Gəncənin mühasirəsi — 1734-cü ildə Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1730-1736) çərçivəsində Gəncə şəhərini Osmanlılardan geri almasıyla nəticələnən toqquşma.
Gəncənin mühasirəsi | |||
---|---|---|---|
Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1730-1736) | |||
Tarix | 3 noyabr 1734 - 9 iyul 1735 | ||
Yeri | Gəncə | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Tarixi
Nadir xan Əfşar Qafqazda Osmanlı təsrini aradan qaldırmaq üçün 1734-cü ildə Şimali Azərbaycana daxil oldu. Nadir xanın qoşunları 1734-cü ildə Şamaxıya daxil olduqdan sonra, noyabr 3-də Gəncəyə çatdılar.
Gəncə qalası iki divarla və üç xəndəklə əhatə olunmuşdu. Qala daxilində Osmanlı qüvvələrindən başqa Krım xanlığından göndərilmiş tatar dəstəsi də var idi. Nadirin yaxınlaşması xəbəri eşidiləndə Gəncə şəhəri boşaldıldı və hamı qala daxilinə daşındı. Eyni zamanda qala daxilində uzun sürən mühasirəyə davam gətirmək üçün hərbi hazırlığa başlandı.
Nadir şah əvvəlcə diplomatik yolla qalanın təslim olunmasını istəsə də buna nail ola bilmədi. Qala 4 ay mühasirədə saxlanılsa da Nadir xanın topxanası zəif olduğu üçün qalanın alınması çətinləşirdi. Bu vaxt Səfəvi və Çar Rusiyası arasında imzalanacaq Gəncə sülh müqaviləsinə görə Nadir xanın düşərgəsində olan knyaz Nadirə kömək təklif etdi və onun razılığından sonra Rusiyanın Dağıstandakı qoşunlarının komandanı general Luvaşov xeyli ağır top göndərdi.
Bu vaxt Nadir xan Qarsda olan Osmanlı paşası Gəncəyə hərəkəti və ya Gəncə qalasına yardımı ilə bağlı məlumatlar almağa başladı. Belə olduqda qoşunun bir hissəsini Gəncənin mühasirəsi üçün saxlayan Nadir xan 1735-ci ilin Novruz bayramından bir neçə gün sonra Qarsa yollanıb oranı mühasirəyə aldı. O, 25 may 1735-də Arpaçayı keçərək Qarsın cənub-şərqinə çəkildi. İrəvan yaxınlığındakı Bağavars (Yağavərd) boğazında 18 iyun 1735-də baş vermiş döyüşdə Nadir xan qalib gəldi. Döyüşdə Abdulla paşa, Osmanlı sultanının kürəkəni və 50 min Osmanlı əsgəri həlak oldular.
Nadir xan döyüşdən sonra yenidən Qarsa doğru hərəkətə başladı və qalanı mühasirəyə aldı. Bu müddət ərzində Qars hakimi Nadirlə əlaqələr yaratmağa, onu Qarsın mühasirəsindən çəkindirməyə çalışdı. Amma Nadir bu mühasirəni Osmanlı sarayı Gəncə, İrəvan və Tiflis qalalarını təhvil verməyə razı olduqdan sonra dayandırdı. Osmanlı sarayı ilə əldə edilən razılaşmanın nəticəsi kimi də 1735-ci il iyulun 9-da Gəncə, avqustun 12-də Tiflis və oktyabrın 3-də isə İrəvan Osmanlı qüvvələri tərəfindən tərk edildi.
İstinadlar
- Ədalət Tahirzadə. (PDF). Bakı: “Çıraq”. 2005. səh. 10. 2017-05-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-03.
- Süleymanov Mehman. Nadir şah (PDF). Tehran. 2010. səh. 262. 2021-08-30 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-04.
- Süleymanov Mehman. Nadir şah (PDF). Tehran. 2010. səh. 277. 2021-08-30 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-04.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gencenin muhasiresi 1734 cu ilde Sefevi Osmanli muharibesi 1730 1736 cercivesinde Gence seherini Osmanlilardan geri almasiyla neticelenen toqqusma Gencenin muhasiresiSefevi Osmanli muharibesi 1730 1736 Tarix 3 noyabr 1734 9 iyul 1735Yeri GenceMunaqise terefleriSefeviler Imperiyasi Osmanli ImperiyasiKomandan lar Nadir xan Genc Eli pasa Koprulu Abdulla Pasa Mustafa pasa Itkilerbilinmir 50 000TarixiNadir xan Efsar Qafqazda Osmanli tesrini aradan qaldirmaq ucun 1734 cu ilde Simali Azerbaycana daxil oldu Nadir xanin qosunlari 1734 cu ilde Samaxiya daxil olduqdan sonra noyabr 3 de Genceye catdilar Gence qalasi iki divarla ve uc xendekle ehate olunmusdu Qala daxilinde Osmanli quvvelerinden basqa Krim xanligindan gonderilmis tatar destesi de var idi Nadirin yaxinlasmasi xeberi esidilende Gence seheri bosaldildi ve hami qala daxiline dasindi Eyni zamanda qala daxilinde uzun suren muhasireye davam getirmek ucun herbi hazirliga baslandi Nadir sah evvelce diplomatik yolla qalanin teslim olunmasini istese de buna nail ola bilmedi Qala 4 ay muhasirede saxlanilsa da Nadir xanin topxanasi zeif oldugu ucun qalanin alinmasi cetinlesirdi Bu vaxt Sefevi ve Car Rusiyasi arasinda imzalanacaq Gence sulh muqavilesine gore Nadir xanin dusergesinde olan knyaz Nadire komek teklif etdi ve onun raziligindan sonra Rusiyanin Dagistandaki qosunlarinin komandani general Luvasov xeyli agir top gonderdi Bu vaxt Nadir xan Qarsda olan Osmanli pasasi Genceye hereketi ve ya Gence qalasina yardimi ile bagli melumatlar almaga basladi Bele olduqda qosunun bir hissesini Gencenin muhasiresi ucun saxlayan Nadir xan 1735 ci ilin Novruz bayramindan bir nece gun sonra Qarsa yollanib orani muhasireye aldi O 25 may 1735 de Arpacayi kecerek Qarsin cenub serqine cekildi Irevan yaxinligindaki Bagavars Yagaverd bogazinda 18 iyun 1735 de bas vermis doyusde Nadir xan qalib geldi Doyusde Abdulla pasa Osmanli sultaninin kurekeni ve 50 min Osmanli esgeri helak oldular Nadir xan doyusden sonra yeniden Qarsa dogru herekete basladi ve qalani muhasireye aldi Bu muddet erzinde Qars hakimi Nadirle elaqeler yaratmaga onu Qarsin muhasiresinden cekindirmeye calisdi Amma Nadir bu muhasireni Osmanli sarayi Gence Irevan ve Tiflis qalalarini tehvil vermeye razi olduqdan sonra dayandirdi Osmanli sarayi ile elde edilen razilasmanin neticesi kimi de 1735 ci il iyulun 9 da Gence avqustun 12 de Tiflis ve oktyabrin 3 de ise Irevan Osmanli quvveleri terefinden terk edildi IstinadlarEdalet Tahirzade PDF Baki Ciraq 2005 seh 10 2017 05 17 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 04 03 Suleymanov Mehman Nadir sah PDF Tehran 2010 seh 262 2021 08 30 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 04 Suleymanov Mehman Nadir sah PDF Tehran 2010 seh 277 2021 08 30 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 04 Hemcinin baxGence muqavilesi