Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Böyük Lyudovik (mac. I. (Nagy) Lajos), macar ənənəsinə görə Böyük Layoş, polşa ənənəsinə görə Macar Lyudviq pol. Ludwik Węgierski; 5 mart 1326, , Macarıstan — 11 sentyabr 1382, Trnava, Slovakiya) — 16 iyul 1342-ci ildən (tac qoyma 21 iyul 1342-ci il I Layoşa adı altında ), 17 noyabr 1370-ci ildən vəfat edənə qədər .
| I Böyük Lyudovik | |
|---|---|
| mac. I. Lajos magyar király | |
 | |
Polşa kralı[d] | |
| 17 noyabr 1370 – 10 sentyabr 1382 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 5 mart 1326 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 10 sentyabr 1382 (56 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | Karl Robert |
| Uşaqları | |
| Dini | xristianlıq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Böyük Lyudovik orta əsrlərdə Avropanın ən məşhur hökmdarlarından biri idi, dövlətinin əmlakını Adriyatikdən Qara dənizə, şimalda isə Baltikyanı qədər genişləndirdi. Onun vassalları arasında Bosniya padşahlığının, Serbiya, Vallaxiya, Moldaviya və Bolqarıstan hökmdarı vardı. Venesiya Respublikası ilə müharibələrdə çox vaxt sərf etmişdi və Neapolitan Krallığının tacına da namizədlərdən biri idi. Louis, Osmanlı türkləri ilə qarşıdurmaya girən Avropanın ilk hökmdarlarından birinə çevrildi. Onun hakimiyyət illərində orta əsr Macarıstan siyasi təsirinin zirvəsinə çatdı.
Bioqrafiya
Lyudovik Macarıstan kralı Karl Robert və Vladislav Lokotka qızı Elizabet və Piast sülaləsindən Polşanın son kralı olan III Böyük Kazimirin qardaşının oğlu idi. Luis 1342-ci ildə atasının ölümündən sonra Macarıstan tacını aldı, ancaq gəncliyinə anasının məsləhətini rəhbər tutdu.
1350-ci ildə Napoleonu fəth etdi və anasını nəzarətə götürdü və əsas diqqətini Dalmaçyaya çevirdi, bunun Macarıstan üçün İtaliyadan daha vacib olduğunu təsbit etdi.
1370-ci ildə III Böyük Kazimirin ölümündən sonra, I Lyudviq maneəsiz Polşa tacını aldı. Beləliklə, Louis I birləşmiş əmlakının məhdudiyyətləri Balkanlardan Baltik dənizinə və Qara dənizdən Adriatikə qədər uzanırdı.
1376-cı ildə Litva şahzadələri qardaşları Keystut və Lyubart Gediminoviçes, onların qardaşı Yuriy Nərimuntoviçlə birgə Malopolskaya səfər edərək, Sandomierz və Tarnovə çatdılar.
1377-ci ildə Böyük Louisin qaytarılması kampaniyası nəticəsində Yuri Narimuntoviç mülklərini itirdi. Grabovets, Çelm, Belz, Gorodlo, Vsevoloz qalaları Böyük Lyudovik əmlakına bağlı idi
I Lyudovik , həm tac və həm də subyektlərin hüquqlarına dair bir sıra nizamnamə verdi; buraxdığı sonuncu yerli hökumətdir; Nəciblərə əmlakın mülklərini verdilər; Kəndlilər üçün çox şey etdi, torpaq sahiblərinin işini kəndli torpaqlarının 1/9 hissəsinin təbii xidməti ilə əvəz etdi şəhərlərin rifahı, onlara imtiyazlar verilməsi, meşələr və torpaqlar verdi, onları divarlarla əhatə etdilər və binaları bəzədilər.
Louis üzərində yaşayan Buda, Visegradın yerinə dövlətin paytaxtı oldu. Bütün bunlar, padşahın ruhanilərə himayəsi və Macarıstandakı təhsilin yayılması ilə bağlı narahatlıqları (məktəb strukturu, 1367 Akademiyasının təməli) Macarıstanda çox populyardı.
Əks halda, o, Polşa ilə müalicə olundu, bəlkə də Lajos I özünü daim Macarıstanda yaşadı (və yaxud, Macarıstanın bir hissəsi olan Slovakiya ərazisində), Polşa Krallığında baş verən qarışıqlıq və güc mübahisələri barədə çox maraqlanmadı. O, pul tələb etdi və nəhayət, Polşadan Chervonnaya Rus'u rədd etdi, onu Macarıstana bağladı.
Ailəsi
I Böyük Lyudovik iki dəfə evləndi (Lüksemburq Marqaret və onun ölümündən sonra - Bosniyalı Elizabet ilə), lakin oğulları yox idi. Elizabetdən üç qızı var - Ketrin, Meri və Yadviqa.
Dövlətin bütövlüyünü qorumağa çalışarkən, padşah yalnız ən böyük qızı Merini yeganə varisi elan etdi, Lüksemburq İmperatoru IV Çarlz oğlu Siqismund ilə məşğul idi. Lakin 1382-ci ildə I Böyük Lyudovik vəfatından sonra hakimiyyət üçün mübarizə başladı və böyük Anju monarxiyası ayrıldı (Yadviqa Polşa Kraliçası və Macarıstan - Məryəm oldu).
Sülaləsi
İstinadlar
- Новодворский В. Ядвига (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1904. Т. XLI. С. 490–491.
- Louis I. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved 24 April 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/348730/Louis-I 2014-10-25 at the Wayback Machine
- Louis I (of Hungary and Poland) 2009-11-03 at the Wayback Machine. 2009-11-01.
Ədəbiyyat
- Липовский, Александр Лаврентьевич. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Lyudovik mac I Nagy Lajos macar enenesine gore Boyuk Layos polsa enenesine gore Macar Lyudviq pol Ludwik Wegierski 5 mart 1326 Macaristan 11 sentyabr 1382 Trnava Slovakiya 16 iyul 1342 ci ilden tac qoyma 21 iyul 1342 ci il I Layosa adi altinda 17 noyabr 1370 ci ilden vefat edene qeder I Boyuk Lyudovikmac I Lajos magyar kiralyPolsa krali d 17 noyabr 1370 10 sentyabr 1382Sexsi melumatlarDogum tarixi 5 mart 1326Dogum yeri Viseqrad d Sentendre d Pest medyesi MacaristanVefat tarixi 10 sentyabr 1382 56 yasinda Vefat yeri TrnavaDefn yeri Sekesfexervar kafedrali d Fealiyyeti monarxAtasi Karl RobertUsaqlari YadviqaDini xristianliq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Boyuk Lyudovik orta esrlerde Avropanin en meshur hokmdarlarindan biri idi dovletinin emlakini Adriyatikden Qara denize simalda ise Baltikyani qeder genislendirdi Onun vassallari arasinda Bosniya padsahliginin Serbiya Vallaxiya Moldaviya ve Bolqaristan hokmdari vardi Venesiya Respublikasi ile muharibelerde cox vaxt serf etmisdi ve Neapolitan Kralliginin tacina da namizedlerden biri idi Louis Osmanli turkleri ile qarsidurmaya giren Avropanin ilk hokmdarlarindan birine cevrildi Onun hakimiyyet illerinde orta esr Macaristan siyasi tesirinin zirvesine catdi Polsa krali Boyuk LyudovikBioqrafiyaLyudovik Macaristan krali Karl Robert ve Vladislav Lokotka qizi Elizabet ve Piast sulalesinden Polsanin son krali olan III Boyuk Kazimirin qardasinin oglu idi Luis 1342 ci ilde atasinin olumunden sonra Macaristan tacini aldi ancaq gencliyine anasinin meslehetini rehber tutdu Gerb sola dogru saat yonunde baslayir valideyn Macaristan Arpadin seritleri Anju Sicilya evi Polsa Dalmatsiya ve Macaristan ikili xac 1350 ci ilde Napoleonu feth etdi ve anasini nezarete goturdu ve esas diqqetini Dalmacyaya cevirdi bunun Macaristan ucun Italiyadan daha vacib oldugunu tesbit etdi 1370 ci ilde III Boyuk Kazimirin olumunden sonra I Lyudviq maneesiz Polsa tacini aldi Belelikle Louis I birlesmis emlakinin mehdudiyyetleri Balkanlardan Baltik denizine ve Qara denizden Adriatike qeder uzanirdi 1376 ci ilde Litva sahzadeleri qardaslari Keystut ve Lyubart Gediminovices onlarin qardasi Yuriy Nerimuntovicle birge Malopolskaya sefer ederek Sandomierz ve Tarnove catdilar 1377 ci ilde Boyuk Louisin qaytarilmasi kampaniyasi neticesinde Yuri Narimuntovic mulklerini itirdi Grabovets Celm Belz Gorodlo Vsevoloz qalalari Boyuk Lyudovik emlakina bagli idi I Boyuk Lyudovikin Macaristan Imperatorlugu I Lyudovik hem tac ve hem de subyektlerin huquqlarina dair bir sira nizamname verdi buraxdigi sonuncu yerli hokumetdir Neciblere emlakin mulklerini verdiler Kendliler ucun cox sey etdi torpaq sahiblerinin isini kendli torpaqlarinin 1 9 hissesinin tebii xidmeti ile evez etdi seherlerin rifahi onlara imtiyazlar verilmesi meseler ve torpaqlar verdi onlari divarlarla ehate etdiler ve binalari bezediler Louis uzerinde yasayan Buda Visegradin yerine dovletin paytaxti oldu Butun bunlar padsahin ruhanilere himayesi ve Macaristandaki tehsilin yayilmasi ile bagli narahatliqlari mekteb strukturu 1367 Akademiyasinin temeli Macaristanda cox populyardi Eks halda o Polsa ile mualice olundu belke de Lajos I ozunu daim Macaristanda yasadi ve yaxud Macaristanin bir hissesi olan Slovakiya erazisinde Polsa Kralliginda bas veren qarisiqliq ve guc mubahiseleri barede cox maraqlanmadi O pul teleb etdi ve nehayet Polsadan Chervonnaya Rus u redd etdi onu Macaristana bagladi AilesiI Boyuk Lyudovik iki defe evlendi Luksemburq Marqaret ve onun olumunden sonra Bosniyali Elizabet ile lakin ogullari yox idi Elizabetden uc qizi var Ketrin Meri ve Yadviqa Dovletin butovluyunu qorumaga calisarken padsah yalniz en boyuk qizi Merini yegane varisi elan etdi Luksemburq Imperatoru IV Carlz oglu Siqismund ile mesgul idi Lakin 1382 ci ilde I Boyuk Lyudovik vefatindan sonra hakimiyyet ucun mubarize basladi ve boyuk Anju monarxiyasi ayrildi Yadviqa Polsa Kralicasi ve Macaristan Meryem oldu SulalesiIstinadlarNovodvorskij V Yadviga rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1904 T XLI S 490 491 Louis I 2009 In Encyclopaedia Britannica Retrieved 24 April 2009 from Encyclopaedia Britannica Online http www britannica com EBchecked topic 348730 Louis I 2014 10 25 at the Wayback Machine Louis I of Hungary and Poland 2009 11 03 at the Wayback Machine 2009 11 01 EdebiyyatLipovskij Aleksandr Lavrentevich Lyudovik vengerskie koroli Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907