Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Şapur — Böyük Şapur 9-cu Sasani şahənşahı, İran və Aniran (qeyri-İran) hökmdarı. 309–379-cu illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. Onun dövrü imperiyanın ən güclü dövrünə təsadüf edir. II Şapurun dövründə Ktesifon şəhəri salınmış və Kəsra sarayı tikilmişdir.
| II Şapur | |
|---|---|
| شاپور دوم بزرگ | |
 | |
| 309 – 379 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 309 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 379 |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | |
| Anası | |
| Uşaqları | , , |
| Dini | Zərdüştlük |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hökmranlığı
Azər Narseh atası II Hörmüzdü öldürdükdən sonra onun da hakimiyyəti çox sürmədi. Bundan sonra hələ doğulmamış II Şapur şahənşah elan olundu. Hakimiyyətinin ilk illərində dövlət işləri ilə maraqlana bilməyən II Şapurun adından dövləti anası və digər əyanlar idarə edirdi. Yalnız 17 yaşında hakimiyyəti ələ almış və 70 il hökmranlıq etmişdir. II Şapur İran tarixində gördüyü böyük işlərə görə Böyük Şapur deyə anılır.
İslahatları
II Şapurdan əvvəl dövlətin paytaxtı Firuzabad şəhəri idi, II Şapur isə Ktesifon (Mədain) şəhərini saldıraraq paytaxtı ora köçürtmüşdür. Daha sonra İran körfəzi sahilində liman tikdirərək, donanma yaratmış və dəniz vasitəsilə Bəhreyni tutmuşdur. Onun dövründə İsgəndərin yandırdığı Avesta bərpa olunmuşdur.
Xristian təhlükəsi
II Şapurun dövründə Bizans imperatoru I Konstatin xristianlığı dövlət dini elan etmişdir. Onların təsiri ilə ermənilərin də xristianlığı qəbul etməsi II Şapuru narahat edirdi. Ona görə də Narsehlə Diokletian arasında 297-ci ildə bağlanmış sülhü pozdu və 337–350 və 358–363-cü illərdə Bizansla müharibələr apardı. Müharibənin ilk illərində Sasani qoşunları Mesopatomiyanı və Ermənistanı öz təsir dairəsinə saldılar. Lakin 344-cü ildə Sincar döyüçündə Sasanilər məğlub oldu və ermənilər müstəqillik əldə etdilər. Daha sonra II Şapur 3 dəfə Bizansın əlində olan Nizbin qalasına hücum etdi qalanı mühasirəyə aldı, lakin tuta bilmədi.
Qafqazda hərbi əməliyyatlar
Tez-tez Albaniyaya hücum edən ermənilərin qarşısını almaq üçün Sanatürk hunlarla birləşərək Ermənistana hücum etdi və paytaxt Valarşpatı tutdu. Lakin bir il sonra ermənilər onu məğlub edərək Albaniyanın bir sıra vilayətlərini tutdu. Bunu gördükdə II Şapur ermənilərə qarşı hücuma keçdi. Ona bu işdə Alban hökmdarı Urnayr da kömək edirdi. Erməni-Bizans birləşmələri ilə 359-cu ildə Diyarbəkir yaxınlığında Amid döyüşü baş verdi. Döyüşdə Sasanilər və albanlar qalib gldilər və işğal olunmuş torpaqları qaytardılar. Lakin 371-ci ildə Dzirav döyüşündə Bizans qalib gəldi və bəzi əraziləri işğal etdi. 387-ci ildə imzalanmış sülhə görə Bizans işğal etdiyi əraziləri geri qaytardı və erməni çarlığı ləğv edilərək tərəflər arasında bölündü.
Hunlarla münasibətlər və ölümü
Böyük hun axınları II Şapurun dövründə baş vermişdir və hunlar imperiyanın şərqində məskunlaşmışdılar. II Şapur onlarla bir sıra döyüşlər apardıqdan sonra müharibənin mənasız olduğunu görüb onlarla sülhə gəlmişdir.
II Şapur 379-cu ildə 70 yaşında və hakimiyyətinin 70-ci ilində vəfat etmişdir və yerinə qardaşı keçmişdir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- King of Iran Shāpūr II // Faceted Application of Subject Terminology.
