Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
III Henri və ya Vinçesterli Henri (ing. Henry III of England; ing. Henry of Winchester) (1 oktyabr 1207, Uinçester – 16 noyabr 1272, Vestminster, Böyük London regionu[d]) — İngiltərə kralı, İrlandiya lordu və Akvitaniya hersoqu. I Con və oğlu olan Henri Birinci Baronlar müharibəsi illərində hələ 9 yaşında ikən İngiltərə kralı oldu. Kardinal Bikkerinin üsyançı baronlara qarşı əməliyyatları səlib yürüşü olaraq adlandırmasının ardından Uilyam Marşal idarəsindəki kral birlikləri 1217-ci ildə baronlar üzərində 2 böyük qələbə qazandı. Müzakirələrin sonunda Henri monarxın səlahiyyətlərini məhdudlaşdıran və böyük baronların hüquqlarını müdafiə edən 1215-ci il tarixli Maqna Kartanın bir başqa versiyası olan və 1225-ci il Böyük Şərti adını alan xartiyanı qəbul etdi. 1230-cu ildə Henri bir zamanlar atasına aid olan Fransa mülklərini yenidən ələ keçirməyə cəhd etsə də, Fransa üzərinə tərtib olunan hərbi əmliyyat fəlakətlə sonlandı. Krala yaxınlığı ilə tanına Uilyam Marşalın oğlu Riçard Marşalın rəhbərliyi ilə 1232-ci ildə baş tutan üsyan kral birliklərinə böyük zərbə vurdu. Kilsənin və din xadimlərinin apardığı vasitəçiliklə tərəflər arasında sülh müqaviləsi bağlandı.
| III Henri | |
|---|---|
| ing. Henry III | |
 | |
| Əvvəlki | I Con |
| Sonrakı | I Eduard |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 oktyabr 1207 |
| Doğum yeri | Uinçester |
| Vəfat tarixi | 16 noyabr 1272 (65 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, monarx |
| Atası | I Con |
| Anası | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | I Eduard |
| Ailəsi | Plantagenetlər |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | siyasət |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Üsyanın ardından İngiltərəni birbaşa özü idarəetməyə başlayan Henri sələflərindən fərqli olaraq, daha az səyahət edir, vaxtını ən sevdiyi və bərpasına yüklü miqdarda pul sərf etdiyi saray və qalalarda keçirirdi. Ardından 5 övladının dünyaya gələcəyi ilə 1236-cı ildə evləndi. Dindarlığı, dəbdəbəli dini mərasimləri və xeyriyyə qurumlarına etdiyi yüklü miqdarda ianələrlə bilinən Henri ölkədəki yəhudilər üzərinə qoyduğu ağır vergi yükü ilə onların ticarətdəki işlərinə mane olmağa çalışdı. Ailəsinin Fransadakı mülklərini ələ keçirmək niyyətiylə 1242-ci ildə Puatye bölgəsini işğal etsə də, bu əməliyyat Taylburq döyüşündəki ağır məğlubiyyətlə nəticələndi. Məğlubiyyətin ardından Müqəddəs Roma imperatoru II Fridrixlə ittifaq quran Henri, diplomatik yolla qardaşı Riçardı Roma krallığına təyin etdirdi. Ancaq öz oğlu Siciliya kralı etmə cəhdi yüklü miqdarda pul ödəməsinə baxmayaraq baş tutmadı. Levant bölgəsinə səlib yürüşünə çıxmaq istəsə də, Qaskoniyada başlayan üsyan bu planını yarım qoydu.
Baha başa gələn xarici siyasəti, fransız əsilli ögey qardaşları olan Lüzinyanların ölkədə güclənmələri və vergi toplayan məmurların özbaşınalıqları səbəbilə Henrinin hakimiyyəti 1250-ci illərin sonunda zəifləməyə başladı. Ehtimal olunur ki, xanımı da dəstəklədiyi bir qrup baron saray çevrilişi ilə hakimiyyəti ələ aldı və Lüzinyanları ölkədən qovaraq Oksford Qərarnamələri adını alan bir neçə islahat fərmanını krala təsdiqlətdi. Henri və baron hökuməti 1259-cu ildə Fransa ilə sülh bağladı və Henri, Fransa kralı IX Lüdoviqin onu Qaskoniyanın hakimi olaraq tanıması qarşılığında Fransadakı digər mülklərindən imtina etdi. Çox keçmədən baron hökuməti dağıldı ancaq Henri kral hakimiyyətində köklü islahatlar apara bilmədi və nəticədə İngiltərədə davam edən böhran dərinləşməyə başladı.
1263-cü ildə radikal baronlardan Simon Montfort İkinci Baron müharibəsinin başlanğıcı hesab edilən bir saray çevrilişi ilə hakimiyyəti ələ aldı. Henri müttəfiqi olan Fransa kralını da yanına alaraq topladığı orduyla üsyanı yatırmağa çalışsa da, 1264-cü ildə baş tutan döyüşdə əsir düşərək məğlub oldu. Böyük oğlu Eduardın əsirlikdən qaçması və ardından topladığı birliklə Montfortu məğlub etməsinin ardından Henri azadlığa buraxıldı. Dərhal qalan üsyançılara qarşı sərt cəza tədbirləri alan Henri kilsənin və din xadimlərinin müdaxiləsiylə nisbətən üsyançılara qarşı yumşalmağa başladı. Henri 1272-ci ildə vəfat etdi və böyük oğlu Eduard xələfi olaraq İngiltərə kralı təyin olundu. Cənazəsi səltənətinin ikinci yarısında yenidən inşa etdirdiyi Vestminster abbatlığına dəfn olunsa da, 1290-cı ildə məzarı hazırkı yerinə daşındı.
Həyatı
Mənbə
- Beeler, John (1972). "Military Developments from Prehistoric Times to 1485". In Higham, Robin (ed.). A Guide to the Sources of British Military History. London, UK: Routledge and Keegan Paul. pp. 43–64.
- Carpenter, David (1996). The Reign of Henry III. London, UK: Hambledon Press.
- Carpenter, D. A. (1990). The Minority of Henry III. Berkeley, US and Los Angeles, US: University of California Press.
- Bradbury, Jim (1998). Philip Augustus, King of France 1180–1223. London, UK: Longman.
- Carpenter, David (2020). Henry III. London, UK: Yale University Press.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Henri ve ya Vincesterli Henri ing Henry III of England ing Henry of Winchester 1 oktyabr 1207 Uincester 16 noyabr 1272 Vestminster Boyuk London regionu d Ingiltere krali Irlandiya lordu ve Akvitaniya hersoqu I Con ve oglu olan Henri Birinci Baronlar muharibesi illerinde hele 9 yasinda iken Ingiltere krali oldu Kardinal Bikkerinin usyanci baronlara qarsi emeliyyatlari selib yurusu olaraq adlandirmasinin ardindan Uilyam Marsal idaresindeki kral birlikleri 1217 ci ilde baronlar uzerinde 2 boyuk qelebe qazandi Muzakirelerin sonunda Henri monarxin selahiyyetlerini mehdudlasdiran ve boyuk baronlarin huquqlarini mudafie eden 1215 ci il tarixli Maqna Kartanin bir basqa versiyasi olan ve 1225 ci il Boyuk Serti adini alan xartiyani qebul etdi 1230 cu ilde Henri bir zamanlar atasina aid olan Fransa mulklerini yeniden ele kecirmeye cehd etse de Fransa uzerine tertib olunan herbi emliyyat felaketle sonlandi Krala yaxinligi ile tanina Uilyam Marsalin oglu Ricard Marsalin rehberliyi ile 1232 ci ilde bas tutan usyan kral birliklerine boyuk zerbe vurdu Kilsenin ve din xadimlerinin apardigi vasitecilikle terefler arasinda sulh muqavilesi baglandi III Henriing Henry IIIIngiltere kraliEvvelkiI ConSonrakiI EduardSexsi melumatlarDogum tarixi 1 oktyabr 1207Dogum yeri UincesterVefat tarixi 16 noyabr 1272 65 yasinda Vefat yeri Vestminster Vestminster borosu Boyuk London Boyuk London regionu d IngiltereDefn yeri Vestminster abbatligiFealiyyeti siyasetci monarxAtasi I ConAnasiHeyat yoldasiUsaqlari I EduardAilesi PlantagenetlerElmi fealiyyetiElm sahesi siyaset Vikianbarda elaqeli mediafayllar Usyanin ardindan Ingiltereni birbasa ozu idareetmeye baslayan Henri seleflerinden ferqli olaraq daha az