Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kibbutz (ivr. קִבּוּץ / קיבוץ; hərfi tərcüməsi: "toplanma, qruplaşma"; cəm forması - kibbutzim ivr. קִבּוּצִים / קיבוצים) — İsraildə kollektiv icma növü.
2010-cu ildə İsraildə 270 Kibbutz var idi. Onların fabrikaları İsrailin sənaye hasilatının 9%-i və ya 8 milliard ABŞ dolları, fermaları isə kənd təsərrüfatı hasilatının 40%-i və ya 1,7 milliard ABŞ dolları təşkil edirdi. Bir kibbutzun üzvlərin sayı 40-dan 1000-ə qədər ola bilər. Onların çoxunda ortalama 300-400 arası yetkin üzvləri və tam əhalisi 500-600 arası olur.
Tarix
İlk Kibutzlar Fələstinə köçən Bilu hərəkatının üzvləri tərəfindən yaradılıb. Onların ən birincisi 1909-cu ildə təsis olunan Deqniya Alef idi. Kibbutz hərəkatının yaradıcıların bəziləri qədim Sparta ideallardan ilhamlanırdılar. Birinci kibbutz üçün pul Yəhudi milli fondu tərəfindən ayırılıb. O, Təbəriyyə gölünün cənubunda yerləşir. Bundan sonra da yardılan bir sıra kibbutz həmin gölün ətrafında və İzreel vadisində təsis olunub.
20-ci, 30-cu və 40-cı illərdə, kibbutzlar böyüyürdü. 1922-ci ildə Fələstin kibbutzlarında 700 adam yaşayırdı. 1927-ci ildə, bu rəqəm artıq 2000-ə çatıb. II Dünya Müharibəsi başlayanda, Britaniya Mandatının altında olan Fələstindəki mövcud olan 79 kibbutzda 24105 və ya, ordaki yəhudilərin 5%-i yaşayırdı.
80-ci illərin ortasında kibbutz böhranı başlayıb. Bunnan üzləşən bir sıra kibbutz islahatlar aparmağa başlayıb. O cümlədə, kibbutz üzvlərinə göstərilən xidmətlərinin özəlləşdirməsi, maaşların fərqləndirməsi, evlərin və mülkiyyətin özəl sahibliyi. Halbuki, kommunal yaşayış üslubu saxlanılıb.
İdeologiya
Kibbutz hərəkatı sosializm ilə sionizmi birləşdirən utopist icmalar kimi başlayıb. Birinci aliyah (Fələstinə göçən yəhudilər axınları) nümayəndələrin çoxluğu dini idi. İnkinci aliyah isə daha sekulyar yəhudiləri gətirib. Birinci aliyahdan fərqli olaraq, ikinci və üçüncü aliyahda daha çox sosializm tərəfindən təsirlənən yəhudilər olub. Onlar özünlə sosialist sionizmin və ya leyborist sionizmin fikirlərini gətiriblər. Leyborist sionistlər gələcək İsrailin kibbutzlar, moşavlar və şəhər yəhudilərin proliteriatın təsisçiləri idilər.
İqtisadiyyat
2012-ci ildə Kibbutzların 15%-i kənd təsərrüfatı ilə məşğul idi.
Sənaye ilə məşğul olan Kibbutzların bir nümunəsi Sasa kibbutzudur. 2010 ildə onun 200 üzvü var idi və o, bir il ərzində hərbi plastik istehsalı ilə 850 ABŞ dollarlıq gəlirinə nail olub. Ketura kibbutzu isə İsraildə günəş texnologiyasında aparıcıdır və həmçinin, ekoturizmnən məşğuldur.
İstinadlar
- Kibbutz reinvents itself after 100 years of history 2018-09-17 at the Wayback Machine, , November 16, 2010
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-24.
- The Making of Israeli Militarism, By Uri Ben-Eliezer, Indiana University Press, 1998, p. 63
- Land and Power: The Zionist Resort to Force, 1881–1948, By Anita Shapira, Stanford University Press 1999, 300
- "What is a Kibbutz?". 2022-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-30.
- ""The Kibbutz in Historical Perspective", Mark A. Raider". 2012-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-25.
- "The revival of the kibbutz: A uniquely Israeli institution by Sarah Levi". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-27.
- Hess Ashkenazi, Maayan; Katz, Yossi. "From Cooperative to Renewed Kibbutz: The Case of Kibbutz 'Galil', Israel". Middle Eastern Studies. Routledge. 45 (4): 571. 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 1 dekabr 2019.
- Sheldon Goldenberg and Gerda R. Wekerle. "From utopia to total institution in a single generation: the kibbutz and Bruderhof". International Review of Modern Sociology. 2 (2). September 1972: 224–232. JSTOR 41420450.
- Segev, Tom. One Palestine, Complete: Jews and Arabs under the British Mandate. Metropolitan Books, 2000, p. 255.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-30.
- . Archived from the original on October 10, 2007. İstifadə tarixi: 2012-12-13.
- Bulletproof Innovation: Kibbutz-Owned Plasan Sasa's Ikea-Style, Flat-Pack Armor Kits 2017-07-12 at the Wayback Machine By Nadav Shemer,
- . 2016-11-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kibbutz ivr ק ב ו ץ קיבוץ herfi tercumesi toplanma qruplasma cem formasi kibbutzim ivr ק ב ו צ ים קיבוצים Israilde kollektiv icma novu Kfar Masaryk kibbutzu 2010 cu ilde Israilde 270 Kibbutz var idi Onlarin fabrikalari Israilin senaye hasilatinin 9 i ve ya 8 milliard ABS dollari fermalari ise kend teserrufati hasilatinin 40 i ve ya 1 7 milliard ABS dollari teskil edirdi Bir kibbutzun uzvlerin sayi 40 dan 1000 e qeder ola biler Onlarin coxunda ortalama 300 400 arasi yetkin uzvleri ve tam ehalisi 500 600 arasi olur TarixIkinci aliyanin iscileri Miqdal tarlalarinda gunorta yeyirler 1912 Ilk Kibutzlar Felestine kocen Bilu herekatinin uzvleri terefinden yaradilib Onlarin en birincisi 1909 cu ilde tesis olunan Deqniya Alef idi Kibbutz herekatinin yaradicilarin bezileri qedim Sparta ideallardan ilhamlanirdilar Birinci kibbutz ucun pul Yehudi milli fondu terefinden ayirilib O Teberiyye golunun cenubunda yerlesir Bundan sonra da yardilan bir sira kibbutz hemin golun etrafinda ve Izreel vadisinde tesis olunub 20 ci 30 cu ve 40 ci illerde kibbutzlar boyuyurdu 1922 ci ilde Felestin kibbutzlarinda 700 adam yasayirdi 1927 ci ilde bu reqem artiq 2000 e catib II Dunya Muharibesi baslayanda Britaniya Mandatinin altinda olan Felestindeki movcud olan 79 kibbutzda 24105 ve ya ordaki yehudilerin 5 i yasayirdi 80 ci illerin ortasinda kibbutz bohrani baslayib Bunnan uzlesen bir sira kibbutz islahatlar aparmaga baslayib O cumlede kibbutz uzvlerine gosterilen xidmetlerinin ozellesdirmesi maaslarin ferqlendirmesi evlerin ve mulkiyyetin ozel sahibliyi Halbuki kommunal yasayis uslubu saxlanilib IdeologiyaKibbutz herekati sosializm ile sionizmi birlesdiren utopist icmalar kimi baslayib Birinci aliyah Felestine gocen yehudiler axinlari numayendelerin coxlugu dini idi Inkinci aliyah ise daha sekulyar yehudileri getirib Birinci aliyahdan ferqli olaraq ikinci ve ucuncu aliyahda daha cox sosializm terefinden tesirlenen yehudiler olub Onlar ozunle sosialist sionizmin ve ya leyborist sionizmin fikirlerini getiribler Leyborist sionistler gelecek Israilin kibbutzlar mosavlar ve seher yehudilerin proliteriatin tesiscileri idiler IqtisadiyyatMerom Qolan kibbutzunun Bental dagindan gorunusu 2012 ci ilde Kibbutzlarin 15 i kend teserrufati ile mesgul idi Senaye ile mesgul olan Kibbutzlarin bir numunesi Sasa kibbutzudur 2010 ilde onun 200 uzvu var idi ve o bir il erzinde herbi plastik istehsali ile 850 ABS dollarliq gelirine nail olub Ketura kibbutzu ise Israilde gunes texnologiyasinda aparicidir ve hemcinin ekoturizmnen mesguldur IstinadlarKibbutz reinvents itself after 100 years of history 2018 09 17 at the Wayback Machine November 16 2010 Arxivlenmis suret 2022 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 24 The Making of Israeli Militarism By Uri Ben Eliezer Indiana University Press 1998 p 63 Land and Power The Zionist Resort to Force 1881 1948 By Anita Shapira Stanford University Press 1999 300 What is a Kibbutz 2022 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 30 The Kibbutz in Historical Perspective Mark A Raider 2012 07 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 25 The revival of the kibbutz A uniquely Israeli institution by Sarah Levi 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 27 Hess Ashkenazi Maayan Katz Yossi From Cooperative to Renewed Kibbutz The Case of Kibbutz Galil Israel Middle Eastern Studies Routledge 45 4 571 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 1 dekabr 2019 Sheldon Goldenberg and Gerda R Wekerle From utopia to total institution in a single generation the kibbutz and Bruderhof International Review of Modern Sociology 2 2 September 1972 224 232 JSTOR 41420450 Segev Tom One Palestine Complete Jews and Arabs under the British Mandate Metropolitan Books 2000 p 255 Arxivlenmis suret 2021 08 23 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 30 Archived from the original on October 10 2007 Istifade tarixi 2012 12 13 Bulletproof Innovation Kibbutz Owned Plasan Sasa s Ikea Style Flat Pack Armor Kits 2017 07 12 at the Wayback Machine By Nadav Shemer 2016 11 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 18