Hektor Berlioz (fr. Louis-Hector Berlioz, Lui-Ektor Berlioz) (11 dekabr, 1803 – 8 mart, 1869) — fransız romantik bəstəkarı. "Fantastik simfoniya" və "Grand messe des morts" (Rekviyem) ona məşhurluq gətirən bəstələrindəndir. Müəllifi olduğu "Treatise on Instrumentation"la Berlioz müasir orkestrin formalaşmasına əhəmiyyətli təsir etmişdir. Bəzi əsərlərini bəstəkar nəhəng orkestr heyəti üçün nəzərdə tutmuş, bundan başqa dirijor olaraq 1000-dən çox musiqiçi heyəti olan konsertləri aparmışdır. 50-yə yaxın mahnının müəllifidir.
Hektor Berlioz | |
---|---|
fr. Hector Berlioz | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum adı | Louis-Hector Berlioz |
Doğum tarixi | 11 dekabr 1803[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 8 mart 1869[…](65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | jurnalist, dirijor, yazıçı, avtobioqraf[d], musiqi tənqidçisi[d], librettoçu, virtuoz, kitabxanaçı, bəstəkar |
Fəaliyyət illəri | 1815-ci ildən |
Janrlar | opera, simfoniya, klassik musiqi |
Musiqi alətləri | gitara, fleyta, saksofon |
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
hberlioz.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Fransanın cənub-şərqində yerləşən Kot-Sent-Andre (İzer) şəhərciyində həkim ailəsində anadan olmuşdur. 1821-ci ildə tibb təhsilini almaqda olan Berlioz valideynlərinin etirazına baxmayaraq tibbi dayandırıb özünü musiqiyə həsr etmişdir. 1825-ci ildə Paris şəhərində onun ilk iri tutumlu əsəri olan "Təntənəli messa" ilk dəfə publika qarşısında tamamilə müvəffəqiyyətsiz ifa edilmişdir. 1826-1830-cu illərdə Berlioz Paris konservatoriyasında Jan Fransua Lesuer və A.Reyxidən dərslər almışdır. 1828-1830-cu illərdə ifa olunan Berliozun daha bir neçə əsəri – "Vverley" üverturası, "Framcs-juges" və "Fantastik simfoniya" (artistin həyatından epizod) da xüsusi müvəffəqiyyət qazanmasa belə ictimaiyyətin diqqətini gənc bəstəkara yönəldmişdir. 1828-ci ildən başlayaraq Berlioz musiqi kritiki olaraq da fəaliyyətə başlamışdır.
"Sardanapal" kantatasına görə 1830-cu ildə Roma mükafatını almış bəstəkar İtaliyada stependiat olaraq yaşamasına baxmayaraq, 18 aydan sonra oradan İtaliya musiqisinin qəti əleyhdarı olaraq qayıdmışdır. Öz səfərindən Berlioz "Kral Lir" uvertürasını və "Fantastik simfoniya"nın davamı olan "Le retour à la vie" simfonik əsərini gətirmişdir. 1932-ci ildə Parisə qayıdaraq bəstəkarlıq, dirijorluq və tənqidçilik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.
1834-cü ildən Berliozun Parisdəki vəziyyəti xüsusilə yenidən qurulmuş "Gazette musicale de Paris"də, daha sonra isə "Journal des Débats"da işə başlaması ilə yaxşılaşmışdır. Bu nəşrlərin hazırlanmasında 1864-cü ilə qədər iştirak edən Berlioz sərt və ciddi tənqidçi şöhrəti qazanmışdır. 1839-cu ildə o konservatoriyanın kitabxanaçısı vəzifəsinə, 1856-cı ildən isə Akademiyanın üzvlüyünə qəbul olunmuşdur.
Onun şəxsi həyatını bədbinləşdirən bir sıra qəmgin hadisələr haqqında isə o təfərrüatları ilə öz "Memuarlar"ında (1870) nəql etmişdir. Onun ilk nikahı irlandiyalı aktrisa Qarriet Smitson ilə olmuş və 1843-cü ildə boşanma ilə başa çatmışdır. Onun ölümündən sonra Berlioz müğənni Mariya Resio ilə nikah bağlamış, lakin o da 1854-cü ildə qəfildən vəfat etmişdir. Berliozun ilk nikahından olan oğlu isə 1867-ci ildə vəfat etmişdir. Bəstəkarın özü 8 mart 1869-cu ildə tək-tənha dünyasını dəyişmişdir.
Yaradıcılığı
Berlioz – musiqidə romantizmin parlaq nümayəndəsi, romantik proqramlı simfoniyanın yaradıcısıdır. Onun incəsənəti ədəbiyyatda V.Hüqonun və ya rəssamlıqda yaradıcılığı ilə bir çox cəhətdən oxşarlıq təşkil edir. O, cəsarətlə musiqi forması, harmoniyası və ifası sahələrində yenilikləri tətbiq etmiş, simfonik musiqinin teatrallaşdırılmasına və əsərlərin nəhəng miqyaslara gətirilməsinə can atmışdır.
1826-cı ildə yunanların Osmanlı İmperiyasına qarşı azadlıq uğrunda mübarizəsinə həsr olunmuş "Yunan inqlabı" yazılmışdır. 1830-сu il "Böyük iyul inqlabı" zamanı inqilabı mahnılarla, xüsusilə də onun tərəfindən orkestr və xor üçün təkmilləşdirilmiş "Marselyeza" ilə geniş şəkildə məşğul olmuşdur. Bəstəkarın bir sıra iri tutumlu əsərlərində inqilabi mövzu öz əksini tapmışdır: "Rekviyem"(1837) – İyul inqilabının qəhrəmanları xatirəsinə yaradılmışdır; "Matəm-triumfal simfoniya" (1840)- İyul hadisələrinin qurbanlarının külünün rəsmi köçürülmə mərasimi üçün yazılmışdır.
Hektor Berliozun tərzi artıq onun "Fantastik simfoniyası"nda (1830, altbaşlıq – "Rəssamın həyatından epizod") müəyyən olmuşdur. Bestəkarın bu məşhur əsəri – ilk romantik proqramlı simfoniyadır. Burada öz dövrünün tipik əhval ruhiyyəsi əks olunub (reallıqla barışmamazlıq, yüksək emosionallıq və həssaslıq). Rəssamın subyektiv təəsüratları simfoniyada ictimailəşdirilir, uğursuz məhəbbət faciə səviyyəsində dəyərləndirilir.
Hektor Berlioz musiqinin inkişafına sadəcə olaraq bəstələri ilə deyil, eyni zamanda ifa etmə incəlikləri və dirijorluq sahəsində tətbiq etdiyi yeniliklərlə önəmli xidmət göstərmişdir. Onun yaratdığı instrumentovka bir çox dilə tərcümə edilərək bu gün də aktuallığını itirməmişdir. Vaqnerlə birlikdə Berlioz yeni dirijorluq məktəbinin banilərindən hesab olunur.
- "Béatrice et Bénédictdən Duet, 1862"
- Berliozun "Fantastik simfoniyası"nın ilk səhifəsinin əlyazması
Xarici keçidlər
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Louis Hector Berlioz (fr.). ministère de la Culture.
- Hector Berlioz // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hektor Berlioz fr Louis Hector Berlioz Lui Ektor Berlioz 11 dekabr 1803 8 mart 1869 fransiz romantik bestekari Fantastik simfoniya ve Grand messe des morts Rekviyem ona meshurluq getiren bestelerindendir Muellifi oldugu Treatise on Instrumentation la Berlioz muasir orkestrin formalasmasina ehemiyyetli tesir etmisdir Bezi eserlerini bestekar neheng orkestr heyeti ucun nezerde tutmus bundan basqa dirijor olaraq 1000 den cox musiqici heyeti olan konsertleri aparmisdir 50 ye yaxin mahninin muellifidir Hektor Berliozfr Hector BerliozUmumi melumatlarDogum adi Louis Hector BerliozDogum tarixi 11 dekabr 1803 1803 12 11 Dogum yeri La Kot Sent AndreVefat tarixi 8 mart 1869 1869 03 08 65 yasinda Vefat yeri Paris ParisDefn yeri Monmartr qebiristanligiVetendasligi FransaMusiqici melumatlariFealiyyeti jurnalist dirijor yazici avtobioqraf d musiqi tenqidcisi d librettocu virtuoz kitabxanaci bestekarFealiyyet illeri 1815 ci ildenJanrlar opera simfoniya klassik musiqiMusiqi aletleri gitara fleyta saksofonTehsili Paris KonservatoriyasiUzvluyu Isvec Kral Musiqi Akademiyasi d Tesviri Senet Akademiyasi 1856 1869 Mukafatlarihberlioz com Vikianbarda elaqeli mediafayllarHektor Berlioz Paris 1855HeyatiFransanin cenub serqinde yerlesen Kot Sent Andre Izer seherciyinde hekim ailesinde anadan olmusdur 1821 ci ilde tibb tehsilini almaqda olan Berlioz valideynlerinin etirazina baxmayaraq tibbi dayandirib ozunu musiqiye hesr etmisdir 1825 ci ilde Paris seherinde onun ilk iri tutumlu eseri olan Tenteneli messa ilk defe publika qarsisinda tamamile muveffeqiyyetsiz ifa edilmisdir 1826 1830 cu illerde Berlioz Paris konservatoriyasinda Jan Fransua Lesuer ve A Reyxiden dersler almisdir 1828 1830 cu illerde ifa olunan Berliozun daha bir nece eseri Vverley uverturasi Framcs juges ve Fantastik simfoniya artistin heyatindan epizod da xususi muveffeqiyyet qazanmasa bele ictimaiyyetin diqqetini genc bestekara yoneldmisdir 1828 ci ilden baslayaraq Berlioz musiqi kritiki olaraq da fealiyyete baslamisdir Sardanapal kantatasina gore 1830 cu ilde Roma mukafatini almis bestekar Italiyada stependiat olaraq yasamasina baxmayaraq 18 aydan sonra oradan Italiya musiqisinin qeti eleyhdari olaraq qayidmisdir Oz seferinden Berlioz Kral Lir uverturasini ve Fantastik simfoniya nin davami olan Le retour a la vie simfonik eserini getirmisdir 1932 ci ilde Parise qayidaraq bestekarliq dirijorluq ve tenqidcilik fealiyyeti ile mesgul olmusdur 1834 cu ilden Berliozun Parisdeki veziyyeti xususile yeniden qurulmus Gazette musicale de Paris de daha sonra ise Journal des Debats da ise baslamasi ile yaxsilasmisdir Bu nesrlerin hazirlanmasinda 1864 cu ile qeder istirak eden Berlioz sert ve ciddi tenqidci sohreti qazanmisdir 1839 cu ilde o konservatoriyanin kitabxanacisi vezifesine 1856 ci ilden ise Akademiyanin uzvluyune qebul olunmusdur Onun sexsi heyatini bedbinlesdiren bir sira qemgin hadiseler haqqinda ise o teferruatlari ile oz Memuarlar inda 1870 neql etmisdir Onun ilk nikahi irlandiyali aktrisa Qarriet Smitson ile olmus ve 1843 cu ilde bosanma ile basa catmisdir Onun olumunden sonra Berlioz mugenni Mariya Resio ile nikah baglamis lakin o da 1854 cu ilde qefilden vefat etmisdir Berliozun ilk nikahindan olan oglu ise 1867 ci ilde vefat etmisdir Bestekarin ozu 8 mart 1869 cu ilde tek tenha dunyasini deyismisdir YaradiciligiBerlioz musiqide romantizmin parlaq numayendesi romantik proqramli simfoniyanin yaradicisidir Onun inceseneti edebiyyatda V Huqonun ve ya ressamliqda yaradiciligi ile bir cox cehetden oxsarliq teskil edir O cesaretle musiqi formasi harmoniyasi ve ifasi sahelerinde yenilikleri tetbiq etmis simfonik musiqinin teatrallasdirilmasina ve eserlerin neheng miqyaslara getirilmesine can atmisdir 1826 ci ilde yunanlarin Osmanli Imperiyasina qarsi azadliq ugrunda mubarizesine hesr olunmus Yunan inqlabi yazilmisdir 1830 su il Boyuk iyul inqlabi zamani inqilabi mahnilarla xususile de onun terefinden orkestr ve xor ucun tekmillesdirilmis Marselyeza ile genis sekilde mesgul olmusdur Bestekarin bir sira iri tutumlu eserlerinde inqilabi movzu oz eksini tapmisdir Rekviyem 1837 Iyul inqilabinin qehremanlari xatiresine yaradilmisdir Matem triumfal simfoniya 1840 Iyul hadiselerinin qurbanlarinin kulunun resmi kocurulme merasimi ucun yazilmisdir Hektor Berliozun terzi artiq onun Fantastik simfoniyasi nda 1830 altbasliq Ressamin heyatindan epizod mueyyen olmusdur Bestekarin bu meshur eseri ilk romantik proqramli simfoniyadir Burada oz dovrunun tipik ehval ruhiyyesi eks olunub realliqla barismamazliq yuksek emosionalliq ve hessasliq Ressamin subyektiv teesuratlari simfoniyada ictimailesdirilir ugursuz mehebbet facie seviyyesinde deyerlendirilir Hektor Berlioz musiqinin inkisafina sadece olaraq besteleri ile deyil eyni zamanda ifa etme incelikleri ve dirijorluq sahesinde tetbiq etdiyi yeniliklerle onemli xidmet gostermisdir Onun yaratdigi instrumentovka bir cox dile tercume edilerek bu gun de aktualligini itirmemisdir Vaqnerle birlikde Berlioz yeni dirijorluq mektebinin banilerinden hesab olunur source source Beatrice et Benedictden Duet 1862 Berliozun Fantastik simfoniyasi nin ilk sehifesinin elyazmasiXarici kecidlerBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Louis Hector Berlioz fr ministere de la Culture Hector Berlioz Internet Broadway Database ing 2000 Archivio Storico Ricordi 1808