Gəncə müqaviləsi (rus. Гянджинский договор) — 1735-ci il martın 21-də Rusiya ilə Səfəvi nümayəndələri arasında imzalanmış müqavilə. Bu müqavilənin şərtlərinə əsasən rus qoşunları Xəzərsahili vilayətləri tamamilə tərk edir, burada əvvəlki inzibati idarə üsulu bərpa olunurdu. Gəncə müqaviləsi rus tacirlərinin Səfəvi ərazisində sərbəst və gömrüksüz ticarət imtiyazlarını bir daha təsdiq etdi.
Gəncə müqaviləsi rus. Гянджинский договор | |
---|---|
İmzalanma tarixi | 10 mart, 1735 |
İmzalanma yeri | Gəncə yaxınlığı |
Qüvvədən düşməsi | 1747 |
İmzalayanlar | Nadir xan və |
Tərəflər | Çar Rusiyası və Səfəvilər |
Müqavilənin tarixi və şərtləri
Müqavilə 10 mart 1735-ci ildə Səfəvilər tərəfdən Nadir xan Əfşar, Çar Rusiyası tərəfdən isə knyaz tərəfindən imzalanmışdı. Müqavilənin imzalandığı ildə Nadir xan Gəncə qalasını mühasirəyə almışdı və Osmanlı qüvvələri ilə döyüşlər gedirdi. Razılığa da elə Gəncə yaxınlığında Nadir xanın düşərgəsində gəlinmişdi. Lakin 1747-ci ildə Nadir xanın ölümündən sonra Rəşt müqaviləsi və Gəncə müqaviləsi ləğv olundu.
Müqavilənin şərtlərinə görə Nadir xan Rusiyanın düşmənlərini öz düşməni hesab edir və qaytarılan torpaqları bir də heç vaxt Osmanlılara verməməyi öz üzərinə götürürdü. Rusiya isə 19–21 mart 1735-də bütün Xəzəryanı vilayətlərdən (Kürün axarından Dərbəndədək) birdəfəlik çıxmağa razı oldu. Bu andlaşmaya görə, Rusiya Bakını 15 günə, Dərbəndi 2 aya boşaltmalıydı, Nadirsə öhdəsinə götürdü ki, Rusiyanın daimi müttəfiqi olacaq, Bakı və Dərbəndi heç kəsə verməyəcək. Rusiya və Səfəvi dövlətləri arasında sərhəd oldu. Dövlətlər bir-birindən xəbərsiz Osmanlıyla müqavilə bağlamamağa da razılaşdılar. Lakin Nadir xan 1746-da Osmanlılarla müqavilə bağlayarkən rusların rəyini nəzərə almamışdı.
İstinadlar
- e-derslik.edu.az. "Rəşt və Gəncə müqavilələri" (az.). 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-01.
- Yaqub M. Mahmudov, Kərim K. Şükürov. (PDF). Bakı. 2009. səh. 123. ISBN . 2017-05-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-01.
- Ədalət Tahirzadə. (PDF). Bakı: “Çıraq”. 2005. səh. 10. 2017-05-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gence muqavilesi rus Gyandzhinskij dogovor 1735 ci il martin 21 de Rusiya ile Sefevi numayendeleri arasinda imzalanmis muqavile Bu muqavilenin sertlerine esasen rus qosunlari Xezersahili vilayetleri tamamile terk edir burada evvelki inzibati idare usulu berpa olunurdu Gence muqavilesi rus tacirlerinin Sefevi erazisinde serbest ve gomruksuz ticaret imtiyazlarini bir daha tesdiq etdi Gence muqavilesi rus Gyandzhinskij dogovorImzalanma tarixi 10 mart 1735Imzalanma yeri Gence yaxinligiQuvveden dusmesi 1747Imzalayanlar Nadir xan veTerefler Car Rusiyasi ve SefevilerMuqavilenin tarixi ve sertleriMuqavile 10 mart 1735 ci ilde Sefeviler terefden Nadir xan Efsar Car Rusiyasi terefden ise knyaz terefinden imzalanmisdi Muqavilenin imzalandigi ilde Nadir xan Gence qalasini muhasireye almisdi ve Osmanli quvveleri ile doyusler gedirdi Raziliga da ele Gence yaxinliginda Nadir xanin dusergesinde gelinmisdi Lakin 1747 ci ilde Nadir xanin olumunden sonra Rest muqavilesi ve Gence muqavilesi legv olundu Muqavilenin sertlerine gore Nadir xan Rusiyanin dusmenlerini oz dusmeni hesab edir ve qaytarilan torpaqlari bir de hec vaxt Osmanlilara vermemeyi oz uzerine gotururdu Rusiya ise 19 21 mart 1735 de butun Xezeryani vilayetlerden Kurun axarindan Derbendedek birdefelik cixmaga razi oldu Bu andlasmaya gore Rusiya Bakini 15 gune Derbendi 2 aya bosaltmaliydi Nadirse ohdesine goturdu ki Rusiyanin daimi muttefiqi olacaq Baki ve Derbendi hec kese vermeyecek Rusiya ve Sefevi dovletleri arasinda serhed oldu Dovletler bir birinden xebersiz Osmanliyla muqavile baglamamaga da razilasdilar Lakin Nadir xan 1746 da Osmanlilarla muqavile baglayarken ruslarin reyini nezere almamisdi Istinadlare derslik edu az Rest ve Gence muqavileleri az 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 01 Yaqub M Mahmudov Kerim K Sukurov PDF Baki 2009 seh 123 ISBN 978 9952 8133 0 2 2017 05 17 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 04 01 Edalet Tahirzade PDF Baki Ciraq 2005 seh 10 2017 05 17 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 04 01