Karl Dönits (alm. Karl Dönitz; 16 sentyabr 1891[…], Qrünau[d], Prussiya, Almaniya imperiyası – 24 dekabr 1980[…], Aumül[d], Şlezviq-Holşteyn, Qərbi Almaniya) — Almaniyanın dövlət və hərbi xadimi, (1943), sualtı donanmanın komandanı (1935—1943), Almaniya Hərbi-Dəniz Qüvvələrinin Baş komandanı (1943—1945), 30 aprel-23 may 1945-ci il tarixləri arasında Almaniyanın dövlət başçısı və Ali Baş Komandanı.
Karl Dönits | |
---|---|
alm. Karl Dönitz | |
30 aprel 1945 – 23 may 1945 | |
Əvvəlki | Adolf Hitler |
Sonrakı | Birləşmiş hərbi işğal (1945-1949) Teodor Hoys (Qərbi Almaniya) Vilhelm Pik (Şərqi Almaniya) |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | , Almaniya İmperiyası |
Vəfat tarixi | (89 yaşında) |
Vəfat yeri | , Qərbi Almaniya |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Partiya | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, avtobioqraf[d], zabit |
Həyat yoldaşı | İngeborqa Veber |
Uşaqları | qızı: Ursula (1917-?) oğlanları: Klaus (1920-1944), Piter (1922-1943) |
Dini | protestantlıq, lüteranlıq |
Hərbi xidmət | |
Mənsubiyyəti | Üçüncü Reyx |
Qoşun növü | Almaniya İmperatorluq Donanması, Reichsmarine, Kriqsmarine |
Rəhbərlik edib | |
Döyüşlər | |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Karl Dönits 16 sentyabr 1891-ci ildə Berlin yaxınlığındakı Qrünau şəhərində mühəndis - optik ailəsində dünyaya gəlmişdir.
1910-cu ildə kadet kimi hərbi - dəniz qüvvələrində xidmətə başlamış, bir müddət hazırlıq keçdikdən sonra, 1913-cü ildə Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrinin zabiti olmuşdur. Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Dönits Aralıq dənizində kreyser şəxsi heyəti tərkibində xidmət etmiş, daha sonra 1916-cı ilin oktyabr ayında sualtı gəmilərin şəxsi heyətinə daxil edilmişdir. 1918-ci ildə əsir düşmüş və 1919-cu ilin iyul ayına qədər əsirlikdə qalmışdır.
Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrində xidmətini davam etdirən Dönits, 1935-ci ildə yeni tipli sualtı qayıqların hazırlanması və mükəmməlləşdirilməsi tapşırığını almışdır. Ancaq Herman Herinq ilə sualtı donanmaya ayrılan vəsait üzərində gərgin mübahisələrin yaranması bu prosesi bir müddət ləngitmişdir. Dönits həmin dövrdə müharibə başlayacağı təqdirdə Britaniyaya və digər ölkələrə müqavimət göstərmək üçün Reyxin təxminən 1000 sualtı gəmiyə ehtiyacı olduğunu bildirsə də, 1939-cu ildə ilk uğurlu nailiyyətlərə 57 sualtı gəmi ilə çatmışdır.
1943-cü ildə Adolf Hitlerin əmri ilə Qross-admiral Karl Dönits, yerinə Alman Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (Kriegsmarine) komandanı təyin olunmuşdur. Həmin ərəfədə Dönitsin sualtı gəmiləri nəinki Atlantik okeanı və Aralıq dənizi sularında müttəfiq qüvvələrə güclü müqavimət göstərmiş, hətta Antarktidaya da elmi-ekspedisiyalar etmişlər.
Qross-admiral Karl Dönits o dövr hərbçiləri arasında sualtı donanmanın "Canavar sürüsü" taktikası ilə məşhurlaşmışdır.
Adolf Hitlerin 30 aprel 1945-ci ildə intiharından sonra onun vəsiyyətinə əsasən Karl Dönits Alman dövlətinin sükanı arxasına keçmiş və həmin il may ayının 8-də kapitulasiya barədə danışıqlar aparmışdır.
Nürnberq cinayətlər məhkəməsində Qrossadmiral Karl Dönits törətdiyi cinayətlərə görə təqsirli bilinərək 10 il azadlıqdan məhrum edilmiş və 1956-cı ilin oktyabr ayında azadlığa buraxılmışdır.
Qərbi Berlindəki çıxdıqdan sonra Karl Dönits "10 il və 20 gün" adlı memuar yazdı.Bu əsərdə 10 il sualtı donanmaya komandanlıq və 20 gün dövlət başçılığı nəzərdə tutulurdu. Qross-admiral Karl Dönits 24 dekabr 1980-ci il tarixində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Hitler's U-Boat War: The Hunters, 1939-1942. 1996. S. 35.
- Busch R., Röll H. Der U-Boot-Krieg, 1939-1945 (alm.): Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von September 1939 bis Mai 1945. E.S. Mittler & Sohn, 2003. S. 55. 539 s.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Nuremberg Trials Project. 2016.
- Karl Donitz // Encyclopædia Britannica (ing.).
Xarici keçidlər
- Karl Dönitz ilə ilgili İngiliscə məlumat
- Юбершер Г. Соратники Гитлера. Гальдер. Дениц. — Ростов-на-Дону: Феникс, 1998. —
- Дёниц К. Немецкие подводные лодки во Второй мировой войне (сокращённый перевод "10 лет и 20 дней")
- Агония Третьего рейха: о чем молчали архивы
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Donits alm Karl Donitz 16 sentyabr 1891 Qrunau d Prussiya Almaniya imperiyasi 24 dekabr 1980 Aumul d Slezviq Holsteyn Qerbi Almaniya Almaniyanin dovlet ve herbi xadimi 1943 sualti donanmanin komandani 1935 1943 Almaniya Herbi Deniz Quvvelerinin Bas komandani 1943 1945 30 aprel 23 may 1945 ci il tarixleri arasinda Almaniyanin dovlet bascisi ve Ali Bas Komandani Karl Donitsalm Karl Donitz Almaniyanin30 aprel 1945 23 may 1945EvvelkiAdolf HitlerSonrakiBirlesmis herbi isgal 1945 1949 Teodor Hoys Qerbi Almaniya Vilhelm Pik Serqi Almaniya Sexsi melumatlarDogum tarixi 16 sentyabr 1891Dogum yeri Almaniya ImperiyasiVefat tarixi 24 dekabr 1980 89 yasinda Vefat yeri Qerbi AlmaniyaVefat sebebi urek tutmasiPartiya Alman Nasional Sosialist Fehle PartiyasiFealiyyeti siyasetci avtobioqraf d zabitHeyat yoldasi Ingeborqa VeberUsaqlari qizi Ursula 1917 oglanlari Klaus 1920 1944 Piter 1922 1943 Dini protestantliq luteranliqHerbi xidmetMensubiyyeti Ucuncu ReyxQosun novu Almaniya Imperatorluq Donanmasi Reichsmarine KriqsmarineRehberlik edib KriqsmarineDoyusler Birinci Dunya muharibesi Ikinci Dunya muharibesi Atlantika ugrunda muharibeTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKarl Donits 16 sentyabr 1891 ci ilde Berlin yaxinligindaki Qrunau seherinde muhendis optik ailesinde dunyaya gelmisdir 1910 cu ilde kadet kimi herbi deniz quvvelerinde xidmete baslamis bir muddet hazirliq kecdikden sonra 1913 cu ilde Almaniya Herbi Deniz Quvvelerinin zabiti olmusdur Birinci dunya muharibesi erefesinde Donits Araliq denizinde kreyser sexsi heyeti terkibinde xidmet etmis daha sonra 1916 ci ilin oktyabr ayinda sualti gemilerin sexsi heyetine daxil edilmisdir 1918 ci ilde esir dusmus ve 1919 cu ilin iyul ayina qeder esirlikde qalmisdir Almaniya Herbi Deniz Quvvelerinde xidmetini davam etdiren Donits 1935 ci ilde yeni tipli sualti qayiqlarin hazirlanmasi ve mukemmellesdirilmesi tapsirigini almisdir Ancaq Herman Herinq ile sualti donanmaya ayrilan vesait uzerinde gergin mubahiselerin yaranmasi bu prosesi bir muddet lengitmisdir Donits hemin dovrde muharibe baslayacagi teqdirde Britaniyaya ve diger olkelere muqavimet gostermek ucun Reyxin texminen 1000 sualti gemiye ehtiyaci oldugunu bildirse de 1939 cu ilde ilk ugurlu nailiyyetlere 57 sualti gemi ile catmisdir 1943 cu ilde Adolf Hitlerin emri ile Qross admiral Karl Donits yerine Alman Herbi Deniz Quvvelerinin Kriegsmarine komandani teyin olunmusdur Hemin erefede Donitsin sualti gemileri neinki Atlantik okeani ve Araliq denizi sularinda muttefiq quvvelere guclu muqavimet gostermis hetta Antarktidaya da elmi ekspedisiyalar etmisler Qross admiral Karl Donits o dovr herbcileri arasinda sualti donanmanin Canavar surusu taktikasi ile meshurlasmisdir Adolf Hitlerin 30 aprel 1945 ci ilde intiharindan sonra onun vesiyyetine esasen Karl Donits Alman dovletinin sukani arxasina kecmis ve hemin il may ayinin 8 de kapitulasiya barede danisiqlar aparmisdir Nurnberq cinayetler mehkemesinde Qrossadmiral Karl Donits toretdiyi cinayetlere gore teqsirli bilinerek 10 il azadliqdan mehrum edilmis ve 1956 ci ilin oktyabr ayinda azadliga buraxilmisdir Qerbi Berlindeki cixdiqdan sonra Karl Donits 10 il ve 20 gun adli memuar yazdi Bu eserde 10 il sualti donanmaya komandanliq ve 20 gun dovlet basciligi nezerde tutulurdu Qross admiral Karl Donits 24 dekabr 1980 ci il tarixinde vefat etmisdir IstinadlarHitler s U Boat War The Hunters 1939 1942 1996 S 35 ISBN 0 394 58839 8 Busch R Roll H Der U Boot Krieg 1939 1945 alm Die Ritterkreuztrager der U Boot Waffe von September 1939 bis Mai 1945 E S Mittler amp Sohn 2003 S 55 539 s ISBN 978 3 8132 0515 2 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Nuremberg Trials Project 2016 Karl Donitz Encyclopaedia Britannica ing Xarici kecidlerKarl Donitz ile ilgili Ingilisce melumat Yubersher G Soratniki Gitlera Galder Denic Rostov na Donu Feniks 1998 ISBN 5 222 00440 6 Dyonic K Nemeckie podvodnye lodki vo Vtoroj mirovoj vojne sokrashyonnyj perevod 10 let i 20 dnej Agoniya Tretego rejha o chem molchali arhivy