- Shapur // opac.vatlib.it (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Sapur Boyuk Sapur 9 cu Sasani sahensahi Iran ve Aniran qeyri Iran hokmdari 309 379 cu illerde hakimiyyetde olmusdur Onun dovru imperiyanin en guclu dovrune tesaduf edir II Sapurun dovrunde Ktesifon seheri salinmis ve Kesra sarayi tikilmisdir II Sapurشاپور دوم بزرگsahensah309 379EvvelkiSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 309Dogum yeri Firuzabad Firuzabad sehristani Fars ostani IranVefat tarixi 379Vefat yeri Bisapur d Kazerun sehristani Fars ostani IranFealiyyeti suveren d AtasiAnasiUsaqlari Dini Zerdustluk Vikianbarda elaqeli mediafayllarHokmranligiAzer Narseh atasi II Hormuzdu oldurdukden sonra onun da hakimiyyeti cox surmedi Bundan sonra hele dogulmamis II Sapur sahensah elan olundu Hakimiyyetinin ilk illerinde dovlet isleri ile maraqlana bilmeyen II Sapurun adindan dovleti anasi ve diger eyanlar idare edirdi Yalniz 17 yasinda hakimiyyeti ele almis ve 70 il hokmranliq etmisdir II Sapur Iran tarixinde gorduyu boyuk islere gore Boyuk Sapur deye anilir Islahatlari II Sapurdan evvel dovletin paytaxti Firuzabad seheri idi II Sapur ise Ktesifon Medain seherini saldiraraq paytaxti ora kocurtmusdur Daha sonra Iran korfezi sahilinde liman tikdirerek donanma yaratmis ve deniz vasitesile Behreyni tutmusdur Onun dovrunde Isgenderin yandirdigi Avesta berpa olunmusdur Xristian tehlukesi II Sapurun dovrunde Bizans imperatoru I Konstatin xristianligi dovlet dini elan etmisdir Onlarin tesiri ile ermenilerin de xristianligi qebul etmesi II Sapuru narahat edirdi Ona gore de Narsehle Diokletian arasinda 297 ci ilde baglanmis sulhu pozdu ve 337 350 ve 358 363 cu illerde Bizansla muharibeler apardi Muharibenin ilk illerinde Sasani qosunlari Mesopatomiyani ve Ermenistani oz tesir dairesine saldilar Lakin 344 cu ilde Sincar doyucunde Sasaniler meglub oldu ve ermeniler musteqillik elde etdiler Daha sonra II Sapur 3 defe Bizansin elinde olan Nizbin qalasina hucum etdi qalani muhasireye aldi lakin tuta bilmedi Qafqazda herbi emeliyyatlar Tez tez Albaniyaya hucum eden ermenilerin qarsisini almaq ucun Sanaturk hunlarla birleserek Ermenistana hucum etdi ve paytaxt Valarspati tutdu Lakin bir il sonra ermeniler onu meglub ederek Albaniyanin bir sira vilayetlerini tutdu Bunu gordukde II Sapur ermenilere qarsi hucuma kecdi Ona bu isde Alban hokmdari Urnayr da komek edirdi Ermeni Bizans birlesmeleri ile 359 cu ilde Diyarbekir yaxinliginda Amid doyusu bas verdi Doyusde Sasaniler ve albanlar qalib gldiler ve isgal olunmus torpaqlari qaytardilar Lakin 371 ci ilde Dzirav doyusunde Bizans qalib geldi ve bezi erazileri isgal etdi 387 ci ilde imzalanmis sulhe gore Bizans isgal etdiyi erazileri geri qaytardi ve ermeni carligi legv edilerek terefler arasinda bolundu Hunlarla munasibetler ve olumuBoyuk hun axinlari II Sapurun dovrunde bas vermisdir ve hunlar imperiyanin serqinde meskunlasmisdilar II Sapur onlarla bir sira doyusler apardiqdan sonra muharibenin menasiz oldugunu gorub onlarla sulhe gelmisdir II Sapur 379 cu ilde 70 yasinda ve hakimiyyetinin 70 ci ilinde vefat etmisdir ve yerine qardasi kecmisdir Hemcinin baxAzerbaycan Sasaniler dovrunde Qafqaz AlbaniyasiXarici kecidlerKing of Iran Shapur II Faceted Application of Subject Terminology Shapur opac vatlib it ing