II Dövlət Gəray (1648, Krım – 1718, Türkiyə) — Krım xanı ( 1699-1702 və 1709-1713-cü illərdə). Xanlıq dövrü fasilələrlə 8 il 5 ay olub.
II Dövlət Gəray | |
---|---|
1777 – 1782 | |
Əvvəlki | I Səlim Gəray |
Sonrakı | II Bahadır Gəray |
1699, 1709 – 1702, 1713 | |
Əvvəlki | II Səlim Gəray, |
Sonrakı | I Səlim Gəray, |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1648 |
Doğum yeri | Ədirnə |
Vəfat tarixi | 1718 |
Vəfat yeri | Rodos adası, Osmanlı İmperiyası |
Dəfn yeri | |
Milliyyəti | Krım tatarı |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | I Səlim Gəray |
Uşaqları | |
Ailəsi | Gəraylar |
Dini | İslam |
I Səlim Gəray Xanın böyük oğludur. Əvvəl nurəddin və 1683-cü ildə isə kalgay oldu və 1691-ci ildə azad edildi. İlk dəfə I Səlim Gəray və ikinci dəfə Qaplan Gəray səltənətinin ardınca Krım taxtına çıxmışdır.
İlk səltənəti dövründə Rusların Osmanlı sərhədlərinə qalalar tikdirərək Polonyalılarla birlikdə İstanbula qarşı böyük bir hücum hazırlığı içərisində olduğuna bağlı göndərdiyi hesabatlar, Rus elçisi tərəfindən rəsmi olaraq yalanlanınca 1702-ci ildə Sultan II Mustafa tərəfindən azad edilmiş, yerinə atası I Səlim Gəray dördüncü dəfə xan elan edilmişdir. II Dövlət Gəray buna görə Kubana keçərək Çərkəzlərə sığınmışdı.
1703-ci ildə Sultan II Mustafanın yerinə III Əhmədin taxta çıxmasının ardınca 1709-ci ildə ikici dəfə Krım xanı oldu. 1711-ci ildə Sultan III Əhməd dövründə, sədrəzəm Baltacı Mehmet Paşa əmrində ruslarla edilən Prut müharibəsində Krım qüvvələrinə başçılıq etmişdir. Rus Çarı I Pyotr və Rus orduları baş komandanı Boris Petroviç Şeremetevin əmrindəki rus qüvvələrinin mövqelərinin döyüşdən oncə təyin olunaraq oğlu Kalgay Mehmet Gəray tərəfindən mühasirəyə alınmasında böyük bir rol oynamışdı. Prut Döyüşündə Rus ordusu məğlub olması ilə Prut razılaşması Krım xanı tərəfindən zəfərin şanına yaraşmadığı səbəbi ilə qəbul edilmədi. Prut razılaşması ilə başlayan müzakirələr nəticəsində Baltacı Mehmet Paşa, Kəndxuda Osman Ağa və məktubçu Osman Əfəndi edama məhkum edildilər.
Prut Müharibəsindən sonra Krımı əhatə edən Rus qalalarının sökülməsi təmin edildiyi kimi, ruslar Anapa bölgəsindən çəkilməyi qəbul etdi. II Dövlət Gəray 1713-ci ildə Prut müqaviləsi ilə başlayan müzakirələr nəticəsində Sultan III Əhməd tərəfindən azad edildi və yerinə qardaşı Qaplan Gəray xan təyin olundu.
II Dövlət Gərayın Rodosda sonra isə Vizada yaşamasına icazə verildi. Orada ikən 1718-ci ildə 70 yaşında vəfat etdi. Cəsur və sərt olaraq qiymətləndirilməkdədir.
Mənbə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Dovlet Geray 1648 Krim 1718 Turkiye Krim xani 1699 1702 ve 1709 1713 cu illerde Xanliq dovru fasilelerle 8 il 5 ay olub II Dovlet GerayKrim xani1777 1782EvvelkiI Selim GeraySonrakiII Bahadir GerayKrim xani1699 1709 1702 1713EvvelkiII Selim Geray SonrakiI Selim Geray Sexsi melumatlarDogum tarixi 1648Dogum yeri EdirneVefat tarixi 1718Vefat yeri Rodos adasi Osmanli ImperiyasiDefn yeri TurkiyeMilliyyeti Krim tatariFealiyyeti suveren d Atasi I Selim GerayUsaqlari Arslan Geray II Fateh Geray Krim GerayAilesi GeraylarDini Islam I Selim Geray Xanin boyuk ogludur Evvel nureddin ve 1683 cu ilde ise kalgay oldu ve 1691 ci ilde azad edildi Ilk defe I Selim Geray ve ikinci defe Qaplan Geray seltenetinin ardinca Krim taxtina cixmisdir Ilk selteneti dovrunde Ruslarin Osmanli serhedlerine qalalar tikdirerek Polonyalilarla birlikde Istanbula qarsi boyuk bir hucum hazirligi icerisinde olduguna bagli gonderdiyi hesabatlar Rus elcisi terefinden resmi olaraq yalanlaninca 1702 ci ilde Sultan II Mustafa terefinden azad edilmis yerine atasi I Selim Geray dorduncu defe xan elan edilmisdir II Dovlet Geray buna gore Kubana kecerek Cerkezlere siginmisdi 1703 ci ilde Sultan II Mustafanin yerine III Ehmedin taxta cixmasinin ardinca 1709 ci ilde ikici defe Krim xani oldu 1711 ci ilde Sultan III Ehmed dovrunde sedrezem Baltaci Mehmet Pasa emrinde ruslarla edilen Prut muharibesinde Krim quvvelerine basciliq etmisdir Rus Cari I Pyotr ve Rus ordulari bas komandani Boris Petrovic Seremetevin emrindeki rus quvvelerinin movqelerinin doyusden once teyin olunaraq oglu Kalgay Mehmet Geray terefinden muhasireye alinmasinda boyuk bir rol oynamisdi Prut Doyusunde Rus ordusu meglub olmasi ile Prut razilasmasi Krim xani terefinden zeferin sanina yarasmadigi sebebi ile qebul edilmedi Prut razilasmasi ile baslayan muzakireler neticesinde Baltaci Mehmet Pasa Kendxuda Osman Aga ve mektubcu Osman Efendi edama mehkum edildiler Prut Muharibesinden sonra Krimi ehate eden Rus qalalarinin sokulmesi temin edildiyi kimi ruslar Anapa bolgesinden cekilmeyi qebul etdi II Dovlet Geray 1713 ci ilde Prut muqavilesi ile baslayan muzakireler neticesinde Sultan III Ehmed terefinden azad edildi ve yerine qardasi Qaplan Geray xan teyin olundu II Dovlet Gerayin Rodosda sonra ise Vizada yasamasina icaze verildi Orada iken 1718 ci ilde 70 yasinda vefat etdi Cesur ve sert olaraq qiymetlendirilmekdedir Menbehttp www filozof net Turkce nedir ne demek 12796 giray hanligihanedani tarihi ozellikleri hakkinda bilgi html