Koryak muxtar dairəsi (kory. Чав’чываокруг) — 1 iyul 2007 ilə qədər Rusiyanın uzaq şərqində yerləşən federal ərazi. Hazırda Kamçatka diyarının ərazisinə daxildir və Koryak dairəsi adlanır.
Əvvəllər şimaldan Çukotka Muxtar Dairəsi və Maqadan vilayəti, cənubdan isə Kamçatka vilayəti ilə sərhəd olmuşdur. İnzibati şərkəzi Palana qəsəbəsi olmuşdur.
Tarixi
İnzibati ərazi 10 dekabr 1930-cı ildə yaradılmışdır
22 iyul 1934 ildə Kamçatka vilayətinə birləşdirilir.
İlk əvvələr ayrı izibati dairə olmuş və daxil edilmişdi.
23 oktyabr 2005 ildə referendum keçirilir. Referendumun məğzi Koryak muxtar dairəsi ilə Kamçatka vilayətlərinin birləşdirilməsi olmuşdur. Əhali səs vermədə bu təşkili qəbul etmişdir.
1 iyul 2007-ci ildə Kamçatka vilayəti və Koryak muxtar dairəsi birləşdirilərək Kamçatka diyarı adlandırılmışdır. Dairənin adından muxtar sözü silinmiş və Koryak dairəsi adlandırılmışdır.
Coğrafiyası
Dairə fiziki baxımdan Kamçatka yarımadasının şimalında yerləşirdi. Ümumilikdə dairə vilayətin ərazisinin 60 % özündə cəmləyirdi. Dairənin ərazisinə materik torpaqlarından başqa Karaqinski adasıda daxil idi. Şərqdən Sakit okeana daxil olan Berinq dənizi ilə yuyulurdu. Dəniz boyu 1500 km sahil zolağına malik olmuşdur. Qərbdən Oxot dənizi ilə əhatələnir.
Dairənin mərkəzi olan Palans qədəbəsi ilə Moskva arasında 12866 km hava məsafəsi vardır.
İqlim
İqlimi sərtdir, subantartik qurşaqda yerləşir. Sahil zolağı dəniz rütübətli, daxili hissələr isə kontinentaldır. Qışda şaxtalı və qarlı, yayda isə qısa və rütubətli olur. Qışda −24 °S…−26 °S, yayda +12 °S…+14 °S olur. Yağıntının orta illik miqdarı 300–700 mm arasında dəyişir.
Ərazisibəsasən dağlıqdır. Burada tundra və meşə tundra ayılmışdır. Ərazisində minlərlə çay və göl vardır
Əsas çayları: Penjina (713 km), Talovka (458 km), Vıvenka (395 km), Paxaça (293 km), Apuka (296 km), Ukelyat (288 km). Göllər: Taloovskoye (44 km²), Palanskoye (28 km²).
Təbiəti
Faydalıı qazıntıları: Neft, Qaz, Daş kömür, Dəmir, əlvan metallardan isə Mis, Nikel, Qalay, qiymətli metallardan Qızıl, Plati.
İqtisadiyyat
Əsas sahələr: Balıqçılıq, Kənd təsərrüfatı, maralçılıq, elektroenergetika, nəqliyyat, turizm və hasilat sənayesi.
İnzibati-ərazi bölgüsü
Rayonları
- Karaginski rayonu (cənub-şərq)
- Olyotorski rayonu (şimal-şərq)
- Penjinski rayonu (şimal-qərb)
- Tiqilski rayonu (cənub-qərb)
İstinadlar
- "О НОВОМ АДМИНИСТРАТИВНОМ ДЕЛЕНИИ ДАЛЬНЕВОСТОЧНОГО КРАЯ". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-26.
