Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan Fransua de Qalo, qraf de La Peruz (ənənəvi yazılışı Laperuz; 23 avqust 1741, Qo, Albi — 1788)- hərbi-dəniz zabiti, məşhur fransız dəniz səyyahı. Dünya səyahətinə çıxdığı bütün heyətlə birlikdə adalar qrupuna daxil olan adasında həlak olmuşdur.
| Jan Fransua de Laperuz | |
|---|---|
| fr. Jean-François de Galaup, comte de Lapérouse | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 23 avqust 1741[…] |
| Vəfat tarixi | 31 dekabr 1788(47 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Xidmət illəri | 1756-cı ildən |
| Rütbəsi | kommodor[d] |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |  |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Jan Fransua de Laperuz 15 yaşında Brestdə yerləşən Kral hərbi-dəniz Akademiyasına daxil olmuşdur (1756-cı il). Hələ 17 yaşında ikən, təhsilinin bitməsinə qalmış və Şimali Amerika sahillərində müxtəlif döyüşlərdə iştirak etmişdir. 18 yaşında marşal de Konflan ilə admiral Houk arasında baş vermiş döyüş zamanı yaralanmış və əsir götürülmüşdür. Nəticədə, 5 il ərzində İl-de-Frans adasında (indiki Mavriki) müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. "Sena" gəmisinin kapitanı kimi Hindistana 2 dəfə üzmüşdür. O, burada gələcək həyat yoldaşı kreol əsilli Eleonor Bruda ilə tanış olmuşdur.
1777-ci ildə Fransaya qayıdanda Mae qəsrini sultan Maxaraştrın donanmasının hücumundan qoruduğuna görə Müqəddəs Lüdoviq ordeni və leytenant rütbəsi ilə təltif olunmuşdur. Fransanın hərbi-dəniz donanmasının zabiti kimi ABŞ İstiqlaliyyət müharibəsində və ingilislərə qarşı Antil adalarından Labradora qədər ərazidə baş vermiş döyüşlərdə iştirak etmişdir.
bağlanmasından sonra kral özü şəxsən ona dünya səyahətinə çıxmağı tapşırır. Laperuz və onun komandasının üzvləri haqda sonuncu xəbər 1788-ci ilin yanvarına təsadüf edir. 1826-cı ilə qədər onların taleyi naməlum qalmışdır.
Səyahəti
O öz səyahətinə 1785-ci ildə başlamışdır. Onun səyahətinin qarşısında fransız bazaların möhkəmlənməsinə əsaslanan coğrafi, etnoloji, iqtisadi (balinaların ovunun və xəz malların əldə edilməsini öyrənmək), siyasi məsələlər durmuşdu. O, bu səyahətə "Astrolyabiya", "Bussol" gəmiləri ilə çıxmışdır. Onun komandası ilk öncə Horn burnunu keçərək Çilidə, Pasxa adasında və olur. 1786-cı ilin sonunda onlar Alyaskaya çatırlar. Bir müddət burada dayandıqdan sonra yenidən Sakit okeana çıxaraq Asiyaya yollanırlar. Onun komandası Saxalinə çatdıqdan sonra Saxalinlə Hokkaydo adası arasında 101 km uzunluğa malik boğaz kəşf edirlər (indiki Laperuz boğazı).
Laperuzu sonuncu dəfə Yeni Kaledoniya, , Süleyman adalarına tərəf yollanan yerdə görüblər. Bundan sonra heç kim onu nə görüb, nə də onun haqda eşitmişdir.
Ekspedisiyanın izlərinin axtarışı
Laperuzun ekspedisiyasının yoxa çıxması hamını narahat etmişdir. Rəvayətə görə, XVI Lüdoviqin cəllada eşafotda son sözləri "Laperuzdan bir xəbər yoxdur?" sualını verməsi olmuşdur.
Axtarışlar təxminən 40 ilə yaxın davam edir. 1826-cı ildə ingilis kapitanı Piter Dillon Vanikoro adasında gəmi qəzasının qalıqlarına rast gəlir. 1828-ci ildə bu adaya "Astrolyabiya" adlı gəmisi (Laperuzun gəmisinin şərəfinə adlandırmışdır) ilə gələrək kapitan Dillonun xəbərini təsdiq edir və qəza yerində abidə qoydurur.
Rusiyada Laperuzun şərəfinə qoyulan abidələr
1843-cü ildə Petropavlovskda Laperuza ağacdan heykəl qoyulsa da, Petropavlovsk müdafiəsi zamanı dağıdılımışdır. Abidə 1882-ci ildə yenidən bərpa olunmuşdu.
İstinadlar
- University of Toronto, Laval University JEAN-FRANÇOIS DE, Comte de LAPÉROUSE GALAUP // Dictionary of Canadian Biography, Dictionnaire biographique du Canada (ing.). / G. Brown, D. Hayne, F. Halpenny, R. Cook, J. English, M. Trudel, A. Vachon, J. Hamelin UTP, Presses de l'Université Laval, 1979. ISSN 0420-0446; 0070-4717
- Jean François de Lapérouse // Store norske leksikon (бук.). 1978. ISSN 2464-1480
- Jean François de Galaup // FranceArchives: Portail national des archives. 2017. ISSN 2556-3521
- Jean-François de Galaup La Pérouse // Identifiants et Référentiels (fr.). ABES, 2011.
- Jean François de Galaup de La Pérouse // Find a Grave (ing.). 1996.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Fransua de Qalo qraf de La Peruz enenevi yazilisi Laperuz 23 avqust 1741 Qo Albi 1788 herbi deniz zabiti meshur fransiz deniz seyyahi Dunya seyahetine cixdigi butun heyetle birlikde adalar qrupuna daxil olan adasinda helak olmusdur Jan Fransua de Laperuzfr Jean Francois de Galaup comte de LaperouseSexsi melumatlarDogum tarixi 23 avqust 1741 1741 08 23 Vefat tarixi 31 dekabr 1788 1788 12 31 47 yasinda Vefat yeri Vanikoro adasi Solomon adalariDefn yeri Vanikoro adasiVetendasligi FransaHerbi fealiyyetiXidmet illeri 1756 ci ildenRutbesi kommodor d Doyusler Yeddillik muharibeTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarVanikoro adasinda Laperuz memorialiHeyatiJan Fransua de Laperuz 15 yasinda Brestde yerlesen Kral herbi deniz Akademiyasina daxil olmusdur 1756 ci il Hele 17 yasinda iken tehsilinin bitmesine qalmis ve Simali Amerika sahillerinde muxtelif doyuslerde istirak etmisdir 18 yasinda marsal de Konflan ile admiral Houk arasinda bas vermis doyus zamani yaralanmis ve esir goturulmusdur Neticede 5 il erzinde Il de Frans adasinda indiki Mavriki muxtelif vezifelerde calismisdir Sena gemisinin kapitani kimi Hindistana 2 defe uzmusdur O burada gelecek heyat yoldasi kreol esilli Eleonor Bruda ile tanis olmusdur 1777 ci ilde Fransaya qayidanda Mae qesrini sultan Maxarastrin donanmasinin hucumundan qoruduguna gore Muqeddes Ludoviq ordeni ve leytenant rutbesi ile teltif olunmusdur Fransanin herbi deniz donanmasinin zabiti kimi ABS Istiqlaliyyet muharibesinde ve ingilislere qarsi Antil adalarindan Labradora qeder erazide bas vermis doyuslerde istirak etmisdir baglanmasindan sonra kral ozu sexsen ona dunya seyahetine cixmagi tapsirir Laperuz ve onun komandasinin uzvleri haqda sonuncu xeber 1788 ci ilin yanvarina tesaduf edir 1826 ci ile qeder onlarin taleyi namelum qalmisdir SeyahetiO oz seyahetine 1785 ci ilde baslamisdir Onun seyahetinin qarsisinda fransiz bazalarin mohkemlenmesine esaslanan cografi etnoloji iqtisadi balinalarin ovunun ve xez mallarin elde edilmesini oyrenmek siyasi meseleler durmusdu O bu seyahete Astrolyabiya Bussol gemileri ile cixmisdir Onun komandasi ilk once Horn burnunu kecerek Cilide Pasxa adasinda ve olur 1786 ci ilin sonunda onlar Alyaskaya catirlar Bir muddet burada dayandiqdan sonra yeniden Sakit okeana cixaraq Asiyaya yollanirlar Onun komandasi Saxaline catdiqdan sonra Saxalinle Hokkaydo adasi arasinda 101 km uzunluga malik bogaz kesf edirler indiki Laperuz bogazi Laperuzu sonuncu defe Yeni Kaledoniya Suleyman adalarina teref yollanan yerde gorubler Bundan sonra hec kim onu ne gorub ne de onun haqda esitmisdir Ekspedisiyanin izlerinin axtarisiLaperuzun ekspedisiyasinin yoxa cixmasi hamini narahat etmisdir Revayete gore XVI Ludoviqin cellada esafotda son sozleri Laperuzdan bir xeber yoxdur sualini vermesi olmusdur Axtarislar texminen 40 ile yaxin davam edir 1826 ci ilde ingilis kapitani Piter Dillon Vanikoro adasinda gemi qezasinin qaliqlarina rast gelir 1828 ci ilde bu adaya Astrolyabiya adli gemisi Laperuzun gemisinin serefine adlandirmisdir ile gelerek kapitan Dillonun xeberini tesdiq edir ve qeza yerinde abide qoydurur Rusiyada Laperuzun serefine qoyulan abideler1843 cu ilde Petropavlovskda Laperuza agacdan heykel qoyulsa da Petropavlovsk mudafiesi zamani dagidilimisdir Abide 1882 ci ilde yeniden berpa olunmusdu IstinadlarUniversity of Toronto Laval University JEAN FRANCOIS DE Comte de LAPEROUSE GALAUP Dictionary of Canadian Biography Dictionnaire biographique du Canada ing G Brown D Hayne F Halpenny R Cook J English M Trudel A Vachon J Hamelin UTP Presses de l Universite Laval 1979 ISSN 0420 0446 0070 4717 Jean Francois de Laperouse Store norske leksikon buk 1978 ISSN 2464 1480 Jean Francois de Galaup FranceArchives Portail national des archives 2017 ISSN 2556 3521 Jean Francois de Galaup La Perouse Identifiants et Referentiels fr ABES 2011 Jean Francois de Galaup de La Perouse Find a Grave ing 1996