Hacı Cəfər məscidi — XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın Quba şəhərində tikilmiş tarixi-memarlıq abidəsi.
Hacı Cəfər məscidi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Quba |
Rayon | Quba rayonu |
Yerləşir | Quba şəhəri, Ərdəbil küçəsi 62 |
Tikilmə tarixi | XIX əsr |
Üslubu | islam memarlığı |
Sahəsi | 400 m² |
İstinad nöm. | 4619 |
Kateqoriya | Məscid |
Əhəmiyyəti | ölkə əhəmiyyətli |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il avqustun 2-də verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
Hacı Cəfər məscidi 1905-ci ildə Quba şəhərinin mərkəzində tikilib. Şəhərin ən böyük məscididir, sahəsi 400m² təşkil edir. Deyilənə görə məscid Hacı Cəfər tərəfindən tikildiyinə görə onun adını alıb.
Şəhərin yaşlılarının dediklərinə görə Quba soyqırımında ermənilər qocaları, qadınları və uşaqları bu məscidə toplayıb diri-diri yandırmaq istəyiblər. Həmin vaxt məscidin axundu olmuş Hacı Baba bunun qarşısını alıb. Hacı Baba evində kimsəsiz erməni qızlarını öz qızları kimi böyüdüb, saxlayıb və bunu ermənilərə bildirib. Deyib ki, biz sizin qızlarınıza öz övladlarımız kimi baxırıq, əvəzində siz bizi öldürmək istəyirsiniz. Bundan sonra ermənilər insanları yandırmaqdan vaz keçirlər.
Sovet işğalında
Sovet işğalından sonra rəsmi sürətdə 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi.
İşğaldan sonra məscid bağlanıb. 1930-cu illərdə məscidin günbəzi dağıdılıb. İlk dövrlər tələbə yataqxanası kimi istifadə olunsa da sonradan taxıl anbarı kimi istifadə olunub. Sonradan günbəz yerli əhalinin hesabına 1943-cü ildə bərpa edilib və 1944-cü ildən yenidən məscid kimi fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Məsciddə həm şiələr, həm də sünnilər namaz qılırlar.
Müstəqillikdən sonra
Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Memarlığı
Bişmiş kərpicdən inşa olunmuş məscidin binası, 4 otaqdan ibarətdir. Məscid planda dördbucaqlı olub, əsas ibadət zalından və önündəki köməkçi otaqlardan ibarətdir. Məscidin əsas baş girişi şimal tərəfdəndir. Mehrab qapı ilə üzbəüz yerləşib. Əsas zalın ortasında tavan örtüyünü saxlamaq üçün iki ədəd sütun vardır. Qadınlar üçün ayrılmış kiçik zal ikinci mərtəbədə yerləşir. Məscidin günbəzi xaricdən ağ dəmir ilə örtülmüşdür. Məscidin şərəfi günbəzin üzərində yerləşir. Şərəfə çıxmaq üçün içəridə sağ tərəfdə pilləkənlər var. Mehrab sadə quruluşa malikdir və qoz ağacından düzəldilib. Məscidin mismardan istifadə edilməyərək hazırlanan qədim oyma naxışlı qapısı indiyənədək qorunub saxlanılıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Qubanın ən boyük ibadət evi: Hacı Cəfər məscidi" (az.). shimal.news. 26 avqust 2021. 17 oktyabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- Leyla Abdullayeva. "Şiə və sünnilərin birgə namaz qıldığı məscid: Orada qalan tələbələr dəli olurmuş..." (az.). sputnik.az. 2 sentyabr 2019. 17 oktyabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN . 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-30.
- "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2 avqust 2001. 7 iyul 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- İlqar Balakişiyev. "Qubanın tarixi məscidləri" (az.). shahdagpeoples.az. April 22, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: October 17, 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Cefer mescidi XIX esrin evvellerinde Azerbaycanin Quba seherinde tikilmis tarixi memarliq abidesi Haci Cefer mescidi41 21 46 sm e 48 30 34 s u Olke AzerbaycanSeher QubaRayon Quba rayonuYerlesir Quba seheri Erdebil kucesi 62Tikilme tarixi XIX esrUslubu islam memarligiSahesi 400 m Azerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4619KateqoriyaMescidEhemiyyetiolke ehemiyyetli Vikianbarda elaqeli mediafayllar Abide Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il avqustun 2 de verdiyi 132 nomreli qerar ile olke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib HaqqindaHaci Cefer mescidi 1905 ci ilde Quba seherinin merkezinde tikilib Seherin en boyuk mescididir sahesi 400m teskil edir Deyilene gore mescid Haci Cefer terefinden tikildiyine gore onun adini alib Mescidin qapisi Seherin yaslilarinin dediklerine gore Quba soyqiriminda ermeniler qocalari qadinlari ve usaqlari bu mescide toplayib diri diri yandirmaq isteyibler Hemin vaxt mescidin axundu olmus Haci Baba bunun qarsisini alib Haci Baba evinde kimsesiz ermeni qizlarini oz qizlari kimi boyudub saxlayib ve bunu ermenilere bildirib Deyib ki biz sizin qizlariniza oz ovladlarimiz kimi baxiriq evezinde siz bizi oldurmek isteyirsiniz Bundan sonra ermeniler insanlari yandirmaqdan vaz kecirler Sovet isgalinda Sovet isgalindan sonra resmi suretde 1928 ci ilden dinle mubarizeye basladilar Hemin ilin dekabrinda Azerbaycan KP MK i bir cox mescid kilse ve sinaqoqlari maariflendirici istiqametlerde istifade ucun klublarin balansina verdi Eger 1917 ci ilde Azerbaycanda 3 000 mescid var idise 1927 ci ilde bu reqem 1 700 1933 cu ilde ise 17 idi Isgaldan sonra mescid baglanib 1930 cu illerde mescidin gunbezi dagidilib Ilk dovrler telebe yataqxanasi kimi istifade olunsa da sonradan taxil anbari kimi istifade olunub Sonradan gunbez yerli ehalinin hesabina 1943 cu ilde berpa edilib ve 1944 cu ilden yeniden mescid kimi fealiyyet gostermeye baslayib Mescidde hem sieler hem de sunniler namaz qilirlar Musteqillikden sonra Abide Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile olke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib MemarligiBismis kerpicden insa olunmus mescidin binasi 4 otaqdan ibaretdir Mescid planda dordbucaqli olub esas ibadet zalindan ve onundeki komekci otaqlardan ibaretdir Mescidin esas bas girisi simal terefdendir Mehrab qapi ile uzbeuz yerlesib Esas zalin ortasinda tavan ortuyunu saxlamaq ucun iki eded sutun vardir Qadinlar ucun ayrilmis kicik zal ikinci mertebede yerlesir Mescidin gunbezi xaricden ag demir ile ortulmusdur Mescidin serefi gunbezin uzerinde yerlesir Serefe cixmaq ucun iceride sag terefde pillekenler var Mehrab sade qurulusa malikdir ve qoz agacindan duzeldilib Mescidin mismardan istifade edilmeyerek hazirlanan qedim oyma naxisli qapisi indiyenedek qorunub saxlanilib Hemcinin baxCume mescidi Erdebil mescidi Sekinexanim mescidiIstinadlar Qubanin en boyuk ibadet evi Haci Cefer mescidi az shimal news 26 avqust 2021 17 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Leyla Abdullayeva Sie ve sunnilerin birge namaz qildigi mescid Orada qalan telebeler deli olurmus az sputnik az 2 sentyabr 2019 17 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Arif Yunusov Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman 2004 seh 78 ISBN 9952 8052 0 9 2023 07 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 30 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust Tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmisdir PDF az mct gov az 2 avqust 2001 7 iyul 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Ilqar Balakisiyev Qubanin tarixi mescidleri az shahdagpeoples az April 22 2022 tarixinde Istifade tarixi October 17 2022