Jujan xaqanlığı (Tan Tan) — Şimali Çin çöllərində türk-monqol dövləti. Çinlilər tərəfindən Juan-Juan da adlanır. Hunlarla qonşu idilər. Dinləri tanrıçılıq idi.
Monqolustan tarixi | |
---|---|
Bu məqalələr ölkə | |
Qədim tarix | |
Böyük Hun İmperiyası | |
Jujan xaqanlığı | |
Göytürk xaqanlığı | |
Uyğur xaqanlığı | |
Orta əsrlər | |
Yenisey qırğızları | |
Kidan | |
Xamaq Monqol | |
Böyük Monqol imperiyası | |
Yuan | |
Şimali Yuan | |
Müasir tarix | |
Monqolustan Xalq Respublikası | |
Monqolustan | |
V əsrin əvvələrindən başlayaraq Altaya qədər olan ərazilərdə Jujanların xanı Deuday—"at çapa-çapa ox atan" ləqəbli Şelun başçılıq edirdi.
Dövlət başçısı xaqan ünvanı daşıyırdı. Şimali Vey dövlətinin tarixçisi qeyd edir ki, hakim tayfa Syanbi qoluna mənsub idi. Güman var ki, avarlar Jujan birliyinə daxildir. Bir çox sənədlərdə Juan-Juan xalqının Avar və ya Asiya Avarları adı ilə qeyd edilməsi və digər tərəfdən Juan-Juanrin Monqol kimi göstərilməsi Avropa Avarlarının da bu qəbildən olmasını təsdiq edir.Jujanlar IV yüzildən VI yüzilədək tarixin səhnəsində olmuşlar.
Lev Qumilyov da özünün “Qədim türklər” kitabında Göytürklərin tarixləri-nin ən başlarında jujanlar üçün dəmir hasil etmək və metal əşyalar yaratmaqla məşğul olduqlarını bildirir.
Jujan xaqanları
- Yuğlu-yuy
- Huylu-huy
- Şelun - (402-410)
- Yuyçzülyü Hulü - (410-411)
- Yuyçzülyü Datan - (411-430)
- Vuti - (430-445)
- Tuxeçjen - (445-464)
- Yuyçzülyü Yuçenq - (464-485)
- Yuyçzülyü Tulun - (485-492)
- Yuyçzülyü Naqay - (492-493)
- Yuyçzülyü Futu - (493-508)
- Yuyçzülyü Çunu - (508-520)
- Anaxuan - (520-552)
- Yuyçzülyü Polomen - (521-524)
- Yuyçzülyü Tiefa - (552-553)
- Yuyçzülyü Denqçu - (553)
- Yuyçzülyü Kanqti - (553)
- Yuyçzülyü Anloçen - (553-554)
İstinadlar
- Dərgah Qüdrətov “Türk Xalqlarının Tarixi”. Bakı, 2004, səh.40.
- J. Marquart, 1914, Gy. Nemeth, 1930, 0. Franke, 1936, W. Eberhard, 1947
- Саргалаулы К. Турки. Жужани. – Алматы: Санат, 1999. – 103 с.
- Гумилев Л. Древние тюрки. Москва, «АСТ», «Yazıçı”, 2002. стр.31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jujan xaqanligi Tan Tan Simali Cin collerinde turk monqol dovleti Cinliler terefinden Juan Juan da adlanir Hunlarla qonsu idiler Dinleri tanriciliq idi Monqolustan tarixiBu meqaleler olke seriyasindandirQedim tarixBoyuk Hun ImperiyasiJujan xaqanligiGoyturk xaqanligiUygur xaqanligiOrta esrlerYenisey qirgizlariKidanXamaq MonqolBoyuk Monqol imperiyasiYuanSimali YuanMuasir tarixMonqolustan Xalq RespublikasiMonqolustanMonqolustan portali brJujan xaqanligi V esrin evvelerinden baslayaraq Altaya qeder olan erazilerde Jujanlarin xani Deuday at capa capa ox atan leqebli Selun basciliq edirdi Dovlet bascisi xaqan unvani dasiyirdi Simali Vey dovletinin tarixcisi qeyd edir ki hakim tayfa Syanbi qoluna mensub idi Guman var ki avarlar Jujan birliyine daxildir Bir cox senedlerde Juan Juan xalqinin Avar ve ya Asiya Avarlari adi ile qeyd edilmesi ve diger terefden Juan Juanrin Monqol kimi gosterilmesi Avropa Avarlarinin da bu qebilden olmasini tesdiq edir Jujanlar IV yuzilden VI yuziledek tarixin sehnesinde olmuslar Lev Qumilyov da ozunun Qedim turkler kitabinda Goyturklerin tarixleri nin en baslarinda jujanlar ucun demir hasil etmek ve metal esyalar yaratmaqla mesgul olduqlarini bildirir Jujan xaqanlariYuglu yuy Huylu huy Selun 402 410 Yuyczulyu Hulu 410 411 Yuyczulyu Datan 411 430 Vuti 430 445 Tuxecjen 445 464 Yuyczulyu Yucenq 464 485 Yuyczulyu Tulun 485 492 Yuyczulyu Naqay 492 493 Yuyczulyu Futu 493 508 Yuyczulyu Cunu 508 520 Anaxuan 520 552 Yuyczulyu Polomen 521 524 Yuyczulyu Tiefa 552 553 Yuyczulyu Denqcu 553 Yuyczulyu Kanqti 553 Yuyczulyu Anlocen 553 554 IstinadlarDergah Qudretov Turk Xalqlarinin Tarixi Baki 2004 seh 40 J Marquart 1914 Gy Nemeth 1930 0 Franke 1936 W Eberhard 1947 Sargalauly K Turki Zhuzhani Almaty Sanat 1999 103 s Gumilev L Drevnie tyurki Moskva AST Yazici 2002 str 31 Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin