Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nobel Kimya mükafatı — Kimya elmində vacib kəşflər etmiş alimlər üçün nəzərdə tutlmuşdur.
| Kimya üzrə "Nobel" mükafatı | |
|---|---|
  | |
| | |
| Ölkə | |
| Tip | elmi mükafat[d] |
| Təltif edir | |
| Statistika | |
| Təsis tarixi | 1901 |
| nobelprize.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kimya üzrə Nobel Mükafatı (isveç. Nobelpriset i kemi) kimya sahəsində elmi nailiyyətlərə görə hər il Stokholmda İsveç Kral Elmlər Akademiyası tərəfindən verilən ən yüksək mükafatdır. Mükafat laureatlarına namizədlər Kimya üzrə Nobel Komitəsi tərəfindən irəli sürülür. Mükafat 1895-ci ildən isveçli kimyaçı Alfred Nobelin (ölüb 1896) vəsiyyəti ilə təsis edilən beş mükafatdan biridir, kimya, fizika, ədəbiyyat, fiziologiya və tibb sahələrində görkəmli nailiyyətlərə və sülhə verdiyi töhfələrə görə verilir.
Kimya üzrə ilk Nobel mükafatı 1901-ci ildə hollandiyalı Jacob Hendrik van't Hoffa verilib. Hər bir laureata medal, diplom və pul mükafatı verilir, bu mükafatların məbləği illər ərzində dəyişir. Mükafat Stokholmda, Nobelin ölümünün ildönümündə, dekabrın 10-da keçirilən illik mərasimdə verilir.
Tarixi ilkin şərtlər
Alfred Bernard Nobel (21 oktyabr 1833, Stokholm, İsveç) kimyaçı, mühəndis, novator, hərbi istehsalçı və dinamitin ixtiraçısı idi. Alfred Nobelin mülkiyyətində qalması kimyəvi və top istehsalına keçid üçün əhəmiyyətli bir təkan verən Bofors metallurgiya şirkətinə sahib idi — Bofors həm hərbi silahların (təyyarələr, tanklar) istehsalı, həm də barıt istehsalı ilə məşğul idi. , və s. Alfred Nobel üç yüz əlli beş müxtəlif ixtiraya patent verdi, bunların arasında ən məşhuru dinamit ixtirası idi. Nobel 1896-cı ildə son illərdə yaşadığı İtaliyanın San-Remo şəhərindəki villasında anginadan öldü.
Nobelin vəsiyyəti tələb edirdi ki, onun pulu fizika, kimya, sülh, fiziologiya və tibb və nəhayət, ədəbiyyat üzrə mükafatlar üçün istifadə olunsun. Alfred həyatı boyu bir neçə vəsiyyətnamə yazsa da, sonuncusu ölümündən bir il əvvəl tərtib edilmiş və 27 noyabr 1895-ci ildə Parisdə İsveç-Norveç Klubunda imzalanmışdır. Nobel bütün əmlakının 94%-ni (31 milyon İsveç kronu) beş Nobel mükafatının təsis edilməsi və təmin edilməsini vəsiyyət etdi. (2008-ci ildə bu məbləğ 186 milyon ABŞ dollarına bərabərdir.) Nobelin vəsiyyətinə əsasən, İsveç Kral Elmlər Akademiyasının kimya üzrə mükafatı vermək hüququ var.
Ədəbiyyat
Ən azı iyirmi beş laureat, kimyanın hər hansı digər sahələrindən daha çox üzvi kimya sahəsinə verdiyi töhfələrə görə Nobel mükafatı almışdır. İki laureata — almanlar Richard Kuhn (1938) və Adolf Butenandt (1939) — hökuməti tərəfindən mükafatı qəbul etməyə icazə verilmədi. Sonradan medal və diplom aldılar, pul yox.
İki alim kimya üzrə iki Nobel mükafatı alıb: ingilis Frederik Sanqer (1958 və 1980-ci illərdə) və amerikalı Barri Şarpless (2001 və 2022-ci illərdə). Daha iki nəfər müxtəlif fənlər üzrə iki Nobel mükafatı aldı — Mari Küri (1903-cü ildə fizika və 1911-ci ildə kimya) və Linus Pauling (1954-cü ildə kimya və 1962-ci ildə Sülh Mükafatı). 187 laureatdan (2021-ci ilə kimi) yeddisi qadındır.
Kimya üzrə Nobel Mükafatının verilməsində səkkiz fasilə olub: 1916, 1917, 1919, 1924, 1933 və 1940–1942-ci illərdə.
İstinadlar
- "All Nobel Prizes in Chemistry". 2015-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-11.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nobel Kimya mukafati Kimya elminde vacib kesfler etmis alimler ucun nezerde tutlmusdur Kimya uzre Nobel mukafatiOlke IsvecTip elmi mukafat d Teltif edir Isvec Kral Elmler AkademiyasiStatistikaTesis tarixi 1901nobelprize org Vikianbarda elaqeli mediafayllarYakob Vant Hoff 1852 1911 Kimya uzre Nobel mukafatinin ilk laureati Kimya uzre Nobel Mukafati isvec Nobelpriset i kemi kimya sahesinde elmi nailiyyetlere gore her il Stokholmda Isvec Kral Elmler Akademiyasi terefinden verilen en yuksek mukafatdir Mukafat laureatlarina namizedler Kimya uzre Nobel Komitesi terefinden ireli surulur Mukafat 1895 ci ilden isvecli kimyaci Alfred Nobelin olub 1896 vesiyyeti ile tesis edilen bes mukafatdan biridir kimya fizika edebiyyat fiziologiya ve tibb sahelerinde gorkemli nailiyyetlere ve sulhe verdiyi tohfelere gore verilir Kimya uzre ilk Nobel mukafati 1901 ci ilde hollandiyali Jacob Hendrik van t Hoffa verilib Her bir laureata medal diplom ve pul mukafati verilir bu mukafatlarin meblegi iller erzinde deyisir Mukafat Stokholmda Nobelin olumunun ildonumunde dekabrin 10 da kecirilen illik merasimde verilir Tarixi ilkin sertlerEsas meqale Alfred Nobel Alfred Bernard Nobel 21 oktyabr 1833 Stokholm Isvec kimyaci muhendis novator herbi istehsalci ve dinamitin ixtiracisi idi Alfred Nobelin mulkiyyetinde qalmasi kimyevi ve top istehsalina kecid ucun ehemiyyetli bir tekan veren Bofors metallurgiya sirketine sahib idi Bofors hem herbi silahlarin teyyareler tanklar istehsali hem de barit istehsali ile mesgul idi ve s Alfred Nobel uc yuz elli bes muxtelif ixtiraya patent verdi bunlarin arasinda en meshuru dinamit ixtirasi idi Nobel 1896 ci ilde son illerde yasadigi Italiyanin San Remo seherindeki villasinda anginadan oldu Nobelin vesiyyeti teleb edirdi ki onun pulu fizika kimya sulh fiziologiya ve tibb ve nehayet edebiyyat uzre mukafatlar ucun istifade olunsun Alfred heyati boyu bir nece vesiyyetname yazsa da sonuncusu olumunden bir il evvel tertib edilmis ve 27 noyabr 1895 ci ilde Parisde Isvec Norvec Klubunda imzalanmisdir Nobel butun emlakinin 94 ni 31 milyon Isvec kronu bes Nobel mukafatinin tesis edilmesi ve temin edilmesini vesiyyet etdi 2008 ci ilde bu mebleg 186 milyon ABS dollarina beraberdir Nobelin vesiyyetine esasen Isvec Kral Elmler Akademiyasinin kimya uzre mukafati vermek huququ var EdebiyyatEsas meqale Kimya uzre Nobel mukafati laureatlarinin siyahisi En azi iyirmi bes laureat kimyanin her hansi diger sahelerinden daha cox uzvi kimya sahesine verdiyi tohfelere gore Nobel mukafati almisdir Iki laureata almanlar Richard Kuhn 1938 ve Adolf Butenandt 1939 hokumeti terefinden mukafati qebul etmeye icaze verilmedi Sonradan medal ve diplom aldilar pul yox Iki alim kimya uzre iki Nobel mukafati alib ingilis Frederik Sanqer 1958 ve 1980 ci illerde ve amerikali Barri Sarpless 2001 ve 2022 ci illerde Daha iki nefer muxtelif fenler uzre iki Nobel mukafati aldi Mari Kuri 1903 cu ilde fizika ve 1911 ci ilde kimya ve Linus Pauling 1954 cu ilde kimya ve 1962 ci ilde Sulh Mukafati 187 laureatdan 2021 ci ile kimi yeddisi qadindir Kimya uzre Nobel Mukafatinin verilmesinde sekkiz fasile olub 1916 1917 1919 1924 1933 ve 1940 1942 ci illerde Istinadlar All Nobel Prizes in Chemistry 2015 12 05 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 11 Hemcinin baxNobel mukafati