Kuyucaklı Yusuf, 1937-ci ildə o zamana qədər hekayə yazarı kimi tanınan Sabahattin Ali tərəfindən nəşr olunan ilk romandır. Baş qəhrəman Yusuf, Türk ədəbiyyatının ən romantik personajlarından biri sayılır. Roman, Türkiyə Respublikası Milli Təhsil Nazirliyi 'nin 100 təməl əsər tərəfindən tövsiyə edilən orta məktəb şagirdləri siyahısında yer alır. Roman 1985-ci ildə eyni adlı Feyzi Tuna tərəfindən sinemaya uyğunlaşdırıldı.
Kuyucaklı Yusuf | |
---|---|
türk. Kuyucaklı Yusuf | |
Müəllif | Səbahəddin Əli |
Orijinalın dili | türk dili |
Nəşriyyat | (ilk) |
Nəşr | 1937 |
Səhifə | 220 |
Növ | Roman |
Mövzu
1903-cü ildə Aydının Kuyucak mahalında bir ər və arvadın öldürülməsini araşdırmaq üçün gedən Nazilli mahal valisi Salahattin bəy, valideynlərinin gözü qarşısında öldürülən 9 yaşlı oğlu Yusufu evləndi və götürdü.
Salahattin bəy, özündən 15 yaş kiçik Şahinde Hanımla evlidir. Həm yaş, həm də mizaç baxımından fikir ayrılığı yaşadığı arvadı ilə münasibətləri, Yusufu evə gətirəndə daha da pisləşir. Şahin ərinin evə gətirdiyi bu kəndli uşağını övladlığa götürmür. Yusuf evin kiçik qızı Muazzez ilə ər-arvad arasında narahatlıq içində böyüyür. İlçe valisi, Yusufu evə gətirməsindən bir il sonra Edremitə təyin edildi; Yusuf xoşbəxt uşaqlıq sərf Edremit evdə ər-arvad arasında mübahisələrin gətirdiyi narahatlıq baxmayaraq.
19 yaşında olan Yusuf, Hilmi Bəyin oğlu Şakirin ələ salındığı zaman mahal valisinin qızı Muazzez ilə dava edir. Bu hadisə nəticəsində o, qəsəbədəki ən varlı olan fabrik sahibi Hilmi bəyin gücü ilə qarşılaşır. Şakir Bayram yerindəki hadisədən bir müddət əvvəl Kübra adlı gənc bir qıza təcavüz etdi. Şakir, atası və Hacı Ethem bəyin aranjımanı ilə Kübra və anasından istifadə edərək Yusufu günahlandırmağa çalışır. Lakin Kübranın etirafı nəticəsində plan uğursuz olur; Yusuf tərəfindən qorunan Kübra və anası mahal valisinin zeytunluğunda işə başlayır; Bu vəziyyət Şakirin Yusufa nifrətini artırır.
Gənc bir qıza olan marağı ilk dəfə rədd edilən Şakir, Yusufla döyüşündən sonra Muazzez ilə evlənmək istəyir. Atası Hilmi bəy, mahal valisini evlənməyə razı salmaq üçün yeni bir plan qurur. Selahattin bəyi saxta bir qumar oyununa daxil etməklə ittiham edir. Muazzez'i imzaladığı fakturaların qarşılığında oğlu Şakirdən istəyir. Şahinde Hanım, qızı Şakirə evlənmək düşüncəsini alqışlayır, lakin Səlahəddin bəy işi süründürərək tərk edir. Kübranın Şakirə təcavüz etdiyini bildikdə, borcu ödəmək və qızını Şakirlə evlənməkdən qurtarmaq üçün yollar axtarır.
Yusuf, biznesmen dostu Əlidən pul alaraq borcunu ödəyir və əvəzində Muazzezlə onunla evlənməyi düşünür. Muazzez isə Yusufu sevdiyi üçün Əli ilə evlənmək istəmir. Yusuf, Muazzezin onunla evlənmək istəmədiyini və zeytun bağçasında bağlandığını Əliyə söyləyə bilmir. Şakir evlənməyə hazırlaşan Əlini, bütün qəsəbənin qarşısında dostlarından birinin toyunda öldürür. Güclülərin tərəfdarı olan şəhər sakinləri bu cinayəti kollektiv olaraq ört-basdır edirlər.
Şakirin Muazzezlə evlənmək fikri Şahinde Hanımın təşviqi ilə canlanır. Bunu öyrənən Yusuf Muazzzezi qaçırır və evlənir. Yusuf mahal valiliyində katib olaraq işə düzəlir. Ürəyindən narahat olan Səlahəddin bəy çox keçmədən öldü; yeni təyin olunmuş İlçe Baş məmuru İzzet bəy, Şakir və Hilmi bəyin oyuncağına bənzəyir; Onların istəyi ilə Yusifi masasından götürür və onu süvari kollektoru edir. Kənddən kəndə gəzərkən Muazzez, anasının təkidi və pul cazibəsi nəticəsində tanınmışların və bürokratların evlərindəki içki içkiləri içərisində iştirak etdi; alkoqola alışır; İçkilərini öz evlərində təşkil edir. Vəziyyətdən şübhələnən Yusuf, bir gecə xəbərsiz çıxır. Gördüyü vəziyyətə əsəbiləşir və hər yerdə seçmədən çəkir. Təsadüfən onu yaraladığını, atına atdığını və qaçırdığını bilmədən Muazzezi vurur. Nəhəng yolda ölür; Yusuf arvadını dəfn edir və atını dağlara minir.
Yazı və çap prosesi
Sabahattin Əlinin ilk əsəri olan Kuyucaklı Yusuf, müəllifin 1931-ci ildə Aydın həbsxanasında tanış olduğu Yusufun təcrübələrinə əsaslanaraq yazılmışdır. 1931–1932-ci illər arasında tamamlanacağını düşünürdüm, üç cilddə tərtib olunurdu, ancaq yalnız bir cild yazıldı. Cevdet Kudret Solok, Sabahattin Ali ilə bir reportajdan çıxış edərək yazıldığı təqdirdə ikinci cildin Çinlə Kübra haqqında, üçüncü cilddən isə dağdan şəhərə enən Yusuf dünyası ilə əlaqəli olacağını ifadə etdi. Kuyucaklı Yusuf ilk olaraq Konya'da çıxan Yeni Anadolu qəzetində seriallaşdırıldı, lakin əmək haqqı mübahisəsi üzündən kəsildi. Proyektor jurnalının 1936-cı ilin ilk sayında və 1937-ci ilin noyabrında Varlık jurnalının səkkizinci sayında yayımlandı, lakin kəsildi. Romanın tam bölünməsi 9 noyabr 1936 – 21 yanvar 1937 arasında Tan qəzetində seriallaşdırıldı. Əsər Yeni Kitapçı tərəfindən 1937-ci ildə roman olaraq nəşr edilmişdir. Daha sonra Akba Kitabevi (1943), Varlık Yayınları (1965), Bilgi Yayınları (1972), Cem Yayınları (1980) tərəfindən beşinci nəşrə qədər yayımlandı. 2001-ci ildən bəri Yapı Kredi Yayınları tərəfindən nəşr olunur. 2017-ci ildə Kuyucaklı Yusuf-un 80 yaşında xüsusi buraxılışı yayımlandı.
Rəylər
Yazıçının ilk romanı olan əsər, türk ədəbiyyatının önəmli romanlarından biridir. Əsər romantik fəlsəfədən qaynaqlanan 20-ci əsrin əvvəllərində Edremitdə romanın əsas qəhrəmanları olan zəngin və kasıb, qəddar və məzlum, saf, təbii həyat və süni həyat, kənd və şəhər ilə pozulmuş olan Yusuf və Muazzez sevgisi ətrafında inkişaf etmişdir. Sivilizasiya ilə təbiət arasındakı ziddiyyətlərdən bəslənir. Sosial realist ədəbiyyatı digər əsərlərində ümumiyyətlə davam etdirən Səbahəddin Əli bu ilk romanda bu cərgədən çıxır və romantik ədəbiyyata yaxınlaşır. Bu universal mövzuya əlavə olaraq, güclü bir müşahidə ilə Anadolu qəsəbəsindəki ictimai və ənənəvi həyatı əks etdirir. Romanda şəhər və kənd gerçəkliyi; Fərdin daxili aləmi, tənhalığı və dəyərləri ilə izah olunur. Romanda tanınmış şəxslərin və bürokratiyanın qurduğu haqsız qayda romanda geniş yer alıb və bu nizam tənqid olunur. Romanın sonunda, Yusuf, şəhərdəki tanınmış və bürokratların nümayəndələrini öldürdüyü və atını dağlara atladığı üçün Türk ədəbiyyatında üsyan və quldur romanlarının öncüsü sayılır. Tənqidçi Alaattin Karacaya görə, Yusifin xarakteri həm də müxtəlif səbəblərdən kənddən şəhərə köçən və uyğunlaşa bilməyən kəndli tipinin müjdəçisidir.
İstinadlar
Xarici linklər
- Kuyucaklı Yusufdakı İstəklər Üçbucaqları 7 noyabr 2014 tarixində Wayback Machine saytında ., Hanife Özer, TÜRÜK Dil, Ədəbiyyat və Folklor Araşdırmaları Jurnalı 2013 İl: 1 Sayı: 2.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kuyucakli Yusuf 1937 ci ilde o zamana qeder hekaye yazari kimi taninan Sabahattin Ali terefinden nesr olunan ilk romandir Bas qehreman Yusuf Turk edebiyyatinin en romantik personajlarindan biri sayilir Roman Turkiye Respublikasi Milli Tehsil Nazirliyi nin 100 temel eser terefinden tovsiye edilen orta mekteb sagirdleri siyahisinda yer alir Roman 1985 ci ilde eyni adli Feyzi Tuna terefinden sinemaya uygunlasdirildi Kuyucakli Yusufturk Kuyucakli YusufMuellif Sebaheddin EliOrijinalin dili turk diliNesriyyat ilk Nesr 1937Sehife 220Nov RomanMovzu1903 cu ilde Aydinin Kuyucak mahalinda bir er ve arvadin oldurulmesini arasdirmaq ucun geden Nazilli mahal valisi Salahattin bey valideynlerinin gozu qarsisinda oldurulen 9 yasli oglu Yusufu evlendi ve goturdu Salahattin bey ozunden 15 yas kicik Sahinde Hanimla evlidir Hem yas hem de mizac baximindan fikir ayriligi yasadigi arvadi ile munasibetleri Yusufu eve getirende daha da pislesir Sahin erinin eve getirdiyi bu kendli usagini ovladliga goturmur Yusuf evin kicik qizi Muazzez ile er arvad arasinda narahatliq icinde boyuyur Ilce valisi Yusufu eve getirmesinden bir il sonra Edremite teyin edildi Yusuf xosbext usaqliq serf Edremit evde er arvad arasinda mubahiselerin getirdiyi narahatliq baxmayaraq 19 yasinda olan Yusuf Hilmi Beyin oglu Sakirin ele salindigi zaman mahal valisinin qizi Muazzez ile dava edir Bu hadise neticesinde o qesebedeki en varli olan fabrik sahibi Hilmi beyin gucu ile qarsilasir Sakir Bayram yerindeki hadiseden bir muddet evvel Kubra adli genc bir qiza tecavuz etdi Sakir atasi ve Haci Ethem beyin aranjimani ile Kubra ve anasindan istifade ederek Yusufu gunahlandirmaga calisir Lakin Kubranin etirafi neticesinde plan ugursuz olur Yusuf terefinden qorunan Kubra ve anasi mahal valisinin zeytunlugunda ise baslayir Bu veziyyet Sakirin Yusufa nifretini artirir Genc bir qiza olan maragi ilk defe redd edilen Sakir Yusufla doyusunden sonra Muazzez ile evlenmek isteyir Atasi Hilmi bey mahal valisini evlenmeye razi salmaq ucun yeni bir plan qurur Selahattin beyi saxta bir qumar oyununa daxil etmekle ittiham edir Muazzez i imzaladigi fakturalarin qarsiliginda oglu Sakirden isteyir Sahinde Hanim qizi Sakire evlenmek dusuncesini alqislayir lakin Selaheddin bey isi surundurerek terk edir Kubranin Sakire tecavuz etdiyini bildikde borcu odemek ve qizini Sakirle evlenmekden qurtarmaq ucun yollar axtarir Yusuf biznesmen dostu Eliden pul alaraq borcunu odeyir ve evezinde Muazzezle onunla evlenmeyi dusunur Muazzez ise Yusufu sevdiyi ucun Eli ile evlenmek istemir Yusuf Muazzezin onunla evlenmek istemediyini ve zeytun bagcasinda baglandigini Eliye soyleye bilmir Sakir evlenmeye hazirlasan Elini butun qesebenin qarsisinda dostlarindan birinin toyunda oldurur Guclulerin terefdari olan seher sakinleri bu cinayeti kollektiv olaraq ort basdir edirler Sakirin Muazzezle evlenmek fikri Sahinde Hanimin tesviqi ile canlanir Bunu oyrenen Yusuf Muazzzezi qacirir ve evlenir Yusuf mahal valiliyinde katib olaraq ise duzelir Ureyinden narahat olan Selaheddin bey cox kecmeden oldu yeni teyin olunmus Ilce Bas memuru Izzet bey Sakir ve Hilmi beyin oyuncagina benzeyir Onlarin isteyi ile Yusifi masasindan goturur ve onu suvari kollektoru edir Kendden kende gezerken Muazzez anasinin tekidi ve pul cazibesi neticesinde taninmislarin ve burokratlarin evlerindeki icki ickileri icerisinde istirak etdi alkoqola alisir Ickilerini oz evlerinde teskil edir Veziyyetden subhelenen Yusuf bir gece xebersiz cixir Gorduyu veziyyete esebilesir ve her yerde secmeden cekir Tesadufen onu yaraladigini atina atdigini ve qacirdigini bilmeden Muazzezi vurur Neheng yolda olur Yusuf arvadini defn edir ve atini daglara minir Yazi ve cap prosesiSabahattin Elinin ilk eseri olan Kuyucakli Yusuf muellifin 1931 ci ilde Aydin hebsxanasinda tanis oldugu Yusufun tecrubelerine esaslanaraq yazilmisdir 1931 1932 ci iller arasinda tamamlanacagini dusunurdum uc cildde tertib olunurdu ancaq yalniz bir cild yazildi Cevdet Kudret Solok Sabahattin Ali ile bir reportajdan cixis ederek yazildigi teqdirde ikinci cildin Cinle Kubra haqqinda ucuncu cildden ise dagdan sehere enen Yusuf dunyasi ile elaqeli olacagini ifade etdi Kuyucakli Yusuf ilk olaraq Konya da cixan Yeni Anadolu qezetinde seriallasdirildi lakin emek haqqi mubahisesi uzunden kesildi Proyektor jurnalinin 1936 ci ilin ilk sayinda ve 1937 ci ilin noyabrinda Varlik jurnalinin sekkizinci sayinda yayimlandi lakin kesildi Romanin tam bolunmesi 9 noyabr 1936 21 yanvar 1937 arasinda Tan qezetinde seriallasdirildi Eser Yeni Kitapci terefinden 1937 ci ilde roman olaraq nesr edilmisdir Daha sonra Akba Kitabevi 1943 Varlik Yayinlari 1965 Bilgi Yayinlari 1972 Cem Yayinlari 1980 terefinden besinci nesre qeder yayimlandi 2001 ci ilden beri Yapi Kredi Yayinlari terefinden nesr olunur 2017 ci ilde Kuyucakli Yusuf un 80 yasinda xususi buraxilisi yayimlandi ReylerYazicinin ilk romani olan eser turk edebiyyatinin onemli romanlarindan biridir Eser romantik felsefeden qaynaqlanan 20 ci esrin evvellerinde Edremitde romanin esas qehremanlari olan zengin ve kasib qeddar ve mezlum saf tebii heyat ve suni heyat kend ve seher ile pozulmus olan Yusuf ve Muazzez sevgisi etrafinda inkisaf etmisdir Sivilizasiya ile tebiet arasindaki ziddiyyetlerden beslenir Sosial realist edebiyyati diger eserlerinde umumiyyetle davam etdiren Sebaheddin Eli bu ilk romanda bu cergeden cixir ve romantik edebiyyata yaxinlasir Bu universal movzuya elave olaraq guclu bir musahide ile Anadolu qesebesindeki ictimai ve enenevi heyati eks etdirir Romanda seher ve kend gercekliyi Ferdin daxili alemi tenhaligi ve deyerleri ile izah olunur Romanda taninmis sexslerin ve burokratiyanin qurdugu haqsiz qayda romanda genis yer alib ve bu nizam tenqid olunur Romanin sonunda Yusuf seherdeki taninmis ve burokratlarin numayendelerini oldurduyu ve atini daglara atladigi ucun Turk edebiyyatinda usyan ve quldur romanlarinin oncusu sayilir Tenqidci Alaattin Karacaya gore Yusifin xarakteri hem de muxtelif sebeblerden kendden sehere kocen ve uygunlasa bilmeyen kendli tipinin mujdecisidir IstinadlarXarici linklerKuyucakli Yusufdaki Istekler Ucbucaqlari 7 noyabr 2014 tarixinde Wayback Machine saytinda Hanife Ozer TURUK Dil Edebiyyat ve Folklor Arasdirmalari Jurnali 2013 Il 1 Sayi 2