Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Feodosi ya Böyük Feodosi (Flavi Feodosi, lat. Flavius Theodosius, Theodosius Magnus, yun. Θεοδόσιος Α΄, Θεοδόσιος ο Μέγας; 11 yanvar 347 – 17 yanvar 395, Milan) — sonuncu bütöv Roma İmperiyasının imperatoru.
| Flavi Feodosi | |
|---|---|
| lat. Flavius Theodosius, Theodosius Magnus | |
 | |
  | |
| 379 – 395 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | Honori, Arkadi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Theodosius |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kavka, İspaniya |
| Vəfat tarixi | (48 yaşında) |
| Vəfat yeri | Milan |
| Dəfn yeri | Konstantinopol |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | Flavi Feodosi |
| Anası | Fermansiya |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | oğlanları:, |
| Ailəsi | Feodosiya sülaləsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
379-cu ildə Şərqi Roma üzərində həmimperator kimi hakimiyyətə gəlmiş, artıq 394 cü ildə bütöv Roma imperiyasının imperatoru olmuşdur. 395 ci ildə vəfatından sonra Roma sonuncu dəfə şərq və qərbə bölünmüş olur. I Feodosi xristianlığın Nikey formulunu seçərək, onu imperiyanın vahid dini kimi təsdiq etmişdir. Bundan başqa o, digər dini təriqətlərə qarşı təqiblər apararaq bütpərəst dininə qadağan qoymuşdur. Nəticə etibarilə 393 cü ildən sonra olimpiya oyun mərasimləri aradan qaldırılmış olur. I Feodosi Avropada dinin inkişaf istiqamətini təyin etmişdir. Bununla da xristian səlnaməçiləri ona "Böyük Feodosi" epiteti vermişlər.
Həyatı
Flavi Feodosi 346 cı ildə İspaniyanın Qalisiya əyalətinin Kavka şəhərində anadan olmuşdur. Avreli Viktora görə o, imperator Trayanın nəslindən olmuşdur. Onun valideynləri Fermansiya və Roma sərkərdəsi Feodosi olmuşdur. Atası imperator Valentinianın zamanında süvari polkunun komandirinə qədər yüksələ bilmişdir. Ammian Marsellin onu digərləri ilə müqayisədə əlçatmaz dərəcədə hünərli xarakterizə etmişdir. Afrikanın şimalında yerli tayfaların üsyanını yatırtmış, lakin 375 ci ildə xəyanətdə günahlandırılaraq 376 cı ildə edam edilmişdir.
İmperator Feodosi öz ilk karyerasına atasının komandanlığı altında hərbi qulluqdan başlamışdır. Atası ilə skott və piktlərin üsyanlarını yatırmaq üçün Britaniya ekspedisiyasında iştirak etmişdir. 374 cü ildə Dunayətrafı Meziya vilayətində qoşun komandiri vəzifəsini tutaraq sarmatlara qaşı uğurlu mübarizə aparmışdır. Atasının edamından sonra sığınacaq axtarsa da, 376 cı ildə Balkanlarda İllirik əyalətində qoşun komandiri təyin olunur. Burada da o, sarmatlara qarşı uğurla mübarizə aparmış olur. Onun imperator taxtına yolu məhz sarmatlara qarşı mübarizələrdən keçmişdir. Nəhayət 3 ildən sonra imperator onu Şərqi Roma İmperiyasının taxtına dəvət edir.
Ailəsi
Feodosinin bir bacısı və bir qardaşı – Honori erkən yaşlarında vəfat etmişlər. Feodosi onların uşaqlarının qayğısını öz üzərinə götürərək böyütmüşdür. Qardaşı qızlarını Fermansiyanı və Serenanı öz sərkərdələrinə ərə vermişdir. Serena 387 ci ildə sonralar Qərbi Roma İmperiyası ordusunun ali komandanı Stilixonla nikaha girmişdir. 408 ci ildə Roma senatı onu qotların başçısı Alarixlə əlbir olduğunu əsas gətirərək edam etmişdir.
- Feodosinin birinci arvadı xeyriyyəçi qadın , əslən ispaniyalı olmuş, 386-cı ildə vəfat etmişdir. Feodosinin ondan iki oğlu: imperatorlar Arkadi (377), Honori (384) və uşaq ikən vəfat etmiş Pulxeriya (385) dünyaya gəlmişdir.
- 387 ci ildə dul qalmış Feodosi bacısı ilə nikaha girir. Qallada olan qızı Qalla Plasidiya 414 cü ildə qotların başçısı Ataulfun arvadı olur. 394-cü ildə doğuş üstündə (Həmçinin ölmüş İoannı dünyaya gətirərkən) ikən vəfat edir.
Böyük imperator
377 ci ildə Frakiya və Meziya əyalətləri qotların üsyanı nəticəsində barbarların döyüş arenasına çevrilmişdir. 9 avqust 378-ci ildə Adrianopol yaxınlığında qotlar Roma ordusunu darmadağın edərək, döyüşdə Şərqi Roma imperatoru öldürürlər. Onun köməyinə gələn Qərbi Roma imperatoru ölüm xəbərindən sonra barbarların Balkanlara və İtaliyaya soxulmasının qarşısını almaq üçün indiki Serbiya ərazisində qərargah qurur. kiçik qardaşı və formal həmimperator Şərqə imperator təyin etməyin təhlükəli olduğunu anlayaraq, çarəsiz qalaraq, öz sərkərdələri arasından yeganə adlı-sanlı olan İllirik qoşunlarının komandanı Flavi Feodosini 19 yanvar 379-cu ildə imperator taxtına çıxardır.
Feodosi Sirmium yaxınlığında qotlar üzərində qələbə çalır. 24 noyabr 380-ci ildə Şərqi imperiyanın paytaxtı Konstantinopola daxil olur. 381-ci ildə qotların kralı Atanarixlə ittifaq bağlamağa nəsib olur. 2 ildən sonra qotların başçısı Atanarix vəfat edir. Feodosi ona təmtəraqlı mərasim keçirdməklə barbarların rəğbətini qazanmış olur. O, qotları imperiya federatı kimi Meziya və Frakiya əyalətlərində məskunlaşdıraraq sülhə nail olur. Bununla da 3 oktyabr 382-ci ildə Roma-qot müharibəsinə son qoyulmuş olunur.
383-387 ci illər
Qotlarla sülhə nail olduqdan sonra Feodosinin sərkərdəsi Rixomer Suriya ərazilərinə soxulmuş sarasinləri məğlub edir. Sasanilər imperiyasında hakimiyyət çəkişmələri Şərq təhlükəsini səngidmiş olur. Feodosi tez-tez dəyişən fars hökmdarları ilə yaxşı münasibətlər qurmağa nail olur. Həlledici sülhə nail olmaq üçün Sasanilər imperiyası ilə Erməni əyaləti bölüşdürülür. Əyalətin şərq hissəsi Xosrovun hakimiyyəti altına, qərb hissəsi isə Arşakın çarlığı altında Roma vassalığına keçmiş olur. Bu zaman Qərbi imperiyada hakimiyyət dəyişərək, 383-cü ildə Britaniyadakı ordu komandiri Qalliyaya soxularaq hakimiyyəti uzurpasiya edir. İmperator 25 avqust 383-cü ildə Maqn Maksim tərəfindən öldürülür, nəticədə onun kiçik qardaşı uzurpator hakimiyyəti bölüşür. Yalniz İtaliya, Balkan və Afrika əyalətləri üzərində hakimiyyətə malik olur. Bu hadisədən sonra Feodosi sonra imperator titulunu tanımağa məcbur olur.
