Gülbahar Xatun — Osmanlı padşahı Fateh Sultan Mehmetin həyat yoldaşlarından biridir. O dövrdə hələ Validə Sultan unvanı istifadə olunmamışdır. Ancaq Gülbahar Xatunun saraydakı rolu, sonrakı validə sultanlardan heç də fərqli deyildi. II Bəyazidin öz anasıdır. Çünki, türbəsinin kitabəsindəki Leh aşiyan Sultan Mehmed zövcəsi Validə-i II. Bəyazid han, yazısı bunun ən böyük sübutudur. II Bəyazidin taxta çıxmasyla Gülbahar Xatun Fateh Sultan Mehmetin dul həyat yoldaşı və II Bəyazidin anası olaraq Validə Sultanın ekvivalenti olan bir rolu icra etmişdir, çünki hələ bu dövrdə rəsmən Validə Sultan adı və vəzifəsi yox idi. Tarixdə bu ad ilk dəfə Qanuni Sultan Süleymanın anası Aişə Hafsa Sultan tərəfindən istifadə edilmişdir.
I Gülbahar Xatun | |
---|---|
Emine Gül-Bahar Hatun | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kosova |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Gülbahar Xatun türbəsi, Fateh məscidi |
Dəfn yeri | |
Həyat yoldaşı | Fateh Sultan Mehmet |
Uşaqları | II Bəyazid və Gövhər Sultan |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kimliyi
Gülbahar Sultann II Bəyazidin öz anasıdır. Son zamanlar II Bəyazidin anasının Mükrimə Xatun olduğu söylənsədə bu tez rəsmi sənədlərlə və Sittə Hatun Məscidinin kitabəsində yazılan yazıya görə çürütülür. Bu məscidi 1485-ci ildə Sitti Xatun tərəfindən inşa etdirilmiş və maddi çətinlik çəkdiyi üçün ögey oğlu II Bəyazid maddi yardım etmişdir. Türbəsindəki yazılı tarix bunu sübut edir. Gülbahar Xatunun oğlu Sultan Bəyazid-î Vəli Xanın padşahlığı zamanı təsir sahibi olduğu bilinir. Oğluna yazdığı əlimizdə mövcud olan iki məktubdan birində Hersekzadə Əhməd Paşa əleyhinə, bir digər məktubda da oğlunun lələsi Ayas Paşa və Xızırbəyoğlu Mehmed Paşa lehində oğluna tövsiyələr olduğu açıqca görünür.
Həyatı
Gülbahar Sultanın Alban və ya Serb əslli olduğu bilinməkdədir. O zaman Ədirnədə olan 1446-cı ildə gəldiyi deyilir. Sonradan Fateh Sultan Mehmet olaraq xatırlanacaq olan Şahzadə Mehmetle olan evliliyi böyük ehtimalla Fatehin ilk taxta çıxışının ardınca taxtı təkrar atası II Murada geri buraxması sonrasında reallaşdığı təxmin edilməkdədir. Gülbahar Xatunun Ağqoyunlulara gəlin gedən Gövhərxan Sultanın anası olduğu bilinməkdədir. Şahzadə Mehmet 1450-ci ildə Ədirnədə Dülqədiroğulları Bəyliyinin altıncı Hökmdarı olan Zülkadiroğlu Süleyman bəyin qızı Sitti Mükrimə xatunla evləndi. Bu onun üçüncü evliliyi idi. Yeni həyat yoldaşıyla birlikdə ənənə üzrə padşah II Murad tərəfindən Manisa bəylərbəiyi vəzifəsinə göndərildi.
Gülbahar Xatunun Şahzadə Mehmetlə birlikdə Manisaya gedib getmədiyi məlum deyil. Fatih Sultan Mehmet padşah olub 1453-cü il tarixində İstanbulun fəthindən sonra Osmanlı dövlətinin paytaxtını də İstanbula köçürdü. Ancaq Gülbahar Xatunun bir müddət kiçik yaşdakı oğlu II Bəyazid ilə birlikdə Ədirnədə qalmış olduğu deyilir. Bəyazid doqquz yaşına gəldiyində yenə yuxarıda söz edilən ənənə üzrə 1456-cı ildə atası tərəfindən Amasiya bəylərbəyi təyin edildi. Gülbahar Xatun daha sonra oğlunun yanına Amasiyaya köçdü və 1481-ci ildə II Bəyazidin taxta çıxmasına qədər orada yaşadı. Həyatının geri qalan hissəsini isə İstanbulda keçirdi.
Vəfatı
Gülbahar Sultan təxminən 1492-ci ildə vəfat etdi. İstanbulda Fateh məscidi məzarlığı qarşısında öz adı ilə xatırlanan türbəsinə (Gülbahar Xatun türbəsi) dəfn edilmişdir. Ölümündən sonra Sultan Bəyazid Tokatda anasının xatirəsinə Xatuniyə məscidini və bir də məktəb inşa etdirdi.
