Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hanna Adams (ing. Hannah Adams; 2 oktyabr 1755[…] – 15 dekabr 1831[…]) — ABŞ-də ilk peşəkar xanım yazıçı, tarixçi və müqayisəli dinşünaslıq pioneri.
| Hanna Adams | |
|---|---|
| ing. Hannah Adams | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Medifld, Massaçusets, ABŞ |
| Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bruklayn, Massaçusets, ABŞ |
| Atası | Tomas Adams |
| Anası | Elizabet Klark Adams |
| Fəaliyyəti | Yazıçı |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
O, Tomas Adamsın və Elizabet Klarkın beş uşağından ikincisi idi. Hana 12 yaşında olanda, anası öldü. Uşaqlığda tez-tez xəstələndiyi üçün məktəbə getmirdi, amma özü çox oxuyurdu və atası onun öz-özünə təhsil almasını şövqləndirirdi. Adams öz xatirələrinə əsasən, o, cənnəti insanların billiyə yiyələnməsini tamamilə ödəyəcək bir yer sayırdı. Tomas Harvard tələbələri üçün özəl repetitor fəaliyətini göstərirdi və onlara yemək və yaşayış yeri verirdi. Hanna bu tələbələrlə birlikdə oxuyurdu və gələcəkdə özüdə özəl repititor oldu..
ABŞ İstiqlal müharibəsi zamanı Tomas Adamsın tələbələrindən biri Hannaya Tomas Broutonun 1742-ci ildə nəşr olunmuş "Dünya yaranandan indiyədək bütün dinlərin tarixi lüğəti" adlı kitabını oxumağa verdi. Broutonun əsərinin mütaliəsi qızda dünya dinlərinə marağı oyandırdı, amma bu kitab və, Hannanın oxuduğu belə mövzuda olan başqa kitablar kimi, müəllifin dinindən başqa bütün dinlərə nifrət və mənfi rəylərlə dolu idi. Dini müəlliflərin öz inanclarını qorumaq üçün istifadə etdiyi ədalətsiz və qeyri-səmimi dəlillər Adamsı dinə qarşı öz xüsusi baxışlarını hazırlamağa vadar etdi..
1778-ci ildə Hanna Adams dinlər haqqında məlumatlandırıcı nəşrin üstündə işə başladı, orada o, hər hansı bir məzhəbə üstünlük verməkdən qaçmaq və hər hansı dinin baxışlarını, arqumentlərini elə dinin tərəfdaşlarının anlayışlarına görə ifadə etmək niyyətində idi. Bu nəticəsi kimi 1784-cü ildə çıxan "Xristian erasının əvvəllərindən indiyədək yaranmış müxtəlif təriqətlərin əlifba (yığcam toplu)" (ing. An Alphabetical Compendium of the Various Sects Which Have Appeared from the Beginning of the Christian Era to the Present Day) oldu. Kitabın birinci nəşri bütövlüklə satıldı, amma burdan gələn gəlirin hamısı Adamsın ədəbi agentinə getdi, baxmayaraq ki, Hanna bu pullarla ailəsinə yardım göstərmək istəyirdi.
Bununla belə "Əlifba kompendiumun" uğuru Adamsda peşəkar ədəbi karyeranın imkanları haqqında təsəvvür yaratdı. Kənd müəlliməsi maaşı ilə dolanan Hanna, eyni zamanda yeni naşir axtarışında idi və ABŞ-də ilk müəlliflik hüququ haqqında qanunun qəbul edilməsi üçün lobbiçilik edirdi, bu qanun 1790-cı ildə qüvvəyə mindi. Adamsın məlumatlandırıcı kitabçasının 1791-ci ildə "Dinlərin icmalı" (ing. A View of Religions)) adında çıxan ikinci nəşri abunə yolu ilə satılırdı, və ailə dostunun təşkil etdiyi reklam kampaniyasının saəsində alıcıların sayı kifayət qədər çoxalmışdır. ABŞ və Böyük Britaniyada kitabçaya tələbat o qədər böyük idi ki, Atlantik okeanın hər iki tərəfində kitabın əlavə tirajları çap olunmuşdur.