seyahet edir vaxtini en sevdiyi ve berpasina yuklu miqdarda pul serf etdiyi saray ve qalalarda kecirirdi Ardindan 5 ovladinin dunyaya geleceyi ile 1236 ci ilde evlendi Dindarligi debdebeli dini merasimleri ve xeyriyye qurumlarina etdiyi yuklu miqdarda ianelerle bilinen Henri olkedeki yehudiler uzerine qoydugu agir vergi yuku ile onlarin ticaretdeki islerine mane olmaga calisdi Ailesinin Fransadaki mulklerini ele kecirmek niyyetiyle 1242 ci ilde Puatye bolgesini isgal etse de bu emeliyyat Taylburq doyusundeki agir meglubiyyetle neticelendi Meglubiyyetin ardindan Muqeddes Roma imperatoru II Fridrixle ittifaq quran Henri diplomatik yolla qardasi Ricardi Roma kralligina teyin etdirdi Ancaq oz oglu Siciliya krali etme cehdi yuklu miqdarda pul odemesine baxmayaraq bas tutmadi Levant bolgesine selib yurusune cixmaq istese de Qaskoniyada baslayan usyan bu planini yarim qoydu Baha basa gelen xarici siyaseti fransiz esilli ogey qardaslari olan Luzinyanlarin olkede guclenmeleri ve vergi toplayan memurlarin ozbasinaliqlari sebebile Henrinin hakimiyyeti 1250 ci illerin sonunda zeiflemeye basladi Ehtimal olunur ki xanimi da desteklediyi bir qrup baron saray cevrilisi ile hakimiyyeti ele aldi ve Luzinyanlari olkeden qovaraq Oksford Qerarnameleri adini alan bir nece islahat fermanini krala tesdiqletdi Henri ve baron hokumeti 1259 cu ilde Fransa ile sulh bagladi ve Henri Fransa krali IX Ludoviqin onu Qaskoniyanin hakimi olaraq tanimasi qarsiliginda Fransadaki diger mulklerinden imtina etdi Cox kecmeden baron hokumeti dagildi ancaq Henri kral hakimiyyetinde koklu islahatlar apara bilmedi ve neticede Ingilterede davam eden bohran derinlesmeye basladi 1263 cu ilde radikal baronlardan Simon Montfort Ikinci Baron muharibesinin baslangici hesab edilen bir saray cevrilisi ile hakimiyyeti ele aldi Henri muttefiqi olan Fransa kralini da yanina alaraq topladigi orduyla usyani yatirmaga calissa da 1264 cu ilde bas tutan doyusde esir duserek meglub oldu Boyuk oglu Eduardin esirlikden qacmasi ve ardindan topladigi birlikle Montfortu meglub etmesinin ardindan Henri azadliga buraxildi Derhal qalan usyancilara qarsi sert ceza tedbirleri alan Henri kilsenin ve din xadimlerinin mudaxilesiyle nisbeten usyancilara qarsi yumsalmaga basladi Henri 1272 ci ilde vefat etdi ve boyuk oglu Eduard xelefi olaraq Ingiltere krali teyin olundu Cenazesi seltenetinin ikinci yarisinda yeniden insa etdirdiyi Vestminster abbatligina defn olunsa da 1290 ci ilde mezari hazirki yerine dasindi HeyatiMenbeBeeler John 1972 Military Developments from Prehistoric Times to 1485 In Higham Robin ed A Guide to the Sources of British Military History London UK Routledge and Keegan Paul pp 43 64 ISBN 978 0 7100 7251 1 Carpenter David 1996 The Reign of Henry III London UK Hambledon Press ISBN 1 85285 137 6 Carpenter D A 1990 The Minority of Henry III Berkeley US and Los Angeles US University of California Press ISBN 978 0 520 07239 8 Bradbury Jim 1998 Philip Augustus King of France 1180 1223 London UK Longman ISBN 978 0 582 06058 6 Carpenter David 2020 Henry III London UK Yale University Press ISBN 978 0 3002 3835 8IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi