Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leonardo Bruni (və ya Leonardo Aretino ; 1369 və ya 1370, Arezzo, Toskana – 1444, Florensiya) — italyan humanist, tarixçi və dövlət xadimi, tez-tez erkən İntibah dövrünün ən mühüm humanist tarixçisi kimi tanınırdı. Onu ilk müasir tarixçi adlandırırlar. O, tarixə üç dövr baxışından istifadə edərək yazan ən erkən insan idi: Antik, Orta əsrlər və Müasir dövr. Bruninin dövrləri müəyyən etmək üçün istifadə etdiyi tarixlər müasir tarixçilərin bu gün istifadə etdikləri tam olaraq deyil, lakin o, tarixin üçtərəfli bölünməsi üçün konseptual zəmin qoyub.
| Leonardo Bruni | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1369 və ya 1370 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1444 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, tərcüməçi, tarixçi, siyasətçi, Katib |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Leonardo Bruni təxminən 1370-ci ildə Toskana əyalətinin Arezzo şəhərində anadan olub. Bruni siyasi və mədəni lider Coluccio Salutatinin şagirdi idi, o , Florensiyanın kansleri vəzifəsini yerinə yetirdi və onun himayəsi altında vətəndaş humanizmi ideyasını inkişaf etdirdi. O, həmçinin dörd papanın (1405–1414) apostol katibi vəzifəsində çalışmışdır. Bruninin kansler olduğu illər, 1410–1411 və yenidən 1427-ci ildən 1444-cü ildə ölümünə qədər müharibə ilə üzləşdi. Ən yüksək siyasi vəzifələrdən birini tutmasına baxmayaraq, Bruni Albizzi və Mediçi ailələri ilə müqayisədə nisbətən gücsüz idi. Tarixçi Artur Field, Brunini 1437-ci ildə Kosimo de' Mediciyə qarşı açıq-aşkar bir sui-qəsdçi kimi müəyyən etdi. Bruni 1444-cü ildə Florensiyada vəfat etdi və onun yerinə Karlo Marsuppini keçdi .
Əhəmiyyəti
Bruninin ən diqqətçəkən əsəri ilk müasir tarix kitabı adlandırılan Historiarum Florentini populi libri XII (Florensiya xalqının tarixi, 12 kitab) əsəridir. Yəqin ki, Bruni tarixi dünyəviləşdirmək niyyətində olmasa da, tarixə üç dövr baxışı şübhəsiz ki, dünyəvidir və ona görə də Bruni ilk müasir tarixçi adlanır. Bruni konsepsiyasının əsasını klassik dövrü sonrakı mədəni tənəzzüldən və ya tenebradan (hərfi mənada "qaranlıq") fərqləndirən Petrarka tapmaq olar. Bruni İtaliyanın son əsrlərdə canlandığını və buna görə də yeni bir dövrə girən kimi təsvir edilə biləcəyini müdafiə etdi.
Bruninin ən məşhur əsərlərindən biri Roma dövlət xadimi Siseronun tərcümeyi-halı olan Yeni Siserondur. O, həmçinin Dante və Petrarkanın italyan dilində tərcümeyi-hallarının müəllifi idi. Məhz Bruni humanistlər termininin mənbəyi olan teologiya və metafizikadan fərqli olaraq insan səylərinin öyrənilməsi mənasını verən studia humanitatis ifadəsini işlətmişdir.
Bir humanist kimi Bruni Aristotel və Prokopi kimi yunan fəlsəfəsi və tarixinin bir çox əsərinin latın dilinə tərcüməsində mühüm rol oynadı. Bruninin Aristotelin Siyasəti və Nikomax Etikası, eləcə də psevdo-Aristotel İqtisadiyyatı tərcümələri əlyazma və çap şəklində geniş yayılmışdı. Aelius Aristides ' Panathenicus'dan (Panegyric to Afinaya) Panegyricdəki respublika tezislərini Florensiya şəhərinə (təxminən 1401) dəstəkləmək üçün istifadə etməsi yunan tarixçisinin İntibah dövrü siyasi filosoflarının diqqətini cəlb etməkdə mühüm rol oynadı (bax: Hans Baronun Təfərrüatlar üçün Erkən İtalyan İntibahının Böhranı). O, həmçinin Florensiya konstitusiyası haqqında yunan dilində qısa bir traktat yazdı.
Bruni, Platonun eynicinsli münasibətlərlə bağlı müzakirəsinə qarşı çıxan ilk humanistlərdən biri idi. (Reeser)
Bruni 1444-cü ildə Florensiyada vəfat etdi və Florensiyanın Santa Croce bazilikasında Bernardo Rossellino tərəfindən divar məzarında dəfn edildi.
Qeydlər
- Encyclopædia Britannica (ing.): a dictionary of arts, sciences, literature and general information. / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
- Library of the World's Best Literature. / red. C. D. Warner 1897.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Bruni, Leonardo". Encyclopædia Britannica. 4 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 684.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;hankins-2001adlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Burke, Edmund (1908). "Leonardo Bruni". In Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company.
- Stuart M. McManus, 'Byzantines in the Florentine polis: Ideology, Statecraft and ritual during the Council of Florence', The Journal of the Oxford University History Society, 6 (Michaelmas 2008/Hilary 2009), pp. 8–10
- ; Early Renaissance, p. 57–9, 1967, Penguin
Ədəbiyyat
- Baron, Hans. "Leonardo Bruni: "Peşəkar Ritorik" yoxsa "Vətəndaş Humanist"? ." Keçmiş və indiki 36 (1967): 21–37. onlayn
- Field, Artur: "Leonardi Bruni, Florensiyalı xain? Bruni, Medici və 1437-ci il Aretin sui-qəsdi", Renaissance Quarterly 51 (1998): 1109–50.
- Frayd, Edmund. "İtalyan humanist tarixşünaslığının başlanğıcı: Leonardo Bruninin "Yeni Siseronu". English Historical Review 95#376 (1980): 533–552.
- Hankins, James. "Xalq dilində humanizm: Leonardo Bruni işi." (2006). onlayn
- Hankins, James. Qırx ildən sonra "Baron tezisi" və Leonardo Bruninin bəzi son araşdırmaları." Journal of the History of Ideas 56.2 (1995): 309–338. onlayn
- Hankins, James: Repertorium Brunianum : Leonardo Bruni, Roma yazılarına tənqidi bələdçi : Istituto Storico Italiano per il Medio Evo 1997
- Yanziti, Qari. "İtaliya İntibahında Tarix Yazmaq: Leonardo Bruni və Keçmişin İstifadələri" (2010)
- "Leonardo Bruni" . Encyclopædia Britannica Online-da.
- McManus, Stuart M., 'Bizanslılar Florensiya polisində: İdeologiya, Dövlətçilik və Florensiya Şurası zamanı ritual', The Journal of the Oxford University History Society, 6 (Michaelmas 2008/Hilary 2009), 1–23
- Reeser, Todd W. Platonun Düzəldilməsində Fəsil 2: İntibahda Qədim Seksuallığın Tərcüməsi (Chicago: U of Chicago Press, 2016).
- Demetrios K. Giannakopoulos, " İntibah və Siyasi Müasirlik. Αρετίνου Λεονάρδου ″Περί Πολιτείας Φλιτείας Φλιτείας Φλιτείας Φλιτείας Φλιτείας Φλιτείας Φλιτείας Afina 2018)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Leonardo Bruni ve ya Leonardo Aretino 1369 ve ya 1370 Arezzo Toskana 1444 Florensiya italyan humanist tarixci ve dovlet xadimi tez tez erken Intibah dovrunun en muhum humanist tarixcisi kimi taninirdi Onu ilk muasir tarixci adlandirirlar O tarixe uc dovr baxisindan istifade ederek yazan en erken insan idi Antik Orta esrler ve Muasir dovr Bruninin dovrleri mueyyen etmek ucun istifade etdiyi tarixler muasir tarixcilerin bu gun istifade etdikleri tam olaraq deyil lakin o tarixin ucterefli bolunmesi ucun konseptual zemin qoyub Leonardo BruniDogum tarixi 1369 ve ya 1370Dogum yeri Arezzo Arezzo eyaleti d Toskana ItaliyaVefat tarixi 1444Vefat yeri Florensiya Florensiya RespublikasiDefn yeri Santa Korce BazilikasiFealiyyeti filosof yazici tercumeci tarixci siyasetci Katib Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLeonardo Bruni Theodor de Bri terefinden yaradilan oyma resm Leonardo Bruni texminen 1370 ci ilde Toskana eyaletinin Arezzo seherinde anadan olub Bruni siyasi ve medeni lider Coluccio Salutatinin sagirdi idi o Florensiyanin kansleri vezifesini yerine yetirdi ve onun himayesi altinda vetendas humanizmi ideyasini inkisaf etdirdi O hemcinin dord papanin 1405 1414 apostol katibi vezifesinde calismisdir Bruninin kansler oldugu iller 1410 1411 ve yeniden 1427 ci ilden 1444 cu ilde olumune qeder muharibe ile uzlesdi En yuksek siyasi vezifelerden birini tutmasina baxmayaraq Bruni Albizzi ve Medici aileleri ile muqayisede nisbeten gucsuz idi Tarixci Artur Field Brunini 1437 ci ilde Kosimo de Mediciye qarsi aciq askar bir sui qesdci kimi mueyyen etdi Bruni 1444 cu ilde Florensiyada vefat etdi ve