Krım Regional Hökuməti (rusca:Крымское краевое правительство) — 1918 və 1919-cu illərdə Krım yarımadasında ardıcıl olaraq mövcud olmuş 2 qısaömürlü hökumətlər nəzərdə tutulur.
Tarixi dövlət | |||||
Krım Regional Hökuməti | |||||
---|---|---|---|---|---|
Крымское краевое правительство | |||||
| |||||
| |||||
Paytaxt | Simferopol | ||||
Dilləri | rus dili, Krımtatar dili, alman dili | ||||
Rəsmi dilləri | Krım-tatar dili Rus dili Ukrayn dili Alman dili | ||||
Dövlət dini | İslam | ||||
Ərazisi |
| ||||
İdarəetmə forması | Liberal respublika | ||||
Baş nazir | |||||
• 1918 | Məmməd bəy Sulkeviç |
Tarixi
Rusiya imperiyasında baş vermiş Oktyabr inqilabının ardınca etnik Krım tatarları Krım Xalq Respublikasının yaradıldığını elan etdilər. Lakin yaradılmış yeni respublika 1918-ci ilin əvvəllərində bolşeviklərin hücumuna məruz qaldılar. Yeni respublikanı yıxan bolşeviklər yaradıldığını elan etdilər. 1918-ci ilin aprelində isə Alman imperiyası qoşunlarından yardım alan Ukrayna Xalq Respublikası qoşunları sona çatdırdılar.
Birinci Krım Regional Hökuməti 25 iyun 1918-ci ildə yaradıldı. Alman dəstəyi ilə yaradılmış hökumətə rəhbərlik Məmməd bəy Sulkeviç də idi. Məmməd bəy Lipka tatarı idi O, yeni hökumətdə baş nazir, daxili işlər naziri və hərbi işlər üzrə nazir vəzifələrini tuturdu. Ukrayna Krım üzərində öz hakimiyyətini qurmaq üçün cəhdlər edirdi, lakin almanların da müstəqillik məsələsində dəstəyini alan Krım Ukraynadan birləşmədən yaşamağı bacardı. Lakin sentyabr və oktyabr aylarında iki respublikadan ibarət federasiyanın qurulması üçün danışıqlar olmuşdu.
Alman qoşunlarının Krımdan çıxmasından sonra nüfuzunu itirmiş Məmməd bəy 25 noyabr 1918-ci ildə hakimiyyətdən devrildi və Krım kəraimlərindən olan, keçmiş Kadet partiyasının üzvü, Rusiya imperiyası dumasında deputat olmuş Solomon Krım tərəfindən əvəzləndi. O, yeni liberal və anti-bolşevik rejim qurdu. Hökumətə Kadet partiyasının üzvlərindən olan xarici işlər naziri, Vladimir Nabokovu ədliyyə naziri kimi daxil etdi. 1918-ci ilin noyabr ayının sonlarında Antanta ittifaqının qoşunları Krıma daxil oldular. Qoşunların böyük bir hissəsini fransız və yunan qoşunları təşkil edirdi. Lakin 1919-cu ilin aprelində Odessanın itirilməsindən sonra bu qoşun geri çəkildi.
Krım Sərhəd Hökuməti də adlandırılan Krım hökuməti 1919-cu ilin əvvəllərindən hökumət rəhbərliyinin sədaqətindən şübhələnən Anton Denikinlə problemlər yaşamağa başladı.Anton Denikin Ağ Qvardiya hərəkatına bağlı olan Könüllü ordunun komandanı idi. Nəticədə Könüllü Ordu Krım hökumətinin ordusunu darmadağın etdi. Birinci Dünya müharibəsinin sonlarında Almaniyanın rəhbərlik etdiyi ittifaq dövlətlərinin məğlub olması və ardınca Antanta dövlətlərinin Krımdan geri çəkilməsi Krımı yenidən Rusiyadan asılı hala düşməsinə şərait yaratdı.
2 aprel 1919-cu ildə bolşeviklərin Qırmızı Ordusu Simferopolu ələ keçirdi və ikinci Krım Regional hökuməti süqut etdi. Bunun ardınca 1919-cu ilin may ayında Krım Sovet Sosialist Respublikası yaradıldı. Lakin bu respublika da iyun ayında Anton Denikinin Könüllü ordusunun hücumuna davam gətirə bilməyib, süqut etdi. Anton Denikin və ondan sonra Pyotr Vrangel 1920-ci ilin noyabr ayına qədər Krımı əllərində saxlamağı bacardılar.
İstinadlar
- http://pda.regnum.ru/news/1189906.html.
- Brian Boyd. Vladimir Nabokov: The Russian Years. Princeton University Press, 1993. p. 154.
- Harold Henry Fisher. The Famine in Soviet Russia, 1919-1923: The Operations of the American Relief Administration. 2021-07-09 at the Wayback Machine Ayer Publishing, 1971. p. 277.
- Brian Boyd. Vladimir Nabokov: The Russian Years. Princeton University Press, 1993. p. 155.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Krim Regional Hokumeti rusca Krymskoe kraevoe pravitelstvo 1918 ve 1919 cu illerde Krim yarimadasinda ardicil olaraq movcud olmus 2 qisaomurlu hokumetler nezerde tutulur Tarixi dovletKrim Regional HokumetiKrymskoe kraevoe pravitelstvoBayraq Gerb 25 iyun 1918 aprel 1919Paytaxt SimferopolDilleri rus dili Krimtatar dili alman diliResmi dilleri Krim tatar dili Rus dili Ukrayn dili Alman diliDovlet dini IslamErazisi 52 200 km Idareetme formasi Liberal respublikaBas nazir 1918 Memmed bey SulkevicTarixiRusiya imperiyasinda bas vermis Oktyabr inqilabinin ardinca etnik Krim tatarlari Krim Xalq Respublikasinin yaradildigini elan etdiler Lakin yaradilmis yeni respublika 1918 ci ilin evvellerinde bolseviklerin hucumuna meruz qaldilar Yeni respublikani yixan bolsevikler yaradildigini elan etdiler 1918 ci ilin aprelinde ise Alman imperiyasi qosunlarindan yardim alan Ukrayna Xalq Respublikasi qosunlari sona catdirdilar Birinci Krim Regional Hokumeti 25 iyun 1918 ci ilde yaradildi Alman desteyi ile yaradilmis hokumete rehberlik Memmed bey Sulkevic de idi Memmed bey Lipka tatari idi O yeni hokumetde bas nazir daxili isler naziri ve herbi isler uzre nazir vezifelerini tuturdu Ukrayna Krim uzerinde oz hakimiyyetini qurmaq ucun cehdler edirdi lakin almanlarin da musteqillik meselesinde desteyini alan Krim Ukraynadan birlesmeden yasamagi bacardi Lakin sentyabr ve oktyabr aylarinda iki respublikadan ibaret federasiyanin qurulmasi ucun danisiqlar olmusdu Alman qosunlarinin Krimdan cixmasindan sonra nufuzunu itirmis Memmed bey 25 noyabr 1918 ci ilde hakimiyyetden devrildi ve Krim keraimlerinden olan kecmis Kadet partiyasinin uzvu Rusiya imperiyasi dumasinda deputat olmus Solomon Krim terefinden evezlendi O yeni liberal ve anti bolsevik rejim qurdu Hokumete Kadet partiyasinin uzvlerinden olan xarici isler naziri Vladimir Nabokovu edliyye naziri kimi daxil etdi 1918 ci ilin noyabr ayinin sonlarinda Antanta ittifaqinin qosunlari Krima daxil oldular Qosunlarin boyuk bir hissesini fransiz ve yunan qosunlari teskil edirdi Lakin 1919 cu ilin aprelinde Odessanin itirilmesinden sonra bu qosun geri cekildi Krim Serhed Hokumeti de adlandirilan Krim hokumeti 1919 cu ilin evvellerinden hokumet rehberliyinin sedaqetinden subhelenen Anton Denikinle problemler yasamaga basladi Anton Denikin Ag Qvardiya herekatina bagli olan Konullu ordunun komandani idi Neticede Konullu Ordu Krim hokumetinin ordusunu darmadagin etdi Birinci Dunya muharibesinin sonlarinda Almaniyanin rehberlik etdiyi ittifaq dovletlerinin meglub olmasi ve ardinca Antanta dovletlerinin Krimdan geri cekilmesi Krimi yeniden Rusiyadan asili hala dusmesine serait yaratdi 2 aprel 1919 cu ilde bolseviklerin Qirmizi Ordusu Simferopolu ele kecirdi ve ikinci Krim Regional hokumeti suqut etdi Bunun ardinca 1919 cu ilin may ayinda Krim Sovet Sosialist Respublikasi yaradildi Lakin bu respublika da iyun ayinda Anton Denikinin Konullu ordusunun hucumuna davam getire bilmeyib suqut etdi Anton Denikin ve ondan sonra Pyotr Vrangel 1920 ci ilin noyabr ayina qeder Krimi ellerinde saxlamagi bacardilar Istinadlarhttp pda regnum ru news 1189906 html Brian Boyd Vladimir Nabokov The Russian Years Princeton University Press 1993 p 154 Harold Henry Fisher The Famine in Soviet Russia 1919 1923 The Operations of the American Relief Administration 2021 07 09 at the Wayback Machine Ayer Publishing 1971 p 277 Brian Boyd Vladimir Nabokov The Russian Years Princeton University Press 1993 p 155 Hemcinin baxRusiya vetendas muharibesi