Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Heydər Əliyev — Azərbaycan Respublikasının 3-cü Prezidenti. Onun prezidentliyi 1993-cü ildə başlayıb, bundan sonra Heydər Əliyev 1998-ci ildə ölkə prezidenti seçilib.
| Heydər Əliyevin prezidentliyi | |
|---|---|
| Heydər Əlirza oğlu Əliyev | |
 | |
Azərbaycan Respublikasının prezidenti | |
| 10 oktyabr 1993 – 31 oktyabr 2003 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
| Atası | Əlirza Əliyev |
| Həyat yoldaşı | Zərifə Əliyeva (1954–1985) |
| Uşaqları | İlham Əliyev Sevil Əliyeva |
| Dini | İslam |
Prezident seçkiləri
1993-cü il oktyabrın 3-də Azərbaycanda prezident seçkiləri keçirildi və bu seçkilərdə Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin keçmiş birinci katibi Heydər Əliyev 98,8 % səs toplayaraq qalib gəldi.
1998-ci il oktyabrın 11-də Heydər Əliyev 76,1 % səs toplayaraq yenidən ölkə prezidenti seçildi.
Daxili siyasəti
1994-cü ilin dekabr - 1995-ci ilin mart aylarında aqrar islahatların aparılması prinsiplərini hazırlamaq üçün xüsusi komissiyalar yaradıldı. Bu komissiyalar 1995-1996-cı illərdə torpaq islahatı və təsərrüfatların yenidən qurulması haqqında üç əsas qanun layihəsi hazırladılar. Yeni iqtisadi sistemin ümumi prinsipləri 1995-ci ilin noyabrında qəbul edilmiş ölkənin konstitusiyasında öz əksini tapmışdır.
1995-ci il noyabrın 12-də keçirilən ümumxalq referendumunda Azərbaycanın yeni Konstitusiyası qəbul edilmışdir. Yeni konstitusiya Azərbaycanda 1920-ci illərin əvvəllərindən mövcud olmuş torpaq mülkiyyətində dövlət inhisarını ləğv etdi və daşınar və daşınmaz əmlaka (məsələn, torpaq) xüsusi mülkiyyət hüququnu tanıdı. Yeni konstitusiya planlı iqtisadiyyatdan bazar iqtisadiyyatına keçidi təsbit etdi.
1998-ci ilin fevralında ölkədə ölüm hökmü ləğv edildi. 1997-ci ildən Azərbaycanda makroiqtisadi sabitliyin bərqərar olması və iqtisadi tənəzzülün dayandırılması tendensiyaları müşahidə olunur ki, bu da neft sənayesinə diqqətin göstərilməsi nəticəsində mümkün olub, bu da dövlət Qərb investorları üçün ən əlverişli şərait yaradır.
30 sentyabr 2002-ci ildə Heydər Əliyev Azərbaycan dilini dövlət dili olması haqqında qanun imzalayıb.
Neft diplomatiyası
1994-cü il sentyabrın 20-də Azərbaycan hökuməti Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı "Azəri-Çıraq-Günəşli" yataqlarının genişmiqyaslı işlənməsi üçün qlobal neft-qaz korporasiyaları — BP (Böyük Britaniya), Amoco, Unocal, Exxon, McDermott and Pennzoil (ABŞ), Lukoyl (Rusiya), Statoil (Norveç), habelə Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti, TRAO (Türkiyə), Delta Nimir (Səudiyyə Ərəbistanı), Ramco (Şotlandiya) şirkətləri ilə “Əsrin müqaviləsi”ni imzaladı. 1996-cı il martın 8-də Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev və Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze Tbilisidə Bakı-Supsa neft kəmərinin tikintisi ilə bağlı razılığa gəliblər. 1999-cu ildə Xəzər neftinin Bakı yaxınlığındakı Səngəçal terminalından Xəzər dənizində Gürcüstanın Supsa limanına nəqli üçün boru kəməri işə salındı.“Çıraq” yatağından çıxarılan neftin dünya bazarlarına ixracı Supsa limanından başlayıb və ilk dəfə olaraq Azərbaycan nefti Qərbə axmağa başlayıb.
İlk dəfə 1997-ci il oktyabrın 25-də Azərbaycan nefti Novorossiysk limanına (Rusiya Federasiyası) çatdırılıb.
1999-cu il noyabrın 18-də ATƏT-in dövlət başçılarının İstanbulda keçirilən Zirvə görüşü zamanı Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyev, Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze və Türkiyə prezidenti Süleyman Dəmirəl “Xam neftin Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac boru kəməri ilə Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə əraziləri ilə nəqli” sazişini imzaladılar.
2002-ci il sentyabrın 18-də Səngəçalda Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinin tikintisinə başlanıldı. Mərasimdə üç dövlətin başçısı - Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev, Gürcüstan prezidenti Eduard Şevardnadze və Türkiyə prezidenti Əhməd Necdət Sezər, ABŞ-ın Xəzər məsələləri üzrə nümayəndəsi Stiven Mann iştirak etmişdilər.
1999-cu ilin dekabrında Azərbaycan “mənfəət nefti” ilə doldurulmuş ilk iki tanker dünya bazarlarına çıxdı. Bu neftin satışından əldə olunan gəlir Heydər Əliyevin yaratdığı Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fonduna gedirdi.
Xarici siyasəti
1994-cü ildə Azərbaycan və Ermənistan arasında atəşkəs sazişi imzalanıb. Azərbaycan və Rusiya arasında ikitərəfli münasibətlərin hüquqi bazasının əsas sənədi 1997-ci il iyulun 3-də prezidentlər arasında imzalanmış Dostluq, əməkdaşlıq və qarşılıqlı təhlükəsizlik haqqında müqavilədir.
1997-ci ilin oktyabrında Azərbaycan, Gürcüstan, Ukrayna və Moldova ilə birlikdə GUAM təşkilatını yaratdılar.
2001-ci il noyabrın 29-da MDB-nin Moskvada keçirilən sammiti zamanı Qazaxıstan və Azərbaycan prezidentləri “Xəzər dənizinin dibinin delimitasiyası haqqında saziş”i imzaladılar.
2001-ci il martın 12-də Azərbaycan Prezidentinin Türkiyəyə rəsmi səfəri zamanı “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında təbii qazın alqı-satqısı haqqında Azərbaycandan Türkiyəyə təbii qazın tədarükü haqqında saziş” imzalanmışdır. Beləliklə, Azərbaycan və Türkiyə arasında qaz sahəsində əməkdaşlığın əsası qoyuldu.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Ümummilli lider Əliyev Heydər Əlirza oğlu". President.az saytı (az.). president.az. 2015-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-09.
- "AZƏRBAYCAN XALQININ ÜMUMMİLLİ LİDERİ HEYDƏR ƏLİRZA OĞLU ƏLİYEVİN HƏYAT VƏ FƏALİYYƏTİNİN XRONOLOGİYASI 1993–2003" (PDF). Prezident Kitabxanasının saytı (az.). preslib.az. 2015-10-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-03-09.
- "IFES Election Guide | Elections: Azerbaijan Pres Oct 11 1998". www.electionguide.org. 2020-08-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- L. A. Okunʹkov. Конституции государств-участников СНГ. Издательская группа НОРМА--ИНФРА-М. 1999. ISBN .
- Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası
- Zvi Lerman, David Sedik. Rural Transition in Azerbaijan. Lexington Books. 2010-02-15. ISBN .
- Bazar iqtisadiyyatının Azərbaycan modeli
- "Time to abolish the death penalty" (PDF) (ingilis). 2021-08-31 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu (30 sentyabr 2002)
- "Нефтепровод Баку-Супса придал импульс развитию экономики Азербайджана и Грузии - министр". Trend.Az (rus). 2016-05-16. 2017-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- "БАКУ-ТБИЛИСИ-ДЖЕЙХАН". Region Plus. 2017-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin bəyanatı"
- "Откликаясь на призыв к прекращению огня, изложенный в Бишкекском протоколе от 5 мая 1994 года, и опираясь на Протокол от 18 февраля 1994 года, противоборствующие Стороны согласились..." vn.kazimirov.ru. 2009-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- Двусторонние отношения
- "Межгосударственные отношения России и Азербайджана". РИА Новости (rus). 2018-09-01. 2019-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
- [https://faolex.fao.org/docs/pdf/bi-66609.pdf СОГЛАШЕНИЕ между Республикой Казахстан и Азербайджанской Республикой о разграничении дна Каспийского моря между Республикой Казахстан и Азербайджанской Республикой]
- Azərbaycan təbii qazının Türkiyə Respublikasına tədarük edilməsinə dair Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında Sazişin təsdiq edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
- "ГАЗОПРОВОД БАКУ-ТБИЛИСИ-ЭРЗУРУМ ПОЛНОСТЬЮ ГОТОВ К ЭКСПЛУАТАЦИИ". azertag.az (rus). 2018-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 19 saat evvel Nigar1972 muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Heyder Eliyev Azerbaycan Respublikasinin 3 cu Prezidenti Onun prezidentliyi 1993 cu ilde baslayib bundan sonra Heyder Eliyev 1998 ci ilde olke prezidenti secilib Heyder Eliyevin prezidentliyiHeyder Elirza oglu EliyevAzerbaycan Respublikasinin prezidenti10 oktyabr 1993 31 oktyabr 2003Sexsi melumatlarDogum tarixi 10 may 1923Vefat tarixi 12 dekabr 2003 80 yasinda Atasi Elirza EliyevHeyat yoldasi Zerife Eliyeva 1954 1985 Usaqlari Ilham Eliyev Sevil EliyevaDini IslamPrezident seckileri1993 cu il oktyabrin 3 de Azerbaycanda prezident seckileri kecirildi ve bu seckilerde Azerbaycan SSR Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin kecmis birinci katibi Heyder Eliyev 98 8 ses toplayaraq qalib geldi 1998 ci il oktyabrin 11 de Heyder Eliyev 76 1 ses toplayaraq yeniden olke prezidenti secildi Daxili siyaseti1994 cu ilin dekabr 1995 ci ilin mart aylarinda aqrar islahatlarin aparilmasi prinsiplerini hazirlamaq ucun xususi komissiyalar yaradildi Bu komissiyalar 1995 1996 ci illerde torpaq islahati ve teserrufatlarin yeniden qurulmasi haqqinda uc esas qanun layihesi hazirladilar Yeni iqtisadi sistemin umumi prinsipleri 1995 ci ilin noyabrinda qebul edilmis olkenin konstitusiyasinda oz eksini tapmisdir 1995 ci il noyabrin 12 de kecirilen umumxalq referendumunda Azerbaycanin yeni Konstitusiyasi qebul edilmisdir Yeni konstitusiya Azerbaycanda 1920 ci illerin evvellerinden movcud olmus torpaq mulkiyyetinde dovlet inhisarini legv etdi ve dasinar ve dasinmaz emlaka meselen torpaq xususi mulkiyyet huququnu tanidi Yeni konstitusiya planli iqtisadiyyatdan bazar iqtisadiyyatina kecidi tesbit etdi 1998 ci ilin fevralinda olkede olum hokmu legv edildi 1997 ci ilden Azerbaycanda makroiqtisadi sabitliyin berqerar olmasi ve iqtisadi tenezzulun dayandirilmasi tendensiyalari musahide olunur ki bu da neft senayesine diqqetin gosterilmesi neticesinde mumkun olub bu da dovlet Qerb investorlari ucun en elverisli serait yaradir 30 sentyabr 2002 ci ilde Heyder Eliyev Azerbaycan dilini dovlet dili olmasi haqqinda qanun imzalayib Neft diplomatiyasi1994 cu il sentyabrin 20 de Azerbaycan hokumeti Xezer denizinin Azerbaycan sektorundaki Azeri Ciraq Gunesli yataqlarinin genismiqyasli islenmesi ucun qlobal neft qaz korporasiyalari BP Boyuk Britaniya Amoco Unocal Exxon McDermott and Pennzoil ABS Lukoyl Rusiya Statoil Norvec habele Azerbaycan Dovlet Neft Sirketi TRAO Turkiye Delta Nimir Seudiyye Erebistani Ramco Sotlandiya sirketleri ile Esrin muqavilesi ni imzaladi 1996 ci il martin 8 de Azerbaycan prezidenti Heyder Eliyev ve Gurcustan prezidenti Eduard Sevardnadze Tbiliside Baki Supsa neft kemerinin tikintisi ile bagli raziliga gelibler 1999 cu ilde Xezer neftinin Baki yaxinligindaki Sengecal terminalindan Xezer denizinde Gurcustanin Supsa limanina neqli ucun boru kemeri ise salindi Ciraq yatagindan cixarilan neftin dunya bazarlarina ixraci Supsa limanindan baslayib ve ilk defe olaraq Azerbaycan nefti Qerbe axmaga baslayib Ilk defe 1997 ci il oktyabrin 25 de Azerbaycan nefti Novorossiysk limanina Rusiya Federasiyasi catdirilib 1999 cu il noyabrin 18 de ATET in dovlet bascilarinin Istanbulda kecirilen Zirve gorusu zamani Azerbaycan Respublikasinin prezidenti Heyder Eliyev Gurcustan prezidenti Eduard Sevardnadze ve Turkiye prezidenti Suleyman Demirel Xam neftin Baki Tbilisi Ceyhan esas ixrac boru kemeri ile Azerbaycan Gurcustan ve Turkiye erazileri ile neqli sazisini imzaladilar 2002 ci il sentyabrin 18 de Sengecalda Baki Tbilisi Ceyhan boru kemerinin tikintisine baslanildi Merasimde uc dovletin bascisi Azerbaycan prezidenti Heyder Eliyev Gurcustan prezidenti