Karl Qustav Yunq (26 iyul 1875[…], Kesvil[d], Turgau[d], İsveçrə – 6 iyun 1961[…], Küsnaxt[d], Sürix kantonu, İsveçrə) — İsveçrə psixoloqu, mədəniyyət fəlsəfəsinə dair bir sıra əsərlərin müəllifi, dərin psixologiyanın banisi. Tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
Karl Qustav Yunq | |
---|---|
alm. Carl Gustav Jung | |
Doğum tarixi | 26 iyul 1875[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 6 iyun 1961[…](85 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | insult |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | psixoterapevt, psixoloq, psixiatr, esseist |
Elmi dərəcəsi |
|
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Karl Qustav Yunq psixologiya elminin öndə gedən dünyada ən tanınmış və bir o qədər də dəyərli elm adamlarından biridir. 26 iyun 1875-ci ildə İsveçrənin Konstans gölü yaxınlığında yerləşən kiçik bir qəsəbə olan Kessvilldə anadan olmuşdur. Atası protestant bir rahib olan Yunqun kiçik yaşlarda özünə qapalı bir uşaq olduğu, xəyallarla dolu bir uşaqlıq keçirdiyi söylənilir.
Ailə keçmişində çoxlu sayda sayda din adamı olan Yunq əvvəlcə din adamı olmağa qərar versə də, sonra Bazel ve Zurix universitetlərinə girdi. 1902-ci ildə universiteti qurtarıb həkim oldu. Bu vaxtı şüuraltı komplekslərə xitab edən sözlü çağrışım testi ilə bir anda tibb dünyasının marağına səbəb oldu. Çağrışım testinə görə terapevt daha öncə hazırladığı bir siyahıdan sözləri oxuyur və xəstədən sözləri eşitdiyi zaman ağlına gələn ilk şeyi söyləməsini istəyirdi. Bu sözlərdən xəstə üçün əhəmiyətli olan önəm daşıyanları şüuraltı kompleksləri hərəkətə gətirərək şüur axımında durğunluq yaradır və saniyəölçən ilə ölçülən çağrışım vaxtı artır.
Yunq 1907-ci ildə Vyanaya gedərək Freydlə ilk dəfə görüşmə fürsəti tapdı. Həyəcanla bir-birlərinə fikirlərini dedikləri aralıqsız 12 saat davam edən bu görüşmədən sonra dostluqları və yaxınlıqları artaraq davam etdi. Yunq Freydi bir ata kimi, Freyd də Yunqu bir oğul kimi sevməyə başladı.
Fəlsəfəsi
Freyd öz əsəri olan psixoanalizi gələcək nəsillərə çatdırmaq üçün özünün varisi kimi gördüyü Yunqa əmanət etməyə hazırlaşırdı. 1909-cu ildə psixoanalizi tanıtmaq üçün dəvət edildikləri Amerikaya getdilər. Bu vaxt bir-birlərinin düşüncələrini analiz edib, bəzi məsələləri müzakirə edərək bütün vaxtlarını bərabər keçirirdilər. Müəyyən vaxtdan sonra aralarında fikir ayrılıqları yaranmağa başladı. 1912-ci ildə Yunq "Şüuraltının psixologiyası" kitabını çap etdirdikdən sonra Freydlə münasibəti sona çatdı. Çünki Yunq Freydin libidonun sadəcə cinsi meyldən gələn bir enerji olaraq dəyərləndirildiyi teorisini dar görüşlü və insana aid bütün gerçəkliyi və zənginliyi əks etdirməkdən uzaq olan bir fikir kimi dəyərləndirdi.
1911 və 1914-cü illər arasında Beynəlxalq Psixoanaliz Dərnəyinin sədrliyindən istefa verəndən sonra analitik psixoloji nəzəriyələrin əsasını qoydu. 1921-ci ildə çap etdirdiyi "Psixoloji tiplər" adlı əsərində şüurun başlıca 4 əsas fərqli modelini və daxilə dönən xaricə dönən şəklində fərqliləşən davranış modellərinin olduğunu bildirdi. Daha sonrakı illərdə şüuraltının fərdi və kollektiv şüuraltı olaraq 2 növünün olduğunu iddia edirdi. O, şəxsiyyəti kişidə qadın ruhunu əks etdirən anima, qadında isə kişi ruhunu əks etdirən animus kompleksləri şəklində 2 növə ayırdı. Kollektiv şüuraltı arxetiplər adlandırdığı insan irqinin varolduğu dövr ərzində yaşadığı təcrübələrin bir varisi olaraq doğuşdan əmələ gələn enerji ilə yüklü obyektlərdən ibarət idi.
Əsas fəaliyyəti
Yunq 1913-cü ildən sonra insan davranışını araşdırmaq, yerli mədəniyyətləri öyrənmək məqsədilə sırayla Şimali Afrika, Arizona, Nyu Meksiko, Keniyaya getdi. Ömrünün qalan qismini şüuraltının mexanizminin fenomenlərini araşdırıb yazaraq, konfranslar verərək keçirdi.
1961-ci ildə 86 yaşında ikən vəfat etdi. Yunqun olduqca çox danışan, fərqli mövzularda dərin bilgi sahibi, yumoristik, səmimi bir insan olduğu söylənilir. 80 yaşınadək idmanla da məşğul olduğu söylənilir.
"Şərq təfəkkürü ilə Qərb təfəkkürünün fərqi" məqaləsi Karl Qusrav Yunqun "Böyük qurtuluşun Tibet kitabı"na psixoloji şərhlər" əsərinin birinci hissəsini təşkil edir. Əsər 1939-cu ildə yazılmış və ilk dəfə 1954-cü ildə çap edilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Anguera J. E. Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana (isp.). Editorial Espasa, 1905. Vol. Suplemento 1961-1962. P. 233–234.
- Юнг Карл Густав // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- http://www.museum-jung.ru/museum.html.
- https://books.google.es/books?id=fnkrAQAAMAAJ&dq=inauthor%3A%22Gerhard%20Wehr%22&hl=es&source=gbs_book_other_versions.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Qustav Yunq 26 iyul 1875 Kesvil d Turgau d Isvecre 6 iyun 1961 Kusnaxt d Surix kantonu Isvecre Isvecre psixoloqu medeniyyet felsefesine dair bir sira eserlerin muellifi derin psixologiyanin banisi Tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Karl Qustav Yunqalm Carl Gustav Jung Dogum tarixi 26 iyul 1875 1875 07 26 Dogum yeri Kesvil d Turgau d IsvecreVefat tarixi 6 iyun 1961 1961 06 06 85 yasinda Vefat yeri Kusnaxt d Surix kantonu IsvecreVefat sebebi insultTehsili Bazel Universiteti 1895 1900 Fealiyyeti psixoterapevt psixoloq psixiatr esseistElmi derecesi tibb doktoru d 1902 Uzvluyu Zofingia d Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKarl Qustav Yunq psixologiya elminin onde geden dunyada en taninmis ve bir o qeder de deyerli elm adamlarindan biridir 26 iyun 1875 ci ilde Isvecrenin Konstans golu yaxinliginda yerlesen kicik bir qesebe olan Kessvillde anadan olmusdur Atasi protestant bir rahib olan Yunqun kicik yaslarda ozune qapali bir usaq oldugu xeyallarla dolu bir usaqliq kecirdiyi soylenilir Aile kecmisinde coxlu sayda sayda din adami olan Yunq evvelce din adami olmaga qerar verse de sonra Bazel ve Zurix universitetlerine girdi 1902 ci ilde universiteti qurtarib hekim oldu Bu vaxti suuralti komplekslere xitab eden sozlu cagrisim testi ile bir anda tibb dunyasinin