onun yerine Karlo Marsuppini kecdi EhemiyyetiDe primo bello punico 1471 Bruninin en diqqetceken eseri ilk muasir tarix kitabi adlandirilan Historiarum Florentini populi libri XII Florensiya xalqinin tarixi 12 kitab eseridir Yeqin ki Bruni tarixi dunyevilesdirmek niyyetinde olmasa da tarixe uc dovr baxisi subhesiz ki dunyevidir ve ona gore de Bruni ilk muasir tarixci adlanir Bruni konsepsiyasinin esasini klassik dovru sonraki medeni tenezzulden ve ya tenebradan herfi menada qaranliq ferqlendiren Petrarka tapmaq olar Bruni Italiyanin son esrlerde canlandigini ve buna gore de yeni bir dovre giren kimi tesvir edile bileceyini mudafie etdi Bruninin en meshur eserlerinden biri Roma dovlet xadimi Siseronun tercumeyi hali olan Yeni Siserondur O hemcinin Dante ve Petrarkanin italyan dilinde tercumeyi hallarinin muellifi idi Mehz Bruni humanistler termininin menbeyi olan teologiya ve metafizikadan ferqli olaraq insan seylerinin oyrenilmesi menasini veren studia humanitatis ifadesini isletmisdir Bir humanist kimi Bruni Aristotel ve Prokopi kimi yunan felsefesi ve tarixinin bir cox eserinin latin diline tercumesinde muhum rol oynadi Bruninin Aristotelin Siyaseti ve Nikomax Etikasi elece de psevdo Aristotel Iqtisadiyyati tercumeleri elyazma ve cap seklinde genis yayilmisdi Aelius Aristides Panathenicus dan Panegyric to Afinaya Panegyricdeki respublika tezislerini Florensiya seherine texminen 1401 desteklemek ucun istifade etmesi yunan tarixcisinin Intibah dovru siyasi filosoflarinin diqqetini celb etmekde muhum rol oynadi bax Hans Baronun Teferruatlar ucun Erken Italyan Intibahinin Bohrani O hemcinin Florensiya konstitusiyasi haqqinda yunan dilinde qisa bir traktat yazdi Bruni Platonun eynicinsli munasibetlerle bagli muzakiresine qarsi cixan ilk humanistlerden biri idi Reeser Bruni 1444 cu ilde Florensiyada vefat etdi ve Florensiyanin Santa Croce bazilikasinda Bernardo Rossellino terefinden divar mezarinda defn edildi QeydlerEncyclopaedia Britannica ing a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 Library of the World s Best Literature red C D Warner 1897 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Chisholm Hugh ed 1911 Bruni Leonardo Encyclopaedia Britannica 4 11th ed Cambridge University Press p 684 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi hankins 2001 adli istinad ucun metn gosterilmeyib Burke Edmund 1908 Leonardo Bruni In Catholic Encyclopedia 3 New York Robert Appleton Company Stuart M McManus Byzantines in the Florentine polis Ideology Statecraft and ritual during the Council of Florence The Journal of the Oxford University History Society 6 Michaelmas 2008 Hilary 2009 pp 8 10 Early Renaissance p 57 9 1967 PenguinEdebiyyatBaron Hans Leonardo Bruni Pesekar Ritorik yoxsa Vetendas Humanist Kecmis ve indiki 36 1967 21 37 onlayn Field Artur Leonardi Bruni Florensiyali xain Bruni Medici ve 1437 ci il Aretin sui qesdi Renaissance Quarterly 51 1998 1109 50 Frayd Edmund Italyan humanist tarixsunasliginin baslangici Leonardo Bruninin Yeni Siseronu English Historical Review 95 376 1980 533 552 Hankins James Xalq dilinde humanizm Leonardo Bruni isi 2006 onlayn Hankins James Qirx ilden sonra Baron tezisi ve Leonardo Bruninin bezi son arasdirmalari Journal of the History of Ideas 56 2 1995 309 338 onlayn Hankins James Repertorium Brunianum Leonardo Bruni Roma yazilarina tenqidi beledci Istituto Storico Italiano per il Medio Evo 1997 Yanziti Qari Italiya Intibahinda Tarix Yazmaq Leonardo Bruni ve Kecmisin Istifadeleri 2010 Leonardo Bruni Encyclopaedia Britannica Online da McManus Stuart M Bizanslilar Florensiya polisinde Ideologiya Dovletcilik ve Florensiya Surasi zamani ritual The Journal of the Oxford University History Society 6 Michaelmas 2008 Hilary 2009 1 23 Reeser Todd W Platonun Duzeldilmesinde Fesil 2 Intibahda Qedim Seksualligin Tercumesi Chicago U of Chicago Press 2016 Demetrios K Giannakopoulos Intibah ve Siyasi Muasirlik Aretinoy Leonardoy Peri Politeias Fliteias Fliteias Fliteias Fliteias Fliteias Fliteias Fliteias Afina 2018