Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Kalmar Birliyi (Dat., Nor., İsveç. Kalmarunionen) — Danimarka kralların ali hakimiyyəti altında olan Danimarka, Norveç və İsveç krallıqlarının şəxsi birliyi (1397–1523). Ölkələr öz suverenliklərindən imtina edib, geniş muxtariyyətləri qoruyub saxlayırdılar. Maraqların fərqliliyi (xüsusilə İsveçin Danimarka hökmranlığından narazılığı) münaqişəyə və 1523-cü ildə ittifaqın son dağılmasına səbəb oldu.
| Tarixi dövlət | |
| Kalmar İttifaqı | |
|---|---|
 | |
| | |
| Paytaxt | Kopenhagen, Roskille, Stokholm, Uppsala, Oslo |
| Dövlət dini | katolisizm |
| Əhalisi |
|
| İdarəetmə forması | şəxsi uniya, aristokratik monarxiya[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Birliyin qaynaqları
Birlik 14-cü əsrdə Skandinaviyada alman iqtisadi və siyasi genişlənməsinə qarşı əks-təsir göstərmək üçün yarandı. Bu dövrdə sərbəst şəhərlər və Hansa tədricən Skandinaviya ticarətini inhisara aldı. Almanların bölgəyə nüfuz etməsi Skandinaviya inteqrasiyasını gücləndirdi. Kalmar Birliyinin peyda olmasına səbəb olan ikinci amil iqlimin pisləşməsi ilə əlaqədar XIII–XIV əsrlərdəki iqtisadi böhranlar idi. Bir çox nəcib Skandinaviya ailəsinin Şimali Avropada mülkləri var idi, ortaq bir kral onlar üçün mülklərin qorunması, separatizmdən qorunma qarantiyası təşkil edə bilərdi. Danimarka təkbaşına siyasi iddialarını gerçəkləşdirə bilməzdi: Şlezviq və Baltikyanı ölkələri tərk etmək məcburiyyətində qalmışdı. Norveç krallarının aktiv siyasət üçün kifayət qədər resursları yox idi. Bütün bunlar birliyin yaranmasına kömək edirdi. Kalmar İttifaqına bir ara mərhələ İsveç-Norveç Birliyi oldu.
Birliyin yaradılması
1364-cü ildə Folkung sülaləsindən olan sonuncu İsveç kralı, eyni zamanda Norveçin kralı (1319-dan 1355-ci ilə qədər) olan Maqnus Eriksson qovuldu və Meklenburqdan olan Alman knyazı Albrext İsveç kralı seçildi. Bundan əvvəl Maqnus Ericsson Norveçdən qovuldu və oğlu Hakon Maqnusson varisi oldu. Albrextin siyasətindən narazı qalan Mecklenburg nəcibliyin bir qismi kral Valdemar Atterdaqın qızı və varisi olan, Danimarka Kraliçası Marqaritanı çağırıb, gənc oğlu Olaf ilə birlikdə taxta otuzdurdular.
1380-ci ildə Danimarka iqtisadi baxımdan özündən asılı olan Norveç ilə birlikdə Danimarka Kraliçası Marqaritanın hakimiyyəti altında fərdi birliyə birləşdi. 1387-ci ildə Marqarita Olafın oğlu vəfat etdi və Marqarita İsveçin kraliçası elan edildi. 1389-cu ildə İsveç kralı Albrext birləşmiş Danimarka-İsveç ordusu tərəfindən məğlub edildi. 1397-ci ildə Kalmar qalasında birliyin yaradılması haqqında müqavilə imzalanmışdır. Müqaviləyə əsasən, üç ölkənin ortaq bir monarxı olmalı idi, hakimiyyət atadan oğula miras keçməli idi; kralın uşaqsızlığı təqdirdə hər üç ölkənin nümayəndələri yeni bir monarx seçməli olmalı idilər. Müharibə və ya üsyan təqdirdə ölkələr bir-birlərinə yardım edəcəyini vəd etmişdilər. Kilsənin imtiyazları razılaşdırılmışdır. Krallıqların daxili muxtariyyəti və daxili qanunlara ehtiram vurğulanmışdır.
Ləğvi
XV-ci əsrin sonunda Kalmar Birliyi Şotlandiya Krallığına ərazisinin bir hissəsini — Şetland və Orkney adalarını — itirmişdir. Birliyinin hökmdarı I-ci Kristian Norveç kralı qismində qızı Marqarita Şotlandıya kralına ərə getdikdə adaları cehizinin ödənəcəyinə girov qoymuşdur. Lakin cehiz pulu ödənmədi və qirov qoyulmuş adalar 1472-ci ildə Şotlandiya tərəfindən ilhaq olundular.
1523-cü ildə İsceç Bilrliyə qarşı üsyan edib müstəqilliyini elan etmişdir. Üsyan uğurla nəticələndə bügünkü İsveç və Finlandiya əraziləri Birliyini tərk etdilər. Bu andan faktiki olaraq dağılmış Birlik 1536-cı ildə həm də Norveçin muxtariyyətini ləğv etdi, və onu muxtar bir krallığdan Danmarka krallığının əyalətlərin birisinə çevirmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra Azerbaycanca deyil sablonunu silmeyi unutmayin Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Kalmar Birliyi Dat Nor Isvec Kalmarunionen Danimarka krallarin ali hakimiyyeti altinda olan Danimarka Norvec ve Isvec kralliqlarinin sexsi birliyi 1397 1523 Olkeler oz suverenliklerinden imtina edib genis muxtariyyetleri qoruyub saxlayirdilar Maraqlarin ferqliliyi xususile Isvecin Danimarka hokmranligindan naraziligi munaqiseye ve 1523 cu ilde ittifaqin son dagilmasina sebeb oldu Tarixi dovletKalmar Ittifaqi1397 1523Paytaxt Kopenhagen Roskille Stokholm Uppsala OsloDovlet dini katolisizmEhalisi 4 000 000 nef 1500 Idareetme formasi sexsi uniya aristokratik monarxiya d Vikianbarda elaqeli mediafayllarBirliyin qaynaqlariBirlik 14 cu esrde Skandinaviyada alman iqtisadi ve siyasi genislenmesine qarsi eks tesir gostermek ucun yarandi Bu dovrde serbest seherler ve Hansa tedricen Skandinaviya ticaretini inhisara aldi Almanlarin bolgeye nufuz etmesi Skandinaviya inteqrasiyasini guclendirdi Kalmar Birliyinin peyda olmasina sebeb olan ikinci amil iqlimin pislesmesi ile elaqedar XIII XIV esrlerdeki iqtisadi bohranlar idi Bir cox necib Skandinaviya ailesinin Simali Avropada mulkleri var idi ortaq bir kral onlar ucun mulklerin qorunmasi separatizmden qorunma qarantiyasi teskil ede bilerdi Danimarka tekbasina siyasi iddialarini gerceklesdire bilmezdi Slezviq ve Baltikyani olkeleri terk etmek mecburiyyetinde qalmisdi Norvec krallarinin aktiv siyaset ucun kifayet qeder resurslari yox idi Butun bunlar birliyin yaranmasina komek edirdi Kalmar Ittifaqina bir ara merhele Isvec Norvec Birliyi oldu Birliyin yaradilmasi1364 cu ilde Folkung sulalesinden olan sonuncu Isvec krali eyni zamanda Norvecin krali 1319 dan 1355 ci ile qeder olan Maqnus Eriksson qovuldu ve Meklenburqdan olan Alman knyazi Albrext Isvec krali secildi Bundan evvel Maqnus Ericsson Norvecden qovuldu ve oglu Hakon Maqnusson varisi oldu Albrextin siyasetinden narazi qalan Mecklenburg necibliyin bir qismi kral Valdemar Atterdaqin qizi ve varisi olan Danimarka Kralicasi Marqaritani cagirib genc oglu Olaf ile birlikde taxta otuzdurdular 1380 ci ilde Danimarka iqtisadi baximdan ozunden asili olan Norvec ile birlikde Danimarka Kralicasi Marqaritanin hakimiyyeti altinda ferdi birliye birlesdi 1387 ci ilde Marqarita Olafin oglu vefat etdi ve Marqarita Isvecin kralicasi elan edildi 1389 cu ilde Isvec krali Albrext birlesmis Danimarka Isvec ordusu terefinden meglub edildi 1397 ci ilde Kalmar qalasinda birliyin yaradilmasi haqqinda muqavile imzalanmisdir Muqavileye esasen uc olkenin ortaq bir monarxi olmali idi hakimiyyet atadan ogula miras kecmeli idi kralin usaqsizligi teqdirde her uc olkenin numayendeleri yeni bir monarx secmeli olmali idiler Muharibe ve ya usyan teqdirde olkeler bir birlerine yardim edeceyini ved etmisdiler Kilsenin imtiyazlari razilasdirilmisdir Kralliqlarin daxili muxtariyyeti ve daxili qanunlara ehtiram vurgulanmisdir LegviXV ci esrin sonunda Kalmar Birliyi Sotlandiya Kralligina erazisinin bir hissesini Setland ve Orkney adalarini itirmisdir Birliyinin hokmdari I ci Kristian Norvec krali qisminde qizi Marqarita Sotlandiya kralina ere getdikde adalari cehizinin odeneceyine girov qoymusdur Lakin cehiz pulu odenmedi ve qirov qoyulmus adalar 1472 ci ilde Sotlandiya terefinden ilhaq olundular 1523 cu ilde Iscec Bilrliye qarsi usyan edib musteqilliyini elan etmisdir Usyan ugurla neticelende bugunku Isvec ve Finlandiya erazileri Birliyini terk etdiler Bu andan faktiki olaraq dagilmis Birlik 1536 ci ilde hem de Norvecin muxtariyyetini legv etdi ve onu muxtar bir kralligdan Danmarka kralliginin eyaletlerin birisine cevirmisdir