Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Fridrix Barbarossa (alm. Friedrich; dekabr 1122[…], Aqno (şəhər), Müqəddəs Roma imperiyası – 10 iyun 1190 və ya 24 iyun 1190, Göksu, Kilikiya Erməni Çarlığı) — Hohenştaufen sülaləsindən Müqəddəs Roma imperiyasının ikinci imperatorudur . Sülalə bəzən dövri mənbələrdə əvvəllər Şvabiya hersoqları olduqları üçün Şvabiya sülaləsi və yaxud da Ştauferlər kimi qeyd olunur. Hohenştaufen (High-Staufen) sülalə adı isə Şvabiyada olan və bu ailəyə məxsus olan bir qaladan yaranmışdır. 1125-ci ildə Müqəddəs Roma imperiyasını idarə edən sonuncu imperatoru vəfat etdi. Bundan sonra sülalə daxili mübarizə gücləndi. Bu dövrdə hakimiyyəti müvəqqəti olaraq Saksoniya hersoqu ələ aldı. Lakin 1138-ci ildə onun ölümündən sonra ara müharibələri yenidən qızışdı. Hakimiyyətə iddia edənlərdən ən güclüsü Hohenştaufen ailəsi idi. Hersoq Lotarın ölümündən sonra onun kürəkəni Velf ailəsindən ilə Hohenştaufenlər arasında imperator taxtı üstündə mübarizə qızışdı. Hohenştaufenlər ailəsinin nümayəndəsi idi. O , həm də İmperator qiz nəvəsi və V Henrixin bacısı oğlu idi. III Konrad buna əsaslanaraq imperator taxtına iddia irəli sürürdü. III Konrad Velflər ailəsini öz mülklərindən qovdu və 1138-ci ildə imperator seçildi, lakin sonralar I Fridrix Barbarossa sülh bağladı və onları geri qaytardı. Bununla da Müqəddəs Roma imperiyası tarixində Hohenştaufenlər dövrü başlanmış oldu. III Konrad (1138–1154) Hohenştaufenlər sülaləsindən Müqəddəs Roma imperiyasını idarə edən ilk şəxs oldu.
| I Fridrix Barbarossa | |
|---|---|
| alm. Friedrich I Rotbart | |
 | |
| 1152 – 10 iyun 1190 | |
| 1155 – 10 iyun 1190 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | dekabr 1122[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 iyun 1190(67 yaşında) və ya 24 iyun 1190(67 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | boğulma |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Ailəsi | Hohenştaufen sülaləsi |
| Dini | katolisizm |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hakimiyyətə gəlməsi
III Konradın ölümündən sonra hakimiyyətə onun qardaşı oğlu I Fridrix Barbarossa (1155–1190) gəldi. I Fridrix Barbarossa 1152-ci ildən Almaniyanın kralı idi və vəfat etməsindən sonra 1155-ci ildə o, imperator olur.
