Səkinəxanım məscidi — 1854-cü ildə Azərbaycanın Quba şəhərində tikilmiş tarixi-memarlıq abidəsi.
Səkinəxanım məscidi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Quba |
Yerləşir | Quba şəhəri, Heydər Əliyev prospekti 144 |
Tikilmə tarixi | 1854 |
Üslubu | islam memarlığı |
İstinad nöm. | 298 |
Kateqoriya | Məscid |
Əhəmiyyəti | ölkə əhəmiyyətli |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məscid Abbasqulu ağa Bakıxanovun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə həyat yoldaşı Səkinə xanım Bakıxanovanın şəxsi vəsaiti hesabına tikilib.
Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
Səkinə xanım məscidi Azərbaycan yazıçısı və tarixçisi Abbasqulu ağa Bakıxanovun xatirəsini əbədiləşdirmək üçün həyat yoldaşı Səkinə xanım Bakıxanova tərəfindən tikdirilmişdir. Səkinə xanım Bakıxanova 1853-cü ildə dünyasını dəyişib. Məscidin tikintisi onun ölümündən sonra 1854-cü ildə bitib.
Sovet işğalında
Sovet işğalından sonra rəsmi sürətdə 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi.
İşğaldan sonra 1930-cu illərdə dinə qarşı aparılan mübarizə tədbirləri çərçivəsində məscid bağlanmış ətrafındakı mədrəsə və köməkçi binalar sökülərək dağıdılmışdır. İlk illər məscidin binasından anbar daha sonra isə tikiş sexi kimi istifadə edilib.
Müstəqillikdən sonra
Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra, 1992-ci ildə məsciddə təmir işləri aparılıb və məscid insanların istifadəsinə verilib. Məscidin ətrafına hasar çəkilib, su, kanalizasiya, işıq, qaz xətləri bərpa edilib. 1990-1993-cü illərdə dəstəmazxana və baş köməkçi binalar tikilib.
Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Memarlığı
Məscidin xüsusi memarlıq üslubu var və Qubadakı digər məscidlərdən fərqlənir. Qırmızı kərpicdən tikilib və tilli silindri xatırladır. Hər bir divar-tildə bir yarımdairəvi tağ şəkilli pəncərə var. Fasadın üstünü xırda kərpiclərdən hörülmüş orijinal karniz əhatə edir. Döşəməsi daş plitələrlə örtülüb, tavanı dörd böyük sütun üzərində dayanıb. Minbər qoz ağacından düzəldilib və səkkizpilləlidir. Məscid dördbucaqlı formasındadır, doqquz pəncərəsi və iki qapısı var. Hündürlüyü 27 metrdir. Yerdən günbəzədək 9 metrdir. Günbəzin diametri 4,5 metrdir. Damı və günbəzin üstü dəmir təbəqə ilə örtülüb. Onun da ətrafı çoxsaylı tillərlə əhatə olunub. Günbəzin mərkəzi incə nazik millə bəzədilib. Məscidinin nəzdində mədrəsə də var. Mədrəsə 1994-cü ildən fəaliyyət göstərir.
Məscidin günbəzinin üstündə məscidin şərəfəsi yerləşir. Şərəfəyə çıxmaq üçün yer məscidin içindədir.
Məscid binasının giriş portiki üstündəki epiqrafik kitabənin haşiyə hissəsində nəsx xətti ilə ərəb və fars dillərində Qurandan ayə verilib. Həmçinin kitabənin ortasında yazılıb:
Həqiqətən Allaha və axirətə inananlar. Allahın məscidlərini təmir edən kimsələrdir. (Tövbə surəsi 18-ci ayədən bir parça); Peyğəmbər ona salam olsun dedi. Quş qəfəsi qədər də olsa, hər kəs bir məscid tikdirsə, Allah onun üçün cənnətdə bir qəsr tikər (hədis); Buna görə bu məscidi yüksək dərəcəli cənnətməkanlı Hacı Abbas Qulu xan Bakıxanovun Səkinə xanım adlı qadını. - Allah onların hər ikisini bağışlasın. Mərhumənin vəfatından sonra 1271-ci ilin məhərrəm ayında (sentyabr 1854-cü il) tamamilə tikilib qurtardı. |
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Səkinə xanım məscidi" (az.). irs.gov.az. 10 iyun 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- Zeynalova, Ülkər. (az.). Bakı. 2019. səh. 255. Archived from the original on 2022-06-17. İstifadə tarixi: 2022-06-17.
- "Mədəniyyət naziri Anar Kərimov Qubanın mədəniyyət müəssisələrinə baxış keçirib" (az.). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 14 aprel 2022. 17 oktyabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN . 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-30.
- S.Abdullayeva. "Azərbaycandakı məscidlər: mənəviyyat və tarixi-memarlıq abidələri" (az.). 525-ci qəzet. 1 oktyabr 2013. 16 yanvar 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- "Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi". 2017-07-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-24.
- "Səkinə Xanım məscidi". 2019-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-24.
- "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2 avqust 2001. 7 iyul 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: October 17, 2022.
- "Qubada hökmən görməli olduğunuz - 8 turizm məkanı" (az.). seyyah.az. 12 Sentyabr 2016. 7 yanvar 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- "Səkinə xanım məscidi: Bakıxanovun xatirəsi" (az.). shimal.news. 16 iyul 2021. 17 oktyabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- Nazilə Məmmədova. "Azərbaycanın Quba bölgəsində olan tarixi yerlər və abidələr" (az.). kanal32.az. 18 aprel 2022. 17 oktyabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sekinexanim mescidi 1854 cu ilde Azerbaycanin Quba seherinde tikilmis tarixi memarliq abidesi Sekinexanim mescidi41 21 40 sm e 48 30 42 s u Olke AzerbaycanSeher QubaYerlesir Quba seheri Heyder Eliyev prospekti 144Tikilme tarixi 1854Uslubu islam memarligiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 298KateqoriyaMescidEhemiyyetiolke ehemiyyetli Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mescid Abbasqulu aga Bakixanovun xatiresini ebedilesdirmek meqsedile heyat yoldasi Sekine xanim Bakixanovanin sexsi vesaiti hesabina tikilib Abide Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile olke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib HaqqindaSekine xanim mescidi Azerbaycan yazicisi ve tarixcisi Abbasqulu aga Bakixanovun xatiresini ebedilesdirmek ucun heyat yoldasi Sekine xanim Bakixanova terefinden tikdirilmisdir Sekine xanim Bakixanova 1853 cu ilde dunyasini deyisib Mescidin tikintisi onun olumunden sonra 1854 cu ilde bitib Sovet isgalinda Sovet isgalindan sonra resmi suretde 1928 ci ilden dinle mubarizeye basladilar Hemin ilin dekabrinda Azerbaycan KP MK i bir cox mescid kilse ve sinaqoqlari maariflendirici istiqametlerde istifade ucun klublarin balansina verdi Eger 1917 ci ilde Azerbaycanda 3 000 mescid var idise 1927 ci ilde bu reqem 1 700 1933 cu ilde ise 17 idi Isgaldan sonra 1930 cu illerde dine qarsi aparilan mubarize tedbirleri cercivesinde mescid baglanmis etrafindaki medrese ve komekci binalar sokulerek dagidilmisdir Ilk iller mescidin binasindan anbar daha sonra ise tikis sexi kimi istifade edilib Musteqillikden sonra Azerbaycan musteqilliyini berpa etdikden sonra 1992 ci ilde mescidde temir isleri aparilib ve mescid insanlarin istifadesine verilib Mescidin etrafina hasar cekilib su kanalizasiya isiq qaz xetleri berpa edilib 1990 1993 cu illerde destemazxana ve bas komekci binalar tikilib Abide Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile olke ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib MemarligiMescidin xususi memarliq uslubu var ve Qubadaki diger mescidlerden ferqlenir Qirmizi kerpicden tikilib ve tilli silindri xatirladir Her bir divar tilde bir yarimdairevi tag sekilli pencere var Fasadin ustunu xirda kerpiclerden horulmus orijinal karniz ehate edir Dosemesi das plitelerle ortulub tavani dord boyuk sutun uzerinde dayanib Minber qoz agacindan duzeldilib ve sekkizpillelidir Mescid dordbucaqli formasindadir doqquz penceresi ve iki qapisi var Hundurluyu 27 metrdir Yerden gunbezedek 9 metrdir Gunbezin diametri 4 5 metrdir Dami ve gunbezin ustu demir tebeqe ile ortulub Onun da etrafi coxsayli tillerle ehate olunub Gunbezin merkezi ince nazik mille bezedilib Mescidinin nezdinde medrese de var Medrese 1994 cu ilden fealiyyet gosterir Mescidin gunbezinin ustunde mescidin serefesi yerlesir Serefeye cixmaq ucun yer mescidin icindedir Mescid binasinin giris portiki ustundeki epiqrafik kitabenin hasiye hissesinde nesx xetti ile ereb ve fars dillerinde Qurandan aye verilib Hemcinin kitabenin ortasinda yazilib Heqiqeten Allaha ve axirete inananlar Allahin mescidlerini temir eden kimselerdir Tovbe suresi 18 ci ayeden bir parca Peygember ona salam olsun dedi Qus qefesi qeder de olsa her kes bir mescid tikdirse Allah onun ucun cennetde bir qesr tiker hedis Buna gore bu mescidi yuksek dereceli cennetmekanli Haci Abbas Qulu xan Bakixanovun Sekine xanim adli qadini Allah onlarin her ikisini bagislasin Merhumenin vefatindan sonra 1271 ci ilin meherrem ayinda sentyabr 1854 cu il tamamile tikilib qurtardi Hemcinin baxErdebil mescidi Haci Cefer mescidi Rustov mescidiIstinadlar Sekine xanim mescidi az irs gov az 10 iyun 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Zeynalova Ulker az Baki 2019 seh 255 Archived from the original on 2022 06 17 Istifade tarixi 2022 06 17 Medeniyyet naziri Anar Kerimov Qubanin medeniyyet muessiselerine baxis kecirib az Azerbaycan Dovlet Informasiya Agentliyi 14 aprel 2022 17 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Arif Yunusov Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman 2004 seh 78 ISBN 9952 8052 0 9 2023 07 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 30 S Abdullayeva Azerbaycandaki mescidler meneviyyat ve tarixi memarliq abideleri az 525 ci qezet 1 oktyabr 2013 16 yanvar 2016 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Dini Qurumlarla Is Uzre Dovlet Komitesi 2017 07 21 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 24 Sekine Xanim mescidi 2019 02 13 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 24 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust Tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmisdir PDF az mct gov az 2 avqust 2001 7 iyul 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi October 17 2022 Qubada hokmen gormeli oldugunuz 8 turizm mekani az seyyah az 12 Sentyabr 2016 7 yanvar 2020 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Sekine xanim mescidi Bakixanovun xatiresi az shimal news 16 iyul 2021 17 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022 Nazile Memmedova Azerbaycanin Quba bolgesinde olan tarixi yerler ve abideler az kanal32 az 18 aprel 2022 17 oktyabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 17 oktyabr 2022