III Leo (yun. Λέων ὁ Ἴσαυρος) (675, Qəhrəmanmaraş – 18 iyun 741, Konstantinopol) — Bizans imperatoru.
III Leo | |
---|---|
yun. Λέων Γ΄ | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | V Konstantin Artabasd |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 675 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 18 iyun 741 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | şiş |
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
Uşaqları | V Konstantin İrina Kosmo |
Dini | xristianlıq |
Rütbəsi | strateq |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əslən indiki Suriyanın şimal bölgəsindən olan Leonun ailəsi, bölgədə apardığı siyasətlə Trakyaya köçürülmüş ailələrdən biridir. taxtdan endirildikdən sonra 705-ci ildə yenidən hakimiyyəti əldə etmək məqsədilə Konstantinopola səfər etmiş, bu səfər əsnasında onu və ordusu qarşılayan Leo ordu ehtiyaclarının qarşılanmasında köməklik göstərmişdir. Beləcə, imperatorun ordusuna qatılan Leo sonrakı illərdə hərbi karyerasında sürətlə yüksəlməyə başlamışdır. II Anastasi dönəmində əyalət birliklərindən birinin başına gətirilən Leo, bu vəzifədə ikən Anadoluya yürüş edən ərəblərlə mübarizə aparmışdır. Daha sonra qızını, özü kimi ordu generalı olan Artabasdla evləndirərək onun dəstəyini qazanmış, topladığı hərbi birliklərlə imperator qarşı ayaqlanmışdır.
İlk mərhələdə imperator ordusunu məğlub edən Leo Nikomediya yaxınlığında imperatorun yeganə oğlunu və bəzi aristokratları əsir aldı. Bu hadisənin ardından Konstantinopol yaxınlığında sülh müzakirələrinə başladı. Nəticədə Efesə çəkilməsinə icazə verilməsi şərtilə taxtdan çəkildi və Konstantinopol patriarxının da təsdiqiylə Leo şəhərə daxil olaraq 25 mart 717-ci ildə Ayasofiyada imperator elan edildi. Onun taxta çıxmasıyla 22 ildir davam edən anarxiya dönəmi başa çatdı.
Ancaq o əsnada ərəblər Anadolunun böyük bir hissəsini ələ keçirmiş, 15 avqust 717-ci ildə 80 minlik orduyla Konstantinopolu mühasirəyə almışdı. 1 sentyabr günü ərəblərə məxsus 1800 gəmilik donanma da mühasirəyə qatılmışdır. Ərəb gəmilərinin yandırılaraq məhv edildiyi bu mühasirə əsnasında Haliç boğazına ilk dəfə zəncir çəkilmişdir. Bu məğlubiyyətin bir digər səbəbi də ərəb ordusunda yaranan qıtlıq və hava şəraitinin pisləşməsi idi. Digər tərəfdən Bizansla müttəfiq olan bulqarların da ərəblərə hücum etməsinin ardından 15 avqust 718-ci ildə mühasirə qaldırıldı. 720-ci ilin avqutsunda 2 yaşlı oğlu Konstantini ortaq imperator elan etdi. Mühasirənin ardından bölgədəki ərəb ağalığına son qoymaq məqsədilə Xəzər xaqanı ilə ittifaq quran III Leo, oğlu və varisi Konstantini 733-cü ildə xaqanın qızı Çiçək xatunla evləndirərək bu ittifaqı daha da möhkəmləndirdi. 740-cı ildə ərəblərə qarşı qazandığı qəti qələbənin ardından onların qərbi Anadoluda irəliləyişinin qarşısı alındı.
Hərbi sahədə qazandığı qələbələrin ardından imperiyada inzibati və hüquqi sahələrdə islahatlar aparan III Leo ikonamaxiyaya dəstək vermişdir. Ancaq onun ikonalara qarşı yürütdüyü bu siyasət yerli əhali və katolik kilsəsinin narazılığına səbəb oldu. Paytaxt Konstantinopolda kiçik həcmli iğtişaşlar törədildi.
741-ci ildə vəfat edən III Leonun 24 illik səltənəti əsnasında Bizans imperiyası hərbi sahədə bir çox nailiyyətlə əldə etmiş, ancaq dini zəmində yaranan çaxnaşmalar imperiyanın sonrakı illərdə içinə düşdüyü böhranı daha da alovlandırmışdır.
Ailəsi
Mariya adlı xanımının və bu xanımından 4 övladının olduğu bilinir. Oğlunun doğulmasının ardından 718-ci ilin avqustunda Avqusta ünvanı almışdır.
- V Konstantin
- İrina
- Kosmo
İstinadlar
- Léōn III o Ísauros // AlKindi.
- Leóne III (imperatore bizantino) // Sapere.it (it.). De Agostini Editore, 2001.
- Norwich, John J. (1991). Byzantium: The Apogee. Alfred A. Knopf, Inc.
- Alexander, Paul Julius (1985). The Byzantine Apocalyptic Tradition. University of California Press. p. 66 (note 21).
- Cooper, Eric; Decker, Michael J. (2012). Life and Society in Byzantine Cappadocia. Springer. p. 42.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Leo yun Lewn ὁ Ἴsayros 675 Qehremanmaras 18 iyun 741 Konstantinopol Bizans imperatoru III Leoyun Lewn G Bizans imperatoruEvvelkiSonrakiV Konstantin ArtabasdSexsi melumatlarDogum tarixi 675Dogum yeri QehremanmarasVefat tarixi 18 iyun 741Vefat yeri KonstantinopolVefat sebebi sisFealiyyeti herbi qulluqcuUsaqlari V Konstantin Irina KosmoDini xristianliqRutbesi strateq Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEslen indiki Suriyanin simal bolgesinden olan Leonun ailesi bolgede apardigi siyasetle Trakyaya kocurulmus ailelerden biridir taxtdan endirildikden sonra 705 ci ilde yeniden hakimiyyeti elde etmek meqsedile Konstantinopola sefer etmis bu sefer esnasinda onu ve ordusu qarsilayan Leo ordu ehtiyaclarinin qarsilanmasinda komeklik gostermisdir Belece imperatorun ordusuna qatilan Leo sonraki illerde herbi karyerasinda suretle yukselmeye baslamisdir II Anastasi doneminde eyalet birliklerinden birinin basina getirilen Leo bu vezifede iken Anadoluya yurus eden ereblerle mubarize aparmisdir Daha sonra qizini ozu kimi ordu generali olan Artabasdla evlendirerek onun desteyini qazanmis topladigi herbi birliklerle imperator qarsi ayaqlanmisdir Ilk merhelede imperator ordusunu meglub eden Leo Nikomediya yaxinliginda imperatorun yegane oglunu ve bezi aristokratlari esir aldi Bu hadisenin ardindan Konstantinopol yaxinliginda sulh muzakirelerine basladi Neticede Efese cekilmesine icaze verilmesi sertile taxtdan cekildi ve Konstantinopol patriarxinin da tesdiqiyle Leo sehere daxil olaraq 25 mart 717 ci ilde Ayasofiyada imperator elan edildi Onun taxta cixmasiyla 22 ildir davam eden anarxiya donemi basa catdi Ancaq o esnada erebler Anadolunun boyuk bir hissesini ele kecirmis 15 avqust 717 ci ilde 80 minlik orduyla Konstantinopolu muhasireye almisdi 1 sentyabr gunu ereblere mexsus 1800 gemilik donanma da muhasireye qatilmisdir Ereb gemilerinin yandirilaraq mehv edildiyi bu muhasire esnasinda Halic bogazina ilk defe zencir cekilmisdir Bu meglubiyyetin bir diger sebebi de ereb ordusunda yaranan qitliq ve hava seraitinin pislesmesi idi Diger terefden Bizansla muttefiq olan bulqarlarin da ereblere hucum etmesinin ardindan 15 avqust 718 ci ilde muhasire qaldirildi 720 ci ilin avqutsunda 2 yasli oglu Konstantini ortaq imperator elan etdi Muhasirenin ardindan bolgedeki ereb agaligina son qoymaq meqsedile Xezer xaqani ile ittifaq quran III Leo oglu ve varisi Konstantini 733 cu ilde xaqanin qizi Cicek xatunla evlendirerek bu ittifaqi daha da mohkemlendirdi 740 ci ilde ereblere qarsi qazandigi qeti qelebenin ardindan onlarin qerbi Anadoluda irelileyisinin qarsisi alindi Herbi sahede qazandigi qelebelerin ardindan imperiyada inzibati ve huquqi sahelerde islahatlar aparan III Leo ikonamaxiyaya destek vermisdir Ancaq onun ikonalara qarsi yurutduyu bu siyaset yerli ehali ve katolik kilsesinin naraziligina sebeb oldu Paytaxt Konstantinopolda kicik hecmli igtisaslar toredildi 741 ci ilde vefat eden III Leonun 24 illik selteneti esnasinda Bizans imperiyasi herbi sahede bir cox nailiyyetle elde etmis ancaq dini zeminde yaranan caxnasmalar imperiyanin sonraki illerde icine dusduyu bohrani daha da alovlandirmisdir AilesiMariya adli xaniminin ve bu xanimindan 4 ovladinin oldugu bilinir Oglunun dogulmasinin ardindan 718 ci ilin avqustunda Avqusta unvani almisdir V Konstantin Irina KosmoIstinadlarLeōn III o Isauros AlKindi Leone III imperatore bizantino Sapere it it De Agostini Editore 2001 Norwich John J 1991 Byzantium The Apogee Alfred A Knopf Inc ISBN 0 394 53779 3 Alexander Paul Julius 1985 The Byzantine Apocalyptic Tradition University of California Press p 66 note 21 ISBN 9780520049987 Cooper Eric Decker Michael J 2012 Life and Society in Byzantine Cappadocia Springer p 42 ISBN 9781137029645