutunun mikrobiologiya şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb.
1932-ci ildə Qazaxıstanda çiçək xəstəliyinin qarşısının alınmasına rəhbərlik edib və 1935-ci ildə Valeriya Petrovna Kiseleva ilə evlənib.
1935-1936-cı illərdə RSFSR Xalq Səhiyyə Komissarlığı yanında Mərkəzi Virus Laboratoriyasının yaradılmasına və SSRİ Elmlər Akademiyasının Mikrobiologiya İnstitutunda virusologiya şöbəsinin açılmasına nail olmuşdur.
1937-ci ildə mərkəzi sinir sistemindəki naməlum yoluxucu xəstəliyi öyrənmək üçün SSRİ Xalq Səhiyyə Komissarlığının Uzaq Şərq ekspedisiyasına rəhbərlik etmişdir. Ekspedisiyanın işi zamanı xəstəliyin xarakteri - gənə ensefaliti aydınlaşdırılıb və onunla mübarizə üsulları təklif olunub.
Qayıdandan dərhal sonra o, Moskvaya ensefalit yoluxdurmaq cəhdi və ensefalitin SSRİ-yə yapon diversantları tərəfindən gətirildiyini gizlətdiyinə görə həbs edilib. 1939-cu ilin iyununda azad edilib. Onun azad edilməsi uğrunda mübarizədə qardaşı Kaverin, Ermolyeva, Uzaq Şərq ekspedisiyasındakı həmkarları Antonina Şubladze, Mixail Çumakov, Valentin Solovyov və bir çox başqaları iştirak ediblər.
1939-cu ildə Qamaleya Elmi-Tədqiqat Epidemiologiya İnstitutunda virusologiya şöbəsinin müdiri olub və 1966-cı ildə üçüncü həbs zamanı (1940-1944) verdiyi fasiləni çıxmaqla ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Зильбер Лев Александрович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Kiselev, Lev; Levina, Elena. Lev Aleksandrovich Zilber 1894–1966 Life in science. Moscow: Science. 2005. 665–680.
- "Lev Zilber". TheFreeDictionary.com. İstifadə tarixi: 2023-01-31.
- Viktorov, Alexey. "Immunity to prison: the fate of the outstanding scientist Lev Zilber". un-sci.com (rus). December 24, 2022. 2023-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-31.
- Kiselev, Lev Lʹvovich. Lev Aleksandrovich Zilber, 1894–1966: life in science (rus). Science. 2005. ISBN .
- "Lev Zilber "Operation Ruda (Blood)"". 2020-02-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-29.
- "Academician Lev Zilber. Founder of Soviet medical virology". livejournal.com. April 25, 2020. İstifadə tarixi: 2023-01-31.
- Kaverin, Vemiamin. Epilogue. Вагриус. 2006. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lev Zilber 15 27 mart 1894 Pskov 1 10 noyabr 1966 2 Moskva 2 sovet mikrobioloqu virusoloqu ve immunoloqu SSRI Tibb Elmleri Akademiyasinin akademiki AMN SSSR 1945 Sovet virusologiya mektebinin banisi Yazici Veniamin Kaverinin boyuk qardasi Lev Zilberrus Lev Aleksandrovich Zilber Dogum tarixi 15 27 mart 1894 Dogum yeri Pskov Pskov quberniyasi d Rusiya imperiyasi 1 Vefat tarixi 10 noyabr 1966 1966 11 10 2 72 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRI 2 Defn yeri Novodevicye qebiristanligi Heyat yoldasi Zinaida Yermolyeva Elm saheleri virusologiya mikrobiologiya 1 Immunologiya 1 Tehsili Moskva Dovlet Universiteti Moskva Universitetinin Tibb fakultesi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Karyerasi 3 Ilk hebsleri 4 IstinadlarHeyatiredakteZilber 15 mart 27 mart 1894 cu ilde 3 kapelmeyster Abel Zilber ve onun heyat yoldasi pianocu ve musiqi dukani sahibi qizi Xana Qirsevna Anna Qriqoriyevna Dessonun ailesinde anadan olub Bacisi Leya Lev Zilberin sinif yoldasi olan yazici ve edebiyyatsunas Yuri Tynyanov ile evlidir Karyerasiredakte1912 ci ilde Pskov quberniya gimnaziyasini gumus medalla bitirmis ve Sankt Peterburq Imperator Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesinin tebiet sobesine daxil olmusdur 1915 ci ilde Moskva Universitetinin tibb fakultesine transfer olub eyni zamanda tebiet kafedrasinda derslerde istirak etmeye icaze alib ve 1919 cu ilde orani bitirib 1919 cu ilde konullu olaraq cebheye yola duserek Qirmizi Orduda hekimden tibb bolmesinin reisine