Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökuməti (gürc. საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა ემიგრაციაში) - Gürcüstan Demokratik Respublikasının parlamentinin üzvləri və hökumət rəhbərlərindən təşkil olunmuş Fransanın paytaxtı Paris şəhəri yaxınlığında uzun müddət fəaliyyət göstərmiş . Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökuməti 1921-ci ilin 17 mart tarixində Qızıl Ordunun Gürcüstanı işğalından sonra yaranmışdır və təşkilat özünü rəsmi yazışmalarda Gürcüstanın Milli Hökuməti şəklində adlandırmışdır.
Tarix
Fransaya sürgün
1921-ci ilin mart ayında Qızıl Ordunun Gürcüstanı işğalı nəticəsində ölkədə idarə olunmaz vəziyyət yaranmışdır. 1921-ci ilin 18 mart tarixində Batumi şəhərində Nikolay Çxeidze rəhbərliyi ilə keçirilmiş parlamentin son iclası zamanı Gürcüstan Demokratik Respublikasının Noy Jordaniya rəhbərliyi altında sürgünə göndərilməsinə qərar verilmişdir. Elə həmin gün hökumət üzvləri, Gürcüstanın Təsis Məclisinin bir neçə deputatı, bir neçə hərbçi və onların ailə üzvləri Ernest Renan adlı gəmiyə minərək əvvəlcə Türkiyənin İstanbul şəhərinə oradan isə Fransanın paytaxtı Paris şəhərinə gələrək burada siyasi sığınacaq üçün müraciət etmişdilər.
1924-cü il qiyamına hazırlıq
Hökumət rəsmiləri Gürcüstan Demokratik Respublikasının maliyyə fondlarından istifadə edərək Fransanın Paris şəhəri yaxınlığında yerləşən (fr. Leuville-sur-Orge) qəsəbəsində 5 hektar sahəsi olan malikanə satın alınmışdır. Qala olaraq adlandırılan malikanə üç mərtəbəli olmaqla tikilmişdir. Leuville qəsəbəsi sürgündə olan hökumətin əsas mərkəzi olaraq hadisələrin sonuna qədər fəaliyyət göstərmişdir. Mühacirlərin hər zaman maddi çətinlik yaşamaqlarına baxmayaraq, sürgün hökuməti Gürcüstan Demokratik Respublikasının əsas hərəkətverici siyasi qüvvələrindən olan və Gürcüstanda mövcud olan digər anti-sovet birləşmələrlə sıx əlaqələr qurmağı bacarmışdır.
Sürgün hökumətinin Gürcüstan Azadlıq Komitəsinə göstərmiş olduğu yardımlar nəticəsində 1924-cü ildə bütün ölkəni əhatə etmiş avqust qiyamı həyata keçirilmişdir. 1924-cü ilin avqust-sentyabr aylarında Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasında baş tutmuş avqust qiyamı SSRİ ərazisində həyata keçirilmiş ən böyük anti-sovet hərəkatı kimi qeyd edilməkdədir. Qiyamın əsas məqsədlərindən biri də, Gürcüstandakı bolşevik hakimiyyətinə son qoyub, Fransada məskunlaşmış sürgün hökumətini yenidən hakimiyyətə gətirmək olmuşdur. Qiyamdan az əvvəl sürgün hökumətin kənd təsərrüfatı naziri Noe Khomeriki , Tbilisi şəhərinin keçmiş meri Benia Çxikvişvili və Xalq Qvardiyasının keçmiş komandiri Valiko Jugheli gizli olaraq Gürcüstana qayıtmışdır. Çeka tərəfindən izlənən hər üç şəxs həbs edilmiş və daha sonra isə edam edilmişdir.
Gürcüstana beynəlxalq diqqət
Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökuməti Fransada fəaliyyət göstərməyə başladığı ildən etibarən bir necə dəfə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini cəlb etməyə çalışmışdır. Gürcüstandakı sovet hakimiyyətinə son qoymağa çalışan hökumət, 1922 və 1924-cü illərdə bir necə memordanumu Gürcüstanın suverenliyini dəstəkləyən İngiltərə, Fransa və İtaliya hökumətlərinə, həmçinin Millətlər Liqasına göndərmişdir. Ümumiyyətlə, dünya dövlətləri Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının artmaqda olan gücü qarşısında Gürcüstanın işğal edilməsi məsələsinə laqeyd yanaşmışdır. Sürgün hökumətinin bütün səylərinə baxmayaraq, Gürcüstan probleminin işıqlandırılması bir necə qərb mətbuat orqanında və Oliver Vardrop kimi gürcüşünaslıqla məşğul olan şəxslərin fərdi təşəbbüslərindən uzağa getməməmişdir. Qərbi Avropa bu məsələdə tərəfsiz qalmağa üstünlük vermişdir.