Mənbə
- Корякский автономный округ. История, справка, населенные пункты. 2008-12-11 at the Wayback Machine
- Корякский автономный округ в справочнике-каталоге "Вся Россия" 2009-06-04 at the Wayback Machine
- Указ Президиума Верховного Совета СССР от 23 января 1956 года "О выделении Камчатской области из состава Хабаровского края в самостоятельную область РСФСР"
- Официальный сайт Думы Корякского автономного округа 2006-06-26 at the Wayback Machine
- Корякия на сайте Минприроды 2005-05-05 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Koryak muxtar dairesi kory Chav chyvaokrug 1 iyul 2007 ile qeder Rusiyanin uzaq serqinde yerlesen federal erazi Hazirda Kamcatka diyarinin erazisine daxildir ve Koryak dairesi adlanir Koryak muxtar dairesi Evveller simaldan Cukotka Muxtar Dairesi ve Maqadan vilayeti cenubdan ise Kamcatka vilayeti ile serhed olmusdur Inzibati serkezi Palana qesebesi olmusdur TarixiInzibati erazi 10 dekabr 1930 ci ilde yaradilmisdir 22 iyul 1934 ilde Kamcatka vilayetine birlesdirilir Ilk evveler ayri izibati daire olmus ve daxil edilmisdi 23 oktyabr 2005 ilde referendum kecirilir Referendumun megzi Koryak muxtar dairesi ile Kamcatka vilayetlerinin birlesdirilmesi olmusdur Ehali ses vermede bu teskili qebul etmisdir 1 iyul 2007 ci ilde Kamcatka vilayeti ve Koryak muxtar dairesi birlesdirilerek Kamcatka diyari adlandirilmisdir Dairenin adindan muxtar sozu silinmis ve Koryak dairesi adlandirilmisdir CografiyasiDaire fiziki baximdan Kamcatka yarimadasinin simalinda yerlesirdi Umumilikde daire vilayetin erazisinin 60 ozunde cemleyirdi Dairenin erazisine materik torpaqlarindan basqa Karaqinski adasida daxil idi Serqden Sakit okeana daxil olan Berinq denizi ile yuyulurdu Deniz boyu 1500 km sahil zolagina malik olmusdur Qerbden Oxot denizi ile ehatelenir Dairenin merkezi olan Palans qedebesi ile Moskva arasinda 12866 km hava mesafesi vardir IqlimIqlimi sertdir subantartik qursaqda yerlesir Sahil zolagi deniz rutubetli daxili hisseler ise kontinentaldir Qisda saxtali ve qarli yayda ise qisa ve rutubetli olur Qisda 24 S 26 S yayda 12 S 14 S olur Yagintinin orta illik miqdari 300 700 mm arasinda deyisir Erazisibesasen dagliqdir Burada tundra ve mese tundra ayilmisdir Erazisinde minlerle cay ve gol vardir Esas caylari Penjina 713 km Talovka 458 km Vivenka 395 km Paxaca 293 km Apuka 296 km Ukelyat 288 km Goller Taloovskoye 44 km Palanskoye 28 km TebietiFaydalii qazintilari Neft Qaz Das komur Demir elvan metallardan ise Mis Nikel Qalay qiymetli metallardan Qizil Plati IqtisadiyyatEsas saheler Baliqciliq Kend teserrufati maralciliq elektroenergetika neqliyyat turizm ve hasilat senayesi Inzibati erazi bolgusuKoryak MD rayonlariRayonlari Karaginski rayonu cenub serq Olyotorski rayonu simal serq Penjinski rayonu simal qerb Tiqilski rayonu cenub qerb Istinadlar O NOVOM ADMINISTRATIVNOM DELENII DALNEVOSTOChNOGO KRAYa 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 26 MenbeKoryakskij avtonomnyj okrug Istoriya spravka naselennye punkty 2008 12 11 at the Wayback Machine Koryakskij avtonomnyj okrug v spravochnike kataloge Vsya Rossiya 2009 06 04 at the Wayback Machine Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR ot 23 yanvarya 1956 goda O vydelenii Kamchatskoj oblasti iz sostava Habarovskogo kraya v samostoyatelnuyu oblast RSFSR Oficialnyj sajt Dumy Koryakskogo avtonomnogo okruga 2006 06 26 at the Wayback Machine Koryakiya na sajte Minprirody 2005 05 05 at the Wayback Machine