maragina sebeb oldu Cagrisim testine gore terapevt daha once hazirladigi bir siyahidan sozleri oxuyur ve xesteden sozleri esitdiyi zaman aglina gelen ilk seyi soylemesini isteyirdi Bu sozlerden xeste ucun ehemiyetli olan onem dasiyanlari suuralti kompleksleri herekete getirerek suur aximinda durgunluq yaradir ve saniyeolcen ile olculen cagrisim vaxti artir Yunq 1907 ci ilde Vyanaya gederek Freydle ilk defe gorusme furseti tapdi Heyecanla bir birlerine fikirlerini dedikleri araliqsiz 12 saat davam eden bu gorusmeden sonra dostluqlari ve yaxinliqlari artaraq davam etdi Yunq Freydi bir ata kimi Freyd de Yunqu bir ogul kimi sevmeye basladi FelsefesiFreyd oz eseri olan psixoanalizi gelecek nesillere catdirmaq ucun ozunun varisi kimi gorduyu Yunqa emanet etmeye hazirlasirdi 1909 cu ilde psixoanalizi tanitmaq ucun devet edildikleri Amerikaya getdiler Bu vaxt bir birlerinin dusuncelerini analiz edib bezi meseleleri muzakire ederek butun vaxtlarini beraber kecirirdiler Mueyyen vaxtdan sonra aralarinda fikir ayriliqlari yaranmaga basladi 1912 ci ilde Yunq Suuraltinin psixologiyasi kitabini cap etdirdikden sonra Freydle munasibeti sona catdi Cunki Yunq Freydin libidonun sadece cinsi meylden gelen bir enerji olaraq deyerlendirildiyi teorisini dar goruslu ve insana aid butun gercekliyi ve zenginliyi eks etdirmekden uzaq olan bir fikir kimi deyerlendirdi 1911 ve 1914 cu iller arasinda Beynelxalq Psixoanaliz Derneyinin sedrliyinden istefa verenden sonra analitik psixoloji nezeriyelerin esasini qoydu 1921 ci ilde cap etdirdiyi Psixoloji tipler adli eserinde suurun baslica 4 esas ferqli modelini ve daxile donen xarice donen seklinde ferqlilesen davranis modellerinin oldugunu bildirdi Daha sonraki illerde suuraltinin ferdi ve kollektiv suuralti olaraq 2 novunun oldugunu iddia edirdi O sexsiyyeti kiside qadin ruhunu eks etdiren anima qadinda ise kisi ruhunu eks etdiren animus kompleksleri seklinde 2 nove ayirdi Kollektiv suuralti arxetipler adlandirdigi insan irqinin varoldugu dovr erzinde yasadigi tecrubelerin bir varisi olaraq dogusdan emele gelen enerji ile yuklu obyektlerden ibaret idi Esas fealiyyetiYunq 1913 cu ilden sonra insan davranisini arasdirmaq yerli medeniyyetleri oyrenmek meqsedile sirayla Simali Afrika Arizona Nyu Meksiko Keniyaya getdi Omrunun qalan qismini suuraltinin mexanizminin fenomenlerini arasdirib yazaraq konfranslar vererek kecirdi 1961 ci ilde 86 yasinda iken vefat etdi Yunqun olduqca cox danisan ferqli movzularda derin bilgi sahibi yumoristik semimi bir insan oldugu soylenilir 80 yasinadek idmanla da mesgul oldugu soylenilir Serq tefekkuru ile Qerb tefekkurunun ferqi meqalesi Karl Qusrav Yunqun Boyuk qurtulusun Tibet kitabi na psixoloji serhler eserinin birinci hissesini teskil edir Eser 1939 cu ilde yazilmis ve ilk defe 1954 cu ilde cap edilmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Anguera J E Enciclopedia universal ilustrada europeo americana isp Editorial Espasa 1905 Vol Suplemento 1961 1962 P 233 234 ISBN 978 84 239 4500 9 Yung Karl Gustav Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http www museum jung ru museum html https books google es books id fnkrAQAAMAAJ amp dq inauthor 3A 22Gerhard 20Wehr 22 amp hl es amp source gbs book other versions Xarici kecidler