Gürcü mühacirlər zamanla böyük güc olaraq adlandırlan dövlətlərdən hər hansısa bir dəstəyin gəlməyəcəyinə əmin olmağa başlamışdılar. Nikolay Çxeidzenin 1926-cı ildə intihar etməsi və Gürcüstan Demokratik Respublikasının ilk dövlət başçısı olmuş mühacir hökumətin əsas simalarından sayılan 1930-cu ilin 7 dekabr tarixindəParisdə bolşevik cəsuslar tərəfindən öldürülməsi sürgün hökumətinin fəaliyyətinə ciddi formada mənfi təsir göstərmişdir.
SSRİ xüsusi xidmət orqanları Avropada və xüsusi ilə Fransada fəaliyyət göstərən əməkdaşlarının bir çoxu İkinci Dünya müharibəsindən əvvəl və sonra Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökumətinin daxilinə sızmağı bacarmışdır. SSRİ-də Baş Dövlət Təhlükəsizliyi Komissarı olmuş Lavrenti Beriya sürgün hökumətin fəaliyyətinin zərərsizləşdirilməsində yaxından iştirak etmişdir.
Siyasət
Noy Jordaniya hökumətinin Gürcüstanı tərk etməsinə qədər Gürcüstan Demokratik Respublikasının beynəlxalq səviyyədə tanınması istiqamətində müxtəlif addımlar atılmışdır. Gürcüstan SSR-nin yaradılmasından sonra Noy Jordaniya və tərəfdarları sürgün hökumətinin tanınması yolunda Parisdəki mərkəzlərindən sistemli fəaliyyətə başlamışdılar. Sürgün hökumətini ilk tanıyan dövlətlər 1921-ci ilin 28 mart tarixində Liberiya və 1921-ci ilin 12 may tarixində isə Meksika olmuşdur. Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökuməti bir müddət Polşa, Belçika, Böyük Britaniya və Fransa tərəfindən Leqitim Gürcüstan hökuməti kimi tanınmışıdır.
Gürcüstan Demokratik Respublikasının sürgün hökuməti praktiki olaraq 1932-ci ilə qədər Paris yaxınlığında yerləşən qəsəbəsindəki iqamətgahında fəaliyyətlərini davam etdirmişdir. 1930-cu illərdən etibarən hökumət Gürcüstan Demokratik Respublikasının sabiq ədliyyə naziri olmuş Sosipatre Asatiani başçılıq etmişdir.1932-ci ilin 29 noyabr tarixində Fransa və Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı arasında Qeyri-təcavüz Paktı imzalanmış və bu pakt əsasında Fransada fəaliyyət göstərən anti-sovet təşkilat və birliklərin fəaliyyətləri faktiki olaraq sonlandırılmışdır.
GDR sürgün hökumətinin rəhbərliyi
- 1921–1953 — Noy Jordaniya (1868–1953)
- 1953–1954 — Yevgeni Gegeçkori (1881–1954)
İstinadlar
- (French) Nicolas Tchkhéidzé, Président of l'Assemblée constituante 2018-08-27 at the Wayback Machine.
- (French) Noe Khomeriki, ancien ministre de l'Agriculture 2018-12-15 at the Wayback Machine.
- (French) Benia Chkhikvishvili, ancien maire de Tbilissi 2018-06-14 at the Wayback Machine.
- (French) Valiko Jugheli, ancien commandant de la Garde populaire 2018-09-28 at the Wayback Machine.
- Charles King (2008), The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus, p. 173. Oxford University Press, ISBN .
- Georgian government in exile, Karlo Chkheidze's burial 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- (French) Noe Ramishvili, President of the first Government 2019-05-25 at the Wayback Machine.
- Stefan Talmon (1998), Recognition of Governments in International Law, p. 289-290. Oxford University Press, ISBN .
- (French) Sosipatre Asatiani, premier secrétaire de la Légation géorgienne à Paris 2019-01-24 at the Wayback Machine.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumeti gurc საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა ემიგრაციაში Gurcustan Demokratik Respublikasinin parlamentinin uzvleri ve hokumet rehberlerinden teskil olunmus Fransanin paytaxti Paris seheri yaxinliginda uzun muddet fealiyyet gostermis Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumeti 1921 ci ilin 17 mart tarixinde Qizil Ordunun Gurcustani isgalindan sonra yaranmisdir ve teskilat ozunu resmi yazismalarda Gurcustanin Milli Hokumeti seklinde adlandirmisdir Paris seherinden 25 km mesafede yerlesen qesebesindeki Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumetinin menzil qerargahi TarixGurcustan Demokratik Respublikasinin II ve III kabinetinin rehberi olmus Noy Jordaniya Fransaya surgun 1921 ci ilin mart ayinda Qizil Ordunun Gurcustani isgali neticesinde olkede idare olunmaz veziyyet yaranmisdir 1921 ci ilin 18 mart tarixinde Batumi seherinde Nikolay Cxeidze rehberliyi ile kecirilmis parlamentin son iclasi zamani Gurcustan Demokratik Respublikasinin Noy Jordaniya rehberliyi altinda surgune gonderilmesine qerar verilmisdir Ele hemin gun hokumet uzvleri Gurcustanin Tesis Meclisinin bir nece deputati bir nece herbci ve onlarin aile uzvleri Ernest Renan adli gemiye minerek evvelce Turkiyenin Istanbul seherine oradan ise Fransanin paytaxti Paris seherine gelerek burada siyasi siginacaq ucun muraciet etmisdiler 1924 cu il qiyamina hazirliq Esas meqale Avqust qiyamiGurcustan Demokratik Respublikasinin ilk Bas Naziri olmus 1930 cu ilin 7 dekabr tarixinde Paris seherinde bolsevik xefiyyeler terefinden oldurulmusdur Hokumet resmileri Gurcustan Demokratik Respublikasinin maliyye fondlarindan istifade ederek Fransanin Paris seheri yaxinliginda yerlesen fr Leuville sur Orge qesebesinde 5 hektar sahesi olan malikane satin alinmisdir Qala olaraq adlandirilan malikane uc mertebeli olmaqla tikilmisdir Leuville qesebesi surgunde olan hokumetin esas merkezi olaraq hadiselerin sonuna qeder fealiyyet gostermisdir Muhacirlerin her zaman maddi cetinlik yasamaqlarina baxmayaraq surgun hokumeti Gurcustan Demokratik Respublikasinin esas hereketverici siyasi quvvelerinden olan ve Gurcustanda movcud olan diger anti sovet birlesmelerle six elaqeler qurmagi bacarmisdir Surgun hokumetinin Gurcustan Azadliq Komitesine gostermis oldugu yardimlar neticesinde 1924 cu ilde butun olkeni ehate etmis avqust qiyami heyata kecirilmisdir 1924 cu ilin avqust sentyabr aylarinda Gurcustan Sovet Sosialist Respublikasinda bas tutmus avqust qiyami SSRI erazisinde heyata kecirilmis en boyuk anti sovet herekati kimi qeyd edilmekdedir Qiyamin esas meqsedlerinden biri de Gurcustandaki bolsevik hakimiyyetine son qoyub Fransada meskunlasmis surgun hokumetini yeniden hakimiyyete getirmek olmusdur Qiyamdan az evvel surgun hokumetin kend teserrufati naziri Noe Khomeriki Tbilisi seherinin kecmis meri Benia Cxikvisvili ve Xalq Qvardiyasinin kecmis komandiri Valiko Jugheli gizli olaraq Gurcustana qayitmisdir Ceka terefinden izlenen her uc sexs hebs edilmis ve daha sonra ise edam edilmisdir Gurcustana beynelxalq diqqet GDR surgun hokumetinin 1953 1954 cu illerde rehberi olmus Yevgeni Gegeckori Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumeti Fransada fealiyyet gostermeye basladigi ilden etibaren bir nece defe beynelxalq ictimaiyyetin diqqetini celb etmeye calismisdir Gurcustandaki sovet hakimiyyetine son qoymaga calisan hokumet 1922 ve 1924 cu illerde bir nece memordanumu Gurcustanin suverenliyini destekleyen Ingiltere Fransa ve Italiya hokumetlerine hemcinin Milletler Liqasina gondermisdir Umumiyyetle dunya dovletleri Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin artmaqda olan gucu qarsisinda Gurcustanin isgal edilmesi meselesine laqeyd yanasmisdir Surgun hokumetinin butun seylerine baxmayaraq Gurcustan probleminin isiqlandirilmasi bir nece qerb metbuat orqaninda ve Oliver Vardrop kimi gurcusunasliqla mesgul olan sexslerin ferdi tesebbuslerinden uzaga getmememisdir Qerbi Avropa bu meselede terefsiz qalmaga ustunluk vermisdir Gurcu muhacirler zamanla boyuk guc olaraq adlandirlan dovletlerden her hansisa bir desteyin gelmeyeceyine emin olmaga baslamisdilar Nikolay Cxeidzenin 1926 ci ilde intihar etmesi ve Gurcustan Demokratik Respublikasinin ilk dovlet bascisi olmus muhacir hokumetin esas simalarindan sayilan 1930 cu ilin 7 dekabr tarixindeParisde bolsevik cesuslar terefinden oldurulmesi surgun hokumetinin fealiyyetine ciddi formada menfi tesir gostermisdir SSRI xususi xidmet orqanlari Avropada ve xususi ile Fransada fealiyyet gosteren emekdaslarinin bir coxu Ikinci Dunya muharibesinden evvel ve sonra Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumetinin daxiline sizmagi bacarmisdir SSRI de Bas Dovlet Tehlukesizliyi Komissari olmus Lavrenti Beriya surgun hokumetin fealiyyetinin zerersizlesdirilmesinde yaxindan istirak etmisdir SiyasetNoy Jordaniya hokumetinin Gurcustani terk etmesine qeder Gurcustan Demokratik Respublikasinin beynelxalq seviyyede taninmasi istiqametinde muxtelif addimlar atilmisdir Gurcustan SSR nin yaradilmasindan sonra Noy Jordaniya ve terefdarlari surgun hokumetinin taninmasi yolunda Parisdeki merkezlerinden sistemli fealiyyete baslamisdilar Surgun hokumetini ilk taniyan dovletler 1921 ci ilin 28 mart tarixinde Liberiya ve 1921 ci ilin 12 may tarixinde ise Meksika olmusdur Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumeti bir muddet Polsa Belcika Boyuk Britaniya ve Fransa terefinden Leqitim Gurcustan hokumeti kimi taninmisidir Gurcustan Demokratik Respublikasinin surgun hokumeti praktiki olaraq 1932 ci ile qeder Paris yaxinliginda yerlesen qesebesindeki iqametgahinda fealiyyetlerini davam etdirmisdir 1930 cu illerden etibaren hokumet Gurcustan Demokratik Respublikasinin sabiq edliyye naziri olmus Sosipatre Asatiani basciliq etmisdir 1932 ci ilin 29 noyabr tarixinde Fransa ve Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi arasinda Qeyri tecavuz Pakti imzalanmis ve bu pakt esasinda Fransada fealiyyet gosteren anti sovet teskilat ve birliklerin fealiyyetleri faktiki olaraq sonlandirilmisdir GDR surgun hokumetinin rehberliyi1921 1953 Noy Jordaniya 1868 1953 1953 1954 Yevgeni Gegeckori 1881 1954 Istinadlar French Nicolas Tchkheidze President of l Assemblee constituante 2018 08 27 at the Wayback Machine French Noe Khomeriki ancien ministre de l Agriculture 2018 12 15 at the Wayback Machine French Benia Chkhikvishvili ancien maire de Tbilissi 2018 06 14 at the Wayback Machine French Valiko Jugheli ancien commandant de la Garde populaire 2018 09 28 at the Wayback Machine Charles King 2008 The Ghost of Freedom A History of the Caucasus p 173 Oxford University Press ISBN 0 19 517775 4 Georgian government in exile Karlo Chkheidze s burial 2016 03 04 at the Wayback Machine French Noe Ramishvili President of the first Government 2019 05 25 at the Wayback Machine Stefan Talmon 1998 Recognition of Governments in International Law p 289 290 Oxford University Press ISBN 0 19 826573 5 French Sosipatre Asatiani premier secretaire de la Legation georgienne a Paris 2019 01 24 at the Wayback Machine