Daxili və xarici siyasəti
I Fridrix Barbarossa hakimiyyətə gəldikdən sonra hersoqlara qarşı mübarizə apardı və onların müqavimətin qirmağa nail oldu. O, əsəs olaraq imperiyanın hüquq sahəsini qaydaya salmaq istəyirdi. Bu sahədə mühüm adımlar atıldı. və adlı qanunlar məcəlləsi yaradıldı. İmperiyanın iqtisadı gücünün artırılmasına fikir verən I Fridrix Barbarossa yeni şəhərlər salınmasına xüsusi diqqət verirdi. və Münhen kimi yeni şəhərlər daha da genişləndirildi. Bu imperiyada əhalinin sayının artmasına və iqtisadıtın dirçəlmasınə şərait yaratdı. I Fridrix Barbarossa imperiyanın sərhədlərinin genişləndirilməsinə xüsusi diqqət ayırırdı. O dövrdə imperiyaya tabe olan Slavyan torpaqlarında (Müasir Qərbi Polşa və Çexiya torpaqları olan—Pomerania və Sileziya) imperiya üçün dayaq yaratmaq üçün buraya imperiyanın qərbindən xeyli Germanlar köçürüldü. Bu proses 19-cu əsrdə Prussiya krallığı tərəfindən daha da gücləndirildi. Baltikyanı torpaqları və qərbi slavyanları xrisianlaşdırmaq (və yaxud da katolikləşdirmək) üçün (Almanca: Deutschordensstaat) ordenıni]] Almanıyaya dəvət edir. Əsas diqqət isə Şimalı İtaliyaya yürüşlər idi. I Fridrix İtaliyaya 4 dəfə yürüş etmişdir. Ümumiyyətlə Hohenştaufenlər sülaləsi İtaliya müharibələri ilə məşhurdurlar. O,1154-cü ilin oktyabrında özünün birinci İtaliya səfərinə çıxdı. Məqsədi zəngin İtaliya şəhərləri hesabına xəzinəsini varlandırmaq, Romada başına imperator tacı qoymaq , son məqsəd isə Normanların hakimiyyəti altında olan və Siciliyalı kral olduğu Siciliya krallığının işğal edilməsidir. O, Paviya şəhərinin tutduqdan sonra Dəmir Tac ilə birlikdə İtaliya Kralı titulunu qəbul etdi. başçılığı ilə şəhərllərin üsyana qalxdıqları Romaya alman qoşunları daxil oldular. Lakin imperator nəinki üsyançıları dəstəklədi hətta onlara qanlı divan tutdu. Minnətdarlıq nümunısi olaraq Papa IV Adrian onun başına imperator tacı qoydu. Lakin alman (cəngavərlərinin) Romadakı özbaşınalıqlarına görə əhali üsyan qaldırdı və almanları şəhərdən qova bildi.
O, 1156-cı ilin iyun ayının 9-unda şəhərində Burqundiya kralının qızı və varisi olan ilə evləndi. Bununla da, Burqundiya krallığının varisinə çevrildi. Bundan bir qədər sonra o, özünü "Roman dünyasının yeganə Avqustu" adlandırdı.
1158-ci ildə I Fridrix Barbarossa İtaliyaya ikinci səfərə çıxdı. O, (Pyacensa yaxınlığında) Şimalı İtaliya şəhərlərinin nümayəndələrini yiğdı. Bu nümayəndələr I Fridrix Barbarossanın təzyiqi altında şəhərlərin özünüidarə hüququndan imtina etmək haqqında qərar qəbul etdilər. Şəhərləri idarə etmək üçün canişinlər—podestalar təyin olundu. Şəhərlər üzərinə vergilər qoyuldu. Bu Şimalı İtaliya şəhərlərinin təsir altına düşməsi idi. Buna etiraz edən Milan isə iki illik müharibədən sonra alındı və dağıdıldı. Şəhərin bazar meydanı şumlandı və şırımlara duz səpildi. Üsyançılar isə kəndlərə köçürüldü və təhkimli halına salındılar. Bundan təsirlənən İtalyanlar imperatora qarşı 1167-ci ildə Lombardiya itifaqını yaratdılar. Papa daxil olmaqla 22 şəhər-dövlət bura daxil oldu. Həlledici döyüş 1176-cı ildə Lenyano (Milan yaxınlığında) baş verdi və almanlar ağır məğlubiyyətə uğradılar. İmperator güclə qaça bildi. I Fridrix Barbarossa ertəsi günü Venesiyada Papaya təslim oldu və 6 illik saziş imzaladı. Bu sazişın şərtləri 1183-cü ildə ilə təsbit olundu. Bu sülh İtaliya dövlətlərinin müstəqilliyinin imperiya tərəfindən tanınması və möhkəmlənməsi demək idi.
III səlib yürüşü və I Fridrixin vəfat etməsi
vəfat etdikdən sonra Roma Papası seçildi. VIII Qriqori müqəddəs torpaqlara elan etdi. Bu yürüşün başına isə I Fridrix Barbarossanı, ingilis kralı və fransız karlı komandan təyin etdi. I Fridrix Barbarossa qoşunlarını Kiçik Asiya ərazisindən aparmalı idi. Dövrün mənbələrində I Fridrix Barbarossanın qoşunlarının sayı 100.000 (20.000-I yalnız cəngavərlər) göstərilir. Lakin müasir tarixçilər bu rəqəmlərin şişirdildiyini hesab edirlər və I Fridrix Barbarossanın qoşunlarının sayını 15.000 (yalnız 3.000-I cəngavərlər) göstərilir. Alman qoşunları ərazisindən keçərkən I Fridrix Barbarossa Macar kralı III Belanın qardaşı da 2.000 macar qoşunu ilə öz qoşununa birləşməyə vadar edir. Anadoluya daxil olan xaçlı qoşunları Anadolu Akşehir və döyüşlərində məğlub edirlər. Lakin imperator (indiki adı Göksu , müasir Türkiyə ərazisindədir.) çayını keçərkən boğulub ölür. Bundan sonra imperatorun iç orqanlarını Tarsusdakı bir kilsədə , ətlərini Antakyada , sümüklərini saxlıyırlar. Bunu böyük ehtimalla xaç yürüşünə çıxmış imperatora hörmət eləməti olaraq yerli keşışlərin etməsi güman edilir.
Ədəbiyyat
- Heer, Fridrix (1967). The Holy Roman Empire. New York: Fridrix A. Praeger. səh. 1–8
- A. İ. Danilov və B. Q. Makelnitski " Avropa orta əsrlər tarixi "
İstinadlar
- Emperador de Alemania Federico I, Barbarroja // Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.). 1999.
- Friedrich (Friedrich I. Barbarossa) // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Encyclopædia Britannica (ing.): a dictionary of arts, sciences, literature and general information. / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
- BeWeB.
- Académie des sciences, belles-lettres et arts de Besançon (fr.). Besac: Académie des sciences, belles-lettres et arts de Besançon et de Franche-Comté, 1889.
- Heer, Fridrix (1967). The Holy Roman Empire. New York: Fridrix A. Praeger. səh. 1–8
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Fridrix Barbarossa alm Friedrich dekabr 1122 Aqno seher Muqeddes Roma imperiyasi 10 iyun 1190 ve ya 24 iyun 1190 Goksu Kilikiya Ermeni Carligi Hohenstaufen sulalesinden Muqeddes Roma imperiyasinin ikinci imperatorudur Sulale bezen dovri menbelerde evveller Svabiya hersoqlari olduqlari ucun Svabiya sulalesi ve yaxud da Stauferler kimi qeyd olunur Hohenstaufen High Staufen sulale adi ise Svabiyada olan ve bu aileye mexsus olan bir qaladan yaranmisdir 1125 ci ilde Muqeddes Roma imperiyasini idare eden sonuncu imperatoru vefat etdi Bundan sonra sulale daxili mubarize guclendi Bu dovrde hakimiyyeti muveqqeti olaraq Saksoniya hersoqu ele aldi Lakin 1138 ci ilde onun olumunden sonra ara muharibeleri yeniden qizisdi Hakimiyyete iddia edenlerden en guclusu Hohenstaufen ailesi idi Hersoq Lotarin olumunden sonra onun kurekeni Velf ailesinden ile Hohenstaufenler arasinda imperator taxti ustunde mubarize qizisdi Hohenstaufenler ailesinin numayendesi idi O hem de Imperator qiz nevesi ve V Henrixin bacisi oglu idi III Konrad buna esaslanaraq imperator taxtina iddia ireli sururdu III Konrad Velfler ailesini oz mulklerinden qovdu ve 1138 ci ilde imperator secildi lakin sonralar I Fridrix Barbarossa sulh bagladi ve onlari geri qaytardi Bununla da Muqeddes Roma imperiyasi tarixinde Hohenstaufenler dovru baslanmis oldu III Konrad 1138 1154 Hohenstaufenler sulalesinden Muqeddes Roma imperiyasini idare eden ilk sexs oldu I Fridrix Barbarossaalm Friedrich I Rotbart Romalilarin krali1152 10 iyun 1190Muqeddes Roma Imperatorlarinin siyahisi1155 10 iyun 1190Sexsi melumatlarDogum tarixi dekabr 1122 Dogum yeri Aqno seher Muqeddes Roma imperiyasiVefat tarixi 10 iyun 1190 67 yasinda ve ya 24 iyun 1190 1190 06 24 67 yasinda Vefat yeri Goksu Kilikiya Ermeni CarligiVefat sebebi bogulmaDefn yeri Muqeddes Petr kilsesi d Fealiyyeti siyasetciAilesi Hohenstaufen sulalesiDini katolisizm Vikianbarda elaqeli mediafayllarHakimiyyete gelmesiIII Konradin olumunden sonra hakimiyyete onun qardasi oglu I Fridrix Barbarossa 1155 1190 geldi I Fridrix Barbarossa 1152 ci ilden Almaniyanin krali idi ve vefat etmesinden sonra 1155 ci ilde o imperator olur Daxili ve xarici siyasetiI Fridrix Barbarossa hakimiyyete geldikden sonra hersoqlara qarsi mubarize apardi ve onlarin muqavimetin qirmaga nail oldu O eses olaraq imperiyanin huquq sahesini qaydaya salmaq isteyirdi Bu sahede muhum adimlar atildi ve adli qanunlar mecellesi yaradildi Imperiyanin iqtisadi gucunun artirilmasina fikir veren I Fridrix Barbarossa yeni seherler salinmasina xususi diqqet verirdi ve Munhen kimi yeni seherler daha da genislendirildi Bu imperiyada ehalinin sayinin artmasina ve iqtisaditin dircelmasine serait yaratdi I Fridrix Barbarossa imperiyanin serhedlerinin genislendirilmesine xususi diqqet ayirirdi O dovrde imperiyaya tabe olan Slavyan torpaqlarinda Muasir Qerbi Polsa ve Cexiya torpaqlari olan Pomerania ve Sileziya imperiya ucun dayaq yaratmaq ucun buraya imperiyanin qerbinden xeyli Germanlar kocuruldu Bu proses 19 cu esrde Prussiya kralligi terefinden daha da guclendirildi Baltikyani torpaqlari ve qerbi slavyanlari xrisianlasdirmaq ve yaxud da katoliklesdirmek ucun Almanca Deutschordensstaat ordenini Almaniyaya devet edir Esas diqqet ise Simali Italiyaya yurusler idi I Fridrix Italiyaya 4 defe yurus etmisdir Umumiyyetle Hohenstaufenler sulalesi Italiya muharibeleri ile meshurdurlar O 1154 cu ilin oktyabrinda ozunun birinci Italiya seferine cixdi Meqsedi zengin Italiya seherleri hesabina xezinesini varlandirmaq Romada basina imperator taci qoymaq son meqsed ise Normanlarin hakimiyyeti altinda olan ve Siciliyali kral oldugu Siciliya kralliginin isgal edilmesidir O Paviya seherinin tutduqdan sonra Demir Tac ile birlikde Italiya Krali titulunu qebul etdi basciligi ile seherllerin usyana qalxdiqlari Romaya alman qosunlari daxil oldular Lakin imperator neinki usyancilari destekledi hetta onlara qanli divan tutdu Minnetdarliq numunisi olaraq Papa IV Adrian onun basina imperator taci qoydu Lakin alman cengaverlerinin Romadaki ozbasinaliqlarina gore ehali usyan qaldirdi ve almanlari seherden qova bildi O 1156 ci ilin iyun ayinin 9 unda seherinde