Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hezarfən Əhməd Çələbi (osman. هزارفنّ أحمد چلبی; 1609, Konstantinopol – 1640, Əlcəzair) — XVII əsrdə Osmanlı imperiyasında yaşadığı güman edilən müsəlman türk alimi.
| Hezarfən Əhməd Çələbi | |
|---|---|
| türk. Hezârfen Ahmed Çelebi osman. هزارفنّ أحمد چلبی | |
 | |
| Doğum tarixi | 1609 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1640 |
| Vəfat yeri | |
Ümumi məlumat
Hezarfən Əhməd Çələbinin düzəltdiyi qanadlarla Abbas ibn Firnasdan sonra uçmağı bacaran ilk insan olduğu deyilsə də, onun haqqında yeganə məlumat Səyahətnamədə var. 1623–1640-cı illər arasında IV Sultan Muradın hakimiyyəti dövründə uçma konstruksiyasını reallaşdırdığı üçün, həmçinin dərin elminə görə xalq arasında Hezarfən olaraq adlandırıldığı deyilir. Hezar fars mənşəli söz olub, 1000 deməkdir. Hezarfən isə "elmli", yəni "çox şeyi bilən adam" mənasını verir.
Hezarfən Əhməd Çələbinin uçmaqla bağlı çalışmalarında Leonardo Da Vinçidən çox əvvəl bu mövzuda sınaqlar aparan, 10-cu əsrdə yaşamış müsəlman türk alimlərindən biri olan İsmayıl Cövhəridən ilhamlandığı deyilir. Cövhərinin əldə etdiyi nəticələri araşdıran və öyrənən Çələbi quşların uçuşunu tədqiq edərək tarixi uçuşundan əvvəl hazırladığı qanatların möhkəmliliyini ölçmək üçün Ox meydanında sınaqlar apardığı güman olunur.
1632-ci il küləkli havada Qalata qülləsindən quş qanadlarına bənzəyən bir vasitə ilə özünü boşluğa buraxan və uçaraq keçib 3358 metr kənarda Üsküdarda Doğancılara eniş etdiyi güman edilən Hezarfən Əhməd Çələbi türk aviasiya tarixinin ən diqqət çəkən adamlarından biridir. Bu uçuş haqqında sənədlər indiyə qədər sadəcə Övliya Çələbinin Səyahətnaməsində yer alır. Övliyə Çələbi əsərində bunları yazıb:
 | Ox meydanının minbəri üstündən qartal qanadları ilə səkkiz, doqquz dəfə havada pərvazlanmışdı. Sultan Murad xan Sarayburnunda Sinan Paşa Köşkündən tamaşa edərkən Qalata qülləsindən uçaraq Üsküdarda Doğancılar meydanına enmişdir. Bu hadisə Osmanlı dövlətində əks-səda yaratdı və həmin dövrün padşahı IV Murad tərəfindən bəyənildi. Sonra Murad xan Hezarfən Əhməd Çələbiyə bir kisə qızıl hədiyyə etmişdir. |  |
Həmçinin bax
- Qalata qülləsi
- hezarfen 2013-10-20 at the Wayback Machine TDK Büyük Türkçe Sözlük. Erişim: 26 Mayıs 2009
- Evliya Çelebi Seyahatnamesi. C. 1, S. 670
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hezarfen Ehmed Celebi osman هزارفن أحمد چلبی 1609 Konstantinopol 1640 Elcezair XVII esrde Osmanli imperiyasinda yasadigi guman edilen muselman turk alimi Hezarfen Ehmed Celebiturk Hezarfen Ahmed Celebi osman هزارفن أحمد چلبیDogum tarixi 1609Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1640Vefat yeri Elcezair Elcezair eyaletiUmumi melumatHezarfen Ehmed Celebinin duzeltdiyi qanadlarla Abbas ibn Firnasdan sonra ucmagi bacaran ilk insan oldugu deyilse de onun haqqinda yegane melumat Seyahetnamede var 1623 1640 ci iller arasinda IV Sultan Muradin hakimiyyeti dovrunde ucma konstruksiyasini reallasdirdigi ucun hemcinin derin elmine gore xalq arasinda Hezarfen olaraq adlandirildigi deyilir Hezar fars menseli soz olub 1000 demekdir Hezarfen ise elmli yeni cox seyi bilen adam menasini verir Hezarfen Ehmed Celebinin ucmaqla bagli calismalarinda Leonardo Da Vinciden cox evvel bu movzuda sinaqlar aparan 10 cu esrde yasamis muselman turk alimlerinden biri olan Ismayil Covheriden ilhamlandigi deyilir Covherinin elde etdiyi neticeleri arasdiran ve oyrenen Celebi quslarin ucusunu tedqiq ederek tarixi ucusundan evvel hazirladigi qanatlarin mohkemliliyini olcmek ucun Ox meydaninda sinaqlar apardigi guman olunur Celebinin ucus yolu 1632 ci il kulekli havada Qalata qullesinden qus qanadlarina benzeyen bir vasite ile ozunu bosluga buraxan ve ucaraq kecib 3358 metr kenarda Uskudarda Dogancilara enis etdiyi guman edilen Hezarfen Ehmed Celebi turk aviasiya tarixinin en diqqet ceken adamlarindan biridir Bu ucus haqqinda senedler indiye qeder sadece Ovliya Celebinin Seyahetnamesinde yer alir Ovliye Celebi eserinde bunlari yazib Ox meydaninin minberi ustunden qartal qanadlari ile sekkiz doqquz defe havada pervazlanmisdi Sultan Murad xan Sarayburnunda Sinan Pasa Koskunden tamasa ederken Qalata qullesinden ucaraq Uskudarda Dogancilar meydanina enmisdir Bu hadise Osmanli dovletinde eks seda yaratdi ve hemin dovrun padsahi IV Murad terefinden beyenildi Sonra Murad xan Hezarfen Ehmed Celebiye bir kise qizil hediyye etmisdir Hemcinin baxQalata qullesi hezarfen 2013 10 20 at the Wayback Machine TDK Buyuk Turkce Sozluk Erisim 26 Mayis 2009 Evliya Celebi Seyahatnamesi C 1 S 670 ol section