İstinadlar
- "Sultan II. Bayezid Han| Sultan II. Bayezid Han". 2015-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-05.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gulbahar Xatun Osmanli padsahi Fateh Sultan Mehmetin heyat yoldaslarindan biridir O dovrde hele Valide Sultan unvani istifade olunmamisdir Ancaq Gulbahar Xatunun saraydaki rolu sonraki valide sultanlardan hec de ferqli deyildi II Beyazidin oz anasidir Cunki turbesinin kitabesindeki Leh asiyan Sultan Mehmed zovcesi Valide i II Beyazid han yazisi bunun en boyuk subutudur II Beyazidin taxta cixmasyla Gulbahar Xatun Fateh Sultan Mehmetin dul heyat yoldasi ve II Beyazidin anasi olaraq Valide Sultanin ekvivalenti olan bir rolu icra etmisdir cunki hele bu dovrde resmen Valide Sultan adi ve vezifesi yox idi Tarixde bu ad ilk defe Qanuni Sultan Suleymanin anasi Aise Hafsa Sultan terefinden istifade edilmisdir I Gulbahar XatunEmine Gul Bahar HatunDogum tarixi 1432Dogum yeri KosovaVefat tarixi 1492Vefat yeri Gulbahar Xatun turbesi Fateh mescidiDefn yeri KonstantinopolHeyat yoldasi Fateh Sultan MehmetUsaqlari II Beyazid ve Govher Sultan Vikianbarda elaqeli mediafayllarFateh mescidi mezarliginda yerlesen Gulbahar Sultan turbesi KimliyiGulbahar Sultann II Beyazidin oz anasidir Son zamanlar II Beyazidin anasinin Mukrime Xatun oldugu soylensede bu tez resmi senedlerle ve Sitte Hatun Mescidinin kitabesinde yazilan yaziya gore curutulur Bu mescidi 1485 ci ilde Sitti Xatun terefinden insa etdirilmis ve maddi cetinlik cekdiyi ucun ogey oglu II Beyazid maddi yardim etmisdir Turbesindeki yazili tarix bunu subut edir Gulbahar Xatunun oglu Sultan Beyazid i Veli Xanin padsahligi zamani tesir sahibi oldugu bilinir Ogluna yazdigi elimizde movcud olan iki mektubdan birinde Hersekzade Ehmed Pasa eleyhine bir diger mektubda da oglunun lelesi Ayas Pasa ve Xizirbeyoglu Mehmed Pasa lehinde ogluna tovsiyeler oldugu aciqca gorunur HeyatiGulbahar Sultanin Alban ve ya Serb eslli oldugu bilinmekdedir O zaman Edirnede olan 1446 ci ilde geldiyi deyilir Sonradan Fateh Sultan Mehmet olaraq xatirlanacaq olan Sahzade Mehmetle olan evliliyi boyuk ehtimalla Fatehin ilk taxta cixisinin ardinca taxti tekrar atasi II Murada geri buraxmasi sonrasinda reallasdigi texmin edilmekdedir Gulbahar Xatunun Agqoyunlulara gelin geden Govherxan Sultanin anasi oldugu bilinmekdedir Sahzade Mehmet 1450 ci ilde Edirnede Dulqedirogullari Beyliyinin altinci Hokmdari olan Zulkadiroglu Suleyman beyin qizi Sitti Mukrime xatunla evlendi Bu onun ucuncu evliliyi idi Yeni heyat yoldasiyla birlikde enene uzre padsah II Murad terefinden Manisa beylerbeiyi vezifesine gonderildi Gulbahar Xatunun Sahzade Mehmetle birlikde Manisaya gedib getmediyi melum deyil Fatih Sultan Mehmet padsah olub 1453 cu il tarixinde Istanbulun fethinden sonra Osmanli dovletinin paytaxtini de Istanbula kocurdu Ancaq Gulbahar Xatunun bir muddet kicik yasdaki oglu II Beyazid ile birlikde Edirnede qalmis oldugu deyilir Beyazid doqquz yasina geldiyinde yene yuxarida soz edilen enene uzre 1456 ci ilde atasi terefinden Amasiya beylerbeyi teyin edildi Gulbahar Xatun daha sonra oglunun yanina Amasiyaya kocdu ve 1481 ci ilde II Beyazidin taxta cixmasina qeder orada yasadi Heyatinin geri qalan hissesini ise Istanbulda kecirdi VefatiGulbahar Sultan texminen 1492 ci ilde vefat etdi Istanbulda Fateh mescidi mezarligi qarsisinda oz adi ile xatirlanan turbesine Gulbahar Xatun turbesi defn edilmisdir Olumunden sonra Sultan Beyazid Tokatda anasinin xatiresine Xatuniye mescidini ve bir de mekteb insa etdirdi Istinadlar Sultan II Bayezid Han Sultan II Bayezid Han 2015 10 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 05 Xarici kecidlerVikianbarda I Gulbahar xatun ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin baxValide sultanlar