Yuyçzülyü Anaxuan (472 – 552, Jujan xaqanlığı) - Jujan dilindəki adı ilə Dayanan xan 520-ci ildə qardaşından sonra taxta çıxmış jujan xaqanı.
Yuyçzülyü Anaxuan | |
---|---|
郁久闾阿那瓌 | |
520 – 552 | |
Əvvəlki | Birinci hakimiyyət: Yuyçzülyü Çunu İkinci hakimiyyət: Yuyçzülyü Polomen |
Sonrakı | Birinci hakimiyyət: Yuyçzülyü Polomen İkinci hakimiyyət: Yuyçzülyü Tiefa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 472 |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Çanqciaku |
Vəfat səbəbi | İntihar |
Atası | Yuyçzülyü Futu |
Uşağı | Yuyçzülyü Anloçen |
İlk illəri
Hakimiyyətə gələndən sonra qardaşı üsyanı ilə rastlaşdı. Qardaşını devirmək üçün ilə müttəfiq olan Anaxuan tezliklə imperatorun vassalına çevrildi. 3 il Şimal Vey dövlətində qaldığı dövrdə əmisi xaqanlıq edirdi. Əmisinin ölümündən sonra yenidən xaqanlıq etməyə başladı. 535-ci ildə qızını imperator ilə evləndirərək gücünü daha çox artırdı. 538-ci ildə isə o artıq Çin imperatoruna ard-arda zərbələr endirə biləcək gücə gəlmişdi. Bir çox şəhərləri yandıraraq artıq vassal olmadığını göstərirdi. 541-ci ildə isə tamamilə dağıdaraq, torpaqlarını müttəfiqi ilə bölüşdürdü. Onun dövründə Jujan xaqanlığı artıq Şərqi Asiyanın ən güclü dövləti olmuşdu.
Anaxuanın ölümü
Anaxuanın ordusunda tümən komandiri olan Aşina qəbiləsinin başçısı Aşina Tuvunun oğlu Bumın Qaoçe Ulu Bəyliyinin son bəyi olan də məğlub edəndən sonra xidmətinə qarşılıq olaraq Anaxuanın qızı ilə evlənmək istədi. Anaxuan isə Sən mənim filiz əridənimsən, belə bir təklifi nə cürətlə mənə verirsən? deyərək ona qarşı yürüşə çıxdı. 552-ci ildə baş verən müharibədə Anaxuan öldürüldü. Göytürk İmperiyası öz müstəqilliyini elan etdi. Anaxuan əmisi nəvəsi Yuyçzülyü Tiefa tərəfindən əvəz olundu.
İstinadlar
- Gao Yang, "The Origin of the Turks and the Turkish Khanate", X. Türk Tarih Kongresi: Ankara 22 - 26 Eylül 1986, Kongreye Sunulan Bildiriler, V. Cilt, Türk Tarih Kurumu, 1991, s. 731.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuyczulyu Anaxuan 472 552 Jujan xaqanligi Jujan dilindeki adi ile Dayanan xan 520 ci ilde qardasindan sonra taxta cixmis jujan xaqani Yuyczulyu Anaxuan郁久闾阿那瓌Jujanlarin X xaqani520 552EvvelkiBirinci hakimiyyet Yuyczulyu Cunu Ikinci hakimiyyet Yuyczulyu PolomenSonrakiBirinci hakimiyyet Yuyczulyu Polomen Ikinci hakimiyyet Yuyczulyu TiefaSexsi melumatlarDogum tarixi 472Vefat tarixi 552Vefat yeri CanqciakuVefat sebebi IntiharAtasi Yuyczulyu FutuUsagi Yuyczulyu AnlocenIlk illeriHakimiyyete gelenden sonra qardasi usyani ile rastlasdi Qardasini devirmek ucun ile muttefiq olan Anaxuan tezlikle imperatorun vassalina cevrildi 3 il Simal Vey dovletinde qaldigi dovrde emisi xaqanliq edirdi Emisinin olumunden sonra yeniden xaqanliq etmeye basladi 535 ci ilde qizini imperator ile evlendirerek gucunu daha cox artirdi 538 ci ilde ise o artiq Cin imperatoruna ard arda zerbeler endire bilecek guce gelmisdi Bir cox seherleri yandiraraq artiq vassal olmadigini gosterirdi 541 ci ilde ise tamamile dagidaraq torpaqlarini muttefiqi ile bolusdurdu Onun dovrunde Jujan xaqanligi artiq Serqi Asiyanin en guclu dovleti olmusdu Anaxuanin olumuAnaxuanin ordusunda tumen komandiri olan Asina qebilesinin bascisi Asina Tuvunun oglu Bumin Qaoce Ulu Beyliyinin son beyi olan de meglub edenden sonra xidmetine qarsiliq olaraq Anaxuanin qizi ile evlenmek istedi Anaxuan ise Sen menim filiz eridenimsen bele bir teklifi ne curetle mene verirsen deyerek ona qarsi yuruse cixdi 552 ci ilde bas veren muharibede Anaxuan olduruldu Goyturk Imperiyasi oz musteqilliyini elan etdi Anaxuan emisi nevesi Yuyczulyu Tiefa terefinden evez olundu IstinadlarGao Yang The Origin of the Turks and the Turkish Khanate X Turk Tarih Kongresi Ankara 22 26 Eylul 1986 Kongreye Sunulan Bildiriler V Cilt Turk Tarih Kurumu 1991 s 731