qeder muxtelif vezifelerde xidmet etmisdir O agqvardiyacilar terefinden esir goturulse de qacmagi bacarib 1921 ci ilden Moskvada Xalq Sehiyye Komissarliginin Mikrobiologiya Institutunda isleyib 4 1928 ci ilde Zinaida Yermolyeva ile evlenib Toydan sonraki ilk aylar Zilber ve Yermolyeva Fransada Paster Institutunda ve Almaniyada Robert Kox Institutunda isleyibler 5 1929 cu ilde Xalq Sehiyye Komissari Nikolay Semasko terefinden tif xesteliyinin yayilmasinin qarsisini almaq ucun Nijni Novqorod yaxinligindaki Dzerjinsk seherine gonderilib 6 Ilk hebsleriredakte1929 cu ilde Azerbaycan Mikrobiologiya Institutunun direktoru ve Bakida Tibb Universitetinde mikrobiologiya kafedrasinin mudiri vezifelerinde islemek teklifini qebul edib 1930 cu ilde Dagliq Qarabagin Bulutan ve Hadrut kendlerinde veba xesteliyinin qarsisinin alinmasina rehberlik etmisdir 7 Bakiya qayitdiqdan sonra ona Qirmizi bayraq ordeni teqdim olundu lakin daha sonra Azerbaycan ehalisini veba xesteliyine yoluxdurmaq ucun texribat toretmekde ittiham edilerek hebs edildi O 4 aydan sonra azad edildi boyuk ehtimalla Lev Zilberin kicik qardasi yazici Veniamin Kaverinin Maksim Qorkiden xahis etmesi ile belke de kecmis heyat yoldasi Zinaida Yermolyevanin seyi ile 8 Azadliga cixandan sonra Zilber Moskvada Merkezi Hekimleri Tekmillesdirme Institutunda mikrobiologiya kafedrasina rehberlik edib ve Lev Tarasevic adina RSFSR Xalq Sehiyye Komissarliginin Dovlet Elmi ve Nezaret Institutunun mikrobiologiya sobesinin mudiri vezifelerinde calisib 1932 ci ilde Qazaxistanda cicek xesteliyinin qarsisinin alinmasina rehberlik edib 6 ve 1935 ci ilde Valeriya Petrovna Kiseleva ile evlenib 1935 1936 ci illerde RSFSR Xalq Sehiyye Komissarligi yaninda Merkezi Virus Laboratoriyasinin yaradilmasina ve SSRI Elmler Akademiyasinin Mikrobiologiya Institutunda virusologiya sobesinin acilmasina nail olmusdur 5 6 1937 ci ilde merkezi sinir sistemindeki namelum yoluxucu xesteliyi oyrenmek ucun SSRI Xalq Sehiyye Komissarliginin Uzaq Serq ekspedisiyasina rehberlik etmisdir Ekspedisiyanin isi zamani xesteliyin xarakteri gene ensefaliti aydinlasdirilib ve onunla mubarize usullari teklif olunub 8 Qayidandan derhal sonra o Moskvaya ensefalit yoluxdurmaq cehdi ve ensefalitin SSRI ye yapon diversantlari terefinden getirildiyini gizletdiyine gore hebs edilib 1939 cu ilin iyununda azad edilib Onun azad edilmesi ugrunda mubarizede qardasi Kaverin Ermolyeva Uzaq Serq ekspedisiyasindaki hemkarlari Antonina Subladze Mixail Cumakov Valentin Solovyov ve bir cox basqalari istirak edibler 6 9 1939 cu ilde Qamaleya Elmi Tedqiqat Epidemiologiya Institutunda virusologiya sobesinin mudiri olub ve 1966 ci ilde ucuncu hebs zamani 1940 1944 verdiyi fasileni cixmaqla omrunun sonuna qeder bu vezifede calisib 4 Istinadlarredakte 1 2 3 4 5 6 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi 1 2 3 4 Zilber Lev Aleksandrovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Kiselev Lev Levina Elena Lev Aleksandrovich Zilber 1894 1966 Life in science Moscow Science 2005 665 680 1 2 Lev Zilber TheFreeDictionary com Istifade tarixi 2023 01 31 1 2 Viktorov Alexey Immunity to prison the fate of the outstanding scientist Lev Zilber un sci com rus December 24 2022 2023 01 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 31 1 2 3 4 Kiselev Lev Lʹvovich Lev Aleksandrovich Zilber 1894 1966 life in science rus Science 2005 ISBN 978 5 02 034037 4 Lev Zilber Operation Ruda Blood 2020 02 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 12 29 1 2 Academician Lev Zilber Founder of Soviet medical virology livejournal com April 25 2020 Istifade tarixi 2023 01 31 Kaverin Vemiamin Epilogue Vagrius 2006 ISBN 5 9697 0306 0 Menbe https az wikipedia org w index php title Lev Zilber amp oldid 7913623