Burqundiya kralinin qizi ve varisi olan ile evlendi Bununla da Burqundiya kralliginin varisine cevrildi Bundan bir qeder sonra o ozunu Roman dunyasinin yegane Avqustu adlandirdi 1158 ci ilde I Fridrix Barbarossa Italiyaya ikinci sefere cixdi O Pyacensa yaxinliginda Simali Italiya seherlerinin numayendelerini yigdi Bu numayendeler I Fridrix Barbarossanin tezyiqi altinda seherlerin ozunuidare huququndan imtina etmek haqqinda qerar qebul etdiler Seherleri idare etmek ucun canisinler podestalar teyin olundu Seherler uzerine vergiler qoyuldu Bu Simali Italiya seherlerinin tesir altina dusmesi idi Buna etiraz eden Milan ise iki illik muharibeden sonra alindi ve dagidildi Seherin bazar meydani sumlandi ve sirimlara duz sepildi Usyancilar ise kendlere kocuruldu ve tehkimli halina salindilar Bundan tesirlenen Italyanlar imperatora qarsi 1167 ci ilde Lombardiya itifaqini yaratdilar Papa daxil olmaqla 22 seher dovlet bura daxil oldu Helledici doyus 1176 ci ilde Lenyano Milan yaxinliginda bas verdi ve almanlar agir meglubiyyete ugradilar Imperator gucle qaca bildi I Fridrix Barbarossa ertesi gunu Venesiyada Papaya teslim oldu ve 6 illik sazis imzaladi Bu sazisin sertleri 1183 cu ilde ile tesbit olundu Bu sulh Italiya dovletlerinin musteqilliyinin imperiya terefinden taninmasi ve mohkemlenmesi demek idi III selib yurusu ve I Fridrixin vefat etmesivefat etdikden sonra Roma Papasi secildi VIII Qriqori muqeddes torpaqlara elan etdi Bu yurusun basina ise I Fridrix Barbarossani ingilis krali ve fransiz karli komandan teyin etdi I Fridrix Barbarossa qosunlarini Kicik Asiya erazisinden aparmali idi Dovrun menbelerinde I Fridrix Barbarossanin qosunlarinin sayi 100 000 20 000 I yalniz cengaverler gosterilir Lakin muasir tarixciler bu reqemlerin sisirdildiyini hesab edirler ve I Fridrix Barbarossanin qosunlarinin sayini 15 000 yalniz 3 000 I cengaverler gosterilir Alman qosunlari erazisinden kecerken I Fridrix Barbarossa Macar krali III Belanin qardasi da 2 000 macar qosunu ile oz qosununa birlesmeye vadar edir Anadoluya daxil olan xacli qosunlari Anadolu Aksehir ve doyuslerinde meglub edirler Lakin imperator indiki adi Goksu muasir Turkiye erazisindedir cayini kecerken bogulub olur Bundan sonra imperatorun ic orqanlarini Tarsusdaki bir kilsede etlerini Antakyada sumuklerini saxliyirlar Bunu boyuk ehtimalla xac yurusune cixmis imperatora hormet elemeti olaraq yerli kesislerin etmesi guman edilir EdebiyyatHeer Fridrix 1967 The Holy Roman Empire New York Fridrix A Praeger seh 1 8 A I Danilov ve B Q Makelnitski Avropa orta esrler tarixi IstinadlarEmperador de Alemania Federico I Barbarroja Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes isp 1999 Friedrich Friedrich I Barbarossa Brockhauz Ensiklopediyasi alm Encyclopaedia Britannica ing a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 BeWeB Academie des sciences belles lettres et arts de Besancon fr Besac Academie des sciences belles lettres et arts de Besancon et de Franche Comte 1889 Heer Fridrix 1967 The Holy Roman Empire New York Fridrix A Praeger seh 1 8