Uzurpator Maksimin devrilməsi
387-ci ildə İtaliya üzərinə qoşun yeridərək Salonikiyə Feodosinin yanına qaçmağa vadar edir. Bu zaman imperatorlar arasında siyasi maraqlar kəsişir. Dul qalmış Feodosi bacısı ilə nikaha girir. 388-ci ildə qarşı müharibə başlanmış olur. Bu zaman Şimali Afrikadakı Roma valisi Gildonun Siciliyanı tutması qüvvəsini iki cəbhədə vuruşmasına gətirib çıxardır. Feodosi və birləşmiş qoşunları Sava çayı üzərində ordusunu yarıb Şərqi Alp dağlarına yetişir. Bundan istifadə edən Maksimin sərkərdəsi Andraqasi dəniz yolunu qət edərək birləşmiş qoşunlara qəfləti həmlə etməyi qərara alır. Feodosi isə bundan faydalanaraq Alp dağlarını keçərək ordusuz qalmış Maksimi ələ keçirilir və 28 avqust 388-ci ildə edam edilir. Konstantinopola qayıtmazdan əvvəl 3 il Milanda qalaraq oranı özünə igamətgah edir.
Feodosi və Müqəddəs Ambrosi
İtaliyada qaldığı üç il ərzində Mediolan yepiskopu Müqəddəs Ambrosinın təsirinə düşür. 390-cı ildə Makedoniyanın iri şəhərlərində ordu komandanlığının özbaşnalığına qarşı qiyam qalxır. Feodosi qiyamı amansızlıqla yatırır. Müxtəlif mənbələrə əsasən 7-15 min arasında şəhər əhalisi qırılmış olur. Bu hadisədən sonra Feodosi kilsədə dua etmək istəyərkən, Müqəddəs Ambrosi onu içəri buraxmır, və onu günahsız insanların ölümündə suçlayır. Yalnız 8 aydan sonra imperatoru əfv edərək, onu ölüm hökmünün icrasını hökm sürüldükdən 30 gün sonraya saxlanılması haqqında fərman verməyə məcbur etdirir..
devrilməsi
10 noyabr 391-ci ildə Feodosi Konstantinopola qayıdır. Feodosi İtaliyadan qayıtdıqdan sonra faktiki olaraq Qərbi Roma imperiyasını imperator Valentinian tərəfindən deyil onun ali komandanı frank Arboqast tərəfindən idarə olunurdu. Valentinianın səlahiyyətlərini qaytarmaq cəhdi münaqişəyə səbəb olmuş və 15 may 392-ci ildə naməlum tərzdə qətlə yetirilir. Feodosinin qərarını gözləmədən sərkərdə Arboqast özünün dəftərxana rəisini – Yevgenini imperator taxtına oturdur. Feodosi onun legitimliyini təsdiqləməkdən imtina edərək, 394-cü ildə İtaliya üzərinə qoşun yeridir. İlk döyüşdə Feodosi qoşununun 10 minlik qot dəstəsi məhv edilir. Lakin sonradan sərkərdə Arboqast Feodosi tərəfinə keçərək, uzurpator Yevgeni devrilmiş olur.
İmperiyanın bölünməsi
Feodosi cəmi bir neçə ay ərzində bütöv Roma imperiyasının imperatoru olmuşdur. Romada o, oğlu qərbin imperatoru elan edərək, senat vasitəsilə bir sıra bütpərəst mərasimləri ləğv edir. Konstantinopola qayıdaraq öğlu ondan sonra şərqin imperatoru təyin edir. 17 yanvar 395-ci ildə Feodosi lat. hydrops – ödəmdən Milanda vəfat edir. Onun balzamlanmış cəsədi həmin il Konstantinopola gətirilərək dəfn edilir. Feodosi ölməmişdən qabaq imperiya vardatını iki oğlanları arasında sülhlə bölüşdürməyə nail olmuşdur. Böyük oğlu paytaxtı Konstantinopol olmaqla imperiyanın şərq hissəsi – Şərqi Roma İmperiyası, kiçik oğlu isə qərb hissəsi – Qərbi Roma İmperiyası düşür. On yaşlı Honori əmisi qızının əri sərkərdə Stilixonun qəyyumluğunu qəbul edir. Faktiki hakimiyyət əslən ata tərəfdən vandal olan Roma sərkərdəsi Stilixonun əlinə keçmiş olur. 395-ci ildən etibarən Şərqi və Qərbi imperiya əbədi bir-birindən ayrılmış olur. Qərbi Roma 80 il sonra sonralar barbar taptağı altında parçalanmış olur. Bizans isə 1000 ilə yaxın Roma İmperiyası ən-ənələrini qoruyub saxlamış olur.
İstinadlar
- Год рождения вычисляется исходя из того, что согласно Секст Аврелий Виктор (Извлечения …, 48.19, 47) Феодосий был провозглашён императором в 32 года, а скончался на 50-м году жизни. Более поздний церковный историк Сократ (5.26) сообщил, что Феодосий скончался в 60 лет, что противоречит свидетельству Амм. Марцеллина о юности Феодосия в пору его войны с сарматами.
- Зосима, 4.24.4
- Авр. Вик. (48.1) назвал имя отца Феодосия как Гонорий, однако Павел Диакон (Hist. Rom, 12.1), копирующий Авр. Вик., и Иероним (Chron. s.a. 376) назвали имя отца как Феодосий.
- Амм. Марц., 29.5.4
- Амвросий Медиоланский (Слово на смерть Феодосия Великого): "Носил тяжкое ярмо и Феодосий от юности своей, когда убийцы отца его замышляли против его жизни."
- Pan. Lat. 2(12).10.2-3 (Панегирик Латина Дрепания); Themist. Or. 14.182c, 15.198a. (Речи Фемистия). Так Фемистий в речи 14 (14.182c), произнесенной в у, говорит, что римляне призвали Феодосия на царство в момент, когда тот воевал с сарматами. В обзорно-исторической литературе, ссылаясь на Авр. Виктора ("Извлечения …", гл. XLVII) и Павел Орозий, обычно считают, что Грациан вызвал Феодосия из Испании, что противоречит более ранним свидетельствам.
- Зосима , 4.16.6
- Феодосий женился на Галле в конце 387 года (Зосима, IV.43), по хронике Марцеллина это произошло в 386 году.
- Феодосий женился на Галле в конце а (Зосима, IV.43), по хронике Марцеллин Комит это произошло в 386 году.
- David Woods, Theodosius I : David Woods, Theodosius I An Online Encyclopedia of Roman Emperors 2015-03-15 at the Wayback Machine
- Cons. Constant. s.a. 379
- Филосторгий, кн. 9
- Consularia Constantinopolitana, s.a. 380; Сократ Схоластик, 5.6
- Consularia Const., s.a. 381
- Дата указана в "Консульских списках" (Consularia Constantinopolitana) как "V non. Oct."
- Pan. Lat. 2(12).22.3.
- Войска Грациана дезертировали под Парижем, и он вынужден был бежать. Грациан был убит 25 августа 383 года военачальником Магна Максима в Лугдуне.
- Ambr. Ep. 73(40).23; Pan. Lat. 2(12).34-35.
- Павел Орозий, 7.35; Павел Диакон, Римская история, 12.1
- 7 тыс. убитых (Феодорит Кирский, 5.17) ; 15 тыс. убитых (Иоанн из Никиу, LXXXIII.42; Иоанн Малала, 347)
- Феодорит Кирский, 5.18
- Сократ Схоластик, 5.18
- Филосторгий, кн.11
| SƏLƏF | I Feodosi Feodosi sülaləsi | XƏLƏF |
| SƏLƏF
|  | I Feodosi Feodosi sülaləsi | | XƏLƏF |
Mənbələr
- М. Грант. Римские императоры / пер. с англ. М. Гитт — М.; ТЕРРА — Книжный клуб, 1998
Xarici keçidlər
- Theodosius I 2015-03-15 at the Wayback Machine : İlkin mənbələr əsasında tarixçi ing. David Woods tərəfindən yazılmış Feodosiy bioqrafiyası. (ing.)
- ФЕОДОСИЙ I : М. Грант. Римские императоры / пер. с англ. М. Гитт — М.; ТЕРРА — Книжный клуб, 1998 əsasında tərtib olunmuş Feodosiz bioqrafiyası. (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Feodosi ya Boyuk Feodosi Flavi Feodosi lat Flavius Theodosius Theodosius Magnus yun 8eodosios A 8eodosios o Megas 11 yanvar 347 17 yanvar 395 Milan sonuncu butov Roma Imperiyasinin imperatoru Flavi Feodosilat Flavius Theodosius Theodosius MagnusRoma Imperatoru379 395EvvelkiSonrakiHonori ArkadiSexsi melumatlarDogum adi TheodosiusDogum tarixi 11 yanvar 347Dogum yeri Kavka IspaniyaVefat tarixi 17 yanvar 395 48 yasinda Vefat yeri MilanDefn yeri KonstantinopolFealiyyeti siyasetciAtasi Flavi FeodosiAnasi FermansiyaHeyat yoldasiUsaqlari oglanlari qizi Ailesi Feodosiya sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar 379 cu ilde Serqi Roma uzerinde hemimperator kimi hakimiyyete gelmis artiq 394 cu ilde butov Roma imperiyasinin imperatoru olmusdur 395 ci ilde vefatindan sonra Roma sonuncu defe serq ve qerbe bolunmus olur I Feodosi xristianligin Nikey formulunu secerek onu imperiyanin vahid dini kimi tesdiq etmisdir Bundan basqa o diger dini teriqetlere qarsi teqibler apararaq butperest dinine qadagan qoymusdur Netice etibarile 393 cu ilden sonra olimpiya oyun merasimleri aradan qaldirilmis olur I Feodosi Avropada dinin inkisaf istiqametini teyin etmisdir Bununla da xristian selnamecileri ona Boyuk Feodosi epiteti vermisler HeyatiFlavi Feodosi 346 ci ilde Ispaniyanin Qalisiya eyaletinin Kavka seherinde anadan olmusdur Avreli Viktora gore o imperator Trayanin neslinden olmusdur Onun valideynleri Fermansiya ve Roma serkerdesi Feodosi olmusdur Atasi imperator Valentinianin zamaninda suvari polkunun komandirine qeder yuksele bilmisdir Ammian Marsellin onu digerleri ile muqayisede elcatmaz derecede hunerli xarakterize etmisdir Afrikanin simalinda yerli tayfalarin usyanini yatirtmis lakin 375 ci ilde xeyanetde gunahlandirilaraq 376 ci ilde edam edilmisdir O vaxt hele saqqali tezece cixmaga baslamis Meziya Duksu kicik Feodosi sonraki sohretli imperator bir nece defe serhedlerimize soxulmus sarmatlari qovmus onlari meglub etmis onlarin ezmkar muqavimetini qiraraq onlarin hedsiz cesedleri ile vehsi heyvan ve quslari doyuzdurmusdur Ammian Marsellin Imperator Feodosi oz ilk karyerasina atasinin komandanligi altinda herbi qulluqdan baslamisdir Atasi ile skott ve piktlerin usyanlarini yatirmaq ucun Britaniya ekspedisiyasinda istirak etmisdir 374 cu ilde Dunayetrafi Meziya vilayetinde qosun komandiri vezifesini tutaraq sarmatlara qasi ugurlu mubarize aparmisdir Atasinin edamindan sonra siginacaq axtarsa da 376 ci ilde Balkanlarda Illirik eyaletinde qosun komandiri teyin olunur Burada da o sarmatlara qarsi ugurla mubarize aparmis olur Onun imperator taxtina yolu mehz sarmatlara qarsi mubarizelerden kecmisdir Nehayet 3 ilden sonra imperator onu Serqi Roma Imperiyasinin taxtina devet edir AilesiUzerinde saginda Arkadi solunda Honori ve arvadinin qardasi hekk olunmus aile yubiley bosqabi suret Feodosinin bir bacisi ve bir qardasi Honori erken yaslarinda vefat etmisler Feodosi onlarin usaqlarinin qaygisini oz uzerine goturerek boyutmusdur Qardasi qizlarini Fermansiyani ve Serenani oz serkerdelerine ere vermisdir Serena 387 ci ilde sonralar Qerbi Roma Imperiyasi ordusunun ali komandani Stilixonla nikaha girmisdir 408 ci ilde Roma senati onu qotlarin bascisi Alarixle elbir oldugunu esas getirerek edam etmisdir Feodosinin birinci arvadi xeyriyyeci qadin eslen ispaniyali olmus 386 ci ilde vefat etmisdir Feodosinin ondan iki oglu imperatorlar Arkadi 377 Honori 384 ve usaq iken vefat etmis Pulxeriya 385 dunyaya gelmisdir 387 ci ilde dul qalmis Feodosi bacisi ile nikaha girir Qallada olan qizi Qalla Plasidiya 414 cu ilde qotlarin bascisi Ataulfun arvadi olur 394 cu ilde dogus ustunde Hemcinin olmus Ioanni dunyaya getirerken iken vefat edir Boyuk imperatorI Feodosinin dovrunde Roma Imperiyasi 395 377 ci ilde Frakiya ve Meziya eyaletleri qotlarin usyani neticesinde barbarlarin doyus arenasina cevrilmisdir 9 avqust 378 ci ilde Adrianopol yaxinliginda qotlar Roma ordusunu darmadagin ederek doyusde Serqi Roma imperatoru oldururler Onun komeyine gelen Qerbi Roma imperatoru olum xeberinden sonra barbarlarin Balkanlara ve Italiyaya soxulmasinin qarsisini almaq ucun indiki Serbiya erazisinde qerargah qurur kicik qardasi ve formal hemimperator Serqe imperator teyin etmeyin tehlukeli oldugunu anlayaraq caresiz qalaraq oz serkerdeleri arasindan yegane adli sanli olan Illirik qosunlarinin komandani Flavi Feodosini 19 yanvar 379 cu ilde imperator taxtina cixardir Feodosi Sirmium yaxinliginda qotlar uzerinde qelebe calir 24 noyabr 380 ci ilde Serqi imperiyanin paytaxti Konstantinopola daxil olur 381 ci ilde qotlarin krali Atanarixle ittifaq baglamaga nesib olur 2 ilden sonra qotlarin bascisi Atanarix vefat edir Feodosi ona temteraqli merasim kecirdmekle barbarlarin regbetini qazanmis olur O qotlari imperiya federati kimi Meziya ve Frakiya eyaletlerinde meskunlasdiraraq sulhe nail olur Bununla da 3 oktyabr 382 ci ilde Roma qot muharibesine son qoyulmus olunur 383 387 ci illerMuqeddes Ambrosi I Feodosini kilseye buraxmir Van Deyk XVII esr Muqeddes Ambrosinin Feodosiyanin efv etmesi Qotlarla sulhe nail olduqdan sonra Feodosinin serkerdesi Rixomer Suriya erazilerine soxulmus sarasinleri meglub edir Sasaniler imperiyasinda hakimiyyet cekismeleri Serq tehlukesini sengidmis olur Feodosi tez tez deyisen fars hokmdarlari ile yaxsi munasibetler qurmaga nail olur Helledici sulhe nail olmaq ucun Sasaniler imperiyasi ile Ermeni eyaleti bolusdurulur Eyaletin serq hissesi Xosrovun hakimiyyeti altina qerb hissesi ise Arsakin carligi altinda Roma vassaligina kecmis olur Bu zaman Qerbi imperiyada hakimiyyet deyiserek 383 cu ilde Britaniyadaki ordu komandiri Qalliyaya soxularaq hakimiyyeti uzurpasiya edir Imperator 25 avqust 383 cu ilde Maqn Maksim terefinden oldurulur neticede onun kicik qardasi uzurpator hakimiyyeti bolusur