Eduard Sevardnadze ve Turkiye prezidenti Ehmed Necdet Sezer ABS in Xezer meseleleri uzre numayendesi Stiven Mann istirak etmisdiler 1999 cu ilin dekabrinda Azerbaycan menfeet nefti ile doldurulmus ilk iki tanker dunya bazarlarina cixdi Bu neftin satisindan elde olunan gelir Heyder Eliyevin yaratdigi Azerbaycan Respublikasi Dovlet Neft Fonduna gedirdi Xarici siyaseti1994 cu ilde Azerbaycan ve Ermenistan arasinda ateskes sazisi imzalanib Azerbaycan ve Rusiya arasinda ikiterefli munasibetlerin huquqi bazasinin esas senedi 1997 ci il iyulun 3 de prezidentler arasinda imzalanmis Dostluq emekdasliq ve qarsiliqli tehlukesizlik haqqinda muqaviledir 1997 ci ilin oktyabrinda Azerbaycan Gurcustan Ukrayna ve Moldova ile birlikde GUAM teskilatini yaratdilar 2001 ci il noyabrin 29 da MDB nin Moskvada kecirilen sammiti zamani Qazaxistan ve Azerbaycan prezidentleri Xezer denizinin dibinin delimitasiyasi haqqinda sazis i imzaladilar 2001 ci il martin 12 de Azerbaycan Prezidentinin Turkiyeye resmi seferi zamani Azerbaycan Respublikasi ile Turkiye Respublikasi arasinda tebii qazin alqi satqisi haqqinda Azerbaycandan Turkiyeye tebii qazin tedaruku haqqinda sazis imzalanmisdir Belelikle Azerbaycan ve Turkiye arasinda qaz sahesinde emekdasligin esasi qoyuldu Hemcinin baxIlham Eliyevin prezidentliyi Heyder Eliyevin xarici olkelere etdiyi seferlerin siyahisiIstinadlar Umummilli lider Eliyev Heyder Elirza oglu President az sayti az president az 2015 03 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 03 09 AZERBAYCAN XALQININ UMUMMILLI LIDERI HEYDER ELIRZA OGLU ELIYEVIN HEYAT VE FEALIYYETININ XRONOLOGIYASI 1993 2003 PDF Prezident Kitabxanasinin sayti az preslib az 2015 10 23 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2015 03 09 IFES Election Guide Elections Azerbaijan Pres Oct 11 1998 www electionguide org 2020 08 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28 L A Okunʹkov Konstitucii gosudarstv uchastnikov SNG Izdatelskaya gruppa NORMA INFRA M 1999 ISBN 978 5 16 000046 6 Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi Zvi Lerman David Sedik Rural Transition in Azerbaijan Lexington Books 2010 02 15 ISBN 978 0 7391 4318 6 Bazar iqtisadiyyatinin Azerbaycan modeli Time to abolish the death penalty PDF ingilis 2021 08 31 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2020 08 28 Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu 30 sentyabr 2002 Nefteprovod Baku Supsa pridal impuls razvitiyu ekonomiki Azerbajdzhana i Gruzii ministr Trend Az rus 2016 05 16 2017 02 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28 BAKU TBILISI DZhEJHAN Region Plus 2017 11 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28 Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyevin beyanati Otklikayas na prizyv k prekrasheniyu ognya izlozhennyj v Bishkekskom protokole ot 5 maya 1994 goda i opirayas na Protokol ot 18 fevralya 1994 goda protivoborstvuyushie Storony soglasilis vn kazimirov ru 2009 07 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28 Dvustoronnie otnosheniya Mezhgosudarstvennye otnosheniya Rossii i Azerbajdzhana RIA Novosti rus 2018 09 01 2019 05 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28 https faolex fao org docs pdf bi 66609 pdf SOGLAShENIE mezhdu Respublikoj Kazahstan i Azerbajdzhanskoj Respublikoj o razgranichenii dna Kaspijskogo morya mezhdu Respublikoj Kazahstan i Azerbajdzhanskoj Respublikoj Azerbaycan tebii qazinin Turkiye Respublikasina tedaruk edilmesine dair Azerbaycan Respublikasi ile Turkiye Respublikasi arasinda Sazisin tesdiq edilmesi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASININ QANUNU GAZOPROVOD BAKU TBILISI ERZURUM POLNOSTYu GOTOV K EKSPLUATACII azertag az rus 2018 08 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 28