Həmid Məmmədrəhim oğlu Axundlu (21 mart 1909 – 4 sentyabr 1964) — ictimai-siyasi xadim, yazıçı, SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (1939).
Həmid Axundlu | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Əmircan, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | (55 yaşında) |
Dəfn yeri | Əmircan |
Həyat yoldaşı | Böyükxanım Əmirbəyova |
Atası | Məhəmmədrəhim Axund |
Fəaliyyəti | 1930–1964 |
Həyatı
Axundlu Həmid Məmmədrəhim oğlu 1909-cu il mart ayının 21-də Bakının Əmircan kəndində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Atası Məhəmmədrəhim Axund Əmircandakı ilk rus-tatar məktəbində mütərəqqi fikirli din alimi Axund Əbu Turabın şagirdi olmuş, təhsil almışdır. Sonra İraqda ali dini təhsil almışdır. Həmid Axundlu orta təhsilini 18 №li şəhər məktəbində almışdır. Gənclik illərində Suraxanı rayon komsomol komitəsində çalışmışdır. Əmək fəaliyyətinə 1927-ci ildə kənd uşaq kitabxanasında başlamışdır. 1927-1941-ci illərdə neftçilərin mədəniyyət sarayında (indiki Səttar Bəhlulzadə adına Mədəniyyət sarayı) kitabxana müdiri, "Neft uğrunda" qəzetində məsul katib işləmişdir.
Həmid Axundlu 1941-1942-ci illərdə M.C.Bağırovun təşəbbüsü ilə İran Azərbaycanında milli-mədəni və siyasi dirçəlişə yardım adı altında Cənubi Azərbaycana göndərilən xüsusi qrupun tərkibində Təbriz, Pəhləvi, Rəşt, Qəzvin, Ərdəbil şəhərlərində olmuşdur. Baş leytenant Həmid Axundlu 1942-ci ildə İrandan qayıtdıqdan sonra Mərkəzi Komitəyə, Mir Cəfər Bağırovun qəbuluna dəvət edilmişdir. Ertəsi gün isə Suraxanı Rayon Partiya Komitəsinin təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyin edilmişdir. Daha sonra bir müddət Azərbaycan Teleqraf Agentliyində direktor müavini işləmişdir. Azərbaycan KP MK-nın qərarı ilə Respublika Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti sədrinin müavini vəzifəsinə irəli çəkilmiş və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışmışdır.
Həmid Axundlu 1964-cü il sentyabrın 4-də dünyasını dəyişmişdir. Doğulduğu Əmircan kəndində ata və anasının yanında dəfn edilmişdir. Əmircan kəndindəki küçələrdən birinə onun adı verilmişdir.
Yaradıcılığı
Həmid Axundlu ədəbi yaradıcılığa 1930-cu ildən başlamışdır. O, Bakı neftçilərinin həyatından bir sıra oçerklər və hekayələr yazmışdır. İlk hekayəsi "Qaşov" "Ədəbiyyat cəbhəsində" jurnalında çap edilmişdir (1930 № 5-6). Daha sonra əsərləri vaxtaşırı olaraq "Ədəbiyyat cəbhəsində", "İnqilab və mədəniyyət" jurnallarında, "Ədəbiyyat qəzeti" və "Azərbaycan gəncləri" qəzetlərində dərc edilmişdir. 1939-cu ildə SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü seçilmişdir. İlk kitabı "Maskalı adam" 1931-ci ildə Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Şurasının Nəşriyyatında nəşr edilmişdir. Daha sonra "Nəhənglər" (Azərnəşr, 1932), "Kələfin ucu" (Azərnəşr, 1937), "50 il buruqlar arasında" (Azərnəşr, 1949), "Ağır günün dostları" (Azərnəşr, 1960), "Toy gecəsi" (Azərnəşr, 1966), "Seçilmiş əsərləri" (Azərnəşr, 1970) kitabları buraxılmışdır.
"Kələfin ucu" romanı Azərbaycanın sovetləşməsinin 15 illiyi münasibətilə Azərbaycan SSR Xalq Komissarlar Şurasının elan etdiyi ən yaxşı ədəbi əsər müsabiqəsində 3-cü mükafatı qazanmışdır. 1937-ci ildə Seyid Hüseynin redaktorluğu ilə Azərnəşr tərəfindən nəşr edilmişdir. Lakin Seyid Hüseyn həbsə alınandan sonra Həmid Axundluya münasibət dəyişmiş, kitab Azərbaycan SSR Xalq Komissarlar Şurası müvəkkili yanında hərbi senzor şöbəsi tərəfindən qadağan edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Siyasi Partiyalar və İctimai Hərəkatlar Mərkəzi Dövlət Arxivində bu kitabın bir nüsxəsi saxlanılır. Qalın cildli, yüz səksən beş səhifəlik kitabın ilk səhifəsində müəllifin şəkli verilmiş, sonrakı səhifədə bu sözlər yazılmışdı: “Azərbaycanın sovetləşməsinin 15 illiyi münasibətilə Xalq Komissarlar Şurasının elan etdiyi ən yaxşı ədəbi əsər konkursunda 3-cü mükafatı qazanmışdır”. Yazıçının ölümündən sonra, 1970-ci ildə "Seçilmiş əsərləri"nə daxil edilmiş "Kələfin ucu" ixtisarlara uğrayaraq povest şəklinə düşmüşdür.
Ailəsi
Həmid Axundlu 1943-cü ildə Böyükxanım Əmirbəyova ilə ailə həyatı qurmuşdur. İki oğlu və bir qızı olmuşdur. Ziya (1944 – 2017) ADU-nun (indiki BDU) şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir. 1979 – 1989-cu illərdə Əfqanıstanda tərcüməçi, sonra Azərbaycan Milli Aerokosmik Agentliyində (AMAKA) tərcüməçilər qrupunun rəhbəri işləmişdir. Fikrət (1946) də ADU-nun şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir. 1971 – 1974-cü illərdə Əfqanıstanda, 1979 – 1983-cü illərdə İranda çalışmış, 1984 – 2002-ci illərdə bir sıra respublika nəşriyyatlarında məsul vəzifələrdə işləmişdir. Şəfəq xanım (1948) uzun illər Bakı mayesiz transformatorlar zavodunun (sonradan ATEF Şirkətlər Qrupu) texniki şöbəsində çalışmışdır.
Mənbə
- Fəridə Bünyatova. “Əmircan (Xilə) şəcərələri” Bakı, Tuna, 2012. səh 336 (http://www.ebooks.az/book_Q0jEh9IG.html?lang=ru)
- Teyyub Qurban. “Düşmənlərindən güclü şəxsiyyət”. Bakı, Şirvannəşr, 2006. səh 175 – 183 (http://ebooks.azlibnet.az/book/MRTG2CLH.pdf)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hemid Memmedrehim oglu Axundlu 21 mart 1909 4 sentyabr 1964 ictimai siyasi xadim yazici SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu 1939 Hemid AxundluDogum tarixi 21 mart 1909Dogum yeri Emircan Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 4 sentyabr 1964 55 yasinda Defn yeri EmircanHeyat yoldasi Boyukxanim EmirbeyovaAtasi Mehemmedrehim AxundFealiyyeti 1930 1964HeyatiAxundlu Hemid Memmedrehim oglu 1909 cu il mart ayinin 21 de Bakinin Emircan kendinde ruhani ailesinde anadan olmusdur Atasi Mehemmedrehim Axund Emircandaki ilk rus tatar mektebinde mutereqqi fikirli din alimi Axund Ebu Turabin sagirdi olmus tehsil almisdir Sonra Iraqda ali dini tehsil almisdir Hemid Axundlu orta tehsilini 18 li seher mektebinde almisdir Genclik illerinde Suraxani rayon komsomol komitesinde calismisdir Emek fealiyyetine 1927 ci ilde kend usaq kitabxanasinda baslamisdir 1927 1941 ci illerde neftcilerin medeniyyet sarayinda indiki Settar Behlulzade adina Medeniyyet sarayi kitabxana mudiri Neft ugrunda qezetinde mesul katib islemisdir Hemid Axundlu 1941 1942 ci illerde M C Bagirovun tesebbusu ile Iran Azerbaycaninda milli medeni ve siyasi dircelise yardim adi altinda Cenubi Azerbaycana gonderilen xususi qrupun terkibinde Tebriz Pehlevi Rest Qezvin Erdebil seherlerinde olmusdur Bas leytenant Hemid Axundlu 1942 ci ilde Irandan qayitdiqdan sonra Merkezi Komiteye Mir Cefer Bagirovun qebuluna devet edilmisdir Ertesi gun ise Suraxani Rayon Partiya Komitesinin tebligat ve tesviqat sobesinin mudiri vezifesine teyin edilmisdir Daha sonra bir muddet Azerbaycan Teleqraf Agentliyinde direktor muavini islemisdir Azerbaycan KP MK nin qerari ile Respublika Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler Cemiyyeti sedrinin muavini vezifesine ireli cekilmis ve omrunun sonuna qeder bu vezifede calismisdir Hemid Axundlu 1964 cu il sentyabrin 4 de dunyasini deyismisdir Doguldugu Emircan kendinde ata ve anasinin yaninda defn edilmisdir Emircan kendindeki kucelerden birine onun adi verilmisdir YaradiciligiHemid Axundlu edebi yaradiciliga 1930 cu ilden baslamisdir O Baki neftcilerinin heyatindan bir sira ocerkler ve hekayeler yazmisdir Ilk hekayesi Qasov Edebiyyat cebhesinde jurnalinda cap edilmisdir 1930 5 6 Daha sonra eserleri vaxtasiri olaraq Edebiyyat cebhesinde Inqilab ve medeniyyet jurnallarinda Edebiyyat qezeti ve Azerbaycan gencleri qezetlerinde derc edilmisdir 1939 cu ilde SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu secilmisdir Ilk kitabi Maskali adam 1931 ci ilde Azerbaycan Hemkarlar Ittifaqi Surasinin Nesriyyatinda nesr edilmisdir Daha sonra Nehengler Azernesr 1932 Kelefin ucu Azernesr 1937 50 il buruqlar arasinda Azernesr 1949 Agir gunun dostlari Azernesr 1960 Toy gecesi Azernesr 1966 Secilmis eserleri Azernesr 1970 kitablari buraxilmisdir Kelefin ucu romani Azerbaycanin sovetlesmesinin 15 illiyi munasibetile Azerbaycan SSR Xalq Komissarlar Surasinin elan etdiyi en yaxsi edebi eser musabiqesinde 3 cu mukafati qazanmisdir 1937 ci ilde Seyid Huseynin redaktorlugu ile Azernesr terefinden nesr edilmisdir Lakin Seyid Huseyn hebse alinandan sonra Hemid Axundluya munasibet deyismis kitab Azerbaycan SSR Xalq Komissarlar Surasi muvekkili yaninda herbi senzor sobesi terefinden qadagan edilmisdir Azerbaycan Respublikasi Siyasi Partiyalar ve Ictimai Herekatlar Merkezi Dovlet Arxivinde bu kitabin bir nusxesi saxlanilir Qalin cildli yuz seksen bes sehifelik kitabin ilk sehifesinde muellifin sekli verilmis sonraki sehifede bu sozler yazilmisdi Azerbaycanin sovetlesmesinin 15 illiyi munasibetile Xalq Komissarlar Surasinin elan etdiyi en yaxsi edebi eser konkursunda 3 cu mukafati qazanmisdir Yazicinin olumunden sonra 1970 ci ilde Secilmis eserleri ne daxil edilmis Kelefin ucu ixtisarlara ugrayaraq povest sekline dusmusdur AilesiHemid Axundlu 1943 cu ilde Boyukxanim Emirbeyova ile aile heyati qurmusdur Iki oglu ve bir qizi olmusdur Ziya 1944 2017 ADU nun indiki BDU serqsunasliq fakultesini bitirmisdir 1979 1989 cu illerde Efqanistanda tercumeci sonra Azerbaycan Milli Aerokosmik Agentliyinde AMAKA tercumeciler qrupunun rehberi islemisdir Fikret 1946 de ADU nun serqsunasliq fakultesini bitirmisdir 1971 1974 cu illerde Efqanistanda 1979 1983 cu illerde Iranda calismis 1984 2002 ci illerde bir sira respublika nesriyyatlarinda mesul vezifelerde islemisdir Sefeq xanim 1948 uzun iller Baki mayesiz transformatorlar zavodunun sonradan ATEF Sirketler Qrupu texniki sobesinde calismisdir MenbeFeride Bunyatova Emircan Xile secereleri Baki Tuna 2012 seh 336 http www ebooks az book Q0jEh9IG html lang ru Teyyub Qurban Dusmenlerinden guclu sexsiyyet Baki Sirvannesr 2006 seh 175 183 http ebooks azlibnet az book MRTG2CLH pdf