Adams oz kitabının populyarlığı sayəsində bir sıra din xadimiləri ilə və dini mütəfəkkirlərlə əlaqə yarada bilmişdi. Bu əlaqələr vasitəsi ilə Adams mətnlərin teoloji izahının incəliklərinə aid olan bilgilərini daha da mükəmmələşdirirdi ki, bu da sonrakı nəşrlərdə öz əksini tapdı, Həmin nəşrlərdə də daha çox diqqət yeni yaranan konfessiyalara göstərilirdi, məsələn protestanlığln hərəkətlərindən olan , hansının ki təsviri ingilis-amerikan dini filosofu olan Cozef Pristlinin əsərlərinə əsaslanırdı.
Hanna Adams öz ədəbi əsərlərini təkçə müqayisəli dinşünaslıq mövzusunda yazmırdı. 1799-cu ildə onun "Yeni İngiltərənin bütöv tarixi" (ing. A Summary History of New England) adlı kitabı çıxdı, İki il sonra isə həmən əsərə əsaslanan və məktəb dərsliyi kimi çıxan "Yeni İngiltərənin qısa tarixi" əsəri işıq üzünü gördü. Dərsliyin nəşri ətrafında Adams və Yeni İngiltərənin tarixinə aid öz versiyasını nəşr etməkdə olan müqəddəs Cedidiah Mors arasında hüquqi mübahisə yarandı. Adams hesab edirdi ki, həmin məqamadək "Dünya coğrafiyasının" müəllifi kimi tanınan Mors rəqiblərinə tədris ədəbiyyatı bazarına girməyə mane olur, Mors isə öz növbəsində Hannanı və onun tərəfdarlarını onun nüfuzuna bilərəkdən zərbə vurmaq cəhdində ittiham etdi. Adamsın bu prosesdə məhkəmə məsrəflərini liberal dini ailələr ödədilər, hansılarki ortodoks Morsa rəğbət bəsləmirdilər. Adams prosesdə qalib gəldi, Mors isə məhkəmənin qərarına görə təzminat ödəməli və üzr istəməli oldu.
Adamsın "Xristian dininin kamilliyinin və həqiqiliyinin nümayişi" (ing. The Truth and Excellence of the Christian Religion Exhibited) adlı dini mövzusunda yeni işi 1804-cü ildə çıxdı. 1812-ci ildə "Yəhudilərin tarixi" (ing. History of the Jews) dərc olunmuşdu, 1817-də "Bütün dinlərin və dini konfessiyaların lüğəti" (ing. A Dictionary of All Religions and Religious Denominations), 1824-də isə "İncillər haqqında məktublar" (ing. Letters on the Gospels). "Miss Hanna Adamsın memuarları" (ing. A Memoir of Miss Hannah Adams) adlı son kitabı 1832-ci ildə çapa buraxılmışdır. Populyar intellektual və dini mütəfəkkir sayılan Adams cəmiyyətin ali dairələrində dolanırdı və Yeni İngiltərənin zəngin vətəndaşlarının evlərində qonaq kimi uzun müddət yaşayırdı, o cümlədən Amerika Birləşmiş Ştatlarının ikinci prezidenti və özünün uzaq qohumu olan Con Adamsın evində bir neçə həftə qalırdı. Baxmayraq ki Hanna qadınlara müəyyən qadağalar qoyan (məsələn. ABŞ-nin Harvard Universitetində təhsil alma və dərs keçmə kimi) qaydalara qarşı çıxmasa da, onun təsir imkanı kifayət qədər yüksək idi ki, ona "Ateneum" Boston elmi kitabxanasını istifadə etmək icazəsi verilmişdir, hansına ki adi qadınlara giriş qadağan idi.
Hanna Adams heç vaxt ərdə olmamışdı və uşaqları yox idi. Onun kitabları populyar olsa da, onlardan gələn gəlir çox cılız idi və ömrünün son illərində o, 1809-cu ildə onun pərəstişkarları tərəfindən açılan fondun verdiyi təqaüdlə yaşıyırdı. Adams 1831-ci ilin sonunda Bruklaynda (Massaçusets) öldü və nüfuzlu qəbiristanlıqlardan sayılan Maunt Oberdə (Kembric) dəfn olundu.
Biblioqrafiya
- An alphabetical compendium of the various sects : which have appeared in the world from the beginning of the Christian aera to the present day (1784)
- A View of Religions (1791)
- A Summary History of New England (1799)
- The Truth and Excellence of the Christian Religion Exhibited (1804)
- An Abridgment of the History of New-England: For the Use of Young Persons (1805)
- History of the Jews : from the destruction of Jerusalem to the present time (1812)
- A Dictionary of all Religions and Religious Denominations, Jewish, Heathen, Mahometan and Christian, Ancient and Modern: with an Appendix, Containing a Sketch of the Present State of the World, as to Population, Religion, Toleration, Missions, etc., and the Articles in which all Christian Denomination Agree (1817)
- Letters on the Gospels (1824)
- A Memoir of Miss Hannah Adams (1832)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Hannah Adams // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Elizabeth Curtiss. "Hannah Adams". Dictionary of Unitarian & Universalist Biography. May 17, 2002. 2016-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-24.
- Noah Sheola. Hannah Adams 2016-03-27 at the Wayback Machine. Boston Athenæum (November/December 2010).
- Hannah Adams. An alphabetical compendium of the various sects : which have appeared in the world from the beginning of the Christian aera to the present day. — Boston, MA: B. Edes & Sons, 1784.
- Hannah Adams. The truth and excellence of the Christian religion exhibited in two parts. — Boston, MA: David Carlisle for John West, 1804.
- Hannah Adams. The history of the Jews : from the destruction of Jerusalem to the present time. — London: London Society House, 1818.
- Hannah Adams. A Dictionary of All Religions and Religious Denominations 2021-01-20 at the Wayback Machine. — New York, NY: James Eastburn and Company, 1817.
- Hannah Adams. A Memoir of Miss Hannah Adams 2021-01-20 at the Wayback Machine. — Boston, MA: Gray and Brown, 1832.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hanna Adams ing Hannah Adams 2 oktyabr 1755 15 dekabr 1831 ABS de ilk pesekar xanim yazici tarixci ve muqayiseli dinsunasliq pioneri Hanna Adamsing Hannah AdamsDogum tarixi 2 oktyabr 1755Dogum yeri Medifld Massacusets ABSVefat tarixi 15 dekabr 1831 76 yasinda Vefat yeri Bruklayn Massacusets ABSAtasi Tomas AdamsAnasi Elizabet Klark AdamsFealiyyeti Yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaO Tomas Adamsin ve Elizabet Klarkin bes usagindan ikincisi idi Hana 12 yasinda olanda anasi oldu Usaqligda tez tez xestelendiyi ucun mektebe getmirdi amma ozu cox oxuyurdu ve atasi onun oz ozune tehsil almasini sovqlendirirdi Adams oz xatirelerine esasen o cenneti insanlarin billiye yiyelenmesini tamamile odeyecek bir yer sayirdi Tomas Harvard telebeleri ucun ozel repetitor fealiyetini gosterirdi ve onlara yemek ve yasayis yeri verirdi Hanna bu telebelerle birlikde oxuyurdu ve gelecekde ozude ozel repititor oldu ABS Istiqlal muharibesi zamani