Hüseyn Heydər oğlu Həsənov (19 oktyabr 1932, İrəvan – 18 iyul 1995, Bakı) — Azərbaycan alimi, biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru (1958), biologiya elmləri doktoru (1967) , Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir (1972) və həqiqi üzvü (1976), professor (1970), Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi (1991) və Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1972).
Hüseyn Həsənov | |
---|---|
Doğum tarixi | 19 oktyabr 1932 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 18 iyul 1995 (62 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ Azərbaycan |
Elm sahəsi | Fiziologiya |
Elmi dərəcəsi | biologiya elmləri doktoru |
Elmi adı | AMEA-nın həqiqi üzvü |
İş yeri | AMEA Fiziologiya İnstitutunun direktoru |
Təhsili | |
Mükafatları | |
Həyatı
Hüseyn Heydər oğlu Həsənov 1932-ci il oktyabr ayının 19-da İrəvan şəhərində anadan olmuşdur. İrəvanda M. Əzizbəyov adına orta məktəbdə təhsil almış, 1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət İnstitutunun Biologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1954-cü ildə isə oranı bitirmişdir.
H. Həsənov elmi-tədqiqat fəaliyyətinə 1954-cü ildə Fiziologiya İnstitutunda əvvəlcə laborant, sonra aspirant, 1957-ci ildən isə kiçik elmi işçi kimi başlamışdır. 1958-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək biologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almış, 1961-ci ildən isə baş elmi işçi vəzifəsinə keçirilmişdir. 1967-ci ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1968-ci ildə elmi işlər üzrə direktor müavini təyin edilən H. Həsənov bir il sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyasının A. Qarayev adına Fiziologiya İnstitutuna, eyni zamanda "Beyin və davranış" şöbəsinə rəhbərlik etmişdir.
Hüseyn Həsənov 1972-ci ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü olmuş, dörd il sonra isə həqiqi üzv seçilmişdir. Respublikanın bir çox məşhur fizioloqları kimi H. Həsənovun da elmi-tədqiqat fəaliyyəti akademik A. Qarayevin rəhbərliyi altında başlamış və bu tədqiqatların böyük bir hissəsini mərkəzi sinir sisteminin requlyasiya mexanizmlərinin vegetativ funksiyalarının öyrənilməsi, bu, requlyasiya proseslərinin orqanizmin daxili mühit homsostazın tənzim edilməsində rolu kimi mühüm məsələlərin tədqiqi təşkil etmişdir.
Hüseyn Həsənovun işləri xarici konfrans və konqreslərdə (Macarıstan, Rumıniya), Ümumdünya fizioloqlar konqreslərində (Münhen, Dehli) ali sinir fəaliyyətinə həsr olunmuş Ümumdünya konqresində (Praqa), Eksperimental nevroz simpoziumunda (Berlin) və beynin inteqrativ fəaliyyəti (Veymar) XVII Beynəlxalq fizioloji elmlər konqresində (Budapeşt), "İnterbeyin" xətti ilə III Beynəlxalq simpoziumu UNESCO-nun beyin tədqiq edilməsi üzrə təşkil edilmiş I Ümumdünya konqresində (İsveçrə, Lozanna) və s. təqdim olunmuşdur. Onun rəhbərliyi altında aparılan işlər qida emosiya və motivasiyasında iştirak edən limbik sistemin sinir və neyrokimyəvi mexanizmləri haqqında əhəmiyyətli elmi mülahizələrin yürüdülməsinə imkan vermişdir.
Hüseyn Həsənov Azərbaycan Fizioloqlar Cəmiyyətinin sədri, Biologiya elmləri üzrə şöbənin akademik katibinin müavini, Azərbaycan Elmlər Akademiyası redaksiya-nəşriyyat şurasının sədr müavini, A. Qarayev adına Fizioloqlar Cəmiyyəti Assosiasiyasının üzvü, K. Bıkov adına mükafatın ekspert komissiyasının üzvü, "Ali sinir fəaliyyəti" keçmiş SSRİ fizioloji jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası redaksiya heyətinin üzvü idi. O, 300-dən artıq elmi iş və 5 monoqrafiyanın, mərkəzi sinir sisteminin fiziologiyasına aid dərsliyin, eləcə də 2 kitabçanın müəllifi olmuşdur.
H. Həsənov 1978-ci ildən Azərbaycanı UNESCO-da "Beyin öyrənilməsi" üzrə beynəlxalq təşkilatda təmsil etmiş və 1989-cu ildə Nyu-York Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
Hüseyn Həsənov 1972-ci ildə elm və texnika üzrə Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı olmuş, , 1981-ci ildə "", 1982-ci ildə ilə təltif edilmiş, 1991-ci ildə "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.
Akademik Hüseyn Həsənov 18 iyul 1995-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib. II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. Bəstəkar-şair Rasim Müzəffərlinin qayınatası idi.
Əsərləri
- Beynin labirintlərində [Mətn] /H. H. Həsənov, Ş. M. Hacıyev ; red. Q. Q. Qədirov ; AzSSR Elmlər Akademiyası Akad. A. İ. Qarayev adına Fiziologiya İn-tu, Bakı : Elm , 1977.
- Beyin neyronların peykləri [Mətn] /H. H. Həsənov, A. İ. Qəribov; red. Ş. Hacıyev; Azərb. SSR EA, Fiziologiya İn-tu,Bakı : Elm , 1989.
- Mərkəzi sinir sisteminin fiziologiyası [Mətn] /H. H. Həsənov, Ş. M. Hacıyev, A. Ə. Qəribov; red. A. A. Novruzova, S. F. İsmayılova, Bakı : Maarif , 1998.
İstinadlar
- Ermənistan Azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası // Tərtib edəni: S. Əsədov; Elmi red. B. Budaqov, Q. Qeybullayev. Bakı: "Gənclik", 1995.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. 609 с.
- Биологи. Биографический справочник.— Киев.: Наукова думка, 1984.
- Əsgər Zeynalov. İrəvan ziyalıları. Bakı: Oğuz eli. 1999.
- "Həsənov Hüseyn Heydər oğlu". Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. 2023-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-19.
- Hüseyn Heydər oğlu Həsənov // Məşhur biologiya alimləri /Ə. Hüseynov, M. Babayev; ixtisas red. O. İ. Məmmədov. – Bakı: Maarif, 2002. – S.172–174.
Mənbə
- S. Əsədov. Ermənistan Azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası. Bakı: Gənclik. 1995.
- Ə. Hüseynov. Hüseyn Heydər oğlu Həsənov // Məşhur biologiya alimləri. Bakı: Maarif. 2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Huseyn Hesenov Huseyn Heyder oglu Hesenov 19 oktyabr 1932 Irevan 18 iyul 1995 Baki Azerbaycan alimi biologiya elmleri uzre felsefe doktoru 1958 biologiya elmleri doktoru 1967 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir 1972 ve heqiqi uzvu 1976 professor 1970 Azerbaycan Respublikasinin emekdar elm xadimi 1991 ve Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1972 Huseyn HesenovDogum tarixi 19 oktyabr 1932 1932 10 19 Dogum yeri Irevan Ermenistan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 18 iyul 1995 1995 07 18 62 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanElm sahesi FiziologiyaElmi derecesi biologiya elmleri doktoruElmi adi AMEA nin heqiqi uzvuIs yeri AMEA Fiziologiya Institutunun direktoruTehsili Baki Dovlet UniversitetiMukafatlari 1972 1991HeyatiHuseyn Heyder oglu Hesenov 1932 ci il oktyabr ayinin 19 da Irevan seherinde anadan olmusdur Irevanda M Ezizbeyov adina orta mektebde tehsil almis 1949 cu ilde Azerbaycan Dovlet Institutunun Biologiya fakultesine daxil olmus 1954 cu ilde ise orani bitirmisdir H Hesenov elmi tedqiqat fealiyyetine 1954 cu ilde Fiziologiya Institutunda evvelce laborant sonra aspirant 1957 ci ilden ise kicik elmi isci kimi baslamisdir 1958 ci ilde dissertasiya mudafie ederek biologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almis 1961 ci ilden ise bas elmi isci vezifesine kecirilmisdir 1967 ci ilde doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 1968 ci ilde elmi isler uzre direktor muavini teyin edilen H Hesenov bir il sonra Azerbaycan Elmler Akademiyasinin A Qarayev adina Fiziologiya Institutuna eyni zamanda Beyin ve davranis sobesine rehberlik etmisdir Huseyn Hesenov 1972 ci ilde Azerbaycan EA nin muxbir uzvu olmus dord il sonra ise heqiqi uzv secilmisdir Respublikanin bir cox meshur fizioloqlari kimi H Hesenovun da elmi tedqiqat fealiyyeti akademik A Qarayevin rehberliyi altinda baslamis ve bu tedqiqatlarin boyuk bir hissesini merkezi sinir sisteminin requlyasiya mexanizmlerinin vegetativ funksiyalarinin oyrenilmesi bu requlyasiya proseslerinin orqanizmin daxili muhit homsostazin tenzim edilmesinde rolu kimi muhum meselelerin tedqiqi teskil etmisdir Huseyn Hesenovun isleri xarici konfrans ve konqreslerde Macaristan Ruminiya Umumdunya fizioloqlar konqreslerinde Munhen Dehli ali sinir fealiyyetine hesr olunmus Umumdunya konqresinde Praqa Eksperimental nevroz simpoziumunda Berlin ve beynin inteqrativ fealiyyeti Veymar XVII Beynelxalq fizioloji elmler konqresinde Budapest Interbeyin xetti ile III Beynelxalq simpoziumu UNESCO nun beyin tedqiq edilmesi uzre teskil edilmis I Umumdunya konqresinde Isvecre Lozanna ve s teqdim olunmusdur Onun rehberliyi altinda aparilan isler qida emosiya ve motivasiyasinda istirak eden limbik sistemin sinir ve neyrokimyevi mexanizmleri haqqinda ehemiyyetli elmi mulahizelerin yurudulmesine imkan vermisdir Huseyn Hesenov Azerbaycan Fizioloqlar Cemiyyetinin sedri Biologiya elmleri uzre sobenin akademik katibinin muavini Azerbaycan Elmler Akademiyasi redaksiya nesriyyat surasinin sedr muavini A Qarayev adina Fizioloqlar Cemiyyeti Assosiasiyasinin uzvu K Bikov adina mukafatin ekspert komissiyasinin uzvu Ali sinir fealiyyeti kecmis SSRI fizioloji jurnalinin redaksiya heyetinin uzvu Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi redaksiya heyetinin uzvu idi O 300 den artiq elmi is ve 5 monoqrafiyanin merkezi sinir sisteminin fiziologiyasina aid dersliyin elece de 2 kitabcanin muellifi olmusdur H Hesenov 1978 ci ilden Azerbaycani UNESCO da Beyin oyrenilmesi uzre beynelxalq teskilatda temsil etmis ve 1989 cu ilde Nyu York Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir Huseyn Hesenov 1972 ci ilde elm ve texnika uzre Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati olmus Emek resadetine gore medali 1981 ci ilde Seref nisani 1982 ci ilde Seref nisani ordeni ile teltif edilmis 1991 ci ilde Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulmusdur Akademik Huseyn Hesenov 18 iyul 1995 ci ilde Baki seherinde vefat edib II Fexri Xiyabanda defn olunub Bestekar sair Rasim Muzefferlinin qayinatasi idi EserleriBeynin labirintlerinde Metn H H Hesenov S M Haciyev red Q Q Qedirov AzSSR Elmler Akademiyasi Akad A I Qarayev adina Fiziologiya In tu Baki Elm 1977 Beyin neyronlarin peykleri Metn H H Hesenov A I Qeribov red S Haciyev Azerb SSR EA Fiziologiya In tu Baki Elm 1989 Merkezi sinir sisteminin fiziologiyasi Metn H H Hesenov S M Haciyev A E Qeribov red A A Novruzova S F Ismayilova Baki Maarif 1998 IstinadlarErmenistan Azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Tertib edeni S Esedov Elmi red B Budaqov Q Qeybullayev Baki Genclik 1995 ISBN 5 8020 0852 0 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә X ҹild Frost Shүshtәr Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1987 609 s Biologi Biograficheskij spravochnik Kiev Naukova dumka 1984 Esger Zeynalov Irevan ziyalilari Baki Oguz eli 1999 Hesenov Huseyn Heyder oglu Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi 2023 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 19 Huseyn Heyder oglu Hesenov Meshur biologiya alimleri E Huseynov M Babayev ixtisas red O I Memmedov Baki Maarif 2002 S 172 174 MenbeS Esedov Ermenistan Azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 E Huseynov Huseyn Heyder oglu Hesenov Meshur biologiya alimleri Baki Maarif 2002