Yalniz Italiya Balkan ve Afrika eyaletleri uzerinde hakimiyyete malik olur Bu hadiseden sonra Feodosi sonra imperator titulunu tanimaga mecbur olur Uzurpator Maksimin devrilmesi387 ci ilde Italiya uzerine qosun yeriderek Salonikiye Feodosinin yanina qacmaga vadar edir Bu zaman imperatorlar arasinda siyasi maraqlar kesisir Dul qalmis Feodosi bacisi ile nikaha girir 388 ci ilde qarsi muharibe baslanmis olur Bu zaman Simali Afrikadaki Roma valisi Gildonun Siciliyani tutmasi quvvesini iki cebhede vurusmasina getirib cixardir Feodosi ve birlesmis qosunlari Sava cayi uzerinde ordusunu yarib Serqi Alp daglarina yetisir Bundan istifade eden Maksimin serkerdesi Andraqasi deniz yolunu qet ederek birlesmis qosunlara qefleti hemle etmeyi qerara alir Feodosi ise bundan faydalanaraq Alp daglarini kecerek ordusuz qalmis Maksimi ele kecirilir ve 28 avqust 388 ci ilde edam edilir Konstantinopola qayitmazdan evvel 3 il Milanda qalaraq orani ozune igametgah edir Feodosi ve Muqeddes AmbrosiItaliyada qaldigi uc il erzinde Mediolan yepiskopu Muqeddes Ambrosinin tesirine dusur 390 ci ilde Makedoniyanin iri seherlerinde ordu komandanliginin ozbasnaligina qarsi qiyam qalxir Feodosi qiyami amansizliqla yatirir Muxtelif menbelere esasen 7 15 min arasinda seher ehalisi qirilmis olur Bu hadiseden sonra Feodosi kilsede dua etmek isteyerken Muqeddes Ambrosi onu iceri buraxmir ve onu gunahsiz insanlarin olumunde suclayir Yalniz 8 aydan sonra imperatoru efv ederek onu olum hokmunun icrasini hokm suruldukden 30 gun sonraya saxlanilmasi haqqinda ferman vermeye mecbur etdirir devrilmesi10 noyabr 391 ci ilde Feodosi Konstantinopola qayidir Feodosi Italiyadan qayitdiqdan sonra faktiki olaraq Qerbi Roma imperiyasini imperator Valentinian terefinden deyil onun ali komandani frank Arboqast terefinden idare olunurdu Valentinianin selahiyyetlerini qaytarmaq cehdi munaqiseye sebeb olmus ve 15 may 392 ci ilde namelum terzde qetle yetirilir Feodosinin qerarini gozlemeden serkerde Arboqast ozunun defterxana reisini Yevgenini imperator taxtina oturdur Feodosi onun legitimliyini tesdiqlemekden imtina ederek 394 cu ilde Italiya uzerine qosun yeridir Ilk doyusde Feodosi qosununun 10 minlik qot destesi mehv edilir Lakin sonradan serkerde Arboqast Feodosi terefine kecerek uzurpator Yevgeni devrilmis olur Imperiyanin bolunmesiFeodosi cemi bir nece ay erzinde butov Roma imperiyasinin imperatoru olmusdur Romada o oglu qerbin imperatoru elan ederek senat vasitesile bir sira butperest merasimleri legv edir Konstantinopola qayidaraq oglu ondan sonra serqin imperatoru teyin edir 17 yanvar 395 ci ilde Feodosi lat hydrops odemden Milanda vefat edir Onun balzamlanmis cesedi hemin il Konstantinopola getirilerek defn edilir Feodosi olmemisden qabaq imperiya vardatini iki oglanlari arasinda sulhle bolusdurmeye nail olmusdur Boyuk oglu paytaxti Konstantinopol olmaqla imperiyanin serq hissesi Serqi Roma Imperiyasi kicik oglu ise qerb hissesi Qerbi Roma Imperiyasi dusur On yasli Honori emisi qizinin eri serkerde Stilixonun qeyyumlugunu qebul edir Faktiki hakimiyyet eslen ata terefden vandal olan Roma serkerdesi Stilixonun eline kecmis olur 395 ci ilden etibaren Serqi ve Qerbi imperiya ebedi bir birinden ayrilmis olur Qerbi Roma 80 il sonra sonralar barbar taptagi altinda parcalanmis olur Bizans ise 1000 ile yaxin Roma Imperiyasi en enelerini qoruyub saxlamis olur IstinadlarGod rozhdeniya vychislyaetsya ishodya iz togo chto soglasno Sekst Avrelij Viktor Izvlecheniya 48 19 47 Feodosij byl provozglashyon imperatorom v 32 goda a skonchalsya na 50 m godu zhizni Bolee pozdnij cerkovnyj istorik Sokrat 5 26 soobshil chto Feodosij skonchalsya v 60 let chto protivorechit svidetelstvu Amm Marcellina o yunosti Feodosiya v poru ego vojny s sarmatami Zosima 4 24 4 Avr Vik 48 1 nazval imya otca Feodosiya kak Gonorij odnako Pavel Diakon Hist Rom 12 1 kopiruyushij Avr Vik i Ieronim Chron s a 376 nazvali imya otca kak Feodosij Amm Marc 29 5 4 Amvrosij Mediolanskij Slovo na smert Feodosiya Velikogo Nosil tyazhkoe yarmo i Feodosij ot yunosti svoej kogda ubijcy otca ego zamyshlyali protiv ego zhizni Pan Lat 2 12 10 2 3 Panegirik Latina Drepaniya Themist Or 14 182c 15 198a Rechi Femistiya Tak Femistij v rechi 14 14 182c proiznesennoj v u govorit chto rimlyane prizvali Feodosiya na carstvo v moment kogda tot voeval s sarmatami V obzorno istoricheskoj literature ssylayas na Avr Viktora Izvlecheniya gl XLVII i Pavel Orozij obychno schitayut chto Gracian vyzval Feodosiya iz Ispanii chto protivorechit bolee rannim svidetelstvam Zosima 4 16 6 Feodosij zhenilsya na Galle v konce 387 goda Zosima IV 43 po hronike Marcellina eto proizoshlo v 386 godu Feodosij zhenilsya na Galle v konce a Zosima IV 43 po hronike Marcellin Komit eto proizoshlo v 386 godu David Woods Theodosius I David Woods Theodosius I An Online Encyclopedia of Roman Emperors 2015 03 15 at the Wayback Machine Cons Constant s a 379 Filostorgij kn 9 Consularia Constantinopolitana s a 380 Sokrat Sholastik 5 6 Consularia Const s a 381 Data ukazana v Konsulskih spiskah Consularia Constantinopolitana kak V non Oct Pan Lat 2 12 22 3 Vojska Graciana dezertirovali pod Parizhem i on vynuzhden byl bezhat Gracian byl ubit 25 avgusta 383 goda voenachalnikom Magna Maksima v Lugdune Ambr Ep 73 40 23 Pan Lat 2 12 34 35 Pavel Orozij 7 35 Pavel Diakon Rimskaya istoriya 12 1 7 tys ubityh Feodorit Kirskij 5 17 15 tys ubityh Ioann iz Nikiu LXXXIII 42 Ioann Malala 347 Feodorit Kirskij 5 18 Sokrat Sholastik 5 18 Filostorgij kn 11 SELEF I Feodosi Feodosi sulalesi XELEFSELEF I Feodosi Feodosi sulalesi XELEFMenbeler M Grant Rimskie imperatory per s angl M Gitt M TERRA Knizhnyj klub 1998Xarici kecidler Theodosius I 2015 03 15 at the Wayback Machine Ilkin menbeler esasinda tarixci ing David Woods terefinden yazilmis Feodosiy bioqrafiyasi ing FEODOSIJ I M Grant Rimskie imperatory per s angl M Gitt M TERRA Knizhnyj klub 1998 esasinda tertib olunmus Feodosiz bioqrafiyasi rus Vikianbarda I Feodosi ile elaqeli mediafayllar var