Tomas Adamsin telebelerinden biri Hannaya Tomas Broutonun 1742 ci ilde nesr olunmus Dunya yaranandan indiyedek butun dinlerin tarixi lugeti adli kitabini oxumaga verdi Broutonun eserinin mutaliesi qizda dunya dinlerine maragi oyandirdi amma bu kitab ve Hannanin oxudugu bele movzuda olan basqa kitablar kimi muellifin dininden basqa butun dinlere nifret ve menfi reylerle dolu idi Dini muelliflerin oz inanclarini qorumaq ucun istifade etdiyi edaletsiz ve qeyri semimi deliller Adamsi dine qarsi oz xususi baxislarini hazirlamaga vadar etdi 1778 ci ilde Hanna Adams dinler haqqinda melumatlandirici nesrin ustunde ise basladi orada o her hansi bir mezhebe ustunluk vermekden qacmaq ve her hansi dinin baxislarini arqumentlerini ele dinin terefdaslarinin anlayislarina gore ifade etmek niyyetinde idi Bu neticesi kimi 1784 cu ilde cixan Xristian erasinin evvellerinden indiyedek yaranmis muxtelif teriqetlerin elifba yigcam toplu ing An Alphabetical Compendium of the Various Sects Which Have Appeared from the Beginning of the Christian Era to the Present Day oldu Kitabin birinci nesri butovlukle satildi amma burdan gelen gelirin hamisi Adamsin edebi agentine getdi baxmayaraq ki Hanna bu pullarla ailesine yardim gostermek isteyirdi Bununla bele Elifba kompendiumun uguru Adamsda pesekar edebi karyeranin imkanlari haqqinda tesevvur yaratdi Kend muellimesi maasi ile dolanan Hanna eyni zamanda yeni nasir axtarisinda idi ve ABS de ilk muelliflik huququ haqqinda qanunun qebul edilmesi ucun lobbicilik edirdi bu qanun 1790 ci ilde quvveye mindi Adamsin melumatlandirici kitabcasinin 1791 ci ilde Dinlerin icmali ing A View of Religions adinda cixan ikinci nesri abune yolu ile satilirdi ve aile dostunun teskil etdiyi reklam kampaniyasinin saesinde alicilarin sayi kifayet qeder coxalmisdir ABS ve Boyuk Britaniyada kitabcaya telebat o qeder boyuk idi ki Atlantik okeanin her iki terefinde kitabin elave tirajlari cap olunmusdur Adams oz kitabinin populyarligi sayesinde bir sira din xadimileri ile ve dini mutefekkirlerle elaqe yarada bilmisdi Bu elaqeler vasitesi ile Adams metnlerin teoloji izahinin inceliklerine aid olan bilgilerini daha da mukemmelesdirirdi ki bu da sonraki nesrlerde oz eksini tapdi Hemin nesrlerde de daha cox diqqet yeni yaranan konfessiyalara gosterilirdi meselen protestanligln hereketlerinden olan hansinin ki tesviri ingilis amerikan dini filosofu olan Cozef Pristlinin eserlerine esaslanirdi Hanna Adams oz edebi eserlerini tekce muqayiseli dinsunasliq movzusunda yazmirdi 1799 cu ilde onun Yeni Ingilterenin butov tarixi ing A Summary History of New England adli kitabi cixdi Iki il sonra ise hemen esere esaslanan ve mekteb dersliyi kimi cixan Yeni Ingilterenin qisa tarixi eseri isiq uzunu gordu Dersliyin nesri etrafinda Adams ve Yeni Ingilterenin tarixine aid oz versiyasini nesr etmekde olan muqeddes Cedidiah Mors arasinda huquqi mubahise yarandi Adams hesab edirdi ki hemin meqamadek Dunya cografiyasinin muellifi kimi taninan Mors reqiblerine tedris edebiyyati bazarina girmeye mane olur Mors ise oz novbesinde Hannani ve onun terefdarlarini onun nufuzuna bilerekden zerbe vurmaq cehdinde ittiham etdi Adamsin bu prosesde mehkeme mesreflerini liberal dini aileler odediler hansilarki ortodoks Morsa regbet beslemirdiler Adams prosesde qalib geldi Mors ise mehkemenin qerarina gore tezminat odemeli ve uzr istemeli oldu Adamsin