Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hikeşi (火消) – Edo dövrünün Yaponiya yanğınsöndürənləri.
Edo dövründə Yaponiya şəhərləri əsasən taxta tikililərdən ibarət idi və buna görə tez-tez baş verə bilirdi. Böyük yanğınların qarşısını almaq üçün şəhərlərdə yanğınsöndürmə briqadaları formalaşdırılmışdı., Kioto və Osaka kimi böyük şəhərlərdə hikeşi briqadaları şoqunluq tərəfindən təşkil olunurdu.Daymyolar və Edoda və qəsrlərində hikeşi briqadalarını qururdular. Adi sakinlər isə məhəllələrino qorumaq üçün öz hikeşi briqadalarını təşkil edirdilər.
Edo şəhərində 3 növ hikeşi mövcud olmuşdur: cobikeşi (定火消, şoqunluğun hikeşiləri), daymyo hikeşi (大名火消, daymyoların hikeşiləri) və maçi hikeşi (町火消, şəhərlilərin hikeşiləri).
Növləri
Cobikeşi
Cobikeşi briqadaları 1650-ci ildə 4 briqada ilə qurulmuş, 1657-ci ildə baş vermiş Meyreki yanğınından sonra böyüdülmüş, 1704-cü ildə isə 10 briqadadan ibarət olması qərarlaşdırılmışdır. Cobikeşilər şoqunluğun rəsmiləri hesab olunurdular və hatamotolardan əmr alırdılar. Hər cobikeşi birliyi 36 samuraydan ibarət idi. Samuraylar bu işə görə şoqunluqdan ödəniş alırdılar.
Cobikeşilər şəhərdəki yanğınlarla və digər təcili vəziyyətlərlə mübarizə aparır, bu zaman daymyo hikeşilərə və maçi hikeşilərə başçılıq edirdilər. Edo şəhəri böyüdükcə onlar daha az adekvat olmuş və digər yanğınsöndürənlərlə münasibətləri pisləşmişdir. 1760-cı illərə qədər cobikeşilərin digər hikeşilərlə əməkdaşlığı çox zəif olmuşdur və 1792-ci ildə cobikeşilərin adi sakinlərin məhəllərində fəaliyyət göstərmələri qadağan olunmuşdur. 1819-cu ildə isə cobikeşilərin fəaliyyət sahəsi xarici xəndəyi ilə məhdudlaşdırılmışdır.
Daymyo hikeşi
1629-cu ildə şoqunluğun əmri ilə daymyolar Edoda öz hikeşilərini təşkil etməyə başlamışdırlar. Qanuna görə hər 10.000 kokuya görə 30 yanğınsöndürən ayrılmalı idi. Daha sonra daymyo hikeşi briqadaları böyüdülmüş, yanğınsöndürən və yanğın müşahidəçiləri şəklində yenidən formalaşdırılmışdır.
Müşahidəçilərin şəhərin strateji nöqtələrinə yerləşdirilirdilər. Yanğınsöndürənlərin isə 4 vəzifəsi olurdu: bəziləri dərhal yanğın bölgəsinə çağırılır; bəziləri Edo qəsri, , kimi müəyyən strukturların yaxınlığındakı postlara təyin edilir; bəziləri öz yaşayış məntəqələrinə mühafizəçi kimi qoyulur; bəziləri isə şoqunluğun xüsusi vəzifələrini yerinə yetirirdilər.
Maçi hikeşi
Edo şəhərinin maçi hikeşi briqadaları ilk dəfə 1718-ci ildə kommersiya tikililərini qorumaq məqsədilə yaradılmışdır. 1723-cü ildə briqadaların sayı 47-ə yüksəldilmiş, daha sonra 48 olmuşdur. Maçi hikeşilər şəhər sakinləri tərəfindən idarə olunurdular, hər briqada komandir, komandir köməkçiləri, nərdivan daşıyıcıları, adi yanğınsöndürənlər, xərəkçilərdən ibarət idi.
Bəzən yanğının söndürülməsində kömək etmək, xüsusilə də, baş verən dağıntıları təmizləmək üçün maçi hikeşilərə könüllülər də qoşulurdular. Lakin bəzi könüllülər yanğının söndürülməsi əvəzinə, yanğının nəticələri barədə mərcləşməklə maraqlandıqları üçün narahatçılığa səbəb olurdular. Həm bu cür könüllülərin səbəb olduğu mənfi reputasiyaya, həm də sosial ayrı-seçkiliyə görə maçi hikeşilərə samurayların yaşadıqları rayonlarda fəaliyyət göstərməyə icazə verilməmişdir.
İstinadlar
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 137
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 138
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hikesi 火消 Edo dovrunun Yaponiya yanginsondurenleri Hikesi debilqesi Edo dovrunde Yaponiya seherleri esasen taxta tikililerden ibaret idi ve buna gore tez tez bas vere bilirdi Boyuk yanginlarin qarsisini almaq ucun seherlerde yanginsondurme briqadalari formalasdirilmisdi Kioto ve Osaka kimi boyuk seherlerde hikesi briqadalari soqunluq terefinden teskil olunurdu Daymyolar ve Edoda ve qesrlerinde hikesi briqadalarini qururdular Adi sakinler ise mehellelerino qorumaq ucun oz hikesi briqadalarini teskil edirdiler Edo seherinde 3 nov hikesi movcud olmusdur cobikesi 定火消 soqunlugun hikesileri daymyo hikesi 大名火消 daymyolarin hikesileri ve maci hikesi 町火消 seherlilerin hikesileri NovleriCobikesi Cobikesi briqadalari 1650 ci ilde 4 briqada ile qurulmus 1657 ci ilde bas vermis Meyreki yanginindan sonra boyudulmus 1704 cu ilde ise 10 briqadadan ibaret olmasi qerarlasdirilmisdir Cobikesiler soqunlugun resmileri hesab olunurdular ve hatamotolardan emr alirdilar Her cobikesi birliyi 36 samuraydan ibaret idi Samuraylar bu ise gore soqunluqdan odenis alirdilar Cobikesiler seherdeki yanginlarla ve diger tecili veziyyetlerle mubarize aparir bu zaman daymyo hikesilere ve maci hikesilere basciliq edirdiler Edo seheri boyudukce onlar daha az adekvat olmus ve diger yanginsondurenlerle munasibetleri pislesmisdir 1760 ci illere qeder cobikesilerin diger hikesilerle emekdasligi cox zeif olmusdur ve 1792 ci ilde cobikesilerin adi sakinlerin mehellerinde fealiyyet gostermeleri qadagan olunmusdur 1819 cu ilde ise cobikesilerin fealiyyet sahesi xarici xendeyi ile mehdudlasdirilmisdir Daymyo hikesi Hikesileri tesvir eden resm 1833 saxlanilir 1629 cu ilde soqunlugun emri ile daymyolar Edoda oz hikesilerini teskil etmeye baslamisdirlar Qanuna gore her 10 000 kokuya gore 30 yanginsonduren ayrilmali idi Daha sonra daymyo hikesi briqadalari boyudulmus yanginsonduren ve yangin musahidecileri seklinde yeniden formalasdirilmisdir Musahidecilerin seherin strateji noqtelerine yerlesdirilirdiler Yanginsondurenlerin ise 4 vezifesi olurdu bezileri derhal yangin bolgesine cagirilir bezileri Edo qesri kimi mueyyen strukturlarin yaxinligindaki postlara teyin edilir bezileri oz yasayis menteqelerine muhafizeci kimi qoyulur bezileri ise soqunlugun xususi vezifelerini yerine yetirirdiler Maci hikesi Edo seherinin maci hikesi briqadalari ilk defe 1718 ci ilde kommersiya tikililerini qorumaq meqsedile yaradilmisdir 1723 cu ilde briqadalarin sayi 47 e yukseldilmis daha sonra 48 olmusdur Maci hikesiler seher sakinleri terefinden idare olunurdular her briqada komandir komandir komekcileri nerdivan dasiyicilari adi yanginsondurenler xerekcilerden ibaret idi Bezen yanginin sondurulmesinde komek etmek xususile de bas veren dagintilari temizlemek ucun maci hikesilere konulluler de qosulurdular Lakin bezi konulluler yanginin sondurulmesi evezine yanginin neticeleri barede merclesmekle maraqlandiqlari ucun narahatciliga sebeb olurdular Hem bu cur konullulerin sebeb oldugu menfi reputasiyaya hem de sosial ayri seckiliye gore maci hikesilere samuraylarin yasadiqlari rayonlarda fealiyyet gostermeye icaze verilmemisdir IstinadlarKodansha Encyclopedia of Japan seh 137 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 138EdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce III cild G I Tokio Kodansha 1983 seh 137 138 ISBN 0 87011 623 1 Istifade tarixi 29 avqust 2022