Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hidralar dəstəsi (lat. Hydrida ) — Bağırsaqboşluqlular tipinə aid olan dəstə.
| Hidralar dəstəsi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
| ||||
Görünüşü
Bu dəstənin quruluş xüsusiyyətlərini öyrənmək üçün şirin suda yaşayan hidraların quruluşu ilə tanış olaq . Hidralar uzunsov, kisəşəkilli bədənə malik sadə quruluşlu bağırsaqboşluqlulardır. Bədənin bir tərəfində ağız dəliyi yerləşir ki , bu oral qütb adlanır. Ağızın ətrafında yığılıb –açılmaq qabiliyyətinə malik olan qol çıxıntıları vardır. Bu çıxıntılar uzandıqda onların uzunluğu bədən ölçüsündən bir neçə dəfə artıq olur. Çıxıntıların sayı 5-dən 8-ə kimi, bəzi hidralarda isə daha çox olur. Ağız dəliyi qastral boşluğa açılır və bu boşluq qol çıxıntılarında davam edir. Hidraların bədəninin divarı ikiqat hüceyrələrdən — ektoderma və entoderma qatlarından ibarətdir. Bu qatlar nazik istinad lövhəsi ilə bir — birindən ayrılır. Hidranın entoderma və ektoderma qatları epiteli-əzələ hüceyrələrindən təşkil olunmuşdur. Epiteli-əzələ hüceyrələri arasında bağırsaqboşluqlulara məxsus olan dalayıcı hüceyrələr vardır. Hidrada bu dalayıcı hüceyrələr 4 tipdə olur və onlar tək-tək və ya qrup şəklində yerləşirlər . Armudşəkilli iri hüceyrələr penetrantlar, kiçik armudşəkillilər volventlər, iri silindrşəkillilər qlyutinant və ya streptolinlər, kiçik silindrşəkillilər isə stereolinlər adlanır.
Qidalanması
Hidralar — yırtıcı heyvanlardır. Onlar kiçik xərçənglərlə, həşərat sürfələri , qurdlar və.s qidalanır. Hidra dalayıcı hüceyrələri ilə şikarı iflic edir , öldürür və qol çıxıntıları vasitəsilə onu ağız dəliyindən qastral boşluğuna ötürür . Qastral boşluğa entodermadakı vəzili hüceyrələr həzm fermentləri ifraz edirlər. Bu fermentlərin təsiri nəticəsində qida həll olur. Həzm olunmayan qida hissəcikləri yenidən ağız dəliyi vasitəsilə xaricə atılır. Hidralar regenerasiya qabiliyyətinə malikdir. Bu təcrübəni 1740-cı ildə İsveçrə alimi Tramble tərəfindən aparılmışdır. Kiçik hissələrə bölünmüş hidralar bərpa olunaraq bütöv hidraya çevrilmişdir. Regenerasiya qabiliyyəti təkcə hidralarda deyil, əksər bağırsaqboşluqlara xasdır.
Çoxalması
Təbiətdə hidraların cinsi yolla çoxalması , adətən payız aylarına təsadüf edilir. Hidraların bir qismi hermafrodit , bir qismi isə ayrıcinslidir. Cinsi vəzilər — qonadalar ektodermada interstisial hüveyrələrdən əmələ gəlir. Toxumluqlar oral hissəyə , yumurtalıqlar isə aboral hissəyə yaxın inkişaf edir. Toxumluqda çoxlu miqdarda hərəkətli spermatozoidlər əmələ gəlir. Dişi qonadada isə ancaq bir yumurta yetişir. Hermofrodit formalarda mayalanma çarpaz gedir, bəzən öz-özünə mayalanma baş verir. Yumurtalar ana fərdin bədənində mayalanır. Mayalanmış yumurtanın üzəri qabıqla örtülür . Ana fərd məhv olur, qabıqla örtülü yumurta isə qışlayır. Yazda qışlayan yumurtadan cavan hidra inkişaf edir . Hidralarda sürfə mərhələsi olmur. Hidraların çoxalması fəsli xarakter daşıyır. Hidralar dəstəsi üçün şirin sularda 29 növü vardır. Bunlar gövdəli hidra , adi hidra, yaşıl hidra , şirin su hidrası və.s növlərinə rast gəlinir.
Mənbə
B. İ. Ağayev, Z. A. Zeynalova. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı , "Təhsil" 2008 , 568 səh
Həmçinin bax
İstinadlar
- B. İ. Ağayev, Z. A. Zeynalova. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı , "Təhsil" 2008 , 568 səh
Xarici keçidlər
- Actinula release in Ectopleura crocea (Cnidaria, Hydrozoa, Tubulariidae)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hidralar destesi lat Hydrida Bagirsaqbosluqlular tipine aid olan deste Hidralar destesiElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiGorunusuBu destenin qurulus xususiyyetlerini oyrenmek ucun sirin suda yasayan hidralarin qurulusu ile tanis olaq Hidralar uzunsov kisesekilli bedene malik sade quruluslu bagirsaqbosluqlulardir Bedenin bir terefinde agiz deliyi yerlesir ki bu oral qutb adlanir Agizin etrafinda yigilib acilmaq qabiliyyetine malik olan qol cixintilari vardir Bu cixintilar uzandiqda onlarin uzunlugu beden olcusunden bir nece defe artiq olur Cixintilarin sayi 5 den 8 e kimi bezi hidralarda ise daha cox olur Agiz deliyi qastral bosluga acilir ve bu bosluq qol cixintilarinda davam edir Hidralarin bedeninin divari ikiqat huceyrelerden ektoderma ve entoderma qatlarindan ibaretdir Bu qatlar nazik istinad lovhesi ile bir birinden ayrilir Hidranin entoderma ve ektoderma qatlari epiteli ezele huceyrelerinden teskil olunmusdur Epiteli ezele huceyreleri arasinda bagirsaqbosluqlulara mexsus olan dalayici huceyreler vardir Hidrada bu dalayici huceyreler 4 tipde olur ve onlar tek tek ve ya qrup seklinde yerlesirler Armudsekilli iri huceyreler penetrantlar kicik armudsekilliler volventler iri silindrsekilliler qlyutinant ve ya streptolinler kicik silindrsekilliler ise stereolinler adlanir QidalanmasiHidralar yirtici heyvanlardir Onlar kicik xercenglerle heserat surfeleri qurdlar ve s qidalanir Hidra dalayici huceyreleri ile sikari iflic edir oldurur ve qol cixintilari vasitesile onu agiz deliyinden qastral bosluguna oturur Qastral bosluga entodermadaki vezili huceyreler hezm fermentleri ifraz edirler Bu fermentlerin tesiri neticesinde qida hell olur Hezm olunmayan qida hissecikleri yeniden agiz deliyi vasitesile xarice atilir Hidralar regenerasiya qabiliyyetine malikdir Bu tecrubeni 1740 ci ilde Isvecre alimi Tramble terefinden aparilmisdir Kicik hisselere bolunmus hidralar berpa olunaraq butov hidraya cevrilmisdir Regenerasiya qabiliyyeti tekce hidralarda deyil ekser bagirsaqbosluqlara xasdir CoxalmasiTebietde hidralarin cinsi yolla coxalmasi adeten payiz aylarina tesaduf edilir Hidralarin bir qismi hermafrodit bir qismi ise ayricinslidir Cinsi veziler qonadalar ektodermada interstisial huveyrelerden emele gelir Toxumluqlar oral hisseye yumurtaliqlar ise aboral hisseye yaxin inkisaf edir Toxumluqda coxlu miqdarda hereketli spermatozoidler emele gelir Disi qonadada ise ancaq bir yumurta yetisir Hermofrodit formalarda mayalanma carpaz gedir bezen oz ozune mayalanma bas verir Yumurtalar ana ferdin bedeninde mayalanir Mayalanmis yumurtanin uzeri qabiqla ortulur Ana ferd mehv olur qabiqla ortulu yumurta ise qislayir Yazda qislayan yumurtadan cavan hidra inkisaf edir Hidralarda surfe merhelesi olmur Hidralarin coxalmasi fesli xarakter dasiyir Hidralar destesi ucun sirin sularda 29 novu vardir Bunlar govdeli hidra adi hidra yasil hidra sirin su hidrasi ve s novlerine rast gelinir MenbeB I Agayev Z A Zeynalova Onurgasizlar zoologiyasi Baki Tehsil 2008 568 sehHemcinin baxBagirsaqbosluqlular HidroidlerIstinadlarB I Agayev Z A Zeynalova Onurgasizlar zoologiyasi Baki Tehsil 2008 568 sehXarici kecidlerActinula release in Ectopleura crocea Cnidaria Hydrozoa Tubulariidae