Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həkəri (Əkərə) — Arazın sol qoludur. Laçın, Qubadlı və Zəngilan rayonları ərazisindən axır.
| Həkəri | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayonlar | |
| Mənbəyi | dağı |
| Mənsəbi | Araz |
| Uzunluğu | 113 km |
| Su sərfi | 16,2 m³/s |
| Su sistemi | Araz/Kür/Xəzər dənizi |
| Su hövzəsi | Xəzər dənizi |
| Hövzəsinin sahəsi | 2570 km² |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
Uzunluğu 113 km (Şəlvəçayın mənbəyindən hesablandıqda 155 km), hövzəsinin sahəsi 2570 km2-dir. Kiçik Qafqazın Azərbaycan daxilində Tərtərçaydan sonra (Bazarçayla birlikdə) ikinci böyük çayıdır. Başlanğıcını Mıxtökən silsiləsinin cənub yamacından, Şiştəpə zirvəsindən 3,5 km şərqdə 2580 m yüksəklikdən alan Şəlvəçay və Hocazsuçay çaylarının qovuşmasından (950 m) əmələ gəlir, Zəngilan rayonunda Araz çayına birləşir. Başlıca qolları, sağdan Hocazsuçay (uzunluğu 43 km), Zabuxçay (uzunluğu 51 km), Ağsuçay (uzunluğu 25 km), soldan Şəlvəçay (uzunluğu 42 km), Piçənisçay (uzunluğu 29 km), Xoznavar (uzunluğu 14 km) çaylarıdır. Axımı qar (23%), yağış (1-5%) və yeraltı (62%) sulardan əmələ gəlir. Yaz-yay aylarında qar suları çayda daşqın əmələ gətirir. Daşqın dövründə (aprel-iyun aylarında) illik axımının 60-70%-i keçir. Çayda ən az su sərfi qış aylarında müşahidə edilir.
Çayın orta illik su sərfi (Abdallar kəndi yanında) 16,2 m3/san-dir. Zabuxçay, Ağsuçay və digər qolların birləşməsindən sonra (Güləbird kəndinin qarşısında) 22,7 m3/san-dir. Bunun da 70%-i yaz və yay, 30%-i isə payız və qış fəsillərində keçir. İntensiv suvarma dövründə (iyul-avqust aylarında) illik axımının 14-16%-i axıdılır. Suyu hidrokarbonatlı-kalsiumlu olmaqla orta minerallaşması 200 mq/l-dir.
Həkəri çayı öz axarı boyunca Hoçaz kəndindən axan Hocazsuçayı və Zabux çayını qəbul edərək zənginləşir, Bərgüşad çayı ilə birləşdikdən sonra, Araza tökülür.
Bəzi gümanlara görə, "Həkəri" sözü kürd dilli adı ilə bağlıdır. Məşhur Sarı aşığın qəbri Həkəri çayının sağ sahilində Güləbird kəndində, onun sevgilisi Yaxşının qəbri isə sol sahilindədir Ancaq əslində isə üzərində üç SES tikilmiş, yuxarı axarında Şəlvəçay (eyniadlı kəndin adından) adlanlılan və keçmiş adı Alban (Ağvan) olmuşdur. IX-XII əsrlərə aid ərəb mənbələrində Arran-çay adlanır və Araza töküldüyü göstərilir. Əkərə də adlanır. Görünür, sonralar kürddilli həkəri tayfasının ətraf ərazidə məskunlaşması ilə əlaqədar tədricən həmin tayfanın adı ilə tanınmağa başlamışdır.
Həkərinin suyundan suvarma işlərində və energetikada geniş istifadə edilir. Həkəri çayının bol sularında iri qızıl balıq olur.
Foto
İstinadlar
- (PDF). 2012-07-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-12.
- Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti, II cilddə. Bakı-2007. I cild, səh.321.
Mənbə
- Həkəriçay
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Hekeri Hekeri Ekere Arazin sol qoludur Lacin Qubadli ve Zengilan rayonlari erazisinden axir HekeriOlke AzerbaycanRayonlar Lacin rayonuQubadli rayonuZengilan rayonuMenbeyi dagiMensebi ArazUzunlugu 113 kmSu serfi 16 2 m sSu sistemi Araz Kur Xezer deniziSu hovzesi Xezer deniziHovzesinin sahesi 2570 km menbeyi mensebiHekeri cayi Qafqazin fiziki xeritesinde 39 41 sm e 46 29 s u 39 08 sm e 46 49 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatUzunlugu 113 km Selvecayin menbeyinden hesablandiqda 155 km hovzesinin sahesi 2570 km2 dir Kicik Qafqazin Azerbaycan daxilinde Tertercaydan sonra Bazarcayla birlikde ikinci boyuk cayidir Baslangicini Mixtoken silsilesinin cenub yamacindan Sistepe zirvesinden 3 5 km serqde 2580 m yukseklikden alan Selvecay ve Hocazsucay caylarinin qovusmasindan 950 m emele gelir Zengilan rayonunda Araz cayina birlesir Baslica qollari sagdan Hocazsucay uzunlugu 43 km Zabuxcay uzunlugu 51 km Agsucay uzunlugu 25 km soldan Selvecay uzunlugu 42 km Piceniscay uzunlugu 29 km Xoznavar uzunlugu 14 km caylaridir Aximi qar 23 yagis 1 5 ve yeralti 62 sulardan emele gelir Yaz yay aylarinda qar sulari cayda dasqin emele getirir Dasqin dovrunde aprel iyun aylarinda illik aximinin 60 70 i kecir Cayda en az su serfi qis aylarinda musahide edilir Cayin orta illik su serfi Abdallar kendi yaninda 16 2 m3 san dir Zabuxcay Agsucay ve diger qollarin birlesmesinden sonra Gulebird kendinin qarsisinda 22 7 m3 san dir Bunun da 70 i yaz ve yay 30 i ise payiz ve qis fesillerinde kecir Intensiv suvarma dovrunde iyul avqust aylarinda illik aximinin 14 16 i axidilir Suyu hidrokarbonatli kalsiumlu olmaqla orta minerallasmasi 200 mq l dir Hekeri cayi oz axari boyunca Hocaz kendinden axan Hocazsucayi ve Zabux cayini qebul ederek zenginlesir Bergusad cayi ile birlesdikden sonra Araza tokulur Bezi gumanlara gore Hekeri sozu kurd dilli adi ile baglidir Meshur Sari asigin qebri Hekeri cayinin sag sahilinde Gulebird kendinde onun sevgilisi Yaxsinin qebri ise sol sahilindedir Ancaq eslinde ise uzerinde uc SES tikilmis yuxari axarinda Selvecay eyniadli kendin adindan adlanlilan ve kecmis adi Alban Agvan olmusdur IX XII esrlere aid ereb menbelerinde Arran cay adlanir ve Araza tokulduyu gosterilir Ekere de adlanir Gorunur sonralar kurddilli hekeri tayfasinin etraf erazide meskunlasmasi ile elaqedar tedricen hemin tayfanin adi ile taninmaga baslamisdir Hekerinin suyundan suvarma islerinde ve energetikada genis istifade edilir Hekeri cayinin bol sularinda iri qizil baliq olur FotoIstinadlar PDF 2012 07 25 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 12 Azerbaycan toponimlerinin ensklopedik lugeti II cildde Baki 2007 I cild seh 321 MenbeHekericayHemcinin baxAzerbaycan caylari