Kərkük mühafəzəsi (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi.
Kərkük mühafəzəsi | |
---|---|
ərəb. محافظة كركوك kürd. پارێزگای کەرکووک süry. ܟܪܟ ܣܠܘܟ türk. Kerkük ili | |
| |
Ölkə | İraq |
İnzibati mərkəz | Kərkük |
Ən böyük şəhərləri | Kərkük |
Qubernator | Nəcməddin Kərim |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi | 9,679 km² |
Hündürlük
|
|
Saat qurşağı | +3 |
Əhalisi | |
Əhalisi | 1,548,200 nəfər (2015) |
Əhalinin sıxlığı | 15.995 nəfər/km² |
Etnik tərkib | Kürdlər Ərəblər Türkmanlar Aysorlar |
Dini tərkib | İslam Xristianlıq |
Rəsmi dillər | Kürd dili Ərəb dili Türk dili |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
ISO kodu | IQ-KI |
Telefon kodu | +(964) 50 |
Poçt indeksi | 36001 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Kərkük mühafəzəsi Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyyə mühafəzələri ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzəsi inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Həvicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzənin ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzəsindən bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzələrə birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyyə mühafəzəsinə, Kifri qəzası Diyala mühafəzəsinə, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzəsinə birləşdirildi. 1976-cı ildə Kərkük mühafəzəsinin adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzəsinin ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzənin sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir.
Əhalisi
İllər | Əhali |
---|---|
1935 sa. | 223,634 |
1947 sa. | 286,005 |
1957 sa. | 388,839 |
1965 sa. | 474,000 |
1977 sa. | 495,425 |
1987 sa. | 601,219 |
1997 sa. | 753,171 |
2003 r.t. | 839,121 |
2007 r.t. | 902,019 |
Etnik tərkib
1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959-cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzəsində əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.
Etnik qrup | Kərkük mühafəzəsi (1957) | Kərkük şəhəri (1957) | ||
---|---|---|---|---|
Əhali | % | Əhali | % | |
kürd | 187 593 | 48.23% | 40 047 | 33.26% |
ərəb | 109 620 | 28.18% | 27 127 | 22.53% |
türkman | 83 371 | 21.44% | 45 306 | 37.63% |
aysor | 1 605 | 0.41% | 1 509 | 1.25% |
yəhudi | 123 | 0.03% | 101 | 0.08% |
digər | 6 627 | 1.70% | 6 312 | 5.24% |
cəmi | 388 939 | 100% | 120 402 | 100% |
İnzibati-ərazi bölgüsü
Qəzaları | Əhali, 2003 r.t. |
---|---|
Kərkük qəzası | 622,249 |
Havicə qəzası | 151,267 |
Daquq qəzası | 40,237 |
Dibs qəzası | 34,254 |
Cəmi | 848,007 |
Nahiyələr
Yaşayış məntəqəsi | Əhali (2008) |
---|---|
Kərkük qəzası | 961 411 |
Kərkük nahiyəsi | 702 809 |
Qaraəncir nahiyəsi | 130 846 |
Leylan nahiyəsi | |
Multaqa nahiyəsi | 44 988 |
Şivan nahiyəsi | 34 895 |
Təzəxurmatu nahiyəsi | 27 359 |
Yayçı nahiyəsi | 20 514 |
Daquq qəzası | |
Daquq nahiyəsi | |
Dibs qəzası | 95 166 |
Altınkörpü nahiyəsi | 53 472 |
Dibs nahiyəsi | 29 696 |
Sərgəran nahiyəsi | 11 998 |
Həvicə qəzası | |
Abbasi nahiyəsi | |
Həvicə nahiyəsi | |
Rəşad nahiyəsi | |
Riyad nahiyəsi | |
Zab nahiyəsi | |
Kərkük mühafəzası |
Şəhərləri
Qəsəbələri
İstinadlar
- "Provinces, Cities and Urban Centers – Overview : Iraq". 2018-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-14.
- Kərkük şəhərinin poçt indeksi – Cybo Global Business Directory[ölü keçid] (ing.)
- Administrative Divisions of Countries ("Statoids") 2008-03-20 at the Wayback Machine 1935 , 1947 , 1957 , 1965 , 1977 , 1987 , 1997 census of İraq
- Statoids (Worldwide reference for states, provinces, governorates, counties, districts, and other subdivisions of countries.) :Provinces of Iraq 2022-09-01 at the Wayback Machine
- World Gazetteer :Irak: divisions administratives (population et superficie) 2022-03-26 at the Wayback Machine
- Iraq's 2003 Official Census by Ministries of Trade and Planning for the Food Coupon Distribution for the UN Oil-for-Food Program
- Inter-Agency Information and Analysis Unit (İAU): Iraq Information Portal :Kirkuk Governorate Profile 2011-02-06 at the Wayback Machine
- "Statistical Compilation Relating to the Population Census of 1957 (in Arabic), I, Part IV, 170," Iraq, Ministry of the Interior, in Hanna Batatu, The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq (Princeton: Princeton University Press, 1989), p. 913; David McDowall. A modern history of the Kurds 2021-12-18 at the Wayback Machine. London: I.B. Tauris, 2007, p. 3.
- Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO) :The Turkmen of Iraq: Underestimated, Marginalized and exposed to assimilation Terminology 2017-10-18 at the Wayback Machine
- "Turkmen Nature of Kerkuk". 2022-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-08-21.
- Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO) :Iraqi Turkmen: Update on the Situation of Iraqi Turkmen 2021-11-29 at the Wayback Machine
- 1957-ci ildə aparılmış siyahıya almanın ilkin nəticələri
- GeoHive (Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries, their population, area, capital, main cities, etc.) :Administrative units the Republic of Iraq — Kirkuk 2011-08-19 at the Wayback Machine
- (PDF). 2020-11-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kerkuk deqiqlesdirme Kerkuk muhafezesi erebce محافظة كركوك Iraqda inzibati erazi vahidi Kerkuk muhafezesiereb محافظة كركوك kurd پارێزگای کەرکووک sury ܟܪܟ ܣܠܘܟ turk Kerkuk ili35 22 sm e 44 08 s u Olke IraqInzibati merkez KerkukEn boyuk seherleri KerkukQubernator Necmeddin KerimTarixi ve cografiyasiSahesi 9 679 km Hundurluk Maksimal Minimal 1 139 m 116 mSaat qursagi 3EhalisiEhalisi 1 548 200 nefer 2015 Ehalinin sixligi 15 995 nefer km Etnik terkib Kurdler Erebler Turkmanlar AysorlarDini terkib Islam XristianliqResmi diller Kurd dili Ereb dili Turk diliReqemsal identifikatorlarISO kodu IQ KITelefon kodu 964 50Poct indeksi 36001 Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiKerkuk muhafezesi Erbil Selaheddin ve Suleymaniyye muhafezeleri ile hemserheddir 1947 ci ilde 20 355 km erazisi olan Kerkuk muhafezesi inzibati cehetden Cemcemel Daquq Kerkuk ve Kifri qezalarina bolunurdu 1962 ci ilde elin erazi bolgusune deyisiklik edildi ve artiq o Cemcemel Hevice Kerkuk Kifri ve Tuzxurmatu qezalarindan ibaret oldu 1962 ci ilde yeni qezalarin yaradilmasina baxmayaraq muhafezenin umumi erazisi deyisikliye meruz qalmamisdi 1970 ci ilden baslayaraq Kerkuk muhafezesinden bezi qezalar qoparilaraq qonsu muhafezelere birlesdirildi 1975 ci ilde Kerkuk elinin Cemcemel ve Kalar qezalari qoparilaraq Suleymaniyye muhafezesine Kifri qezasi Diyala muhafezesine Tuzxurmatu qezasi ise Selaheddin muhafezesine birlesdirildi 1976 ci ilde Kerkuk muhafezesinin adi deyisdirilerek Et Temim adlandirildi 1997 ci ilde artiq Kerkuk muhafezesinin erazisi xeyli azalaraq 9 679 km e qeder endi hazirda muhafezenin sahesi 10 282 km teskil edir ve inzibati merkezi Kerkuk seheridir EhalisiIller Ehali1935 sa 223 6341947 sa 286 0051957 sa 388 8391965 sa 474 0001977 sa 495 4251987 sa 601 2191997 sa 753 1712003 r t 839 1212007 r t 902 019Etnik terkib 1957 ci ilde aparilmis resmi siyahiya almanin 1959 cu ilde aciqlanmis yekun neticelerine esasen Kerkuk muhafezesinde ehalinin 45 ni texminen 180 min nefer Iraq turkmanlari teskil edirdi Kerkuk muhafezesinin ve Kerkuk seherinin etnik terkibi 1957 Etnik qrup Kerkuk muhafezesi 1957 Kerkuk seheri 1957 Ehali Ehali kurd 187 593 48 23 40 047 33 26 ereb 109 620 28 18 27 127 22 53 turkman 83 371 21 44 45 306 37 63 aysor 1 605 0 41 1 509 1 25 yehudi 123 0 03 101 0 08 diger 6 627 1 70 6 312 5 24 cemi 388 939 100 120 402 100 Inzibati erazi bolgusuQezalari Ehali 2003 r t Kerkuk qezasi 622 249Havice qezasi 151 267Daquq qezasi 40 237Dibs qezasi 34 254Cemi 848 007NahiyelerYasayis menteqesi Ehali 2008 Kerkuk qezasi 961 411Kerkuk nahiyesi 702 809Qaraencir nahiyesi 130 846Leylan nahiyesiMultaqa nahiyesi 44 988Sivan nahiyesi 34 895Tezexurmatu nahiyesi 27 359Yayci nahiyesi 20 514Daquq qezasiDaquq nahiyesiDibs qezasi 95 166Altinkorpu nahiyesi 53 472Dibs nahiyesi 29 696Sergeran nahiyesi 11 998Hevice qezasiAbbasi nahiyesiHevice nahiyesiResad nahiyesiRiyad nahiyesiZab nahiyesiKerkuk muhafezasiSeherleriKerkukQesebeleriDaquqIstinadlar Provinces Cities and Urban Centers Overview Iraq 2018 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 14 Kerkuk seherinin poct indeksi Cybo Global Business Directory olu kecid ing Administrative Divisions of Countries Statoids 2008 03 20 at the Wayback Machine 1935 1947 1957 1965 1977 1987 1997 census of Iraq Statoids Worldwide reference for states provinces governorates counties districts and other subdivisions of countries Provinces of Iraq 2022 09 01 at the Wayback Machine World Gazetteer Irak divisions administratives population et superficie 2022 03 26 at the Wayback Machine Iraq s 2003 Official Census by Ministries of Trade and Planning for the Food Coupon Distribution for the UN Oil for Food Program Inter Agency Information and Analysis Unit IAU Iraq Information Portal Kirkuk Governorate Profile 2011 02 06 at the Wayback Machine Statistical Compilation Relating to the Population Census of 1957 in Arabic I Part IV 170 Iraq Ministry of the Interior in Hanna Batatu The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq Princeton Princeton University Press 1989 p 913 David McDowall A modern history of the Kurds 2021 12 18 at the Wayback Machine London I B Tauris 2007 p 3 ISBN 9781850434160 Unrepresented Nations and Peoples Organization UNPO The Turkmen of Iraq Underestimated Marginalized and exposed to assimilation Terminology 2017 10 18 at the Wayback Machine Turkmen Nature of Kerkuk 2022 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2010 08 21 Unrepresented Nations and Peoples Organization UNPO Iraqi Turkmen Update on the Situation of Iraqi Turkmen 2021 11 29 at the Wayback Machine 1957 ci ilde aparilmis siyahiya almanin ilkin neticeleri GeoHive Global Statistics is a collection of tables and graphs providing a statistical look at countries their population area capital main cities etc Administrative units the Republic of Iraq Kirkuk 2011 08 19 at the Wayback Machine PDF 2020 11 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 10 16 Cografiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Iraq ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin