Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Artabasd (yun. Ἀρτάβασδος) (bilinmir – bilinmir) — Bizans imperatoru.
| Artabasd | |
|---|---|
| yun. Ἀρταύασδος erm. Արտավազդ | |
 | |
| Əvvəlki | V Konstantin |
| Sonrakı | V Konstantin |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Fəaliyyəti | monarx |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | Nikefor Niketa |
| Ailəsi | Mamikonyanlar |
| Dini | şərqi ortodoks xristianlıq, xristianlıq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ailəsi və doğum tarixiylə bağlı məlumat yoxdur. Erməni əsilli bir əsgər olaraq orduya daxil olmuşdur. 713-cü ildə II Anastasi tərəfindən Anadolu birliklərindən birinə təyin edilmişdir. Bu ərəfədə özü kimi ordu generalı olan Leonun qızıyla evlənərək onun imperator qarşı üsyanında iştirak etmişdir. Qaynatasının imperatoru devirərək taxta çıxmasının ardından sarayda nüfuz sahibi oldu.
Ancaq qaynatası III Leonun ölümündən sonra (18 iyun 741) taxta çıxan qaynı V Konstantin həm yaşca, həm də təcrübə etibarilə ondan kiçik idi. Üstəlik atası kimi ikonomaxiya cərəyanını dəstəkləyən V Konstantin paytaxt əhalisi və kilsə tərəfindən sevilmirdi. Bundan istifadə edən Artabasd imperatorun ərəblər üzərinə çıxdığı səfər əsnasında əmrindəki birliklərlə arxadan hücum edərək onu məğlub etdi. Ardından paytaxta daxil olaraq Konstantinopol patriarxının da təsdiqiylə özünü imperator elan etdi.
İlk iş olaraq kilsənin dəstəyini qazanmaq məqsədilə bütün ikonomaxiya tərəfdarlarını vəzifədən uzaqlaşdırdı və sürgün etdi. Bu səbəblə Roma papası tərəfindən də imperator olaraq tanındı. Onun Konstantinopoldakı qısa səltənəti ərzində şəhərin bütün kilsə və monastırları gümüş və qızıl ikonalarla yenidən bəzədildi. III Leonun qızı olan xanımı üçün təmtəraqlı bir tacqoyma mərasimi keçirən Artabasd bu mərasimlə böyük oğlu Nikeforu ortaq imperator elan etdi. Kiçik oğlu Niketanı isə vaxtilə vəzifə yeri olan əyalətin idarəsinə təyin etdi.
Məğlubiyyətin ardından Anadoluya çəkilən V Konstantin isə əyalət birliklərini ətrafında topladı və Sardisdə (indiki Manisa yaxınlığında) 743-cü ilin may ayında qələbə qazandı. Ardından bacısı oğlu Niketanı da məğlub edən V Konstantin paytaxt Konstantinopola yürüdü və 2 oktyabrda şəhərə daxil olaraq hakimiyyəti yenidən ələ aldı. Ələ keçirilən Artabasd və 2 oğlunun əhalinin qarşısında gözlərinə mil çəkildi və bir çox dəstəkçiləri edam olundu. Paytaxtda baş verən bütün bu hadisələrə göz yuman və hətta dəstəkləyən patriarx isə vəzifəsində saxlanılsa da, xalqın önündə qamçılandı və təhqiramiz şəkildə cəzalandırıldı. Kor edilən Artabasd və oğulları qalan ömrünü Xilaskar Hora kilsəsində (indiki Kariyə məscidi) keçirdi. Ölüm tarixi bilinmir.
Ailəsi
Xanımı
Övladları
- Nikefor — 742-ci ildə ortaq imperator elan edildi. Atasıyla birlikdə kor edilib kilsəyə həbs edildi.
- Niketa — vaxtilə atasının vəzifə yeri olan əyalətin idarəsinə təyin edildi. Atasıyla birlikdə kor edilib kilsəyə həbs edildi.
İstinadlar
- Norwich, John J. (1991). Byzantium: The Apogee. Alfred A. Knopf, Inc.
- Alexander, Paul Julius (1985). The Byzantine Apocalyptic Tradition. University of California Press. p. 66 (note 21).
- Cooper, Eric; Decker, Michael J. (2012). Life and Society in Byzantine Cappadocia. Springer. p. 42.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Artabasd yun Ἀrtabasdos bilinmir bilinmir Bizans imperatoru Artabasdyun Ἀrtayasdos erm ԱրտավազդBizans imperatoruEvvelkiV KonstantinSonrakiV KonstantinSexsi melumatlarDogum tarixi bilinmirVefat tarixi bilinmirFealiyyeti monarxHeyat yoldasiUsaqlari Nikefor NiketaAilesi MamikonyanlarDini serqi ortodoks xristianliq xristianliq Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAilesi ve dogum tarixiyle bagli melumat yoxdur Ermeni esilli bir esger olaraq orduya daxil olmusdur 713 cu ilde II Anastasi terefinden Anadolu birliklerinden birine teyin edilmisdir Bu erefede ozu kimi ordu generali olan Leonun qiziyla evlenerek onun imperator qarsi usyaninda istirak etmisdir Qaynatasinin imperatoru devirerek taxta cixmasinin ardindan sarayda nufuz sahibi oldu Ancaq qaynatasi III Leonun olumunden sonra 18 iyun 741 taxta cixan qayni V Konstantin hem yasca hem de tecrube etibarile ondan kicik idi Ustelik atasi kimi ikonomaxiya cereyanini destekleyen V Konstantin paytaxt ehalisi ve kilse terefinden sevilmirdi Bundan istifade eden Artabasd imperatorun erebler uzerine cixdigi sefer esnasinda emrindeki birliklerle arxadan hucum ederek onu meglub etdi Ardindan paytaxta daxil olaraq Konstantinopol patriarxinin da tesdiqiyle ozunu imperator elan etdi Ilk is olaraq kilsenin desteyini qazanmaq meqsedile butun ikonomaxiya terefdarlarini vezifeden uzaqlasdirdi ve surgun etdi Bu sebeble Roma papasi terefinden de imperator olaraq tanindi Onun Konstantinopoldaki qisa selteneti erzinde seherin butun kilse ve monastirlari gumus ve qizil ikonalarla yeniden bezedildi III Leonun qizi olan xanimi ucun temteraqli bir tacqoyma merasimi keciren Artabasd bu merasimle boyuk oglu Nikeforu ortaq imperator elan etdi Kicik oglu Niketani ise vaxtile vezife yeri olan eyaletin idaresine teyin etdi Meglubiyyetin ardindan Anadoluya cekilen V Konstantin ise eyalet birliklerini etrafinda topladi ve Sardisde indiki Manisa yaxinliginda 743 cu ilin may ayinda qelebe qazandi Ardindan bacisi oglu Niketani da meglub eden V Konstantin paytaxt Konstantinopola yurudu ve 2 oktyabrda sehere daxil olaraq hakimiyyeti yeniden ele aldi Ele kecirilen Artabasd ve 2 oglunun ehalinin qarsisinda gozlerine mil cekildi ve bir cox destekcileri edam olundu Paytaxtda bas veren butun bu hadiselere goz yuman ve hetta destekleyen patriarx ise vezifesinde saxlanilsa da xalqin onunde qamcilandi ve tehqiramiz sekilde cezalandirildi Kor edilen Artabasd ve ogullari qalan omrunu Xilaskar Hora kilsesinde indiki Kariye mescidi kecirdi Olum tarixi bilinmir AilesiXanimi Ovladlari Nikefor 742 ci ilde ortaq imperator elan edildi Atasiyla birlikde kor edilib kilseye hebs edildi Niketa vaxtile atasinin vezife yeri olan eyaletin idaresine teyin edildi Atasiyla birlikde kor edilib kilseye hebs edildi IstinadlarNorwich John J 1991 Byzantium The Apogee Alfred A Knopf Inc ISBN 0 394 53779 3 Alexander Paul Julius 1985 The Byzantine Apocalyptic Tradition University of California Press p 66 note 21 ISBN 9780520049987 Cooper Eric Decker Michael J 2012 Life and Society in Byzantine Cappadocia Springer p 42 ISBN 9781137029645