Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Lüdovik (fr. Louis Ier d'Orléans; 13 mart 1372, Paris – 23 noyabr 1407, Paris) — Fransa kralı V Karlın oğlu, Orlean hersoqu.
| I Lüdovik | |
|---|---|
| fr. Louis Ier d'Orléans | |
 | |
| 4 iyun 1392 – 23 noyabr 1407 | |
| Əvvəlki | Valualı Filipp |
| Sonrakı | Valualı Karl |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 13 mart 1372 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 noyabr 1407(35 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | bıçaq xəsarəti[d] |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Atası | V Şarl |
| Həyat yoldaşı | |
| Ailəsi | Valua sülaləsi |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
13 mart 1372-ci ildə Fransa kralı V Karlın ikinci oğlu olaraq doğuldu. 1374-cü ildə Macarıstan kralı I Lüdovikin 4 yaşlı qızı və ehtimal olunan varisi Ketrinlə nişanlandı. Macarıstan kralı I Lüdovikin oğul varisi yox idi və bu yolla krallığın gələcəkdə bu cütlük tərəfindən idarə olunması planlaşdırılırdı. Ancaq qızcığazın hələ 7 yaşında ikən vəfat etməsiylə bütün bu planlar alt-üst oldu. Ardından vəliəhdin kralın digər qızı Mariya ilə evlənməsi müzakirə edilsə də, bu plan da baş tutmadı. Belə ki, Mariya artıq la nişanlı idi.
1380-ci ildə atasının vəfatının ardından böyük qardaşı VI Karl taxta çıxdı. Ancaq qardaşının əqli zəifliyi və bəzi psixiatrik tutmaları vardı. Bu səbəblə dövlətin idarəsi qardaşı Lüdovik və xanımı Bavariyalı İzabellanın əlində cəmləndi. 1392-ci ilin iyununda Orlean hersoqu ünvanı alan Lüdovik, ertəsi il toplanan məşvərət məclisinə üzv seçildi və ölkə bu məclis tərəfindən idarə olunmağa başlandı. Ancaq kralın ilk naiblərindən olan əmisi Burqundiya hersoqu ölkənin idarəsini əldən vermək istəmirdi. Bu səbəblə, öncə əmisi , onun ölümünün ardından isə oğlu la taxt mübarizəsi aparmalı oldu. Əslində kralın qardaşı olması onun üçün ən güclü avantaj idi. Ancaq qadınlara olan düşkünlüyü, üstəlik kraliça Bavariyalı İzabella ilə haqqında şayələrin çıxması onun nüfuzunu azaltdı.
Üstəlik Burqundiya hersoqluğu ilə Fransa krallığı arasında sıx qohumluq əlaqələri vardı. Burqundiya hersoqu qızı Marqaritanı dəli kralın yaşca böyük oğlu Lüdoviklə, oğlu i isə dəli kralın qızlarından Mişellə evləndirmişdi. Üstəlik özünü kralın böyük oğlu olan kürəkəni Lüdovikin qoruyucusu elan etmişdi.
Əmisi oğlu la olan taxt mübarizəsi 20 noyabr 1407-ci ildə qarşılıqlı and içilərək formal olaraq sonlandı. Ancaq bundan 3 gün sonra Lüdovik əmisi oğlunun əmriylə Paris küçələrində vəhşicəsinə qətlə yetirildi. 23 noyabr 1407-ci ildə Burqundiya hersoqunun əmrindəki 15 nəfərlik cinayətkar dəstə tərəfindən ata minərkən bıçaqlanan Lüdovik hadisə yerində vəfat etdi. Paris əhalisi və saray tərəfindən göz yumulan bu hadisə Burqundiya-Fransa münasibətlərini tamamilə pisləşdirdi. 28 il boyunca davam edən düşmənlik 1435-ci ildə bağlanan qarşılıqlı sülhlə başa çatdı.
Ailəsi
17 avqust 1389-cu ildə bibisi Valualı İzabella və Milan hersoqu Jan Qaleazzonun qızı olan Valentina ilə Melöndə evləndi. Qohum olmaları səbəbilə, evlilik üçün Roma papasından gələcək icazəni gözləyən cütlüyün nikah sözləşməsi 27 yanvar 1387-ci ildə Parisdə imzalandı. Ancaq yeganə varisini Fransaya göndərmək istəməyən atası Jan Qaleazzo, o əsnada hamilə olan xanımının doğumuna qədər müxtəlif bəhanələr göstərərək qızını yanında saxladı. Nəhayət, ögey qardaşı Jan Mariyanın 7 sentyabr 1388-ci ildə dünyaya gəlməsinin ardından, Valentina Vizkonti 300 nəfərlik cəngavər alayı ilə birlikdə Fransaya yola düşdü. Vaxtilə anasına cehiz verilən Vertus qraflığı bu evlilik yoluyla cütlüyə hədiyyə edildi. Xanımının ölümünün ardından sahib olduğu Vertus qraflığı ikinci oğlu Filippə, onun vəfatından sonra isə evləndiyi əsnada cehiz olaraq yeganə qızı Marqaritaya verildi.
Cütlüyün 8 övladı doğulsa da, bunlardan yalnız dördü yetkinlik yaşına çatdı.
- Ölü doğulan bir oğlan uşağı (25 mart 1390)
- Lüdovik (26 may 1391 - sentyabr 1395)
- Con (sentyabr 1393 - 1 noyabr 1393)
- Karl, Orlean hersoqu
- Filipp, Vertus qrafı (21 iyul 1396 - 1 sentyabr 1420)
- Con, Anqulem qrafı (24 iyun 1399 - 30 aprel 1467) — Fransa kralı I Fransiskin babası;
- Ölü doğulan bir qız uşağı (aprel 1401)
- Marqarita, Vertus qrafinyası (4 dekabr 1406 - 24 aprel 1466)
Mənbə
- Jean-Marc Cazilhac: Jeanne d'Evreux, Blanche de Navarre : Deux reines de France, deux douairières durant la Guerre de Cent ans, Editions L'Harmattan, 2010, 178 p., p. 20
- d'Avray, David (2015). Papacy, Monarchy and Marriage 860–1600. Cambridge University Press
- Woodacre, Elena (2013). The Queens Regnant of Navarre: Succession, Politics, and Partnerships, 1274-1512. Palgrave Macmillan
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Kindred Britain.
- Bradbury, Jim (2007). The Capetians: The History of a Dynasty. Continuum International Publishing Group.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Ludovik fr Louis Ier d Orleans 13 mart 1372 Paris 23 noyabr 1407 Paris Fransa krali V Karlin oglu Orlean hersoqu I Ludovikfr Louis Ier d Orleans2 Orlean hersoqu4 iyun 1392 23 noyabr 1407EvvelkiValuali FilippSonrakiValuali KarlSexsi melumatlarDogum tarixi 13 mart 1372Dogum yeri Paris Fransa kralligiVefat tarixi 23 noyabr 1407 35 yasinda Vefat yeri Paris Fransa kralligiVefat sebebi bicaq xesareti d Defn yeri Sen Deni bazilikasiFealiyyeti herbi qulluqcuAtasi V SarlHeyat yoldasi Valentina Vizkonti Milan hersoqinasi Ailesi Valua sulalesiHerbi xidmetDoyusler Yuzillik muharibe Vikianbarda elaqeli mediafayllar 13 mart 1372 ci ilde Fransa krali V Karlin ikinci oglu olaraq doguldu 1374 cu ilde Macaristan krali I Ludovikin 4 yasli qizi ve ehtimal olunan varisi Ketrinle nisanlandi Macaristan krali I Ludovikin ogul varisi yox idi ve bu yolla kralligin gelecekde bu cutluk terefinden idare olunmasi planlasdirilirdi Ancaq qizcigazin hele 7 yasinda iken vefat etmesiyle butun bu planlar alt ust oldu Ardindan veliehdin kralin diger qizi Mariya ile evlenmesi muzakire edilse de bu plan da bas tutmadi Bele ki Mariya artiq la nisanli idi 1380 ci ilde atasinin vefatinin ardindan boyuk qardasi VI Karl taxta cixdi Ancaq qardasinin eqli zeifliyi ve bezi psixiatrik tutmalari vardi Bu sebeble dovletin idaresi qardasi Ludovik ve xanimi Bavariyali Izabellanin elinde cemlendi 1392 ci ilin iyununda Orlean hersoqu unvani alan Ludovik ertesi il toplanan mesveret meclisine uzv secildi ve olke bu meclis terefinden idare olunmaga baslandi Ancaq kralin ilk naiblerinden olan emisi Burqundiya hersoqu olkenin idaresini elden vermek istemirdi Bu sebeble once emisi onun olumunun ardindan ise oglu la taxt mubarizesi aparmali oldu Eslinde kralin qardasi olmasi onun ucun en guclu avantaj idi Ancaq qadinlara olan duskunluyu ustelik kralica Bavariyali Izabella ile haqqinda sayelerin cixmasi onun nufuzunu azaltdi Bicaqlanaraq oldurulduyu kuce Paris 2014 Ustelik Burqundiya hersoqlugu ile Fransa kralligi arasinda six qohumluq elaqeleri vardi Burqundiya hersoqu qizi Marqaritani deli kralin yasca boyuk oglu Ludovikle oglu i ise deli kralin qizlarindan Miselle evlendirmisdi Ustelik ozunu kralin boyuk oglu olan kurekeni Ludovikin qoruyucusu elan etmisdi Emisi oglu la olan taxt mubarizesi 20 noyabr 1407 ci ilde qarsiliqli and icilerek formal olaraq sonlandi Ancaq bundan 3 gun sonra Ludovik emisi oglunun emriyle Paris kucelerinde vehsicesine qetle yetirildi 23 noyabr 1407 ci ilde Burqundiya hersoqunun emrindeki 15 neferlik cinayetkar deste terefinden ata minerken bicaqlanan Ludovik hadise yerinde vefat etdi Paris ehalisi ve saray terefinden goz yumulan bu hadise Burqundiya Fransa munasibetlerini tamamile pislesdirdi 28 il boyunca davam eden dusmenlik 1435 ci ilde baglanan qarsiliqli sulhle basa catdi Ailesi17 avqust 1389 cu ilde bibisi Valuali Izabella ve Milan hersoqu Jan Qaleazzonun qizi olan Valentina ile Melonde evlendi Qohum olmalari sebebile evlilik ucun Roma papasindan gelecek icazeni gozleyen cutluyun nikah sozlesmesi 27 yanvar 1387 ci ilde Parisde imzalandi Ancaq yegane varisini Fransaya gondermek istemeyen atasi Jan Qaleazzo o esnada hamile olan xaniminin dogumuna qeder muxtelif behaneler gostererek qizini yaninda saxladi Nehayet ogey qardasi Jan Mariyanin 7 sentyabr 1388 ci ilde dunyaya gelmesinin ardindan Valentina Vizkonti 300 neferlik cengaver alayi ile birlikde Fransaya yola dusdu Vaxtile anasina cehiz verilen Vertus qrafligi bu evlilik yoluyla cutluye hediyye edildi Xaniminin olumunun ardindan sahib oldugu Vertus qrafligi ikinci oglu Filippe onun vefatindan sonra ise evlendiyi esnada cehiz olaraq yegane qizi Marqaritaya verildi Cutluyun 8 ovladi dogulsa da bunlardan yalniz dordu yetkinlik yasina catdi Olu dogulan bir oglan usagi 25 mart 1390 Ludovik 26 may 1391 sentyabr 1395 Con sentyabr 1393 1 noyabr 1393 Karl Orlean hersoqu Filipp Vertus qrafi 21 iyul 1396 1 sentyabr 1420 Con Anqulem qrafi 24 iyun 1399 30 aprel 1467 Fransa krali I Fransiskin babasi Olu dogulan bir qiz usagi aprel 1401 Marqarita Vertus qrafinyasi 4 dekabr 1406 24 aprel 1466 MenbeJean Marc Cazilhac Jeanne d Evreux Blanche de Navarre Deux reines de France deux douairieres durant la Guerre de Cent ans Editions L Harmattan 2010 178 p p 20 d Avray David 2015 Papacy Monarchy and Marriage 860 1600 Cambridge University Press Woodacre Elena 2013 The Queens Regnant of Navarre Succession Politics and Partnerships 1274 1512 Palgrave MacmillanIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Kindred Britain Bradbury Jim 2007 The Capetians The History of a Dynasty Continuum International Publishing Group ISBN 978 0826435149