I Karl (fr. Charles Ier d'Orléans; 24 noyabr 1394, Paris – 4 yanvar 1465, Ambuaz[d]) — Orlean hersoqu I Lüdovikin oğlu, Orlean hersoqu.
I Karl | |
---|---|
fr. Charles Ier d'Orléans | |
23 noyabr 1407 – 5 yanvar 1465 | |
Əvvəlki | I Lüdovik |
Sonrakı | II Lüdovik |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 24 noyabr 1394 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 yanvar 1465(70 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Atası | Louis I, Duke of Orléans |
Anası | Valentina Vizkonti (Milan hersoqinası) |
Uşaqları | |
Ailəsi | Valua sülaləsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
24 noyabr 1394-cü ildə doğuldu. Atası Fransa kralı V Karlın kiçik oğlu olan Orlean hersoqu I Lüdovik, anası isə Milan hersoqu Jan Qaleazzonun qızı Valentina Vizkontidir. Hər iki şəcərədən də Fransa kralı II Conun nəticəsi idi. Atasının Burqundiya hersoqu la girişdiyi taxta mübarizəsi sui-qəsdlə ölümünə səbəb oldu. Atasının ölümünün ardından 1407-ci ildə Orlean hersoqu elan edildi. Atasının qatili olan isə kral naibliyini əlinə aldı və beləcə, cinayət ört-bas edildi. Çox keçmədən anasını da itirən Karl və qardaşları atalarının intiqamını almaq üçün and içdilər.
Hakimiyyətinin ilk illərində qaynatası Armanyak qrafı VII Bernardın təsirində qalan Karlın sarayda güclü dəstəkçiləri vardı. İlk evliliyi əmisi VI Karlın qızı ilə baş tutmuşdu və cəmi 3 il davam edən bu evlilik xanımının vəfatı ilə tamamlanmışdı. Fransa kralının keçmiş kürəkəni və qardaşı oğlu olaraq sarayda nüfuz sahibi idi.
Yüzillik müharibənin yenidən alovlanmasının ardından 1415-ci ildə baş tutan Azenkur döyüşündə iştirak etdi. Fransa krallığının məğlubiyyəti ilə nəticələnən bu döyüşdə ingilislərə əsir düşdü və 25 il boyunca müxtəlif qalalarda girov saxlanıldı. Əsir düşməsinin ardından zəngin kitabxanası dərhal Somürə qaçırıldı. Girov həyatı ağır deyildi. Əsir tutulan digər fransız əsilzadələri kimi həbs tutulduğu qalalarda sərbəst həyat yaşadı. Ancaq xərac qarşılığında geri qaytarılmasına icazə verilmədi. Çünkü İngiltərə kralı V Henri Fransa səltənətində haqq iddia edirdi və hər iki şəcərədən II Conun nəticəsi olan Karl ən güclü rəqib ola bilərdi.
Nəhayət, keçmiş düşmənləri olan və xanımı İzabellanın səyləri nəticəsində 3 noyabr 1440-cı ildə azadlığa buraxıldı. Atasının intiqamını almaqdan əl çəkməsi qarşılığında 25 il sonra vətənə qayıdan Karl Qızıl Yun ordeni ilə mükafatlandırıldı. Əsirlikdən döndükdən sonra Burqundiya hersoqu in bacısı qızı ilə evlənən Karl qalan həyatını incəsənətlə məşğul oldu. Dövrün bir çox sənətçi və şairlərinə hamilik edən Karl 1465-ci ildə vəfat etdi.
Ailəsi
İlk evliliyi 1406-cı ildə əmisi VI Karlın qızı ilə baş tutdu. Cütlüyün bu nigahdan bir qızı dünyaya gəldi. Ancaq xanımı 3 il sonra vəfat etdi.
- Janna, Alanson hersoqinası (13 sentyabr 1409 - 19 may 1432)
İkinci evliliyi isə 1410-cu ildə Armanyak qrafı VII Bernardın qızı Bonna ilə baş tutdu. Cütlüyün bu nigahdan övladı olmadı.
Üçüncü evliliyi isə Burqundiya hersoqu in bacısı qızı ilə baş tutdu. Cütlüyün 3 övladı oldu.
- Mariya, Narbon qrafinyası (19 dekabr 1457 - 1493)
- Lüdovik, Orlean hersoqu və Fransa kralı
- Anna, rahibə (1464-1491)
Mənbə
- Coldiron, A. E. B. (2000). Canon, Period, and the Poetry of Charles of Orleans: Found in Translation. University of Michigan Press
- Goodrich, Norma Lorre (1967). Charles of Orléans: A Study of Themes in his French and in his English Poetry. Librairie Droz
- Vaughan, Richard (2002). John the Fearless: The Growth of Burgundian Power. Vol. 2. The Boydell Press
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bibliothèque nationale de France Charles d' Orléans // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Pas L. v. Charles d'Orléans // Genealogics (ing.). 2003.
- Kindred Britain.
- Bradbury, Jim (2007). The Capetians: The History of a Dynasty. Continuum International Publishing Group.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Karl fr Charles Ier d Orleans 24 noyabr 1394 Paris 4 yanvar 1465 Ambuaz d Orlean hersoqu I Ludovikin oglu Orlean hersoqu I Karlfr Charles Ier d Orleans3 Orlean hersoqu23 noyabr 1407 5 yanvar 1465EvvelkiI LudovikSonrakiII LudovikSexsi melumatlarDogum tarixi 24 noyabr 1394Dogum yeri Paris Fransa kralligiVefat tarixi 4 yanvar 1465 1465 01 04 70 yasinda Vefat yeri Ambuaz d Defn yeri Sen Deni bazilikasiFealiyyeti sair yaziciAtasi Louis I Duke of OrleansAnasi Valentina Vizkonti Milan hersoqinasi Usaqlari XII LudovikAilesi Valua sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar 24 noyabr 1394 cu ilde doguldu Atasi Fransa krali V Karlin kicik oglu olan Orlean hersoqu I Ludovik anasi ise Milan hersoqu Jan Qaleazzonun qizi Valentina Vizkontidir Her iki secereden de Fransa krali II Conun neticesi idi Atasinin Burqundiya hersoqu la girisdiyi taxta mubarizesi sui qesdle olumune sebeb oldu Atasinin olumunun ardindan 1407 ci ilde Orlean hersoqu elan edildi Atasinin qatili olan ise kral naibliyini eline aldi ve belece cinayet ort bas edildi Cox kecmeden anasini da itiren Karl ve qardaslari atalarinin intiqamini almaq ucun and icdiler Hakimiyyetinin ilk illerinde qaynatasi Armanyak qrafi VII Bernardin tesirinde qalan Karlin sarayda guclu destekcileri vardi Ilk evliliyi emisi VI Karlin qizi ile bas tutmusdu ve cemi 3 il davam eden bu evlilik xaniminin vefati ile tamamlanmisdi Fransa kralinin kecmis kurekeni ve qardasi oglu olaraq sarayda nufuz sahibi idi Yuzillik muharibenin yeniden alovlanmasinin ardindan 1415 ci ilde bas tutan Azenkur doyusunde istirak etdi Fransa kralliginin meglubiyyeti ile neticelenen bu doyusde ingilislere esir dusdu ve 25 il boyunca muxtelif qalalarda girov saxlanildi Esir dusmesinin ardindan zengin kitabxanasi derhal Somure qacirildi Girov heyati agir deyildi Esir tutulan diger fransiz esilzadeleri kimi hebs tutuldugu qalalarda serbest heyat yasadi Ancaq xerac qarsiliginda geri qaytarilmasina icaze verilmedi Cunku Ingiltere krali V Henri Fransa seltenetinde haqq iddia edirdi ve her iki secereden II Conun neticesi olan Karl en guclu reqib ola bilerdi Nehayet kecmis dusmenleri olan ve xanimi Izabellanin seyleri neticesinde 3 noyabr 1440 ci ilde azadliga buraxildi Atasinin intiqamini almaqdan el cekmesi qarsiliginda 25 il sonra vetene qayidan Karl Qizil Yun ordeni ile mukafatlandirildi Esirlikden dondukden sonra Burqundiya hersoqu in bacisi qizi ile evlenen Karl qalan heyatini incesenetle mesgul oldu Dovrun bir cox senetci ve sairlerine hamilik eden Karl 1465 ci ilde vefat etdi AilesiIlk evliliyi 1406 ci ilde emisi VI Karlin qizi ile bas tutdu Cutluyun bu nigahdan bir qizi dunyaya geldi Ancaq xanimi 3 il sonra vefat etdi Janna Alanson hersoqinasi 13 sentyabr 1409 19 may 1432 Ikinci evliliyi ise 1410 cu ilde Armanyak qrafi VII Bernardin qizi Bonna ile bas tutdu Cutluyun bu nigahdan ovladi olmadi Ucuncu evliliyi ise Burqundiya hersoqu in bacisi qizi ile bas tutdu Cutluyun 3 ovladi oldu Mariya Narbon qrafinyasi 19 dekabr 1457 1493 Ludovik Orlean hersoqu ve Fransa krali Anna rahibe 1464 1491 MenbeColdiron A E B 2000 Canon Period and the Poetry of Charles of Orleans Found in Translation University of Michigan Press Goodrich Norma Lorre 1967 Charles of Orleans A Study of Themes in his French and in his English Poetry Librairie Droz Vaughan Richard 2002 John the Fearless The Growth of Burgundian Power Vol 2 The Boydell PressIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bibliotheque nationale de France Charles d Orleans BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Pas L v Charles d Orleans Genealogics ing 2003 Kindred Britain Bradbury Jim 2007 The Capetians The History of a Dynasty Continuum International Publishing Group ISBN 978 0826435149