Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həmmad ibn Buluqqin Ziri əs-Sanhaci əl-Bərbəri (?-1028) — Həmmadilər sülaləsi və dövlətinin qurucusu.
| Həmmad ibn Buluqqin | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 1028 |
| Atası | Buluqqin ibn Ziri |
| Ailəsi | Həmmadilər sülaləsi |
| Dini | islam |
Həyatı
Fatimi xəlifəsi Muiz-Lidinillaha tabi olaraq Mərkəzi Məğribdə Zirilər dövlətini quran Bərbəri Sanhacə qəbiləsinə mənsub Buluqqin b. Zirinin oğludur. Bir müddət Kayrəvanda fiqh təhsili gördü və cədəl kitablarını incələdi; ancaq cəsur və atılgan şəxsiylə daha çox əsgəri sahədə təmayüz etdi. Buluqqinin yerinə keçən Mənsurun dönəmində (984-996), Əbül-Bahar b. Zirinin Cəzayirdə istiqlalini elan etmə təşəbbüsünü əngəllədi; əsl şöhrətini isə Mənsurdan idarəni alan Badis b. Muiz dönəmində (996-1016) Sanhacə torpaqlarını təhdid edən Zənatəlilər qarşısındakı başarılarıyla qazandı. Badis tərəfindən “naibül-əmir” ünvanıyla ölkənin qərb kəsimində əmin-amanlığı qorumaqla vəzifələndirildi və ona Əşir bölgəsiylə zəbt edəcəyi yeni torpaqlar iqta olaraq verildi.
Həmmad, xanədan mənsubu Maksin və Zavi qardaşların üsyanlarını yatıraraq (1000) və Zənatəlilər qarşısında üst-üstə uğur qazanaraq Zab, Məsilə və civarını itaət altına aldı (1005). Ayrıca Badisin izniylə, ələ keçirdiyi torpaqlarda qurulub valiliyinə gətirildiyi yeni vilayətin idari mərkəzi olmaq üzrə Məsilə yaxınında torpağı əkin-biçinə əlverişli bir yerdə Kalatü-Bəni Həmmad deyilən müstahkəm və mükəmməl müdafiə və xəbərləşmə imkanlarına sahib şəhəri inşa etdi. Bir müddət sonra da əsl amacını gerçəkləşdirdi və Badisin Konstantin (Kustantinə, Kusantinə) torpaqlarının ona təslimi mövzusundakı əmrini dinləməyərək qardaşı İbrahimin dəstəyiylə Zirilərə qarşı müstəqilliyini elan edib Həmmadilər dövlətini qurdu (1015); arxasından da Fatimilərlə ilişkilərini pozub Abbasilərlə ittifaqa girdi. Bu gəlişmələr üzərinə Badis Kalatü-Bəni Hammadı mühasirə etdi; qala altı ay sonra düşmə nöqtəsinə gəldiysə də, Badisin anidən ölməsi üzərinə müdafiəni qaldırıldı (1016). Həmmad, iki il sonra da Badisin yerinə keçən oğlu Muiz tərəfindən məğlubiyyətə uğradıldı və barış istəmək məcburiyyətində qaldı. Ancaq Muiz onu bağışlayıb bütün Mərkəzi Məğribin hökmdarı olaraq tanıdı. Beləcə Zirilər biri Kalatü-Bəni Həmmadda, digəri Kayrəvanda olmaq üzrə rəsmən iki dövlətə ayrıldı. Həmmadın son illərində Abbasilər yerinə təkrar Fatimilərə yanaşdığı anlaşılır.
Qaynaqlarda Həmmad əl-Bərbərinin cəsur, qərarlı, comərd və zəki bir insan olduğu qeyd edilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hemmad ibn Buluqqin Ziri es Sanhaci el Berberi 1028 Hemmadiler sulalesi ve dovletinin qurucusu Hemmad ibn BuluqqinSexsi melumatlarVefat tarixi 1028Atasi Buluqqin ibn ZiriAilesi Hemmadiler sulalesiDini islamHeyatiFatimi xelifesi Muiz Lidinillaha tabi olaraq Merkezi Megribde Ziriler dovletini quran Berberi Sanhace qebilesine mensub Buluqqin b Zirinin ogludur Bir muddet Kayrevanda fiqh tehsili gordu ve cedel kitablarini inceledi ancaq cesur ve atilgan sexsiyle daha cox esgeri sahede temayuz etdi Buluqqinin yerine kecen Mensurun doneminde 984 996 Ebul Bahar b Zirinin Cezayirde istiqlalini elan etme tesebbusunu engelledi esl sohretini ise Mensurdan idareni alan Badis b Muiz doneminde 996 1016 Sanhace torpaqlarini tehdid eden Zenateliler qarsisindaki basarilariyla qazandi Badis terefinden naibul emir unvaniyla olkenin qerb kesiminde emin amanligi qorumaqla vezifelendirildi ve ona Esir bolgesiyle zebt edeceyi yeni torpaqlar iqta olaraq verildi Hemmad xanedan mensubu Maksin ve Zavi qardaslarin usyanlarini yatiraraq 1000 ve Zenateliler qarsisinda ust uste ugur qazanaraq Zab Mesile ve civarini itaet altina aldi 1005 Ayrica Badisin izniyle ele kecirdiyi torpaqlarda qurulub valiliyine getirildiyi yeni vilayetin idari merkezi olmaq uzre Mesile yaxininda torpagi ekin bicine elverisli bir yerde Kalatu Beni Hemmad deyilen mustahkem ve mukemmel mudafie ve xeberlesme imkanlarina sahib seheri insa etdi Bir muddet sonra da esl amacini gerceklesdirdi ve Badisin Konstantin Kustantine Kusantine torpaqlarinin ona teslimi movzusundaki emrini dinlemeyerek qardasi Ibrahimin desteyiyle Zirilere qarsi musteqilliyini elan edib Hemmadiler dovletini qurdu 1015 arxasindan da Fatimilerle iliskilerini pozub Abbasilerle ittifaqa girdi Bu gelismeler uzerine Badis Kalatu Beni Hammadi muhasire etdi qala alti ay sonra dusme noqtesine geldiyse de Badisin aniden olmesi uzerine mudafieni qaldirildi 1016 Hemmad iki il sonra da Badisin yerine kecen oglu Muiz terefinden meglubiyyete ugradildi ve baris istemek mecburiyyetinde qaldi Ancaq Muiz onu bagislayib butun Merkezi Megribin hokmdari olaraq tanidi Belece Ziriler biri Kalatu Beni Hemmadda digeri Kayrevanda olmaq uzre resmen iki dovlete ayrildi Hemmadin son illerinde Abbasiler yerine tekrar Fatimilere yanasdigi anlasilir Qaynaqlarda Hemmad el Berberinin cesur qerarli comerd ve zeki bir insan oldugu qeyd edilir Hemcinin baxBuluqqin ibn ZiriIstinadlar