Xristian dininin kamilliyinin ve heqiqiliyinin numayisi ing The Truth and Excellence of the Christian Religion Exhibited adli dini movzusunda yeni isi 1804 cu ilde cixdi 1812 ci ilde Yehudilerin tarixi ing History of the Jews derc olunmusdu 1817 de Butun dinlerin ve dini konfessiyalarin lugeti ing A Dictionary of All Religions and Religious Denominations 1824 de ise Inciller haqqinda mektublar ing Letters on the Gospels Miss Hanna Adamsin memuarlari ing A Memoir of Miss Hannah Adams adli son kitabi 1832 ci ilde capa buraxilmisdir Populyar intellektual ve dini mutefekkir sayilan Adams cemiyyetin ali dairelerinde dolanirdi ve Yeni Ingilterenin zengin vetendaslarinin evlerinde qonaq kimi uzun muddet yasayirdi o cumleden Amerika Birlesmis Statlarinin ikinci prezidenti ve ozunun uzaq qohumu olan Con Adamsin evinde bir nece hefte qalirdi Baxmayraq ki Hanna qadinlara mueyyen qadagalar qoyan meselen ABS nin Harvard Universitetinde tehsil alma ve ders kecme kimi qaydalara qarsi cixmasa da onun tesir imkani kifayet qeder yuksek idi ki ona Ateneum Boston elmi kitabxanasini istifade etmek icazesi verilmisdir hansina ki adi qadinlara giris qadagan idi Hanna Adams hec vaxt erde olmamisdi ve usaqlari yox idi Onun kitablari populyar olsa da onlardan gelen gelir cox ciliz idi ve omrunun son illerinde o 1809 cu ilde onun perestiskarlari terefinden acilan fondun verdiyi teqaudle yasiyirdi Adams 1831 ci ilin sonunda Bruklaynda Massacusets oldu ve nufuzlu qebiristanliqlardan sayilan Maunt Oberde Kembric defn olundu BiblioqrafiyaAn alphabetical compendium of the various sects which have appeared in the world from the beginning of the Christian aera to the present day 1784 A View of Religions 1791 A Summary History of New England 1799 The Truth and Excellence of the Christian Religion Exhibited 1804 An Abridgment of the History of New England For the Use of Young Persons 1805 History of the Jews from the destruction of Jerusalem to the present time 1812 A Dictionary of all Religions and Religious Denominations Jewish Heathen Mahometan and Christian Ancient and Modern with an Appendix Containing a Sketch of the Present State of the World as to Population Religion Toleration Missions etc and the Articles in which all Christian Denomination Agree 1817 Letters on the Gospels 1824 A Memoir of Miss Hannah Adams 1832 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Hannah Adams Encyclopaedia Britannica ing Elizabeth Curtiss Hannah Adams Dictionary of Unitarian amp Universalist Biography May 17 2002 2016 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 24 Noah Sheola Hannah Adams 2016 03 27 at the Wayback Machine Boston Athenaeum November December 2010 Hannah Adams An alphabetical compendium of the various sects which have appeared in the world from the beginning of the Christian aera to the present day Boston MA B Edes amp Sons 1784 Hannah Adams The truth and excellence of the Christian religion exhibited in two parts Boston MA David Carlisle for John West 1804 Hannah Adams The history of the Jews from the destruction of Jerusalem to the present time London London Society House 1818 Hannah Adams A Dictionary of All Religions and Religious Denominations 2021 01 20 at the Wayback Machine New York NY James Eastburn and Company 1817 Hannah Adams A Memoir of Miss Hannah Adams 2021 01 20 at the Wayback Machine Boston MA Gray and Brown 1832