Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Herakl (yunanca Ἡρακλῆς, latınca Herculēs) qədim yunan mifologiyasında qəhrəman, tanrı Zevsin Alkmenadan olan oğludur.
Bəzi mənbələr Heraklın 3 fərqli qadınla münasibəti olduğunu yazır. Heraklın həyat yoldaşı kimi Kreontun qızı Fivan şahzadəsi Meqara göstərilir. Herakl və Meqaranın 2, 4 və ya 8 övladı olub.
Əfsanəyə əsasən, Herakl ağlını itirdiyi zaman Meqaradan olan bütün uşaqlarını öldürür, sonra isə Meqeranı İolaya ərə verir.
Heraklın digər həyat yoldaşı Kalidon kralının qızı Deyanira olub. Əfsanələrə görə, Heraklın ölümündə Deyaniranın əli var idi.
Deyaniradan bir oğlu və bir qızı olub. Oğlunun adı Heraklid (Hill), qızının adı isə Makariya idi. Makariya döyüşlərdən birində qələbə qazanmaq üçün özünü tanrılara qurban verir.
Heraklın son həyat yoldaşı isə ölüb tanrı olduqdan sonra onunla ailə quran ilahə Heba idi. Heba ilə Heraklın əkiz oğulları Aleksiares və Aniket Olimpi qoruyan kiçik tanrılar idi.
Bəzi mənbələrə əsasən Heraklın qeyri rəsmi nikahdan bir övladı daha var idi, bu Filantın qızı Astioxadan dünyaya gələn Tlepolem idi. Tlepolem öz əmisi Likimniyi öldürdükdən sonra Rodosa qaçıb. Daha sonra Troyada dünyasını dəyişib
Alkidlər
(yunanca Ἀλκείδης, "Alkeyin övladı"; Alkey [Ἀλκαῖος] — Herakla doğulduğu zaman verilmiş ad) — Yunan mifologiyası personajları, Meqera və Heraklın övladları. Menekrat yazır ki, Heraklın bu övladları Alkidlər kimi tanınırdılar Heraklidlər kimi deyil. İlahə Heranın lənəti ilə dəli olan Herakl bütün alkidləri öldürüb. V. Metyuz iki versiyanın olduğunu deyir. 1. Herakl onları oxla vurub (Evripid, Diodora istinadən), və ya oda atıb (Ferekidə istinadən). Alkidlərin salarında mənbələr fərqlənir.
Alkidlərin adları:
- Ferekidə görə: Antimax, Klimen, Qlen, Terimax, Kreontiad
- Evripidə görə: Terimax, Deikoont, Aristoden
- Asklepiada görə: Terimax, Kreontiad, Deikoont
- Batona görə: Polidar, Aniket, Mekistofon, Patrokl, Toksoklit, Menebront, Xersibiy
- Psevdo-Giginə görə: Terimax, Ofit
- Laktansiy Plasiada görə: Oksey və Kreontiad və ya Leontiad
- İkinci Vatikan mifoqrafına əsasən: Kreontiad və Arey
Heraklidlər
İlk Heraklidlər Heraklla Deyaniranın oğlu və qızı Hill və Makariya idi. Sonrada onlardan, daha doğrusu Hill və İoladan törəyən bütün Herakl nəslini Heraklidlər adlandırırdılar.
Heraklidlərin adları soyağacında:
Həraklidlər haqqında əfsanə Əfsanəyə görə Heraklın anası Alkmena Heraklın bir neçə övladını özü ilə götürüb Tirnifə qaçır. Digər uşaqlar isə Traxin şəhərində qalır.
Evrisfey onların böyüyüb onu taxtdan endirməsində qorxduğu üçün, hamısını Yunanıstan torpaqlarından qovmaq istəyirdi. Bu səbəblə o, Keikə bütün Heraklidləri təfil verməyi əmr edən məktub göndərir. Bunu öyrənən Heraklidlər Traxini tərk edib, bir şəhərdən digər şəhərə köçərək sığınacaq yer axtarırlar. Onlara yalnız Teseyin başcılığında Afina xalqı yardım etməyə cəsarət göstərir.
əfsanənin bu hissəsinin yaradılma səbəbi kimi mərkəzi Yunanıstanın dağ tayfalarının Miken Peloponnesinə hücumunu göstərir. Onun sözlərinə görə bu tayfalar özlərini Doriyalılar adlandırırdılar. Pavsaniyə əsasən bu eramızdan əvvəl 11-ci əsrdə baş vermişdir. Qarətlər və talanlar zamanı o ərazidə yaşayan və Herakla, Apallona, Demetraya sitayiş edən insanlar qaçmağa məcbur olmuşdular. Cənubi Fessaliyanı ələ keçirdikdən sonra isə Doriyalılar Afina ilə sülh və Peloponnes kralı Evrisfeyə qarşı mübarizədə tərəfdaşlıq elan ediblər. Əfsanənin davamına görə Tesey Heraklidləri Trikorinfdə məskunlaşdırır və Evrisfeyə təfil vermir. Bu Afina və Peloponnes arasında ilk müharibəyə səbəb olur. Elə olur ki, Heraklidlər böyüyürlər. Evrisfey ordu yığıb Afinaya qarşı savaşa gedir. İolay, Tesey, Hill Heraklidlər və Afinalıların birgə ordusunun başcıları idi. Orakul öncəgörən demişdi ki, əgər tanrılara bir qurban verilməsə Afinalılar məğlub olacaq. Heç kim öz canına qıymaq istəmirdi. Ancaq Heraklın qızı Makariya bunu edir. Afinalılar qələbə qazanırlar. Evrisfeyin oğulları Aleksandr, İfimedont və Evribiy ölürlər. Evrisfey isə döyüş meydanından atı ilə qaçır. Hill ön onu təqib edib Skiron qayaları yaxınlığında yaxalayır. Evrisfeyin başını kəsib yaxınlıqda bir yerdə bastırır.
Bu zaman zərfində isə Hill və digər Heraklidlər Peloponnesə hücum çəkib, onun bütün şəhələrini ələ keçirirlər. Bir il sonra vəba yayılır və orakul "Heraklidlər vaxtsız qayıdıblar" deyir. Buna görə Hill Marafona qayıdır. Daha sonra Delfiyalı orakulun yanına gedir və nə vaxt qayıda biləcəyini soruşur və "3 bardan sonra" cavabını alır. Bu cavabı "3 il" kimi yozan Hill 3 il istirahət edir, atasının vəsiyyətini yerinə yetirib İola ilə evlənir. Daha sonra ordusunu yığıb, yola düşür. İstmda onu Axey ordusunun başına keçmiş Atrey qarşılayır. Artıq qanın axmasını istəməən Hill özünə tay olan hər-hansı bir şəxsi döyüşə çağırır. O deyir: "Əgər mən qalib gəlsəm, bu taxt və bu torpaqlar mənim olsun, məğlub olsam isə mən və digər Heraklidlər 50 il daha bu torpaqlara geri qayıtmayacağıq. Teqeya kralı Exem döyüş çağırışını qəbul edir. Döyüşdə Hill ölür və Meqara şəhərində dəfn olunur. Herakridlər Trikorinfə geri qayıtmağa məcbur olurlar, oradan isə Doridaya keçib kral Egimiydən Herakldan qalan torpaqların yarısını istəyirlər.
Peloponnesdə Arqos şəhərində o zaman ancaq öz oğulları ilə Likminiy və bacısının oğlu, Heraklın oğlu Tlepolem qalmışdı. Bu hadisələrdən sonra Delfiyalı orakul açıqlama verir ki, o "3 bar" deəyəndə 3 nəsil nəzərdə tuturdu.
Alkmena Fivaya qayıdır, orada qocalıb, ölür. Zevs Hermesə əmr edir ki, Heraklidlərin məzara aparacaqları tabutu oğurlasın. Hermes cəsədin yerinə daş qoyub, ölü Alkmenanın bədənini müqəddəs aday aparır. Orada Alkmena dirilir və cavanlaşır. Daha sonra Radamanta ərə gedir. Heraklidlər tabutun ağırlaşdığını hiss edib, onu açırlar. Daşı görən Heraklidlər hər şeyi başa düşürlər, daşı Fivaya aparıb müqəddəs məbədə yerləşdirirlər. O gündən sonra orada hər kəs Alkmenaya sitayiş etməyə başlayır. Arqosda isə Tlepolem sözə baxmayan nökərini taxta parçası ilə vurmaq istədikdə, əlinin altına qoca əmisi Likimniy düşür. Başından zərbə alan Likimniy yerindəcə keçinir. Heraklidlərin bunu eşitdikdə onu öldürəcəklərini düşünən Tlepolem, qorxusundan Apollonun məsləhəti ilə özünə yandaşlar tapıb Rodosa qaçır. Rodosda hökmdar Triopun icazəsi ilə Tlepolem adanı 3 yerə bölür və 3 şəhərin əsasını qoyur: Lind, İyalis, Kamir. Daha sonra Tlepolem 10 Rodos gəmisi ilə Troyaya yola düşəcək…
Heraklidlərin ən kiçiyi fasoss atleti Feagen hesab olunurdu. Onun anasını məbəddə bir gecə bir şəxs ziyarət edir. O bu şəxsin həyat yoldaşı Timosfen olduğunu zənn etsə də, sonradan öyrənir ki, gələn tanrı Heraklıymış.
Heraklidlər ancaq 4 nəsil sonra Peloponnesi ələ keçirə bildilər.
Temen, Kresfont, və əkizlər Prokl və Evrisfenin(Heraklid nəslindın olan) başçılığı ilə Heraklidlərin orudus Mikenləri ələ keçirir və hökmdar Tisameni öldürürlər. Əslində, onlar bunu daha əvvəl də edə bilərdilər. Lakin, onlardan biri Karn adlı orakulu Tisamenin göndərdiyi cadugər hesab edərək öldürmüşdülər. Tanrılar qəzəblənib Heraklidlərin gəmilərini batırışdılar. Delfiyalı orakul isə məsləhət vermişdi ki, onlar qatili 10 il müddətinə sürgünə göndərib, onun yerinə triopu özləri ilə döyüşə aparsınlar. Heraklidlər istəyirdilər ki, Rodosdan Forbantın oğlu Triopu gətirsinlər, amma son anda Temen Etoliyalı tayfa başcısı Osili görüb. Oksil bir gözlü atın üzərində idi. Triop sözünün 3 gözlü mənasında olduğunu bilə Temen, Oksili özləri ilə döyüşə aparır. Onlar qələbə qazanaraq, püşkatma ilə torpaqlarlı Heraklidlər arasında bölüşdürürlər. Beləlikıə Arqos Temenə, Sparta Prokl və Evrisfenə, Mesenna isə Kresfonta çatır.
İstinadlar
- Robert Graves — "Qədim Yunan Mifologiyası".
- Геракл // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890–1907.
- Мифы народов мира. М., 1991–92. В 2 т. Т.2. С.516
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Herakl yunanca Ἡraklῆs latinca Hercules qedim yunan mifologiyasinda qehreman tanri Zevsin Alkmenadan olan ogludur Heraklin heykeli Bezi menbeler Heraklin 3 ferqli qadinla munasibeti oldugunu yazir Heraklin heyat yoldasi kimi Kreontun qizi Fivan sahzadesi Meqara gosterilir Herakl ve Meqaranin 2 4 ve ya 8 ovladi olub Efsaneye esasen Herakl aglini itirdiyi zaman Meqaradan olan butun usaqlarini oldurur sonra ise Meqerani Iolaya ere verir Heraklin diger heyat yoldasi Kalidon kralinin qizi Deyanira olub Efsanelere gore Heraklin olumunde Deyaniranin eli var idi Deyaniradan bir oglu ve bir qizi olub Oglunun adi Heraklid Hill qizinin adi ise Makariya idi Makariya doyuslerden birinde qelebe qazanmaq ucun ozunu tanrilara qurban verir Heraklin son heyat yoldasi ise olub tanri olduqdan sonra onunla aile quran ilahe Heba idi Heba ile Heraklin ekiz ogullari Aleksiares ve Aniket Olimpi qoruyan kicik tanrilar idi Bezi menbelere esasen Heraklin qeyri resmi nikahdan bir ovladi daha var idi bu Filantin qizi Astioxadan dunyaya gelen Tlepolem idi Tlepolem oz emisi Likimniyi oldurdukden sonra Rodosa qacib Daha sonra Troyada dunyasini deyisib Alkidler yunanca Ἀlkeidhs Alkeyin ovladi Alkey Ἀlkaῖos Herakla doguldugu zaman verilmis ad Yunan mifologiyasi personajlari Meqera ve Heraklin ovladlari Menekrat yazir ki Heraklin bu ovladlari Alkidler kimi taninirdilar Heraklidler kimi deyil Ilahe Heranin leneti ile deli olan Herakl butun alkidleri oldurub V Metyuz iki versiyanin oldugunu deyir 1 Herakl onlari oxla vurub Evripid Diodora istinaden ve ya oda atib Ferekide istinaden Alkidlerin salarinda menbeler ferqlenir Alkidlerin adlari Ferekide gore Antimax Klimen Qlen Terimax Kreontiad Evripide gore Terimax Deikoont Aristoden Asklepiada gore Terimax Kreontiad Deikoont Batona gore Polidar Aniket Mekistofon Patrokl Toksoklit Menebront Xersibiy Psevdo Gigine gore Terimax Ofit Laktansiy Plasiada gore Oksey ve Kreontiad ve ya Leontiad Ikinci Vatikan mifoqrafina esasen Kreontiad ve AreyHeraklidler Ilk Heraklidler Heraklla Deyaniranin oglu ve qizi Hill ve Makariya idi Sonrada onlardan daha dogrusu Hill ve Ioladan toreyen butun Herakl neslini Heraklidler adlandirirdilar Heraklidlerin adlari soyagacinda Heraklidlerin soyagaci Heraklidler haqqinda efsane Efsaneye gore Heraklin anasi Alkmena Heraklin bir nece ovladini ozu ile goturub Tirnife qacir Diger usaqlar ise Traxin seherinde qalir Evrisfey onlarin boyuyub onu taxtdan endirmesinde qorxdugu ucun hamisini Yunanistan torpaqlarindan qovmaq isteyirdi Bu sebeble o Keike butun Heraklidleri tefil vermeyi emr eden mektub gonderir Bunu oyrenen Heraklidler Traxini terk edib bir seherden diger sehere kocerek siginacaq yer axtarirlar Onlara yalniz Teseyin basciliginda Afina xalqi yardim etmeye cesaret gosterir efsanenin bu hissesinin yaradilma sebebi kimi merkezi Yunanistanin dag tayfalarinin Miken Peloponnesine hucumunu gosterir Onun sozlerine gore bu tayfalar ozlerini Doriyalilar adlandirirdilar Pavsaniye esasen bu eramizdan evvel 11 ci esrde bas vermisdir Qaretler ve talanlar zamani o erazide yasayan ve Herakla Apallona Demetraya sitayis eden insanlar qacmaga mecbur olmusdular Cenubi Fessaliyani ele kecirdikden sonra ise Doriyalilar Afina ile sulh ve Peloponnes krali Evrisfeye qarsi mubarizede terefdasliq elan edibler Efsanenin davamina gore Tesey Heraklidleri Trikorinfde meskunlasdirir ve Evrisfeye tefil vermir Bu Afina ve Peloponnes arasinda ilk muharibeye sebeb olur Ele olur ki Heraklidler boyuyurler Evrisfey ordu yigib Afinaya qarsi savasa gedir Iolay Tesey Hill Heraklidler ve Afinalilarin birge ordusunun bascilari idi Orakul oncegoren demisdi ki eger tanrilara bir qurban verilmese Afinalilar meglub olacaq Hec kim oz canina qiymaq istemirdi Ancaq Heraklin qizi Makariya bunu edir Afinalilar qelebe qazanirlar Evrisfeyin ogullari Aleksandr Ifimedont ve Evribiy olurler Evrisfey ise doyus meydanindan ati ile qacir Hill on onu teqib edib Skiron qayalari yaxinliginda yaxalayir Evrisfeyin basini kesib yaxinliqda bir yerde bastirir Bu zaman zerfinde ise Hill ve diger Heraklidler Peloponnese hucum cekib onun butun sehelerini ele kecirirler Bir il sonra veba yayilir ve orakul Heraklidler vaxtsiz qayidiblar deyir Buna gore Hill Marafona qayidir Daha sonra Delfiyali orakulun yanina gedir ve ne vaxt qayida bileceyini sorusur ve 3 bardan sonra cavabini alir Bu cavabi 3 il kimi yozan Hill 3 il istirahet edir atasinin vesiyyetini yerine yetirib Iola ile evlenir Daha sonra ordusunu yigib yola dusur Istmda onu Axey ordusunun basina kecmis Atrey qarsilayir Artiq qanin axmasini istemeen Hill ozune tay olan her hansi bir sexsi doyuse cagirir O deyir Eger men qalib gelsem bu taxt ve bu torpaqlar menim olsun meglub olsam ise men ve diger Heraklidler 50 il daha bu torpaqlara geri qayitmayacagiq Teqeya krali Exem doyus cagirisini qebul edir Doyusde Hill olur ve Meqara seherinde defn olunur Herakridler Trikorinfe geri qayitmaga mecbur olurlar oradan ise Doridaya kecib kral Egimiyden Herakldan qalan torpaqlarin yarisini isteyirler Peloponnesde Arqos seherinde o zaman ancaq oz ogullari ile Likminiy ve bacisinin oglu Heraklin oglu Tlepolem qalmisdi Bu hadiselerden sonra Delfiyali orakul aciqlama verir ki o 3 bar deeyende 3 nesil nezerde tuturdu Alkmena Fivaya qayidir orada qocalib olur Zevs Hermese emr edir ki Heraklidlerin mezara aparacaqlari tabutu ogurlasin Hermes cesedin yerine das qoyub olu Alkmenanin bedenini muqeddes aday aparir Orada Alkmena dirilir ve cavanlasir Daha sonra Radamanta ere gedir Heraklidler tabutun agirlasdigini hiss edib onu acirlar Dasi goren Heraklidler her seyi basa dusurler dasi Fivaya aparib muqeddes mebede yerlesdirirler O gunden sonra orada her kes Alkmenaya sitayis etmeye baslayir Arqosda ise Tlepolem soze baxmayan nokerini taxta parcasi ile vurmaq istedikde elinin altina qoca emisi Likimniy dusur Basindan zerbe alan Likimniy yerindece kecinir Heraklidlerin bunu esitdikde onu oldureceklerini dusunen Tlepolem qorxusundan Apollonun mesleheti ile ozune yandaslar tapib Rodosa qacir Rodosda hokmdar Triopun icazesi ile Tlepolem adani 3 yere bolur ve 3 seherin esasini qoyur Lind Iyalis Kamir Daha sonra Tlepolem 10 Rodos gemisi ile Troyaya yola dusecek Heraklidlerin en kiciyi fasoss atleti Feagen hesab olunurdu Onun anasini mebedde bir gece bir sexs ziyaret edir O bu sexsin heyat yoldasi Timosfen oldugunu zenn etse de sonradan oyrenir ki gelen tanri Herakliymis Heraklidler ancaq 4 nesil sonra Peloponnesi ele kecire bildiler Temen Kresfont ve ekizler Prokl ve Evrisfenin Heraklid neslindin olan basciligi ile Heraklidlerin orudus Mikenleri ele kecirir ve hokmdar Tisameni oldururler Eslinde onlar bunu daha evvel de ede bilerdiler Lakin onlardan biri Karn adli orakulu Tisamenin gonderdiyi caduger hesab ederek oldurmusduler Tanrilar qezeblenib Heraklidlerin gemilerini batirisdilar Delfiyali orakul ise meslehet vermisdi ki onlar qatili 10 il muddetine surgune gonderib onun yerine triopu ozleri ile doyuse aparsinlar Heraklidler isteyirdiler ki Rodosdan Forbantin oglu Triopu getirsinler amma son anda Temen Etoliyali tayfa bascisi Osili gorub Oksil bir gozlu atin uzerinde idi Triop sozunun 3 gozlu menasinda oldugunu bile Temen Oksili ozleri ile doyuse aparir Onlar qelebe qazanaraq puskatma ile torpaqlarli Heraklidler arasinda bolusdururler Belelikie Arqos Temene Sparta Prokl ve Evrisfene Mesenna ise Kresfonta catir IstinadlarRobert Graves Qedim Yunan Mifologiyasi Gerakl Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Mify narodov mira M 1991 92 V 2 t T 2 S 516Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin