Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mövlanə Hüsaməddin Çələbi (1225-?) — arif, Mövlanənin xəlifəsi.
| Hüsaməddin Çələbi | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Konya |
| Vəfat tarixi | 1283 və ya 1284 |
| Vəfat yeri | Konya |
| Fəaliyyəti | ilahiyyatçı |
Həyatı
Çələbi Hüsaməddin, vaxtilə Konyaya köçmüs Urmiyalı bir soylu ailədəndir və doğum yeri Konyadır. (1225) Çələbi ləqəbini ona verən Mövlanadır. Gəncliyinin ilk illərində, Əxilərin şeyxi olan atasını itirən Çələbi Hüsaməddin, zamanının bütün ulu kişiləri və şeyxlərindən yəqin əlaqə və himayə gördüyü halda, bütün xidmətçiləri və arxadaslariyla, mövlananın xidmətini seçmişdir. Beləcə Mövlananın tərbiyəsində yetişmiş, kamil insan olmuşdur.
Həzrəti Mövlananın Çələbi Hüsaməddini özünə həmdəm və xəlifə seçməsi
Mövlana, Şeyx Selahaddindən sonra özünə həmdəm və xəlifə olaraq Çələbi Hüsaməddini seçdi və dostlarına belə dedi; "Ona baş əyin, qarşısında acizcəsinə qanadlarınızı yerə gərin! Bütün buyruqlarını yerinə yetirin, sevgisini canınızın da içinə əkin. O rəhmət mədənidir, Allah nurudur." Mövlananın bu buyruğu üzərinə, bütün dostlar ona itaət etdilər. Sultan Uşağın diliylə, "Bütün dostlar, onun lütf sununa testi kəsildilər, Şəmsə və Şeyh Selahaddinə etmiş olduqları alçaq hərəkətlərdən qurtulmuşdur. Həsəd etmədən Çələbi Hüsaməddinə itaət etdilər." Çələbi Hüsaməddin on beş il Mövlananın şərəfli söhbətində oldu. Mövlanadan sonra da doqquz il irşad mövqesində, Mövlana postunda oturdu.
Həzrəti Mövlananın vəfatı
Mövlana, Çələbi Hüsaməddin ilə tam on beş il gözəl dəmlər, xoş səfalar sürdü. Bu müddət zərfindən bəxtsizlərin fitnə və hücumundan uzaq, dinclik içində yaşadı. Dostları onun camalının nuruna pərvanə olmuşlardı. Mövlana, ardıq son anlarını yaşadığını, özlədiyi əbədi camal aləminə qovuşacağını anlamışdı. Ansızın xəstələnib yatağa düşdü. Mövlananın xəstəlik xəbəri Konyada yayıldığı zaman əhali, şəfalar diləməyə, könlünü, duasını götürməyə gəlirlərdi.
Şeyx Sədrəddin (? — 1274) də tələbələriylə birlikdə Mövlanaya keçmis olsun deməyə gəldi və çox üzüldüyünü bəyan edib, "Allah yəqin zamanda şəfalar versin. Xəstəlik axirətdə dərəcənizin yüksəlməsinə səbəbdir. Siz aləmin canısınız, inşaallah yəqin zamanda tam bir səhhətə qavusarsınız" deyə xahişdə oldu. Bunun üzərinə Mövlana: "Bundan sonra Allah sizlərə şəfa versin. Üsyankarkın masukuna qavuşmasini və nurun nura ulasmasini istəmirsənmi?" dedi. Şeyh Sadrəddin, yanındakılarla birlikdə ağlayaraq qalxıb getdi.
Mövlana, dostlarına və ailə efradina, bu dünyadan köçəcəyinə kədərlənməmələrini söyləyirdi, lakin onlar, məndən də olsa, bu ayrılığı qəbul edə bilmirlər, ağlayıb inləyirlərdi. Mövlananın xanımı, Mövlanaya xitab olaraq; "Ey aləmin nuru, ey adəmin canı! Bizi birakip hara gedəcəksən?" deyərək ağlıyır və əlavə edirdi. "Hudavendigar Həzrətlərinin dünyanı həqiqət və mənalarla doldurmasi üçün üçük və ya dördük illik ömürünün olmasi lazım idi." Mövlana cavab olaraq, "Nə üçün? Nə üçün? Biz nə Firon və nə də Nemruduq, bizim torpaq aləmiylə nə adıq var, bizə bu torpaq aləmində hüzur/dinclik və qərar nasıl olar? Mən insanlara faydam toxunsun deyə dünya zindanında qılmışam, yoxsa həbsxana harada mən harada? Kimin maliyyəni çalmisam? Yəqində Allahın sevimli dostunun, Həzrəti Məhəmmədin yanına dönəcəyimiz ümid edirlər".
Həmçinin bax
- Encyclopaedia of Islam, 2nd edition. Leyden: Brill. C. 2. S. 394.
- Encyclopædia Iranica (ing.). / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian, M. Ashtiany USA: Columbia University, 1982. ISSN 2330-4804
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Movlane Husameddin Celebi 1225 arif Movlanenin xelifesi Husameddin CelebiDogum tarixi 1225Dogum yeri KonyaVefat tarixi 1283 ve ya 1284Vefat yeri KonyaFealiyyeti ilahiyyatciHeyatiCelebi Husameddin vaxtile Konyaya kocmus Urmiyali bir soylu ailedendir ve dogum yeri Konyadir 1225 Celebi leqebini ona veren Movlanadir Gencliyinin ilk illerinde Exilerin seyxi olan atasini itiren Celebi Husameddin zamaninin butun ulu kisileri ve seyxlerinden yeqin elaqe ve himaye gorduyu halda butun xidmetcileri ve arxadaslariyla movlananin xidmetini secmisdir Belece Movlananin terbiyesinde yetismis kamil insan olmusdur Hezreti Movlananin Celebi Husameddini ozune hemdem ve xelife secmesi Movlana Seyx Selahaddinden sonra ozune hemdem ve xelife olaraq Celebi Husameddini secdi ve dostlarina bele dedi Ona bas eyin qarsisinda acizcesine qanadlarinizi yere gerin Butun buyruqlarini yerine yetirin sevgisini caninizin da icine ekin O rehmet medenidir Allah nurudur Movlananin bu buyrugu uzerine butun dostlar ona itaet etdiler Sultan Usagin diliyle Butun dostlar onun lutf sununa testi kesildiler Semse ve Seyh Selahaddine etmis olduqlari alcaq hereketlerden qurtulmusdur Hesed etmeden Celebi Husameddine itaet etdiler Celebi Husameddin on bes il Movlananin serefli sohbetinde oldu Movlanadan sonra da doqquz il irsad movqesinde Movlana postunda oturdu Hezreti Movlananin vefati Movlana Celebi Husameddin ile tam on bes il gozel demler xos sefalar surdu Bu muddet zerfinden bextsizlerin fitne ve hucumundan uzaq dinclik icinde yasadi Dostlari onun camalinin nuruna pervane olmuslardi Movlana ardiq son anlarini yasadigini ozlediyi ebedi camal alemine qovusacagini anlamisdi Ansizin xestelenib yataga dusdu Movlananin xestelik xeberi Konyada yayildigi zaman ehali sefalar dilemeye konlunu duasini goturmeye gelirlerdi Seyx Sedreddin 1274 de telebeleriyle birlikde Movlanaya kecmis olsun demeye geldi ve cox uzulduyunu beyan edib Allah yeqin zamanda sefalar versin Xestelik axiretde derecenizin yukselmesine sebebdir Siz alemin canisiniz insaallah yeqin zamanda tam bir sehhete qavusarsiniz deye xahisde oldu Bunun uzerine Movlana Bundan sonra Allah sizlere sefa versin Usyankarkin masukuna qavusmasini ve nurun nura ulasmasini istemirsenmi dedi Seyh Sadreddin yanindakilarla birlikde aglayaraq qalxib getdi Movlana dostlarina ve aile efradina bu dunyadan koceceyine kederlenmemelerini soyleyirdi lakin onlar menden de olsa bu ayriligi qebul ede bilmirler aglayib inleyirlerdi Movlananin xanimi Movlanaya xitab olaraq Ey alemin nuru ey ademin cani Bizi birakip hara gedeceksen deyerek agliyir ve elave edirdi Hudavendigar Hezretlerinin dunyani heqiqet ve menalarla doldurmasi ucun ucuk ve ya dorduk illik omurunun olmasi lazim idi Movlana cavab olaraq Ne ucun Ne ucun Biz ne Firon ve ne de Nemruduq bizim torpaq alemiyle ne adiq var bize bu torpaq aleminde huzur dinclik ve qerar nasil olar Men insanlara faydam toxunsun deye dunya zindaninda qilmisam yoxsa hebsxana harada men harada Kimin maliyyeni calmisam Yeqinde Allahin sevimli dostunun Hezreti Mehemmedin yanina doneceyimiz umid edirler Hemcinin baxMovlana Celaleddin RumiEncyclopaedia of Islam 2nd edition Leyden Brill C 2 S 394 Encyclopaedia Iranica ing N Sims Williams A Ashraf H Borjian M Ashtiany USA Columbia University 1982 ISSN 2330 4804