Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kauçuk (təbii) - bitkilərdən alınan təbii polimerdir. Ondan yolu ilə əldə edilir. Kauçuk yüksək molekulalı, otaq temperaturunda yüksək qayıdış deformasiya xassələrinə malik qrupuna aiddir. Kauçuk təbii yolla Braziliyada heveya adlanan ağaclardan alınan lateksdən hazırlanır. Bu maddənin adı Braziliyia əhalisinin lateksdən hazırladıqları "kauçu" (kau-ağac, uçu-axmaq deməkdir) sözü ilə bağlıdır. Kauçuk, plastik kütlə, sintetik liflər və s.dedikdə polimer maddələr nəzərdə tutulur. Müasir sənayenin yüksək texniki səviyyəsini kauçuksuz təsəvvür etmək çətindir. Rezin müxtəlif sahələr üzrə istifadə edilməsini səviyyələndirmək üçün yada salmaq kifayətdir ki, TU-104 markalı sərnişin təyyarəsində 126 min müxtəlif rezin hissə var. Bir tankın istehsalına 800 kq, bir yük avtomobilinə 240 kq, təyyarəyə 600kq, böyük gəmiyə isə 68 ton kauçuk sərf olunur. Bir sıra müsbət xassələrinə - elastikliyinə, elektriki keçirməməsinə, havanı müxtəlif qazları, habelə suyu özündən buraxmamasına, sürtünməməyə qarşı davamlılığına, kimyəvi cəhətdən aqressiv sayılan maddələrdə xarab olmamasına və s.görə kauçuk,sənayenin müxtəlif sahələri üçün olduqca qiymətli və əvəz edilməz materialdır.
Ümumi xassəli sintetik kauçuklar
Bu tip kauçuklardan ən çox tətbiq olunanları izopren kauçuku (SKD,SKDA, SKB), natrium butadien kauçuku (SKB) və başqalarıdır.
İzopren kauçuku
İzopren kauçuku (SKİ) SH2= S -SH= SH2 quruluşuna, texnolojı və fiziki xassələrinə görə təbii kauçuka oxşayır. Bu kauçuk əsasında hazırlanmış rezin qarışığı Sintetik izopren kauçukları suya davamlılığına və yaxşı dielektrik keçiriliciyinə malik xassələri ilə fərqlənir. Onların bariz nümayəndələrindən biri SKİ- 3markalı kauçukdur. Bu konveyer lentləri, formalaşdırıcı məmulatlar, tibbdə işlədilən məmulatlar və s hazırlanır.
Butadien kauçukları
Butadien kauçukları (SKD, SKDA, SKB) əsasında alınan rezin aşağı temperatura, sürtünməyə, aşınmaya qarşı davamlı olur. SKD markalı butagien kauçukunun başqa kauçuklarla qarışığı əsasında alınan rezin yüksək dinamik davamlılığa malik çox gec qocalan materialdır. Belə rezin maşın şinləri , konveyer lentləri, izolyasiya materialları və kobellər hazırlamaq üçün tətbiq olunur. Natriumbutagen kauçuku.(SKB) Butadien -1,3 SH2=SH-SH=SH2son vaxtlar öz əməliyyatını nisbətən itirmişdir. Onun əsasında alınan rezinin möhkəmliyi yüksək olmur. SKB kauçuklarından məsaməli ebonit məlumatlar, dielektrik xassəli rezinlər müxtəlif məqsədlər üçün işlədilən rezin borular və s.hazırlanır. Hazırda SKB tədricən butadien –etirol (SKS) və butadien metilstirol (SKMS) kauçukları ilə əvəz edilir. Bu kauçuklar yaxşı fiziki- mexaniki xassələrə malikdir. SKS və SKMS əsasında alınan rezinlər sürtünməyə və aşınmaya qarçı yüksək müavimətə malik olduğundan konveyer lentləri hazırlanır.
Xüsusi xassəli sintetik kauçuklar
Bu tip kauçuklar butagen-nitril kauçukları (SKH), xlorpren kauçukları (nomrit), butilkauçik (BK) etil-propilel kauçuku (SKEPT), ureman kauçuku(SKU) siloksom kauçukları (SKT, SKTTB, SKTFT), flüor kauçuklar (SKF) , polisulfid kauçuklar (tiokollar) daha çox yayılmışlar. Butadien – nitril kauçukları (SRH) SH2=SH-SN yağlara və benzinə davamlı 26, SKH-26m, SKH-40, SKH,-40m və s. Butadien – nitril kauçukları xüsusi xassələrə malikdir. Onlar yüksək tenperaturun, yağların və benzinin təsirinə qarşı davamlı olur. Ona görə də müxtəlif növ rezin məmulatlar hazırlamaq üçün həmin kauçuklardan istifadə edilir. Bu kauçuklardan araqatlar, kingəclər, əlcəklər, benzin qabları və s.hazırlamaq üçün lazım olan rezin istehsal olunur. Butadien – nitril kauçuklarından həmçinin izolxdıcı və elektrikkeçirən rezinlər, ayaqqabı dabanları və altlıqlar, ebonitlər, sərin mühitə qarşı davamlı örtüklər və s.də hazırlanır.
Xlorpren kauçukları
Xlorpren kauçuklarının (nomritlər) SH2=S-SH=SH2 tətbiq sahələri də genişdir. Bu kauçukların alınması üçün əsas xammal asetilendir. Notritlər iki cür olur. Notrit-1(R,KR)- texnoloji xassələrinə görə çox davamlı deyil, möhkəmliyi də aşağıdır. Natrin -2(P-HP,PHK)- texnoloji cəhətdən davamlı yüksək möhkəmliyə malik kauçuklardır. Onlar yağa, benzinə, ozona qarşı davamlı olmaqla bərabər, yağlar yüksək temperatura davamlıdır. Natritlərdən oda davamlı konveyer lentləri, əlcəklər, qayışlar, oda davamlı yapışqanlar, kabellər və s.istehsal olunur.
Butilkauçuk
Butilkauçuk(BK) ən ucuz sintetik kauçukdur. Bu kauçuk əsasında alınan rezin kimyəvi cəhətdən çox davamlı olur, ondan hazırlanan məmulat atmosfer və istilik qoçalmasına qarşı davamlı olmaqla, həm də qələvi, turşu və ozonun təsirinə qarşı da çox davamlıdır. Butilkauçuk həm ümumi, həm də xüsusi xassəli kauçukdur. Ondan buxarkeçirən əlcəklər, konveyer lentlərı, texniki rezin hissələr və s.hazırlanır. Butilkauçukdan hazırlanan məmulatlar istiliyə, buxara, ozona və kimyəvi təsirlərə qarşı çox davamlı olur. Izolxdıcı rezinlər, tərkibində rezin olan müxtəlif parçalar sağıcı aparatlarının bəzi hissələri də butilkauçukdan hazırlanır.
Uretan kauçukları
Uretan kauçukları (SKU) yüksək elastikliyə malik aşınmaya qarşı böyük müqavimət göstərən materiallardır. Ureton kauçukları əsasında alınan rezinlər yağlarda və həlledicilərdə şişmir, ozonun, işığın, radiasiya şüalarının və silkələnmənin təsirinə qarşı çox davamlı olur. Bu rezinlərdən sürtünməyə qarşı çox davamlı olan məmulatlar, məsələn, kəsən dəzgahlar üçün hissələr daşıyan transportyor lentləri, boru başlıqları, çapetmədə işlənən vallar və s.hazırlanır. Siloksan kauçukları (SKH, SKTV, SKTFT). OH- SİR2-ON istiliyə , şaxtaya, havanın təsirinə, ultrobənövşəyi şüalanmaya, ozona, oksigenə qarşı davamlı kauçuklarıdır. Siloksan kauçukları əsasında alınan rezinlər aşağı və yuxarı temperaturda elastikliyini , dielektrik xassələrini saxlayır. Bu rezinlər 300°С temperaturda su ilə kontaktda olanda belə dialektrik xassəsini və elastikliyini itirmir. Siloksan kauçukları əsasında alınan rezinlərdən sıxlaşdırıcılar, qatı və pəncərələri hermetikləşdirmək üçün hissələr, təyyarələrin kabunələri, çox aşağı temperatura, ozonun və radiasiyanın təsirinə qarşı davamlı olan məmulatlar hazırlanır.
Flüorkauçuklar
Flüorkauçuklar(SKF) yüksək temperatura davamlı, mexaniki möhkəmliyə malik olan materiallardır. Onlar yağların, üzvi həlledicilərin və qüvvətli oksidləşdiricilərin təsirinə davamlı olurlar. Bu kauçuklar əsasında hazırlanan rezindən 200°С dən yüksək temperaturda davamlı olan sıxlaşdırıcılar, hermetikləşdirici hissələr və s.istehsal olunur. Flüorkauçuklar həmçinin aqressiv qazlarda və mayelərdə xarab olmayan əlcəklər, yüksək temperatura tab gətirən kabellər hazırlamaq üçün də əsas xammal hesab edilir.
Polisulfid kauçukları
Polisulfid kauçukları (tiokollar) iki aqreqot halda- maye (T-50) və bərk (DA) halda buraxılır. Maye tiokollar yağ və benzinin təsirinə qarşı davamlı pasta və sürtgü yağları hazırlamaq üçün tətbiq olunur. Bərk tiokollar üzvi həlledicilərin, ozonun, oksigenin təsirinə qarşı çox davamlı və qazkeçirməyən materiallardır. Onlardan yağlar və benzinin təsirinə qarşı dözümlü rezin məmulatlar hazırlanır.
Tərkibi
Kauçukun əsas hissəsi poliizopren (C5H8)n adlanan karbon birləşməsindən ibarətdir (91÷96%). Bundan əlavə onun tərkibində 2,2÷3,8% zülal və 1,5÷4,0% aminokislot, cüzi miqdarda dəmir və marqans maddələri vardır. Kauçukun sıxlığı 0,91÷0,92 q/см3, şüşələşmə temperaturu 70÷72°С arasında yerləşir, xüsusi istilik tutumu 1,880 kJ, istilikkeçirməsi isə 0,14 V/m. K-1 -dir. Kauçuk suya davamlıdır, benzol, toluol, ksilol, benzin, xloroform və s. mayelərdə yaxşı həll olur. 10°С-dən yuxarı temperaturda amorfenə çevrilir. Nisbətən aşağı temperaturda uzun müddət saxladıqda və otaq temperaturunda dartıldıqda kauçuk qismən kristallaşır. Kauçukun vulkanizasiya edilməsində istifadə olunan ən yararlı birləşdirici kükürddür, prosesin sürətləndiricisi kimi müxtəlif sulfidlərdən istifadə olunur. Kauçukun əsas tətbiq sahəsi təkər üzlüklərinin hazırlanmasıdır. Ondan həmçinin rezin məmulatlarının istehsalında (transportyor lentləri, ötürmə qayışları, rəqssöndürənlər, kipləşdiricilər), materialların elektrik cərəyanından izolə edilməsində, məişət mallarının istehsalında istifadə olunur.
Süni Kauçuk
Süni yolla alınan kauçuklar sintetik kauçuklar adlanır. Sintetik kauçukların alınması üsulları emulsiyon və sterespesifikasiya polimerləşməsidir. Polimerləşmə zamanı kautçukların molekulyar kütlələrini tənzim etmək olur ki, bu da onun emalı zamanı yüksək enerji tutumlu plastikləşmə mərhələsini ixtisara salır. Kauçukun alınması texnoloji prosesi kauçukun dispersiyadan və məhluldan ayrılmasını, onun katalizatorlar və emulqatlardan təmizlən-məsini, qurutma, briketləmə və qablaşdırmanı əhatə edir. Sintetik kauçukların istehsalında əsas monomer kimi neft qazlarından alınan butaden, izopen, stirol və s. maddələrlə brabər akrilonitril, ftorolefin və s. birləşmələrindən də istifadə edirlər. Sintetik kauçukların da ən böyük tətbiq sahəsi təkər üzlərinin istehsalıdır. Bu sahədə baş verən texniki tərəqqi maşınqayırmanın tələblərinə cavab verən yüksək istiliyə davamlı, ionlaşma şüalanmasına davamlı, yağ və benzinə davamlı kauçuklar işlənib tətbiq olunur. Bunun üçün kauçuklar qeyri üzvi elemnetlərdən (bor, fosfor, azot, ftor) ibarət olan monomerlərdən hazırlanır.
Etimologiyası
Azərbaycancaya Fransızcadan gəlmiş bu sözün mənşəyi keçua dilindəki kauchuk sözüdür. Kauçuk bəzi qərb dillərində “silgi” (rubber) və ya “Hindistan silgisi” olaraq adlandırılır. Bunun səbəbi 1744-cü ildə Avropaya Hindistandan gətirilməsi və ilk etapta sadəcə yazı silgisi olaraq istifadə edilməsidir.
Kauçuk Keçua dilində, “ağlayan ağac” mənasını verir.
Mənbə
- Rezo Əliyev. . I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
- Г.В.Ливый Искусственные и синтетические материалы в обувном производстве, Киев, Техника, 1967
- Энциклопедия, полимеров, 1, П,Ш ч. «Советская энциклопедия» Москва, 1972.
- http://unec.edu.az
- "rubber." 2014-11-29 at the Wayback Machine Online Etymology Dictionary
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kaucuk tebii bitkilerden alinan tebii polimerdir Ondan yolu ile elde edilir Kaucuk yuksek molekulali otaq temperaturunda yuksek qayidis deformasiya xasselerine malik qrupuna aiddir Kaucuk tebii yolla Braziliyada heveya adlanan agaclardan alinan lateksden hazirlanir Bu maddenin adi Braziliyia ehalisinin lateksden hazirladiqlari kaucu kau agac ucu axmaq demekdir sozu ile baglidir Kaucuk plastik kutle sintetik lifler ve s dedikde polimer maddeler nezerde tutulur Muasir senayenin yuksek texniki seviyyesini kaucuksuz tesevvur etmek cetindir Rezin muxtelif saheler uzre istifade edilmesini seviyyelendirmek ucun yada salmaq kifayetdir ki TU 104 markali sernisin teyyaresinde 126 min muxtelif rezin hisse var Bir tankin istehsalina 800 kq bir yuk avtomobiline 240 kq teyyareye 600kq boyuk gemiye ise 68 ton kaucuk serf olunur Bir sira musbet xasselerine elastikliyine elektriki kecirmemesine havani muxtelif qazlari habele suyu ozunden buraxmamasina surtunmemeye qarsi davamliligina kimyevi cehetden aqressiv sayilan maddelerde xarab olmamasina ve s gore kaucuk senayenin muxtelif saheleri ucun olduqca qiymetli ve evez edilmez materialdir Kaucukun tebii yolla elde olunmasi Umumi xasseli sintetik kaucuklar Bu tip kaucuklardan en cox tetbiq olunanlari izopren kaucuku SKD SKDA SKB natrium butadien kaucuku SKB ve basqalaridir Izopren kaucuku Izopren kaucuku SKI SH2 S SH SH2 qurulusuna texnoloji ve fiziki xasselerine gore tebii kaucuka oxsayir Bu kaucuk esasinda hazirlanmis rezin qarisigi Sintetik izopren kaucuklari suya davamliligina ve yaxsi dielektrik keciriliciyine malik xasseleri ile ferqlenir Onlarin bariz numayendelerinden biri SKI 3markali kaucukdur Bu konveyer lentleri formalasdirici memulatlar tibbde isledilen memulatlar ve s hazirlanir Butadien kaucuklari Butadien kaucuklari SKD SKDA SKB esasinda alinan rezin asagi temperatura surtunmeye asinmaya qarsi davamli olur SKD markali butagien kaucukunun basqa kaucuklarla qarisigi esasinda alinan rezin yuksek dinamik davamliliga malik cox gec qocalan materialdir Bele rezin masin sinleri konveyer lentleri izolyasiya materiallari ve kobeller hazirlamaq ucun tetbiq olunur Natriumbutagen kaucuku SKB Butadien 1 3 SH2 SH SH SH2son vaxtlar oz emeliyyatini nisbeten itirmisdir Onun esasinda alinan rezinin mohkemliyi yuksek olmur SKB kaucuklarindan mesameli ebonit melumatlar dielektrik xasseli rezinler muxtelif meqsedler ucun isledilen rezin borular ve s hazirlanir Hazirda SKB tedricen butadien etirol SKS ve butadien metilstirol SKMS kaucuklari ile evez edilir Bu kaucuklar yaxsi fiziki mexaniki xasselere malikdir SKS ve SKMS esasinda alinan rezinler surtunmeye ve asinmaya qarci yuksek muavimete malik oldugundan konveyer lentleri hazirlanir Xususi xasseli sintetik kaucuklar Bu tip kaucuklar butagen nitril kaucuklari SKH xlorpren kaucuklari nomrit butilkaucik BK etil propilel kaucuku SKEPT ureman kaucuku SKU siloksom kaucuklari SKT SKTTB SKTFT fluor kaucuklar SKF polisulfid kaucuklar tiokollar daha cox yayilmislar Butadien nitril kaucuklari SRH SH2 SH SN yaglara ve benzine davamli 26 SKH 26m SKH 40 SKH 40m ve s Butadien nitril kaucuklari xususi xasselere malikdir Onlar yuksek tenperaturun yaglarin ve benzinin tesirine qarsi davamli olur Ona gore de muxtelif nov rezin memulatlar hazirlamaq ucun hemin kaucuklardan istifade edilir Bu kaucuklardan araqatlar kingecler elcekler benzin qablari ve s hazirlamaq ucun lazim olan rezin istehsal olunur Butadien nitril kaucuklarindan hemcinin izolxdici ve elektrikkeciren rezinler ayaqqabi dabanlari ve altliqlar ebonitler serin muhite qarsi davamli ortukler ve s de hazirlanir Xlorpren kaucuklari Xlorpren kaucuklarinin nomritler SH2 S SH SH2 tetbiq saheleri de genisdir Bu kaucuklarin alinmasi ucun esas xammal asetilendir Notritler iki cur olur Notrit 1 R KR texnoloji xasselerine gore cox davamli deyil mohkemliyi de asagidir Natrin 2 P HP PHK texnoloji cehetden davamli yuksek mohkemliye malik kaucuklardir Onlar yaga benzine ozona qarsi davamli olmaqla beraber yaglar yuksek temperatura davamlidir Natritlerden oda davamli konveyer lentleri elcekler qayislar oda davamli yapisqanlar kabeller ve s istehsal olunur Butilkaucuk Butilkaucuk BK en ucuz sintetik kaucukdur Bu kaucuk esasinda alinan rezin kimyevi cehetden cox davamli olur ondan hazirlanan memulat atmosfer ve istilik qocalmasina qarsi davamli olmaqla hem de qelevi tursu ve ozonun tesirine qarsi da cox davamlidir Butilkaucuk hem umumi hem de xususi xasseli kaucukdur Ondan buxarkeciren elcekler konveyer lentleri texniki rezin hisseler ve s hazirlanir Butilkaucukdan hazirlanan memulatlar istiliye buxara ozona ve kimyevi tesirlere qarsi cox davamli olur Izolxdici rezinler terkibinde rezin olan muxtelif parcalar sagici aparatlarinin bezi hisseleri de butilkaucukdan hazirlanir Uretan kaucuklari Uretan kaucuklari SKU yuksek elastikliye malik asinmaya qarsi boyuk muqavimet gosteren materiallardir Ureton kaucuklari esasinda alinan rezinler yaglarda ve helledicilerde sismir ozonun isigin radiasiya sualarinin ve silkelenmenin tesirine qarsi cox davamli olur Bu rezinlerden surtunmeye qarsi cox davamli olan memulatlar meselen kesen dezgahlar ucun hisseler dasiyan transportyor lentleri boru basliqlari capetmede islenen vallar ve s hazirlanir Siloksan kaucuklari SKH SKTV SKTFT OH SIR2 ON istiliye saxtaya havanin tesirine ultrobenovseyi sualanmaya ozona oksigene qarsi davamli kaucuklaridir Siloksan kaucuklari esasinda alinan rezinler asagi ve yuxari temperaturda elastikliyini dielektrik xasselerini saxlayir Bu rezinler 300 S temperaturda su ile kontaktda olanda bele dialektrik xassesini ve elastikliyini itirmir Siloksan kaucuklari esasinda alinan rezinlerden sixlasdiricilar qati ve pencereleri hermetiklesdirmek ucun hisseler teyyarelerin kabuneleri cox asagi temperatura ozonun ve radiasiyanin tesirine qarsi davamli olan memulatlar hazirlanir Fluorkaucuklar Fluorkaucuklar SKF yuksek temperatura davamli mexaniki mohkemliye malik olan materiallardir Onlar yaglarin uzvi helledicilerin ve quvvetli oksidlesdiricilerin tesirine davamli olurlar Bu kaucuklar esasinda hazirlanan rezinden 200 S den yuksek temperaturda davamli olan sixlasdiricilar hermetiklesdirici hisseler ve s istehsal olunur Fluorkaucuklar hemcinin aqressiv qazlarda ve mayelerde xarab olmayan elcekler yuksek temperatura tab getiren kabeller hazirlamaq ucun de esas xammal hesab edilir Polisulfid kaucuklari Polisulfid kaucuklari tiokollar iki aqreqot halda maye T 50 ve berk DA halda buraxilir Maye tiokollar yag ve benzinin tesirine qarsi davamli pasta ve surtgu yaglari hazirlamaq ucun tetbiq olunur Berk tiokollar uzvi helledicilerin ozonun oksigenin tesirine qarsi cox davamli ve qazkecirmeyen materiallardir Onlardan yaglar ve benzinin tesirine qarsi dozumlu rezin memulatlar hazirlanir TerkibiKaucukun esas hissesi poliizopren C5H8 n adlanan karbon birlesmesinden ibaretdir 91 96 Bundan elave onun terkibinde 2 2 3 8 zulal ve 1 5 4 0 aminokislot cuzi miqdarda demir ve marqans maddeleri vardir Kaucukun sixligi 0 91 0 92 q sm3 suselesme temperaturu 70 72 S arasinda yerlesir xususi istilik tutumu 1 880 kJ istilikkecirmesi ise 0 14 V m K 1 dir Kaucuk suya davamlidir benzol toluol ksilol benzin xloroform ve s mayelerde yaxsi hell olur 10 S den yuxari temperaturda amorfene cevrilir Nisbeten asagi temperaturda uzun muddet saxladiqda ve otaq temperaturunda dartildiqda kaucuk qismen kristallasir Kaucukun vulkanizasiya edilmesinde istifade olunan en yararli birlesdirici kukurddur prosesin suretlendiricisi kimi muxtelif sulfidlerden istifade olunur Kaucukun esas tetbiq sahesi teker uzluklerinin hazirlanmasidir Ondan hemcinin rezin memulatlarinin istehsalinda transportyor lentleri oturme qayislari reqssondurenler kiplesdiriciler materiallarin elektrik cereyanindan izole edilmesinde meiset mallarinin istehsalinda istifade olunur Suni KaucukSuni yolla alinan kaucuklar sintetik kaucuklar adlanir Sintetik kaucuklarin alinmasi usullari emulsiyon ve sterespesifikasiya polimerlesmesidir Polimerlesme zamani kautcuklarin molekulyar kutlelerini tenzim etmek olur ki bu da onun emali zamani yuksek enerji tutumlu plastiklesme merhelesini ixtisara salir Kaucukun alinmasi texnoloji prosesi kaucukun dispersiyadan ve mehluldan ayrilmasini onun katalizatorlar ve emulqatlardan temizlen mesini qurutma briketleme ve qablasdirmani ehate edir Sintetik kaucuklarin istehsalinda esas monomer kimi neft qazlarindan alinan butaden izopen stirol ve s maddelerle braber akrilonitril ftorolefin ve s birlesmelerinden de istifade edirler Sintetik kaucuklarin da en boyuk tetbiq sahesi teker uzlerinin istehsalidir Bu sahede bas veren texniki tereqqi masinqayirmanin teleblerine cavab veren yuksek istiliye davamli ionlasma sualanmasina davamli yag ve benzine davamli kaucuklar islenib tetbiq olunur Bunun ucun kaucuklar qeyri uzvi elemnetlerden bor fosfor azot ftor ibaret olan monomerlerden hazirlanir EtimologiyasiAzerbaycancaya Fransizcadan gelmis bu sozun menseyi kecua dilindeki kauchuk sozudur Kaucuk bezi qerb dillerinde silgi rubber ve ya Hindistan silgisi olaraq adlandirilir Bunun sebebi 1744 cu ilde Avropaya Hindistandan getirilmesi ve ilk etapta sadece yazi silgisi olaraq istifade edilmesidir Kaucuk Kecua dilinde aglayan agac menasini verir MenbeRezo Eliyev I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s G V Livyj Iskusstvennye i sinteticheskie materialy v obuvnom proizvodstve Kiev Tehnika 1967 Enciklopediya polimerov 1 P Sh ch Sovetskaya enciklopediya Moskva 1972 http unec edu az rubber 2014 11 29 at the Wayback Machine Online Etymology Dictionary