Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
III Mamiya Quriyeli (gürc. III გურიელი მამია) və ya Böyük Mamiya Quriyeli (gürc. დიდი გურიელი) — Quriya knyazı. Qərbi Gürcüstandakı hakimiyyət mübarizəsinə qatılan III Mamiya Quriyeli 1701, 1711–1712 və 1713–1714-cü illərdə üç dəfə İmereti çarı olmuşdur.
| III Mamiya Quriyeli | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XVII əsr |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 5 yanvar 1714 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | monarx |
| Uşağı | |
| Ailəsi | Qurieli |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Quriyada taxta çıxması və hakimiyyətinin ilk illəri
Mamiya III Georgi Quriyeli və Tamar Çicavadzenin kiçik oğlu idi. Atası 1684-cü ildə İmereti çarı ilə döyüşdə öldürüldükdən sonra Osmanlı valisi Yusif Paşanın himayəsi altında Axıskada sürgündə saxlanılan digər qardaşlarının yanına göndərildi. Sürgündə olduğu illərdə qardaşı Keyxosrov və əmisi Malakiya ilə münasibətləri yaxşı deyildi. Bu dövrdə qardaşı vəfat etdi. Əmisi Malakiya isə Mamiya tərəfindən kor edildi. 1689-cu ildə quriyalı zadəganlar Mamiyanı Quriyaya dəvət etdilər. Həmçinin Osmanlıların da dəstəyi ilə Mamiya knyaz-hökmdar təyin edildi. Mamiya kor etdiyi əmisi Malakiyanı isə Şemokmedi yepiskopu elan etdi.
Mamiya 1690-cı ildə İmereti çarı IV Aleksandr tərəfindən sürgün edilmiş Kartli çarı XI Georgini sarayında qonaq etdi. Quriya əyanları Georginin sədaqətindən şübhə etdikləri üçün Mamiya onu Osmanlı nəzarəti altındakı Qonioya köçməyə məcbur etdi. Mamiya İmeretiyadakı hakimiyyət uğrunda qarşıdurmalarda əvvəllər qayınatası Georgi Abaşidzeni dəstəkləsə də, sonradan sürgündə olan keçmiş İmereti çarı Simonu dəstəkləməyə başladı. Mamiyanın dəstəyinə cavab olaraq Simon Georgi Abaşidzenin qızı Anika ilə boşanmağa və Mamiyanın bacısı ilə evlənməyə razı oldu. Bu dövrdə Georgi Abaşidzeni dəstəkləyən Meqreliyanın knyaz naibi Georgi Lipartiani öz qoşunlarını Quriya sərhədlərinə gətirərək Mamiyadan Simonu öldürməsini tələb etdi. Həmçinin Georgi Abaşidze Simonu öldürəcəyi təqdirdə onu İmeretinin çarı kimi dəstəkləyəcəyinə söz verdi. Mamiya bunu şəxsən etməkdən imtina etdi, lakin Georgi Abaşidzenin adamlarının onu öldürməsinə icazə verdi. Simon 1701-ci ildə öldürüldü.
İmeretidəki ilk hakimiyyəti dövrü
Georgi Abaşidze Mamiyaya vəd etdiyi kimi onu İmereti çarı təyin etdi. Georgi Abaşidze özü isə çarlığın sərhədlərini və gəlirlərini idarə edirdi. Bu dövrdə Mamiya öz xərclərini ödəmək üçün bəzi Quriya vətəndaşlarını qul kimi satmaq məcburiyyətində qaldı. Lakin hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi və həmin il taxtı tərk edərək Quriyaya geri döndü. Mamiyanın taxtından imtina etməsindən sonra Georgi Abaşidze özünü İmereti çarı elan etdi.
İmeretidəki ikinci və üçüncü hakimiyyəti dövrü
1709-cu ildə Georgi Abaşidze və Meqreliyadan olan müttəfiqləri Osmanlıların dəstəklədiyi VII Georgi tərəfindən məğlub edildilər. Həmçinin Georgi Abaşidzeni dəstəklədiyi üçün VII Georgi Quriya üzərinə yürüş edərək şəhəri qarət etdi. Artıq Georgi Abaşidzenin hakimiyyəti imeretililər üçün dözülməz hala gəldiyi üçün 1711-ci ildə Mamiya Meqreldən, Raçadan və dən olan əyanların da dəstəyi ilə İmereti çar taxtına yenidən oturdu. Oğlu IV Georgini isə Quriya hakimi təyin etdi. Hakimiyyəti dövründə qul ticarətini qadağan etdi və Quriyada məktəblər açdırdı.
Mamiya 1711-ci ildə VII Georgi tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı və Kartli çarı VI Vaxtanqa sığndı. Kartli çarının, Quriyeli, Dadiyani və Raça hersoqlarının da dəstəyi ilə Mamiya Kutaisi yaxınlığında VII Georgin məğlub edərək Axıskaya doğru geri çəkilməyə məcbur etdi və yenidən İmereti çar taxtına oturdu.
Mamiya iki ay sonra vəfat etdi. Onun cəsədi Quriyaya aparıldı və nda dəfn edildi.
İstinadlar
- . Nakashidze, N.T. (redaktor). История Царства Грузинского [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (rus). Tbilisi: Metsniereba. 1976. 153–159. 2014-02-22 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- . Edge of Empires: A History of Georgia. London: Reaktion Books. 2012. 228–230. ISBN .
- Grebelsky, P. Kh.; Dumin, S.V.; Lapin, V.V. Дворянские роды Российской империи. Том 4: Князья Царства Грузинского [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] (rus). Vesti. 1993. 38–39.
Ədəbiyyat
- Вахтанг Гурули, Мераб Вачнадзе, Михаил Александрович Бахтадзе. История Грузии (с древнейших времен до наших дней).
- Думин С. В. Светлейшие князья и князья Гуриели. // // Думин С. В., Чиковани Ю. К. Дворянские роды Российской империи. Том 4. Князья Царства Грузинского. — С. 38—39.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Mamiya Quriyeli gurc III გურიელი მამია ve ya Boyuk Mamiya Quriyeli gurc დიდი გურიელი Quriya knyazi Qerbi Gurcustandaki hakimiyyet mubarizesine qatilan III Mamiya Quriyeli 1701 1711 1712 ve 1713 1714 cu illerde uc defe Imereti cari olmusdur III Mamiya QuriyeliSexsi melumatlarDogum tarixi XVII esrDogum yeri Ozurgeti GurcustanVefat tarixi 5 yanvar 1714 1714 01 05 Vefat yeri KutaisiFealiyyeti monarxUsagi IV Georgi QuriyeliAilesi Qurieli Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQuriyada taxta cixmasi ve hakimiyyetinin ilk illeri Mamiya III Georgi Quriyeli ve Tamar Cicavadzenin kicik oglu idi Atasi 1684 cu ilde Imereti cari ile doyusde olduruldukden sonra Osmanli valisi Yusif Pasanin himayesi altinda Axiskada surgunde saxlanilan diger qardaslarinin yanina gonderildi Surgunde oldugu illerde qardasi Keyxosrov ve emisi Malakiya ile munasibetleri yaxsi deyildi Bu dovrde qardasi vefat etdi Emisi Malakiya ise Mamiya terefinden kor edildi 1689 cu ilde quriyali zadeganlar Mamiyani Quriyaya devet etdiler Hemcinin Osmanlilarin da desteyi ile Mamiya knyaz hokmdar teyin edildi Mamiya kor etdiyi emisi Malakiyani ise Semokmedi yepiskopu elan etdi Mamiya 1690 ci ilde Imereti cari IV Aleksandr terefinden surgun edilmis Kartli cari XI Georgini sarayinda qonaq etdi Quriya eyanlari Georginin sedaqetinden subhe etdikleri ucun Mamiya onu Osmanli nezareti altindaki Qonioya kocmeye mecbur etdi Mamiya Imeretiyadaki hakimiyyet ugrunda qarsidurmalarda evveller qayinatasi Georgi Abasidzeni desteklese de sonradan surgunde olan kecmis Imereti cari Simonu desteklemeye basladi Mamiyanin desteyine cavab olaraq Simon Georgi Abasidzenin qizi Anika ile bosanmaga ve Mamiyanin bacisi ile evlenmeye razi oldu Bu dovrde Georgi Abasidzeni destekleyen Meqreliyanin knyaz naibi Georgi Lipartiani oz qosunlarini Quriya serhedlerine getirerek Mamiyadan Simonu oldurmesini teleb etdi Hemcinin Georgi Abasidze Simonu oldureceyi teqdirde onu Imeretinin cari kimi destekleyeceyine soz verdi Mamiya bunu sexsen etmekden imtina etdi lakin Georgi Abasidzenin adamlarinin onu oldurmesine icaze verdi Simon 1701 ci ilde olduruldu Imeretideki ilk hakimiyyeti dovru Georgi Abasidze Mamiyaya ved etdiyi kimi onu Imereti cari teyin etdi Georgi Abasidze ozu ise carligin serhedlerini ve gelirlerini idare edirdi Bu dovrde Mamiya oz xerclerini odemek ucun bezi Quriya vetendaslarini qul kimi satmaq mecburiyyetinde qaldi Lakin hakimiyyeti uzun muddet davam etmedi ve hemin il taxti terk ederek Quriyaya geri dondu Mamiyanin taxtindan imtina etmesinden sonra Georgi Abasidze ozunu Imereti cari elan etdi Imeretideki ikinci ve ucuncu hakimiyyeti dovru 1709 cu ilde Georgi Abasidze ve Meqreliyadan olan muttefiqleri Osmanlilarin desteklediyi VII Georgi terefinden meglub edildiler Hemcinin Georgi Abasidzeni desteklediyi ucun VII Georgi Quriya uzerine yurus ederek seheri qaret etdi Artiq Georgi Abasidzenin hakimiyyeti imeretililer ucun dozulmez hala geldiyi ucun 1711 ci ilde Mamiya Meqrelden Racadan ve den olan eyanlarin da desteyi ile Imereti car taxtina yeniden oturdu Oglu IV Georgini ise Quriya hakimi teyin etdi Hakimiyyeti dovrunde qul ticaretini qadagan etdi ve Quriyada mektebler acdirdi Mamiya 1711 ci ilde VII Georgi terefinden meglubiyyete ugradildi ve Kartli cari VI Vaxtanqa signdi Kartli carinin Quriyeli Dadiyani ve Raca hersoqlarinin da desteyi ile Mamiya Kutaisi yaxinliginda VII Georgin meglub ederek Axiskaya dogru geri cekilmeye mecbur etdi ve yeniden Imereti car taxtina oturdu Mamiya iki ay sonra vefat etdi Onun cesedi Quriyaya aparildi ve nda defn edildi Istinadlar Nakashidze N T redaktor Istoriya Carstva Gruzinskogo History of the Kingdom of Georgia PDF rus Tbilisi Metsniereba 1976 153 159 2014 02 22 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 05 Edge of Empires A History of Georgia London Reaktion Books 2012 228 230 ISBN 1780230303 Grebelsky P Kh Dumin S V Lapin V V Dvoryanskie rody Rossijskoj imperii Tom 4 Knyazya Carstva Gruzinskogo Noble families of the Russian Empire Vol 4 Princes of the Kingdom of Georgia rus Vesti 1993 38 39 EdebiyyatVahtang Guruli Merab Vachnadze Mihail Aleksandrovich Bahtadze Istoriya Gruzii s drevnejshih vremen do nashih dnej Dumin S V Svetlejshie knyazya i knyazya Gurieli Dumin S V Chikovani Yu K Dvoryanskie rody Rossijskoj imperii Tom 4 Knyazya Carstva Gruzinskogo S 38 39