Kitab əl-Təsrif (ərəb. التصريف لمن عجز عن التأليف) — Əbülqasım əz-Zəhravi tərəfindən 1000-ə yaxın yazılmış 30 cildlik bir Ərəb tibb və cərrahi ensiklopediyası. Ensiklopediyanın yazılması Zəhravinin 50 ildən çox vaxtını aldı. Burada müxtəlif xəstəliklər, yaralar, tibbi vəziyyət, müalicə və cərrahi prosedurlar barədə məlumatlar var. Ensiklopediyada 200-dən çox növ cərrahi alət təsvir olunur. "Kitab əl-Təsrif" XVIII əsrin əvvəllərinə qədər cərrahlar tərəfindən istifadə edilmişdir. Burada təsvir olunan bəzi cərrahi praktika bu gün də istifadə olunur.
Kitab əl-Təsrif | |
---|---|
ərəb. التصريف لمن عجز عن التأليف | |
Müəllif | Əbülqasım əz-Zəhravi |
Orijinal dili | ərəb dili |
Nəşr ili | təq. 1000 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məzmunu
Ensiklopediya cərrahiyyə, tibb, ortopediya, oftalmologiya, farmakologiya, düzgün bəslənmə, diş və yeni doğulmuş uşaqlara qayğı, həmçinin patoloji şərtlər daxil olmaqla geniş mövzuları əhatə edir. Son və ən məşhur cild əməliyyata həsr edilmişdir. əz-Zəhravinin dediyinə görə, cərrahiyyəni son cildin mövzusuna çevirməyə qərar verdi, çünki bu, dərmanın ən yüksək formasıdır və bütün digər tibb sahələri ilə tanış olana qədər tətbiq oluna bilməz.
Cərrahiyyə və alətlər haqqında
Ardıcıl olaraq 30-cu, "Kitab əl-Təsrif" cildinin "Cərrahiyyə və Alətlər haqqında" başlığı var. Hər detalını oxucuya aydınlaşdırmaq üçün kitabda təsvir olunan cərrahi əməliyyatlar zamanı istifadə olunan hər bir aləti təsvir edir.
Əz-Zəhravinin yazdığına görə, kitab sələflərinin kitablarından əldə etdiyi və öz təcrübəsi zamanı qazandığı biliklərə əsaslanır.
Kitabın əvvəlində müəllif qeyd edir ki, yazılarına İslam dünyasındakı cərrahiyyənin geriliyi və eyni zamanda həkimlər tərəfindən qiymətləndirilməməsi təkan verdi. Əz-Zəhravi bunun səbəbinin insan fiziologiyasını səhv anlamaqla yanaşı, anatomiya sahəsində bilik çatışmazlığı olduğuna inanır.
Anatomiyanın vacibliyini qeyd edərək yazırdı: "Əməliyyatdan əvvəl anatomiyanı və orqanların necə işlədiyini öyrənməlisiniz, şəkillərini, əlaqələrini və sərhədlərini anlamaq lazımdır. Sinirləri, əzələləri, sümükləri, damarları və damarları araşdırmaq lazımdır. Anatomiya və fiziologiyanı bilmirsinizsə, xəstənin ölümünə səbəb olacaq bir səhv edə bilərsiniz. Bir dəfə xəstənin boynunda kəsik əmələ gətirdiyini, onu absesdən yaxşılaşdırmağa çalışdığını gördüm, ancaq bu anevrizma idi və xəstə dərhal öldü."
XII əsrdə Kremonyalı Qerard kitabı latın dilinə çevirdi, qısa müddət sonra Avropada populyar oldu və Salerno və Monpelye daxil olmaqla bütün universitetlərdə standart dərslik oldu. Növbəti 500 il ərzində bu, Avropada əsas cərrahiyyə mənbəyi olaraq qaldı və tibb tarixçisi dediyinə görə, "tibbdə Avisenna Kanonu ilə eyni cərrahiyyədə qaldı."
İstinadlar
- "Theoretical and Practical Book by Al-Zahrawi" (ingilis). 1519. 2020-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-10.
- Selin, Helaine (2008). Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Springer Science & Business Media. p. 1545.
- Castiglioni, Arturo (1958). A history of medicine. A. A. Knopf. p. 274."Abulcasis (Alsaharavius or Abu’l-Qasim) (d. c. 1013) was the author of a surgical treatise which in surgery held the same authority as did the Canon of Avicenna in medicine."
- Fleischer, Aylmer von. Moorish Europe. Aylmer von Fleischer."His work, Al-Tasrif, later translated into Latin by Gerard of Cremona, became the standard medical text for European Universities such as those at Salerno and Montpellier. This work was widely used by European medical practitioners for centuries."
Xarici keçidlər
- — islamset.com
- Sami Hamarneh Drawings and Pharmacy in Al-Zahrawi's 10th-Century Surgical Treatise, in United States National Museum Bulletin No.228, 1961
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kitab el Tesrif ereb التصريف لمن عجز عن التأليف Ebulqasim ez Zehravi terefinden 1000 e yaxin yazilmis 30 cildlik bir Ereb tibb ve cerrahi ensiklopediyasi Ensiklopediyanin yazilmasi Zehravinin 50 ilden cox vaxtini aldi Burada muxtelif xestelikler yaralar tibbi veziyyet mualice ve cerrahi prosedurlar barede melumatlar var Ensiklopediyada 200 den cox nov cerrahi alet tesvir olunur Kitab el Tesrif XVIII esrin evvellerine qeder cerrahlar terefinden istifade edilmisdir Burada tesvir olunan bezi cerrahi praktika bu gun de istifade olunur Kitab el Tesrifereb التصريف لمن عجز عن التأليف Muellif Ebulqasim ez ZehraviOrijinal dili ereb diliNesr ili teq 1000 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMezmunuEnsiklopediya cerrahiyye tibb ortopediya oftalmologiya farmakologiya duzgun beslenme dis ve yeni dogulmus usaqlara qaygi hemcinin patoloji sertler daxil olmaqla genis movzulari ehate edir Son ve en meshur cild emeliyyata hesr edilmisdir ez Zehravinin dediyine gore cerrahiyyeni son cildin movzusuna cevirmeye qerar verdi cunki bu dermanin en yuksek formasidir ve butun diger tibb saheleri ile tanis olana qeder tetbiq oluna bilmez Cerrahiyye ve aletler haqqinda terefinden 1531 Latinca tercumeden bir sehife Ardicil olaraq 30 cu Kitab el Tesrif cildinin Cerrahiyye ve Aletler haqqinda basligi var Her detalini oxucuya aydinlasdirmaq ucun kitabda tesvir olunan cerrahi emeliyyatlar zamani istifade olunan her bir aleti tesvir edir Ez Zehravinin yazdigina gore kitab seleflerinin kitablarindan elde etdiyi ve oz tecrubesi zamani qazandigi biliklere esaslanir Kitabin evvelinde muellif qeyd edir ki yazilarina Islam dunyasindaki cerrahiyyenin geriliyi ve eyni zamanda hekimler terefinden qiymetlendirilmemesi tekan verdi Ez Zehravi bunun sebebinin insan fiziologiyasini sehv anlamaqla yanasi anatomiya sahesinde bilik catismazligi olduguna inanir Anatomiyanin vacibliyini qeyd ederek yazirdi Emeliyyatdan evvel anatomiyani ve orqanlarin nece islediyini oyrenmelisiniz sekillerini elaqelerini ve serhedlerini anlamaq lazimdir Sinirleri ezeleleri sumukleri damarlari ve damarlari arasdirmaq lazimdir Anatomiya ve fiziologiyani bilmirsinizse xestenin olumune sebeb olacaq bir sehv ede bilersiniz Bir defe xestenin boynunda kesik emele getirdiyini onu absesden yaxsilasdirmaga calisdigini gordum ancaq bu anevrizma idi ve xeste derhal oldu Kitab el Tesrif latinca tercumesinin ilk sehifesi XII esrde Kremonyali Qerard kitabi latin diline cevirdi qisa muddet sonra Avropada populyar oldu ve Salerno ve Monpelye daxil olmaqla butun universitetlerde standart derslik oldu Novbeti 500 il erzinde bu Avropada esas cerrahiyye menbeyi olaraq qaldi ve tibb tarixcisi dediyine gore tibbde Avisenna Kanonu ile eyni cerrahiyyede qaldi Istinadlar Theoretical and Practical Book by Al Zahrawi ingilis 1519 2020 02 17 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 10 Selin Helaine 2008 Encyclopaedia of the History of Science Technology and Medicine in Non Western Cultures Springer Science amp Business Media p 1545 Castiglioni Arturo 1958 A history of medicine A A Knopf p 274 Abulcasis Alsaharavius or Abu l Qasim d c 1013 was the author of a surgical treatise which in surgery held the same authority as did the Canon of Avicenna in medicine Fleischer Aylmer von Moorish Europe Aylmer von Fleischer His work Al Tasrif later translated into Latin by Gerard of Cremona became the standard medical text for European Universities such as those at Salerno and Montpellier This work was widely used by European medical practitioners for centuries Xarici kecidler islamset com Sami Hamarneh Drawings and Pharmacy in Al Zahrawi s 10th Century Surgical Treatise in United States National Museum Bulletin No 228 1961