Kəndirqayış və ya Çıntırqayış — Azərbaycan mifologiyasında şeytani varlıq. Əsasən Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində yayılmışdır.
Kəndirqayış | |
---|---|
Yaşadığı yer | Yol ətrafı |
Sehrli gücləri | Qolların uzanması, güclü bədən, cildini dəyişmə |
Növü | Şeytani varlıq |
Əsas formaları |
|
Fəaliyyəti
Şeytani varlıq olan Kəndirqayış miflərə görə axşamüstü yol kənarında insanların rastına çıxır. Uzun qolları var və arıqdır. Kəndirqayış yolçuların gözünə arıq, xəstə, köməksiz uşaq və ya qarı cildində görünür və onlardan kömək istəyir. Bədheybət uzun qollarını onu götürmək üçün əyilən yolçunun boynuna dolayır və onu sıxır. Digər bir halda isə qarı cildində olan Kəndirqayış yolçudan onu yolun digər ucuna keçirməsini istəyər. Yolçu onu qucağında yolun o biri tərəfinə keçirdikdən sonra bedhəybətin qolları uzanar və insanı elə sıxar ki, boğulub ölər.
Bədheybət Naxçıvan ərazisində Kəndirqayış, Sədərək rayonunda Çıntırqayış, Ordubad rayonunda isə Cıntırqeyiş adlanır. Çox sözə baxmayan və ağlayan uşaqları qorxutmaq üçün Naxçıvanda Kəndirqayış obrazından istifadə edilir. Bundan başqa Naxçıvan ərazisinə aid bir nağılda Kəndirqayış belə təsvir edilir:
Məlik Cümşüd hər nə qiyamət qopdusa, kəndirqayış kimi yerindən tərpənmədi ki, tərpənmədi. |
Əl-ayağın uzanması Azərbaycan folklorunda geniş yayılmışdır. Kəndirqayış kimi keçi dönərgəsi Unuqay da bu xüsusiyyətə malikdir.
İstinadlar
- ORDUBAD FOLKLOR MÜHİTİ. Aytən Cəfərova. Azərbaycan Folklor İnstitutu. Bakı, 2016
- Süleymanova, 2012. səh. 62-63
- AXTARIŞLAR. Cild 13. AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI NAXÇIVAN BÖLMƏSİNİN İNCƏSƏNƏT, DİL VƏ ƏDƏBİYYAT İNSTİTUTU. "Tusi", 2020.
Mənbə
- Ləman Vaqif qızı Süleymanova. Şəki folklor mühiti, Bakı, 2012. – 248 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kendirqayis ve ya Cintirqayis Azerbaycan mifologiyasinda seytani varliq Esasen Naxcivan Muxtar Respublikasi erazisinde yayilmisdir KendirqayisYasadigi yer Yol etrafiSehrli gucleri Qollarin uzanmasi guclu beden cildini deyismeNovu Seytani varliqEsas formalari Bedheybet Qari UsaqFealiyyetiSeytani varliq olan Kendirqayis miflere gore axsamustu yol kenarinda insanlarin rastina cixir Uzun qollari var ve ariqdir Kendirqayis yolcularin gozune ariq xeste komeksiz usaq ve ya qari cildinde gorunur ve onlardan komek isteyir Bedheybet uzun qollarini onu goturmek ucun eyilen yolcunun boynuna dolayir ve onu sixir Diger bir halda ise qari cildinde olan Kendirqayis yolcudan onu yolun diger ucuna kecirmesini isteyer Yolcu onu qucaginda yolun o biri terefine kecirdikden sonra bedheybetin qollari uzanar ve insani ele sixar ki bogulub oler Bedheybet Naxcivan erazisinde Kendirqayis Sederek rayonunda Cintirqayis Ordubad rayonunda ise Cintirqeyis adlanir Cox soze baxmayan ve aglayan usaqlari qorxutmaq ucun Naxcivanda Kendirqayis obrazindan istifade edilir Bundan basqa Naxcivan erazisine aid bir nagilda Kendirqayis bele tesvir edilir Melik Cumsud her ne qiyamet qopdusa kendirqayis kimi yerinden terpenmedi ki terpenmedi El ayagin uzanmasi Azerbaycan folklorunda genis yayilmisdir Kendirqayis kimi keci donergesi Unuqay da bu xususiyyete malikdir IstinadlarORDUBAD FOLKLOR MUHITI Ayten Ceferova Azerbaycan Folklor Institutu Baki 2016 Suleymanova 2012 seh 62 63 AXTARISLAR Cild 13 AZERBAYCAN MILLI ELMLER AKADEMIYASI NAXCIVAN BOLMESININ INCESENET DIL VE EDEBIYYAT INSTITUTU Tusi 2020 MenbeLeman Vaqif qizi Suleymanova Seki folklor muhiti Baki 2012 248 seh